Þjóðviljinn - 09.04.1953, Blaðsíða 1

i
Finuntudagur 9. aprll 1953 — 18. árgangxir — 79. tölublað
Runólfar
VI
verðir í kjöri íyrir Sés-
íalisialiokkinn í ¥@siur-
Skapiaieiissýsiu
Sovéfríkin bjóða samkomulag um af
vopnunartillögur Vesturveldanna
En þau hafna hoSinu og slá á útréfta sáttarhönd
Visjinskí, formaður sovétnefndarinnar á
þingi SÞ, sagði í ræðu á þinginu í gær, að
Sovétríkin mundu greiða afvopnunarályktun
Vesturveldanna atkvæði, ef tvær breytingar-
tillögur, sem hann gerði við ályktunina, yrðu
samþykktar. Seinna í umræðunum sagði
hann: Hafa ekki ýmsar ráðstafanir Sovétríkj-
anna síðustu vikurnar sannað friðarvilja
þeirra? Eruð þið ekki fúsir að gjalda það í
„sömu mynt?
Ályktun sú, sem v.ar 'tíl um-
ræðu, hafði verið lögð fram í
st j ómmálan efnd þingsins af
fulltrúum Vesturveldanna og af-
greidd í nefndinni gegn atkvæð-
lum Sovétríkj anna og bandategs-
ríkj-a þeirra. Visjiinskí sagði í
«5
í stað þess íað taka á óbrot-
i inn 'hátt þær s:taðreyndi.r sem
1 fyrir liggja um læknamálið í(
[ Sovétríkjunum gefa hernáms-
i blöðin hugarfiugi sínu lausan
1 tauminn og búa til hinar
(margvíslegust’U „skýringar".
I Einkum er Morgunblaðið
1 snjallt j þeirri grein. Sam-
( kvæmt þessum frásögnum eru
i læknamálin m. a.:
Stöðvuð „lireinsun“
Upphaf að „hreinsun“
Vantraust á Beria
Beria að tryggja völd sín
Friðaráróður
Undirbúningur undir ný
ævintýri erlendis
Bylting
Stjórnin að tryggja sig i
sessi
Valdabarátta
Tilraun til að ná sem víð-
tækustu samkomulagi
innanlands
Tilraun til að vinna traust
emhættismanná
Tilraim til að vinna traust
menntamanna
Tilraiui til að vinna liylli
almeimings
Tilraun til að vingast við
gyðinga
Tilraun til að bæta aðstöðu
erlendra kommúnista
Atburður sem gíæðir friðar-
vonir og bætir andrúms-
loft
Atbm-ður sem er Vestur-
veldunum enu éitt tilefni
til ái'vekni.
I>etta voru iaðeins nokkrar
| helztu „skýrihgarniar“ í gær;
hv-erjar skyldu bætast við í
1 dag?
Askrifendur
ræðu sinni, að ef Vesturveldin
fóllust á tvaer breytingartillög-
jjjr, sem hann gerði við álykt-
unina, mundi hann ekki leggja
höfuðáherzlu á þau iatriði, sem
Sovétríkin hafa hingað til sett
sem skilyrði fyrir samkomulagi
um iaiilsherjarafvopnun, en þau
eru; ,algert hann þegar í stað
við notkun kjarnorkuvopna og
minnkun herafla. .allra stórveld-
anna um einn þriðja. Sovétríkin
hafa hinigað til ekki váljað gera
neina ®amninga 'um afv»pnun,
nema að allir aðiljar hefðu fyrst
sýnt einlægan vilja með því að
'ganga 'að þessum tveim skiiyrð-
;um. Ef breytinigartillögurnar
yrðu samþykktar, sagði Visjinskí,
mun sovétnefndin greiða at-
kvæð.i með áyktun Vesturveld-
anna.
■fireytingartiUög'Ur Visjinskís
voru: Felld yrði niður úr álykt-
uninni setning, þar sem afvopn-
unarnefndinni var þakkað fyrii-
ibreyttu afstöðu Sovétríkjanna.
1 ræðu sinni hafði Visjinskí
sagt, iað Sovétrikin væru fús að
mæta Vesturveldunum á miðri
leið 'í afvopnunarmálinu, en það
væri Vesturveldanna <að sýna
<að þau vildu samkomulag með
því iað ‘ganga rfcii móts við Sov-
étrikin. Af orðum bandaríska
fulltrúans mátti ráða, að Banda-
ríkin eru ekki fús að stíga þa.u
skref, því að öllum má vera
Ijóst, iað samkomulag tekst ekki
nema því <aðeins að samnángar
hefj'ist á nýian leik á nýjum
grundvelli. Neitun V esturveld-
Framhald á 3. siðu.

Visjinsld
unnin störf og önnur, þar sem
ítrekaðar voru fyrri samþykktir
lallsherj arþingsins i afvopnunar-
máiinu. Fulltrúar Breta og
Bandaríkjamanna, sir Gl'adwyn
Jebb og Eraest Gross, sem tóku
til. máls næst á eftir Visjinskí,
sögðust báðir geta faliizt á fyrri
breytingartiUöguna, en lögðust
gegin þeirri siðari. Gross sagði,
að ef hún næði fraim að ganga,
þýdidd það, að SÞ yrðu að byrja
á nýjan leik að ræða afvopnun
og þá með tvær hendur tómar
og kæmi því ekki til mála að
failast á hana. Báðir ilétu þeir
þó í Ijós ánægju sína með þessa
Kenyatta dæmdur í 7
óra þrælkunarvlnnu
Hróplegt réttarhneyksli í Kenya
Dómstóll í Kenya dæmdi í gær Kenyatta, leiðtoga þjóð-
í'relsishreyfingar Afríkumanna í nýlendunni, í sjö ára
'betrunarhúsvinnu ásamt fimm öðrumt.
