Þjóðviljinn - 07.07.1953, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 7. júlí 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (3
lidSsmdi S. í, S. lokið ’
Skorað á kaupfélögin að leggja fram fé tii gistiherbergja að Bifröst
51. aoalfundi S.Í.S. lauk í Bifröst s.l. föstudagskvöld,
og hafSi fundurinn jþá staSið í tvo daga.
Úr stjórn Sambandsinsi áttu aö ganga þeir Eysteinn
Jónsson og Björn Kristjánsson, en voru báðir endurkosn-
ir. í varastjórn voru endurkosnir ‘ Þórhallur Sigtryggs.
son, Eiríkur Þorsteinsson og Bjarni Bjarnason. Endur-
skoöandi var endurkosinn Páll Hallgrímston.
Eitt nýtt kaupfélag fékk
inngöngu í Sambandið á fund-
iuum en þuð er Kaupfélag
Kópavogshrepps. Þá voru
ræddar breyfingar á Lífeyris-
sjóði starfsmanna samvinnufé-
laganna og samþykkt reglu-
gerð fyrir Minningar.sjóð S.Í.S.
sem stofnaðer var með kr.
500.000 á 50 ára afmæli Sam-
bandsins.
í tilefni af hinum miklu á-
rásum, sem gerðar hafa verið
á. Sambandið og forráðamenn
þess, gerði fundurinn eftirfar-
andi ályktun:
„Aðalfundur S.Í.S. vottar
forstjóra þakkir sínar og
fyllsta* traust fyrir frábær
störf hacis í þágu samvinnu-
félaganna.
. Jafnframt þakkar fundur-
inn ómetanleg störf haas og
stórhug við framkvæmd olíu-
verzlunarinnar og vítir harð-
lega. blaðaárásir á hann, Sam-
bandið og Olíufélagið h.f., sem
ómaklegar og með öllu ástæðu-
lausar“:
Eftir umræður um verðlags-
mál og framkvæmdir sam-
þykktl fundurinn:
„Aðalfundur S.Í.S. 1953 lýs-
ir ánægju yíir því, Samband-
ið og kaupfélög innan þess
selja vörur yfirleitt með lægra
verði cn kaupmannaverzlanir,
auk þess sem þau leggja fé í
tryggingarsjóði í hlutfalli við
vörukaup þeirra. Telur fund-
urinn mikilsvert, að S.Í.S. og
félögin geti haldið áfram að
fullnægja þörfum félagsmanna
fyrir góðar vörur með réttu
verði.
Jafnframt lýsir fundurinn sér-
stakri ánægju yfir því að sam-
vinnufélögin hafa á síðustu ár-
um stöðugt verið að færa
starfsemi sína yfir á fleiri
svið. Þakkar fundurinn þeim
mönnum, sem hafa haft for-
göngu um nýjungar í stárfi
samvinnufélaganna og ályktar,
að áfram skuli haldið á þeirri
braut að beita úrræðum sam-
vinnunnar við enn fleiri við-
fangsefni til framfara og auk-
innar hagsældar fyrir almenn-
ing í landinu".
Mjög bagalegt er, að ekki
skuli vera gistiherbergi í Bif-
röst, en fjárfestingarlevfi fyr-
ir slíkri viðbyggingu hafa ekki
fengizt. Samþykkti fundurinn
tillögu frá Jónasi Jónssyni og
fleirum þess efnis, að skorað
er á kaupfélögin að leggja
fram fé, sem svarar kostnaði
eins herbergis hvert, og beri
hvert herbergi heiti þess sam-
vinnufélags, sem lagt hefði
fram stofnkostnað þess.
Á laugardag fóru fram að-
alfundir Samvinnutrygginga,
Líftryggingafélagsins And-
vöku, Vinnumálasambands
samvinnumanna og Fasteigna-
láaafélags samvinnumanna.
