Þjóðviljinn - 06.08.1953, Síða 1

,,Danir krefjast
herstöðva á
Islandi'*
Sjá 4. síðu.
rimmtudagur 6. ágúst 1953 •— 18. árgangur — 173. tölublað
Sovétstjórnin vill ræða afvopnun og
bann við herstöðv
Svarar boði Vesturreidanna
í orðsendingu, sem sovétstjórnin sendi
stjórnum Vesturveldanna í gær, kveðst hún
fús til þátttöku í fundi utanríkisráðherra til
viðræðna um deilumál. Hún lýsir yfir, að
hún telji, að slíkur fundur eigi að fjalla um
ídlsherjar afvopnun og bröttflutning alls her-
liðs, sem einstök ríki hafa utan eigin yfirráð-
svæðis.
um erlendis
um utanríhisráðherratund
Orðsending sovétstjórnarinn-
ar er sva» við þeirri tillögu,
sem utaoríkisráðherrar Vestur-
veldanna settu fram eftir
Washikigtonfundinn í síðasta
mánuði, að haldinn yrði fundur
með utanríkisráðherrum stor-
veldanna fjögurra í næsta
mánuði. Á Washingtonfundio-
imi varð samkomulag um að
bjóða sovétstjórninni til við-
ræðna um tvö mál: 1) Frjálsar
kosningar í öllu Þýzkalandi og
myndun alþýzkrar ríkisstjórn-
ar, 2) friðarsamninga við Aust
urríki.
Aðeins málþóf.
Sovétstjómin segir í orðsend-
ingu s:nni, að á fundi
með svo rigskorðaðri dagskrá
muni ekki unnt að komast að
neitini niðurstöðu. Hún segist
fiis til viðræðna um Þýzkaland,
en hún telur enga von til að á-
rangur náist, ef fyrst á að
ræða um frjálsar kosningar í
landinu. Það muni aðeins hafa
endalaust málþóf i för með sér
og deilur um, á hvern hátt
megi' tryggja að kosningarnar
fari fram á réttan hátt.
ÞjóCverjar sjálfir um * •
eigin mál.
Soýétstjórin ségip' það sitt á-
lit, að fyrst verM' að ræða um,
hvemig sameining Þýzkalaiids
geti farið fram og friðarsamn-
inga við það. Þegar frá þeim
málum hafi verið g.engið, sé
eðlilegast að Þjóðverjar ráði
deilum milli ríkja og ógna
þannig friðnum. (Bent er á, áð
samkvæmt stofnskrá Samein-
uðu þjóðanna beri stórveldin
fimm, Sovétríkin, Bandaríkin,
Kína, Bretland og Frakkland,
sérstaka ábyrgð á friðnum i
heimiaum. Það sé því höfuð-
nauðsyn, að Kína taki þátt í
ráðstefnuhni og fái þarmeð
þann sess á sviði alþjóðamála,
sem því ber tvímælalaust rétt-
ur til.
Sovétstjórnin telur, að ut-
Framhald á 12. síðu
j
Pangaskiptin
hafin
Fangaskiptin hófust í Kóreu
í gær og gengu þau snurðu-
laust. Norðanmenn afhentu 400,
en heimtu 2750. Fréttamenn
sögðu, að faiigamir sem .komu
frá Norður-Kóreu hefðu - litið
vel út. Einn liðsforingi sagði,
áð lífið í fangabúðum'Norðan-
mahna hefði verið vel viðunandi
(„not too bad“) og að þeim
föngum, sem eftir væru, liði
mjög sæmilega, („were in
pretty good shape“). Einn af
yfirmönnum heilbrigðisþjónustu
SÞ sagði að greinilegt vær-i, að
fangarnir hefð.u sætt góðri með
ferð.
Bandarikjameno viðurkenndu
í gær, aö hermenn úr liði þeirra
hefðu brotið skilmála vopna-
hlésins og lofuðu að sjá um, að
slíkt kæmi ekki fyrir aftur.
