Þjóðviljinn - 16.06.1953, Blaðsíða 4

'4) _ ÞJÖÐVÍLJINN — Þriðjudagur 16. júní 1953
%VJ%V^AVJW^/A".V>VAÍ,V,-SV%-.V.W."J’-">^-W-W*--w-v-v-w*""v’v-“',v'
Þjóðareining gegn her í landi
Fylking skáldanna
fwvwi
iriysing m mshtos
B 05
Ég hef áður getið hinnar
ágætu þátttöku- skálda og
.listamanna í andspyrnuhreyf-
ingunni. Ég vænti nflikils af
stuðningi þeirra, þegar starfið
er hafið fyrir alvöru. Kvæði,
sem mér hafa borizt, hafa
ekki öll toirzt ennþá, en það
er ætl.an okkar að gefa þau
út í ljóðakveri innan skamms,
sennilega verða fleiri en eitt
hefti, því að ijóðin berazt,
öðru hverju, og þannig. áfram,
að ég hygg. Mér þykir mikill
fengur að þessum sendingum,
enda munu mörg þeirra verða
þjóðareign. Ég flyt skáldunum
hér með kærar þakkir. Birti
ég hér lista yfir kvæði þau,
sem andspyrnuhreyfingunni
hafa verið gefin og tileinkuð.
Sumir höfundar hafa ekki
viljað láta nafns síns að f.ullu
getið, en stafir þeirra settir
við kvæðin. Að þessu sinni
birtist hér kvæðið: Að þjóð-
stefnu, eftir Einar Braga.
Hann er eitt af skáldum ungu
kynslóðarinnar og hefur ný-
lega sent frá sér þriðju ljóða-
bók sína, Gestaboð um nótt.
Skáldið hefur undanfarin ár
dvalizt erlendis og ljóð hans
mótast -af heitri ættjarðar-
skynjun, sem oft birtist í nýj-
um formum. Þetta kvæði er
að formi frábrugðið öðrum
ljóðum, sem ég hef séð eftir
Einar Braga. Höfundurinn lét
fylgja Ijóðinu þessa skýringu:
„Þegar ég v.ar á heimleið
frá setningarathöfn þjóðstefn-
unnar gegn her í landi, slóst
í för með mér vestur Lauga-
veginn vinur minn einn,
verkamaður hér í bænum. Við
vorum glaðir og gengum
hljóðir í náttblíðunni, unz
hann sagði: — Ennþá fagnar
fsland vori. — Um nóttina
H. P. skrifar: — „Keflavík, 10.
júní 1953. — Kæri bæjarpóst-
ur! Það kemur oft fyrir iþessa
dagana, að maíur sér skrifað
í Þjóðviljann, að ríkisstjórn
sú sem við eigum við áð búa
hafi kippt þsssu og þessu í
lag, til dæmis er við kemur
sambúðinni við herliðið, en
þetta verði náttúrlega breyt-
ingum undirorpið eftir kosn-
ingaraar. Þetta túlkar íhaldið
fyrir fólkinu sem blekkingu,
en margur máðurinn er það
þröngsýnn og — ef maður
mætti segja — blindur fyrir
því sem er að gerast í kring-
um hann, að harrn trúir íhald-
inu raunverulega. Eg sem þess
ar línur skrifa, hef verið í
þeirri aðstöðu — þar sem ég
hef unnið hjá herliðinu í
nokkurn tíma — að ég sé. að
hverju stefnir í þjóðarmálum
ökkar Islendinga, ef að Bjarna
Ben-klíkan á að fá að hafa
laada sína að leiksoppi amer-
ískrar ómenningar. En það
sem þyngst liggur mér á
hjarta nú í bili, þó af mörgu
mætti taka, hvað við kemur
aðbúnaði og vinnuskilyrðum
okkar íslendinga hér á Kefla-
víkurflugvelli, er hið svívirði-
lega framferði sem herraþjóð-
ui’ðu þessar vísur til, og á ég
ekki annan hlut .að þeim en
hafa fellt í stuðla og rím það,
sem þessum verkamanni lá á
hjarta.“
Að þjóðstefnu
eítir Einar Braga
„Ennþá fagnar Island vori“.