Aðulfu m d m r
S amwi m nutritaaiHQ
Samyinnutryggingar héldu aðalfund sinn að Bifröst í Borgar-
firði sl. laugardag. Stendur liagur félagsins með miklurh blóma
og. starfsemi þess hefur farið stöðugt vaxandi. Iðgjaldaaukningin
á árinu 1952 nam 2.147.000 krónum eða 17,3% og varð tekjuaf-
gaagur svo mikill, að unnt reyndist að' endurgreiða. trygginga-
tökum yfir 2 milljónir króna. Áður liafði stofnunin endurgreitt
eæplega eina milljón króna, svo að samtals hefur hún á fjórum
síðuiitu árum skilað hinum tryggðu aftur rúmlega þrem millj.
Þeir Vilhjálmur Þór, formað-
ur félagsstjórnar, og. Erlendur
Einarsson, framkvæmdastjóri
fluttu skýrslur um rekstur fé-
lagsins á liðnu ári. Samtals
voru gefin út 8 962 ný trygg-
ingaskírteini, en tala tilkynntra
tjóna varð 1774, þar af 1360 í
bifreiðadeild og 329 í sjódeild.
faidazt síðan 1950. Samtals
nema sjóðir Samvinnutrygginga
1G 462 000 krónum.
Auk tryggingastarfsemi hafa
Samvinoutryggingar haldið
uppi nokkurri fræðslustarfsem:
í öryggis- og tryggingamálum,
meðal annars með útgáfu rita
o. fl.
Á fundi bæjarráðs 3. þ. m. var
samþykkt að ráða Magnús Ólafs-
son sem aðstoðarlækni borgar-
iæknis í stað Tómasar Helgason-
ar, sem fengið hefur stöðu í
Landsspitalanum.
Liftrygginafélagið Andvaka
hélt aðaifund sinn í Bifröst í
Borgarfirði sl. laugardag. Gáfu
þeir skýrslur um starfsemi fé-
lagsing Vilhjálmur Þór, formað-
ur félagsstjórnar, og Jón Ólafs-
son, framkvæmdastjóri.
Gefin voru út 605 ný líftrygg-
ingaskírteini á áriau 1952 og
nam fjárhæð þeirra 8,6 milljón-
um króna. Er þá tryggingastofn
Andvöku orðinn 42,9 milljónir
og hefur hann meira en fjór-
faldazt á þrem árum.
Anserískur maðyr fersf í bíl-
slysi í Kép«vogi
I fyrrinótt varð það slys í Itópavogi að tvær bifreiðar rákust
á með þeim afleiðingiun að farþegi í annarri, Albert Mainolfi að
nafni, beíð bana.
Auk’a eigin áhæíta — dreg
ið iir eniliirtryggingum.
Það á mikinn þátt í batnandi
hag Samvlnnutrygginga, að fé-
Iagið hefur með traustari fjár-
hag getað aukið eigin áhættu
J ingum erlendis. Árið 1951 fóru
Í 25% tekna félagsins til endur-
'í trygginga, ea 1952 aðeins 17,5%
vl Þá hefur tekizt vel að halda
A ■
d reksturskosnaði félagsins niðri,
'íj og nam hann á árinu 16,5%
Ieða 0,5% minna en árið áður.
Er þetta mjög lítill reksturs-
kostnaður í samanburði við það,
sem tíðkast hjá tryggingafélög-
um, jafnvel erlndum félögum,
sem talin eru vel rekin.
Vaxandi sjóðir.
Sjóðir félags'n.s hafa haldið
áfram að vaxa ört, og er það
þeirri aukningu að þakka, að
félagið hefur getað aukið eig’n
áhættu og þannig bætt hag sinn
stórlega. Iðgjaldasjóðir eru nú
9 968 843 kr. og hafa nær tvö-
AtburSur þessi gerðist um
hálfsexleytið í gærmorgun. —
Slcammt sunnan við Kronbúðiiia
í Kópavogi rákust á bifreiðarn-
ar X—351 og R—5582. Er sá
síðarnefndi jítill Renault-bíll og
voru í honum fjór'r mena: bíl-
stjór.'an og þrír Bandaríkja-
menn, þar af tveir starfsmenn
á Keflavikurflugvelli; en sá
þriðj', Albert Mai.uo'fi búsettur
að Laugav. 12 hér í bæ. Varð á-
reksturinn svo harður a’ð bifreið
arnar lögðust mjög saman, og
meiddust allir sem í þeim voru
méira og minna. Annars var í
gær allt óljóst um atburð þenn-
an, þar eð báðir bílstjórarnir
vorn svo meiddir og illa haldnir
að lögi'eglan gat ekki yfirheyrt
þá um hver.nig slysið hafði bor.
