Þjóðviljinn - 09.04.1953, Blaðsíða 6

6) —ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 9. apríl 1953
JUÓOVILJINN
Vtgefandi: Sameiningarílokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Rítstjórar: Magnús Kjartansson <áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Asmundur Sigurjónsson, Magnús Torfi Ólafsson,
Guðmundur Vigfússon.
A.uglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
10. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrennl; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljane h.f.
V______________________I___________________________✓
„Hvað er að gerast í Sovétríkjunum?"
Morgunblaðið eyðir í gær miklu af rúmi sínu til að ræða um
læknamálin í Sovétríkjunum, og býr blaðið til hinar hugvits-
samlegustu kenningar í sambandi við það mál. Skipta hinar ýmsu
,,skýringar“ blaðsins tugum og stangast að sjálfsögðu liver við
aðra. Tíminn og AB-blaðið eru hófsamlcgri á rúm sitt en spyrja
samt af mikilli ákefð: Hvað er að gerast í Sovétríkjunum ?
En liggur það ekki Ijóst fyrir hvað hefur gerzt í Sovétríkj-
unum? Háttsettur embættismaður í réttarkerfinu hefur gerzt
sekur um alvarlegt afbrot. Hann hefur búið til rangar sakar-
giftir, framleitt ,,sannanir“ og beitt rannsóknaraðferðum sem
brjóta algerlega í bága við lög Sovétrikjanna. Hann hefur gert
þetta í skjóli þess að þörf er ýtrustu árvekni í Sovétríkjunum og
alþýðuríkjunum öllum gegn hinni skipulögðu undirróðursstarf-
semi Bandaríkjanna, en til hennar hefur verið varið óhemjuleg-
.um fjárfúlgum opmskátt á fjárlögum. Þegar embættismaður
þessi hafði lokið „rannsókn“ sinni kom hún til kasta annarra yf-
irvalda, og komust þau þá að raun um livers kyns var. Rift-
uðu þau þá að sjálfsögðu málatilbúnaði öllum, létu hina ákærðu
sakborninga lausa og veittu þeim fulla uppreisn æru en drógu
embættismanninn og samstarfsmetm hans. til ábyrgðar sam-
kvæmt landslögum. Var send út hreinskilin tilkynning um
þessa atburði alja.
Þetta eru þau málsatvik sem fyrir liggja, og þau virðast vera
nógsamlega skýr án þeirra fjölbreyttu „túlkana" sern nú eru
framreiddar af mestum ákafa.
En ,,skýringar“ sovétníðsblaðanna eiga sér ofur eðlilegar or-
sakir. Þessi málgögn skilja fullvel að læknamálið i Sovétríkj-
unum er ekki veikleikamerki, heldur enn eitt og athyglisvert
dæmi um innri styrk Sovétríkjanna. Lengi hafa þessi blöð klifað
á hinum furðulegustu frásögnum um réttarfarið í Sovétríkjunum
og ge.fið á því hrollvekjandi lýsingar. Eti þegar loks að því kem-
ur að réttarfarshneyksli gerist þar eystra, verða viðbrögðin þau
að stjórnarvöldin taka i taumana af mikilli festu, lýsa yfir því
að slíkir atburðir séu mjög alvarlegt brot á lögum landsins og
réttarfari og gera öllum ljóst að ekkert slíkt verði þolað. Það
er ekki að undra þótt Sovétníðsblöðin standi uppi sem þvörur
og viti ekki sitt rjúkandi ráð.
En það er einnig annað sem veldur óðagotinu. Réttarfars-
hneyksli eru sem kunnugt er daglegur viðburður í hinum vcst-
ræna heimi. Aftur og aftur .koma hin stórvægilegustu hneyksli
fram í dagsljósið, bæði eru menn ofsóttir og dæmdir saklausir
og eins eru þau dæmi ótöluleg að löggæzlumenn og æðstu
menn laga og réttar séu í vitorði með glæpamönnum og á-
stundi samvinnu við þá. Bandaríkin eru þar alkunnugt og öm-
urlegt dæmi. En hér á vesturlöndum hafa ríkisstjórnir nú orð-
ið þann hátt á að hilma yfir með spillingunni, vemda embætt-
ismenn sína og gera þeim kleift að halda iðjumii áfram. Og
þegar pólitísk mál eiga í hlut fá embættismennirnir um það
fyrirmæli frá æðstu stöðum að beita öllum tiltækum ráðum,
jafnt svikum sem rangindum, til að, klekkja á pólitískum and-
stæðingum. Ættu Islendingum að vera í fersku minni réttar-
hneykslín eftir 30. marz; og hefði Bjarni Bencdiktsson ekki ver
ið ólíkur og meiri maður ef hann hefði dregið dómara sinn til
ábyrgðar fyrir hina furðulegu iðju hans í stað þess að fela
honum að brjóta lögin?