Ennþá verður stolti og þori
gott til liðs, er land vort
kallar.
Lýðhvöt fer um byggöir allar;
Þjóðareining, Islendingar!
Eigi víkja, Þveræingar!
Engan her á ættjörð vorri!
fslahds goði heitir Snorri!
— Eigi höggva lslendingur!
— Eigi höggva! moldin syngur.
— Elgi höggva! áin niðar.
— Eigi höggva! þröstur kllðar.
— Eigi höggva! alda þylur.
— Eigi höggva! fosainn bylur.
— Eigi höggva öðling sannan!
— Eigi höggva mann og
annan!
Vopnaþræll af Vínlands strönd-
um,
varpa frá þér stálsins brönd-
um!
Eandnám gaf þér Leifur
heppnl
Lifðu ÞAR að frjálsri keppnl
helll með sæmdum, sáttir skilj-
um,
seg þeim handan, að vér vilj-
um
engan her á ættjörð vorri,
Islands goði helti Snorri.
Kvæði, sfefin off tál-
einkuð andspyrnu-
hreyfingunni.
'(Skráð í þeirri röð, sem þau
bárust.)
Blátt og hvítt sem rautt,
eftir Kristin Pétursson. Ein
þjóðarrödd, eftir Jóhannes úr
Kötlum. Mundu það, eftir í.
G. Reykjavík. Barn íslands,
eftir G. M. M. Frá syni Frey-
isteins á Kotströnd, eftir
Kristján frá Djúpalæk. Móðir
fsland, eftir Þorbjörn Magnús-
son frá Reyðarfirði. Hugleið-
ingar við komu Eisenhowers
til íslands, eftir Óskar Þórð-
larso.n frá H-aga. Vilii yðar,
eftir Óskar Þórðarson frá
Haga. Merki Þveræings, eftir
Kristján frá Djúpalæk. Árið
1953, eftir Guðmund Böðvars-
son. Synir okkar herinn, eftir
Jón Þórðarson frá Borgar-
holtl Þveræingur,. eftir Hall-
dóru B. Björnsson. Að þjóð-
stefnu, eftir Einar Br.aga.
Sonnetta Þveræings, eftir Jó-
hannes úr Kötlum. Vaknkðu
ísland, eftir Helgu Halldórs- .
dóttur, D.agverðará. Vorboði,
eftir Einar Ðeinteinsson, Rv.
Aldarháttur, eftir Einar Bein-
teinsson, Rv. Á fundi með
Þveræingum, eftir I- G. Rvík.
Vaknaðu þjóð, eftir I. G.
Rvík. íslendingar, eftir G. Ó.
Rvík. fsland fyrir íslendinga,
eftir S. S., Borgarfirði. Hvað
mun dreyma, eftir Jakobínu
Sigurðardóttur, Garði. Til
landstns míns, eftir E. G. Ak-
ureyri. Leysin.g, eftir Halldór
Helgason, Ásibjamarstöðum.
Vakna, þjóð, með vori, eftir
Rósberg G. Snædal. Ami go
home! gamanvísa, eftir R. Þ.
•Þar leikum við böm, eftir
Geir Njörð, foxtrot, eftir
Guðm. Nordal. Andspyrnu-
marzinn, tag og lióð, eftir
Högna Egilsson, Súgandafirði.
Auk þessa ýmsar lausavísur.
Þá er Þess sérstaklega að '
minnast 'að kvæðið Fylgd,
eftir Guðmund Böðvarsson,
undir lagi Sigursveins D.
Kristinssonar er orðinn söng-
ur andspyrnuhreyfingarinnar
og hljómar nú um land allt.
Með beztu kveðjum og
þökkum. G.M.M.