ið a'ð höndum. En Alfbert Main-
olfi mun hafa látizf"mjög fljót-
lega eftir áreksturinn. Annar
hinna Bandaríkjamannanna
hlaut skurð á höfði, bílstjórinn
í R—5582 fékk heilahristing
auk meiðsla, bílstjórimi í
X—351 meiddist einnig allmik-
ið, en afirir minna.
Albert Mainolfi var kvæntur
íslenzkri konu, Soffíu Pálma-
dóttur og hafði búið hér á
landi allmörg ár.
ABYRGBARTRVGGIIVGAR
0 ' ;
— ný gr©Sii váÉFyggiiiga
Sjö íslenzk vátryggingafélög eru nú að byrja á nýrri grein
vátrygginga, frjálsum ábyrgðartryggingum. Hlutverk þessara
trygginga er að bæta hinum tryggða fjárútlát, sem hann verður
fyrir, ef honum ber, samkvæmt íslenzkum lögum eða réttar-
venjum, að greiða bætur fyrir tjón á möeinum eða munum, enda
sé bótaskylda lians ekki víðtækari en venjuleg skaðabótaskylda.
Tryggingin nær ekki aðeins
til sjálfra skaðabótanna held-
ur líka til málskostnaðar, sem
á tryggða kann að falla í sam-
bandi við bótakröfuna á hendur
honum. Inuan þeirra takmarka,
sem getið var hér að framan,
nær tryggingin einnig til þeirr-
ar skaða’bótaskyldu, er starfs-
menn ’ tryggða baká honum
gágnvart þriðja maani. Ábyrgð-
artryggingar eru lítt þekktar
hér á landi, nema liin lög-
boðna ábyrgðartrvgging öku-
tækja og flugvéla. Að vísu
hafa íslenzk vátryggingafélög
útvegáð ábyrgðartryggingar í
einstökum tilfellum, þegar sér.
staklega hefur ver:ð beðið um
það>. Einnig hefur umboðsmað-
ur eins erleads vátryggingafé-
lags haft þiessar tryggingar á
boðstólum til skamms tíma. En
útbreiðslu hafa þær engri náð,
enda ekki verið sniðnar eftir
íslenzkum þörfum. En víða er-
lendis, meðal annars á hinum
Norðurlöodunum hafa ábyrgðar
trygg'ngar náð mikilli út-
breiíslu.
Hin síðari ár hefur það mjög
farið í vöxt hér á landi, áo tjón
þolar geri bótakröfu á hendur
tjónvaldanda. Þróunin virðist
ganga í þá átt, að dómúrskurð-
ur í skaðabótamálum fari hækk
andi með verðlaginu og jafnvel
heldur meira en það. Þess eru
dæmi, að bætur fyrlr persónu-
slys hafa farið yfir 300.000.00
krónur. Þa'ð liggur í augum
uppi, að ekki er á færi margra
einstaklinga að greiða slíkar
bætur. Jafnvel stórum fyrir-
tækjum gæti verið það um
megn.
Það er sérstakiega ástæða til
að benda á, að ábyrgðartrygg-
ingar þessaí bæta trygginga-
taka eiimig þáð tjón, cr hann
kann að verða dæmdur til að
greiða vegna slysa, er starfs-
menn hans verða fyrir við
vinnu sína. Þegar um alvarleg
slys er að ræða vantar rnikið
á, að lögboðna slysatryggingin
bæti mönnum að fullu það fjár-
hagstjón, er þeir verða fyrir.
En alvarleg siys v:ð vinnu eru
því miður býsna algeng, t;l
dæmis við vinnu um borð í
skipum, við uppskipun, verk-
smiðjuvinnu o. fl.