Eitt réttarhneyksli hefur vakið athygli heimsins undanfarna
mánuði: mál Rósenbergshjónanna. í því máli reyna bandarísk
stjórnarvöld fyrir opnum tjöldum að pynda saklaus hjón til að
játa á sig hinar þyngstu sakargiftir með dauðarefsingu að
vopni. Þeim er lofað náðun, ef þau játi á sig verk sem þau
hafa ekki framið; þeim er hótað tortímingu í rafmagnsstólnum
ef þau haldi áfram að segja satt. En er nokkur sem gerir sér
vonir um að stjórn Eisenhowers veiti hjónunum fullt frelsi og
uppreisn æru, en dragi þá menn til ábyrgðar sem valdir eru að
hneykslinu ? Þó væri slíkt verk vottur um siðgæðisþrek og
manndóm og myndi styrkja stjórn Bandaríkjanna í augiun al-
mennings um allan heim, á sama hátt og læknamálið í Sovét-
ríkjunum er einfalt dæmi um það að stjórnarvöldin þar í landi
hafa þrek til að taka á öllu misferli af manndómi og festu.
Ið IIS keppni I friðairáðstðfMm
Ver&ur friSarkrafa almennings yfir-
sferkari gróSasjónarmiSum
auÓdrotfnanna?
„ JJingulreiðin í herbúðum
Vesturveldann er nú öll-
um augljós. Hin nýja stjórn
republikana í Washington,
sem stærði sig af því að liafa
hrifið frumkvæðið úr hcndum
Rússa, verðux að sætta sig við
það að bíða í ofvæni eins og
GEORGES BDDAULT
mr. Truman á sínum tíma eft-
ir nýjustu fréttum frá
Moskva. Öll stefna A-banda-
lagsins í hermálum og stjórn-
málum var miðuð við kalt
stríð, ef ekki rétt og slélt
stríð. Hlessa spyrja sérfræð-
ingarnir og diplómatarnir
sjálfa sig, hvað verða muni
um áætlanir sínar. Þeir sjá
Vestur-Evi'ópuhernum hættu
búna og jafnvel allri áætlun-
inni um þá Evrópu sexveid-
anna, sem byggja átti á því
að halda Þýzkalandi klofnu
um alla framtíð“.
Jjannig fórust íhaldsblaðinu
Le Monde, mikilsvirtasta
borgai’ablaði Frakklands, orð
John Foster Dulles,
í síöustu viku um áhrifin af
síðustu málamiðlunartillögu
norðanmanna í Kóreu. Og þaö
er ekki eitt um að líta þannig
á málki. Hanson Baldwin, sem
Morgunblaðið kallar í gær
,,hinn kunna sérfræðing banda
ríska stórblaðsins New Yorh
Times í hernaðarmálefnum“,
var á föstudaginn mjög ugg-
andi um afleiðingar vopnahiés
í Kóreu fyrir Vesturveldin.
Hann sagði að það gæti
„hrist áð grunni aílt banda-
lagið mikla" í Vestur-Evrópu.
Auk þess myndi það verða til
'þess að krafan um lækkun á
hemaðarútgjöldum í Banda.
ríkjunum yrði ómótstæðileg.
Baldwin ber æðstu menn
bandarísku herstjómarinnar
og leyniþjónustunnar fyrir
þeirri sköðun að „þegar til
lengdar léti yrðu afleiðingarn-
ar af vopnahléi í Kóreu hag-
stæðari fvrir fjandmennina en
fyrir okkur“.
J^koðun þessi skín í gegnum
úrtölur þær, sem ýmsir
ráðamenn Vesturveldanna
hafa viðimft síðan Sjú Enlæ,
forsætisráðherra Kína, bar
fram síðustu sáttatillögu Kín-
verja og Kórea. Dulles, utan-
ríkisráðherra Bandaríkjanna,
flýtti sér að lýsa yfir að á-
standið í heiminum myndi í
raun og veru ekkert breyt-
ast í grundvallaratriðum þótt
friður kæmist á í Kóreu.