Vegna blaðaskrifa um afskipti
Sósíalistaflokksins af meðmæl-
endalistum Þjóðv.arnarflokksins
og Lýðveldisflokksins viljum við
taka þetta fram:
Það hefur hjngað til verið al-
gert samkomulag um, að flokk-
arnir fái afrit af meðmælaskrám
listanna hér í ReykiaVík. Um
þetta hefur aldrei verið neinn
ágreiningur og borgarfógeti hef-
ur ávallt góðfúslega orðið við
þessari beiðni þegar hún hefur
komið fram.
Þegar Lýðve'idisflokkurinn og
Þjóðvarnarflokkurinn lögðu fram
meðmælaSkrár sínar með lands-
lista þótti okkur ekkert athuga-
vert við ,að fara fram á að flokk-
arnir fengju afrit af meðmæl-
endalistunum, þegar tillaga kom
fram um það.
Þegar landskjörstjórn neitaði
þessu og okkur var ljóst að
þessum flokkum var sárt um að
aHösKiirssipri
menn fengju vitneskju um hverj-
ir væru meðmælendur lista
þeirra, þótti okkur engin ástæða
til að vera að hnýsast. í þessar
skrár á fundi landskjörstjórnar,
þar sem fulltrúám flokkanna var
heimilað að líta á þær.
Hér má skjóta því inn í eins
og áður er nefnt að Sósíalista-
flokkurinn hefur aldrei veigrað
sér við að lofa öðrum flokkum
að sjá meðmælénda'lista sína,
þótt öllum sé kunnugt að flokk-
urinn hefur átt undir högg að
sækja.
Illkvittnislegum getgátum, um
að Sósíalistaflokkurinn sé í vit-
orði með dómsmálaráðuneytmu
og fái þessar skrár í gegnum
það, teljum við ekki svaraverðar,
■enda mun það lýðum ljóst að
það eru vísvitandi ósannindi.
Sigurður Baldursson.
Halldór Jakobsson.
:• §
1 1
B # B
ÍQ I

Það var mér óbladið ánægju-
efni þegar ég frétti, að Gerður
Hjörieifsdóttir ætlaði að lesa
kvæðd á fundi Sósíalistaflokks-
ins í Gamla Bíó í kvöld.
Ég hlustaði í fyrsta skipti á
Gerði lesa kvæði á þjóðarráð-
stefnunni í s-.l. mánuði. Upp-
lestur hennar orkaði þannig á
mig, að mér fannst ég heyra
upplestur íslenzkra kvæða í
fyrsta skipti og voru menn yfir
leitt sammáia um að þeir hefðu
aldrei heyrt siíkan upplestur.
Það eitt að hlusta á Gerði
Hjörieifsdóttur lesa kvæði á
fusidinum í kvöld, þætti mér
nóg til að fara mjög ánægður
beim að fundi loknum og veit
ég að svo er um alla, sem
hlustað hafa á upplestur Gerð-
ar. H.
ísku öryggislögreglu og hald-
ið samlöndum sínum í slíkum
fjárgirðingum amerískrar ó-
Vesturhæjar sagt
menmngar."
H. P.
Vinnulýðurinn innan gaddavírsins
Reykvískur leiðarvísir
in hefur beitt kvenfólkið okk-
ar núna, sem hér vinnur, þeg-
ar víggirt er umhverfis það.
Þessa dagana er unnið að
tveggja metra hárri girðingu
umhverfis braggahverfi það,
sem stúlkurnar búa í, og víða
á þeirri girðingu komið fyrir
spjöldum, er á stendur: Karl-
mönnum bannaður aðgangur.
Á einum stað er vitaskuld
komið fyrir háreistu hliði, þar
sem þær geta sloppið út tii að
komast til viunu sinnar. Og
við þetta hlið standa tveir
menn allan só’arhringinn úr
þessari svokalla'ðri öryggislög-
reglu vallarins.
FINNST NÚ ekki rá'ðamönn-
um þjóðarinnar falleg land-
kynning í þsssu, þar sem mik-
ill útkffldur feríamannaatraum
ur fer barna um daglega, og
þessir ferðamenn geta svo lýst
kvenfólkinu fallega í sínu
heimalandi?! Það verður sem
sagt, á milli þess sem það er
rekið í hópum til vinnu, að
hafa það læst í girðingu eins
og einhverjar stórhættulegar
vændiskonur eða annan glæpa-
lýð, til þess að útiloka hann
frá siðaðra parti þjóðarinnar
— ef þeir álíta hann nokkurn
til.