Þegar tjón verður á mönnum
eða munum, er það þjóðfélags-
legt vandamál að ákveða, hver
á að bera hið fjárhagslega
tjón. Nú er það að vísu svo,
í mörgum tilfellum, að tjónþoli
á bótakröfu á tjónvaldanda. En
ekki er allur vandi leystur me'ð
því. 1 fyrsta lagi er bótakrafan
oft einskis virði, vegna þess að
tjónvaldandi getur eagar bætur
greitt. í öfiru lagi getur svo
háttað til, að tjónvaldandi get.
ur að vísu greitt einhverjar
bætur, en fjárhagur hans fer
út um þúfur við það. I báðum
þessum tilfellum getur ábyrgð-
artryggingin leyst vandann
Fyrir lítils háttar árlegt. gjald
getur hver áðili, sem á það á
hættu að valda öfirum mönnum
fjárliagslegu tjóni, tryggt sér
það að geta greitt allar þær
tjónabætur, sem á hann kunna
að falla.
Við samningu á trygginga-
skilmáium og iðgjaldaskrá var
farið eftir fyrirmyndum frá
Norðurlöndunum þremur, Nor-
egi, Danmörku og Svíþjóð.
Ska'fiabótaréttur þeirra ianda er
riáskyldur þeim íslenzka, þó að
nokkuð beri á milli í einstöku
atriðum. Við ákvörðun trygg-
ingaupphæða og iðgjalda varð
að sjálfsögðu að taka þiað með
í reikningian, að verðgildi ís-
lenzku krónunnar er miklu
lægra en hinna norðurlanda-
krónanna. Sé tii dæmis gert róð
fyrir, að ákveðið tjón kosti hér
á lapdi þrefalt f!e;'ri íslenzkar
krónur en samskonar tjón kost-
ar í norskum krónum í Noregi,
þá þurfa bæði tryggingaupp-
hæfiin og iðgjöld að vera þre-
fait hærri í islenzkum krónum
en norskum.
Enda þótt tryggingaupphæðir
í ábyrgðatryggingum séu rnjög
háar, 500 0C9 t’l 1 000 000 kr.,
verður áhættan þó að lang
mestu leyti borin af íslenzkum
vátryggingaféi ögum, og án þess
að nokkurt þe:rra taki á sig
óeðlllega mikla áhættu. Þessu
er þannig fyrir komið, að hvert
félag endurtryggir mestan hluta
af áhættu si.nni hjá íslenzkri
endurtryggingu en fær í staðinn
frá því félagi þátttöku í áhætt-
um frá hinum félögunum.
Tryggingar þessar geta varð-
að mai'ga að'la, bæði einstakl-
inga og féiög. svo sem húseig-
endur, skipafélög, lækna, lyfja-
búðir, sjúkrahús, sundlaugar,
Fra.mha.ld á 9. síðu
Neytendasamtök Reykjavíkur
munu setja á fót skrifstofu inn-
an skamms, ef meðlimasöfnun
sú, sem nú er haf'n, gengur
nægilega greiðiega, Neytenda-
samtökunum hefur boðizt hús-
næði undir skrifstofu á bezta
stað í bænum, og er mikils um
vert, a’ð hægt verði að taka því
bofii. Skrifstofan á að verða
miðstöð fyrir starfsemi samtak-
anna og Neytendabiaðið, og
þangað þurfa meðlimir samtak-
anna að geta leitað aðst. og
upp'ýskiga. Árgjaldifi. er að-
eins 15 kr. og 'áskrifendur
að Neytendablaðinu njóta fullra
félagsréttinda, búi þeir innan
lögsagnarumdæmis Reykjavik-
ur. Meðlima- og áskriftarlistar
liggja frammi í þessum bóka-
verzlunum: Braga Brynjólf s-
sonar, Isafoldar, Sigfúsar Ey-
mundssonar, Lárusar Blöndals
og Laugarness. Einnig geta
menn gerzt meðhmir og áskrif-
endur með því að hringja í eft-
irtalda síma: 82742, '3223,
82383 og 5443.
Sala Neytendablaðsins hefnr
aukizt jafnt, og þétt, en þ ð
Framhald á 10. síðu.