Ákveðið 'hefur verið að Run-
ólfur Björnsson verkamaður
verði í framboði fyrir Sósíalista-
flokkinn í Vestur-Skaftafells-
sýslu við’ næstu Alþingiskosn-
ingar.
Runólfur er fæddur og uppal-
■inn í Holti á Siðu. Hann hefur
verið í kjöri fyrir Sósíalista-
flokkinn í Ves tur-Skaftafelis-
sýslu við undanfamar Alþingis-
kosningar.
Utanríkisráðherrann í leynisamningum
Bertel Dahlgaard, formaður róttæka flokksins danska,
lagði óþægilegar spurningar fyrir Ole Björn Kraft utan-
ríkisráðherra í Kaupmannahafnarblaðinu Politiken í gær-
morguh.
Jomo Kenyatta, sem er for-
seti stjórnmálasamtaka Afríku-
manna í nýlendunni, var á-
kærður fyrir áð vera höfuð-
forsprakki fnaú maú hreyfing-
arínnar, en hann hefur alltaf
neitað þeirri ákæru. Þeir sem
hlutu dóm um Jeið og hann
voru ákærðir fyrir að hafa ver-
ið aðstoðarmenn hans. Ailir
voru þeir dæmdir i ströngustu
refsingu sem heimiluð var í
lögum.
Margfaldur lögregiu- og her-
vörður var umhverfis dóms-
húsiö, þegar dómurinn var
kveðinn upp og brynvarðar bif-
reiðir gættu veganna í ná-
grenninu, en herflugvélar
sveimuðu yfir.
Þegar dómurinn hafði verið
kveðinn upp, lýsti Kenyatta og
félagar hans yfir, að þeir
myndu áfrýja honum til hæsta-
réttar nýlendunnar. Kenyatta
hélt ræðu, mótmælti dómnum
og sagði, áð réttarhöldin væru
skipulögð árás á hina lögiegu
stjórnmálahreyfingu iimfæddra
manna í nýlendunni og dómur-
inn væri einn liðurinn í áriás-
um á þau.
Mikið já mbrautarslys varð 1
London í gær, þegar neðanjarð-
arilestir tvær rákust saman rétt
við eina þiðstöðina. Mikill fjöldi
m’anns var í lestunum, en í ’gær-
kvöld viar enn óvíst, hve mikið
manntjón hefði orðið.
Eolitiken upplýsti fyrir nokkr-
ium dögum, :að í ráði væri að
fyrstu bandarísku hersveitirnar
sem fá bækistöðvar í herstöðv-
um Bandaríkjanna í Danmörku,
muni kom:a til lands’ins tveim
döigum ef-tir iað kosningar til
þjóðþinigsins hafa far.ið fram, en
þær verða 21. þ. m. Allt f.ram
að þmgslitum hafði utanríkisráð-
herrann og leiðtogar sósíaldemó-
kratia haldið fram, að þetta mál
væri enn á undirbúningsstigi og
því lékki ástæða til lað ræða
það á þinginu.
Dahlgaard lagði í gær þessa
spurningu fyrír Kraft utanríkis-
ráðherra; Iief-
ur dianska
* æ U? stjórnin bein-
línis farið þess
— ^ kit. við Ridg-
n\ way hershöfð-
. ' ingja, yfir-
\\ \ mann herafla
atJanzbanda-
tegsíns í Ev-
Kraft rópu, að engir
ibandariskir hermenn veirði send-
ir ’ti’l Danmerkur, fyrr en lað
kosningum afloknum? Það er
vitað mál, að Ridgway hefur
la:gt mjög fast að dönsku stjórn-
iinni að .leyfa hinum eríendu
„gestum" setu lí landinu taf-ar-
laust, nú þegar öllum undirbún-
ingi undir komu þeirra er lokið,
og það þai-f ekki að efast um,
að spurning 'hins borgaralega
stjómmáteleiðtoga byggist á
fullri vitneskju um það leyni-
makk, sem danska stjómin hef-
ur staðið i við Bandaríkm, til
■að fá frest Þar til fram yfir
kosn'ingar. Sagan frá Islaindi end-
urtekur sig!
Hin spurning Diahlgaards var
á þá leið, hvort utanríkisráð-
hen-ann hefði lagt að norskum
stjóxnarvöldum iað þau kölluðu
ekki heim heideild sína frá V-
Þýzkalandi. Ðáðum þessnm
ispurniingum neitaði Kraft í við-
tali við kvöldblaðið Information.
Einnig .að þvi leyti endurtekur
siagan frá íslandi sig.
þlÚÐVIlJINN
Viö birtum mi á ný línurlt um
það hvernig miðar í söfnununi til
að tryggja vavanlega stækkun
Þjóðviljans. Enn hefur miðað á-
fram, — þótt veluimarar blaðsins
virðist raunar ekkl liafa notað
páskalielgina nógu vel. Nú vant-
ar aðeins herzlumuninn að hálfn-
að sé áskrifendamarkið, og
liækkxuiargjöidin iiein'a næstum
því þremur finimtu.
Nú ríður á að fylgt sé vel eftir.
Latisasalan hefur auklzt vernlega.
og þeir sem kaupa þannig ættu
að athuga hvort þeir vilji ekki
heldur fá blaðið lieini, auk þess
seni það er ódýrara. Áskriftasím-
inn er '5500, og þar er einnig tekið
á móti tilitynningum tmi 10 kr.
, aulcagjald á mámiði.
Hækkunargjöld
MBI
49,2%
100%
> (/o