NEI, ÞÓ kannske að siðmenn-
ingin í Ameríku sé á þetta
lágu stigi, eins og þeir vilja
auglýsa siðmenmnguna hérna,
getum við íslendingar ekki lát
ið bjóða okkar kvenfólki upp
á slíkt. Hver sannur íslend-
ingur hlýtur að fordæma slíkt
ódæði og fyrirlíta þá íslenzku
kvislinga, er tekið geta við
rauðum borðum þessarar amer
ÍSLENDINGU’R, sem umgeng-
izt hefur útlénda ferðamenn
hér a'ð staðaldri, segir, að
gefa þurfi út nýjan leiðarvísi
og kort yfir höfuðborgina,
hentugt fyrir ferðamenn, sem'
ekki hafa leiðsögumenn til að
fylgja sér ihvert skref. Á
þennati leiðarvisi eða kort
iþarf að merkja helztu staði,
byggingar og samgöngu’eiðir
Reykjavi'kur auk annarra upp
lýsinga, sem feiðamönnum
mega vera til gagns og
skemmtunar. Aldrei verður 0f
raikið gert til þess að gsra
landið að ferðamanna^aadi
sem sé okkur til sóma og beri
vott um menningu. aem grund
vallist á óslitinni sögu, fornri
menningu og menningararfi,
jafnt nútíma framförum. —
Þótt bið verði á því, að upp
rísi hótel, ætti að vera liægt
áð gefa út smekkiegar, greina
góðar og ódýrar ferðamanna-
bækur, sem ekki séu fyrst og
fremst til þess gerðar að
krækja í peninga útlendings-
iris á áberandi hátt.
Gagnfræðaskóla Vesturbæjar
var slitið 9. þ. m. Undir próf
gengu 230 nemendur í 10 bekkj-
ardeildum.
Undir unglingapróf gengu 68
nemendur, sem nú hafa iokið
'skólaskyldu s'inni. Hæsta ein-
kunn meðal iþeirra hlaut Þór-
ólfur Sigurðsson 2. bekk A 8,87,
Gagnfræðaprófi luku 28 nem-
endur 4. bekkjar og stóðust þeir
allir prófið. Hæstu einkunn af
þeim hlaut 'Ragnhildur Guð-
mundsdóttir 8,49.
Undir miðskólapróf eða lands-
próf gengu 36 nemendur og stóð-
ust 32. Af þeim hlutu 23 nem-
endur, þ. e. um 64% 6.00 eða
hærra í aðaleinkunn í landsprófs-
greinum og hafa því öðlazt rétt
til framhaldsnáms í mennta-
skóla. Hæstu einkunn í lands-
prófi hlaut Þór Benediktsson í
3. bekk ágætiseinkunn 9,23, og
er það hæsta próf í skólanum að
þessu sinni.
Við skólaslit lýsti skólastjóri
prófunum, afhenti prófskrírteini
og verðlaunabækur og órnaði
nemendum heilla, en þakkaði
kennurum skólans fvrir vel unn-
in störf.
I.eiðréftlng
I viðte.’inu við Harald Jóhanns-
son í sunnudagsblaðinu var það
ekki rétt eftir haft, að Xhalds-
flokkurinn brezki hafi á kosn-
ing-astefnuskrá sinni tekið sér-
sta.klega til takmarkanir á lönd-
un íslenzks ísfisks heldur var
þetta atriði orðað þannig að brezk-
ir útgerðarmenn skyldu verndaðir
gegn ótakmarkaðri löndun erlends
afla. Efnislega er það því jafn-
rétt, en Haraldur óskaði eftir að
þetta væri leiðrétt. Þess má geta
að hann benti á þetta athyglis-
verða atriði í kosningastefnuskrá
brezlcra íhaldsmanna þegar haust-
ið 1951 í Þjöðviljagrein frá London.