Gruenther, hinn bandaríski
forseti herráðs A-bandalags-
ins, kallaði sáttatillöguna ,,ó-
þo,'.;kabi'agð“, til þess gert að
spilla samkomula.gi Ves'ur-
veldanna. Og Bidault utan-
Erletsd
tí&indi
ríkisráðherra Frakklands, sem
sat ráðstefnur með Dulles og
Eisenhower forseta dagana
sem sáttatilboðið lcom fram,
sagði í ræðu í Hunter College
í New York, þar sem hann
var gerður að lieiðursdoktor,
að Vesturveldin mættu ekki
„láta blekkjast“ af sáttaboð-
inu.
JJ'imm dögum áður en Ilan-
son Baldwin skrifaði það
sem tilfært uar hér að fram-
an, sunnudaginn 29. marz,
skrifaði hann ásamt fleiri
fréttariturum New Yovk Tim-
es lasngt mat á Kóreustríðinu,
og þá var annað hljóð í
strokknum. „Övinurinn græð-
ir aftur á móti á þessari teg-
und hernaðar", sagði Bald
win þá um Kóreustríöið.
Fréttaritai'amir Lindsey Par-
rott í Tokyo og Henry Lieber-
man í Hongkong voru á sömu
skoðun og tilfærðu fjölda á-
stæðna til að rökstyðja þá
ciiðurstöðu sína að Kóreu-
stríðið væri alþýðustjórn Kína
til langtum melri ávinnings er
óhags og því vildi hún með
éngu móti frið. Tvéim dög-
ura seinna bar Sjú Erilæ fram
nýju sáttatillöguna, og þá
varð vopnahlé í Kóreu lævís-
lcgt vélræði kommúnista að
dómi sömu manna.
J^Jeían litlar horfur þóttu á
að af vopnahléi yrði var
þannig talið óhætt að halda
því fram að ftorðanmenn sæju
hag í því að halda stríðinu á-
fram. Hin mikla tilslökun
þeirra í fangaskiptamálinu
kippti fótunum undan þeirri
kenningu og í því sem síðan
hefur verið sagt í Washington
fylgir greinilega meiri hugur
máli. Það er nú opinberlega,
viðurkennt á æðstu stöðum
þar að bandalag Vesturveld-
anna er svo ósamstætt og
laust í reipunum að við borð
liggur að það gangi allt úr
skorðum ef blóðug styrjöld
heldur því ekki saman. 1 grein
inni sem vitnað var til hér
að framan, rekur Le Mon.de
dýpri rætur þessa ástands.
Blaðið segir að enginn hafi
samúð með þeim kauphallar-
bröskurum, sem tapi á friðar-
horfunum en segir siðan: „En
í ríkisstjórnunum leggjamenn
fyrir sig þá spurningu, hverj-
ar afleiðingarnar verði ef
dregur úr viðsj’ánum. Er þá
ekki hætt á því að kreppuá-
standið, sem nú ríkir, ágerist,
og mun ekki atvinnuleysið
margfaldast ef dregið verður
úr hervæðingunni ? Hver verða
viðbrögð Bandaríkjanna við
þeirri offramleiðslukreppu,
sem vofði yfir þeim áður en
Kóreustriðið hófst, og sem ó-
hjákvæmilega skellur á ef frið
ur tekst á ný? Hverjar verða
afleiðingar erfiðleikanna í
Bandarílcjunum fyrir Evr-
ópu?“
Jgn hvað sem líður öllum úr-
tölum og ótta vlð áhrif
friðar á. atvinnulíf auðvalds-
landanna hafa ráðamenn.
þeirra ekki treyst sér til ann-
ars en að veita enn sem kom-
ið er jákvæð svör við sátta-
boði Kínverja og Kórea. Al-
menningsálitið í heiminum
hefði ekki þoláð að svo stór-
felldri tilslökun væri hafnað,
formálslaust. En full þörf
mun á aðhaldi af hálfu frið-
sams almennings um allan
heim ef tryggja á það að
vopnahlé verði samið hið
SJU ENLÆ
skjótasta og þá ekki síður .aö
árangur verði af ráðstefnu.
þeirri um Austur-Asíumál,
sem ákveðjð hefur verið að
halda eftir að vopnahlé hefur
verið gert. Friður í beiminum
verður t'kki tryggður með því
Framli. á 3. síðu.