MOLOTOFF
ntanríkisráðherra Sovétríkjanna
sjálfir fram úr sínum innan-
landsmálum.
I orðsendingunni er lögð á
það höfuðáherzla að dag-
skrá utanrikisráoherrafundar-
ins verði ekki einskorðuð við
ákveðin mál, heldur tekin fyrir
þar öll þau mál, sem valda
Miklir viðskipfasamningar
Kína og japans að hefjasf
Bretar undirhúa nýjar viSrœSur viS Kina
Japanska þingið samþykkti samhljóða á niiðvikudaginn í síð-
ustu viku þingsályktunartillögu þess efnis, að Japan hæfi aft-
ur viðskipti við Kína hið bráðasta, Undirbúningur að viðræð-
'um um viðskiptasamning milli Japans og Kína er þegar haf-
inn, að fréttastofufregnir herma.
Bandariska stjórnin hefur
fallizt á að eiga viðræður við
japanslca samninganefnd um
niðurfellingu banns á útflutn-
ingi margra vörutegunda frá
Japa.n til Kína. Það bann
Bandaríkjanna hefur til þessa
komið í veg fyrir, að viðskipti
Kína og Japans hæfust að nýju
eftir lok heimsstyrjaldarinnar.
Áheyrnarfuiltrúi Japans hjá
Sameinuðu þjóðunum, Renzo
Sawada, birti 2. ágúst yfirlýs-
ingu um hinar væntanlegu við-
ræður Kíoa og Japans um við-
skiptasamninga. Er þar bent á,
aö Japanir hafi fyrir stríð
fengið meginið að kolum sínum
og járni frá Mansjúríu. Nú
yrði Japan hins vegar að kaupa
öil sín kol og stál í Bandaríkj-
unum á dýrasta markaði heims.
„Viðskiptisi við Kína“, seg'r í
yfirlýsingunni, „munu aftur
opna japönsku iðjuhö’dunum
aðgang aö hráefnum Mansjúríu
og um leið að víðlendum mörk-
uðum handa japanskri fram-
leiðslu."
Bretar munu líka vera í þann
vegirin að heíja nýjar viðræður
við Kína um viðskiptasamninga.
Brezka viðskiptastofnunin, Brit-
ish Council for the Promotion
og Internaticnal Trade, birti ný
lega álitsgerð um brezk-kín-
versk viðskiptaskilyrði. I álits-
gerðinni er komizt að þeiiri
niðurstöðu, að árleg viðskipti
Bretlands og Kína geti með
hægu móti orð’ð um 100 millj-
ónir sterlingspunda, þ.e. um
4600 milljónir ísl. króna.
Kostar íslenzka síldio 4 milljarða
króna í Sovétríkjunum?
Bjama Benediktssyni boðið að velja um ;
tvo kosti
1 eldhúsdagsumræðunum í vetur ræddi Bjarni Bene-
diktsson um viðskipti við Sovétríkin af venjulegri smekk
vísi sínni. 'Hann tók þá sem dæmi um viðskiptahættina
eystra, að þegar Sovétríkin keyptu síð-
ast síld af okkur hefði hún í útscilu í
Moskvu orðið 12850% hærri en íslénzk-
ir 'framleiðendur fengu fyrir vöruna.
Hvert kíló af síld hefði kostað í verzl-
unum kr. 220,92. s
Nú hefur Bjarni Benediktsson loks
neyðzt til að taka upp viðskipti við Sovétríkin á ný, og
verða m.a. seldar 180 þúsund tunnur af síld, eða sem
næst átján milljónir ikílóa.
Samkvæmt verði Bjarna Benediktssonar verður ú,t-
söluverð á þessu magni 3976 milljónir Rróna, eða nær-
fellt fjórir milljarðar, þegar varan er komin til neýt-
enda í Sovétríkjunum.
Nú er aðeins tvennt til: Annaðhvort hlýtur velmegiín
almennings að vera alveg gegndarlaus í Sovétríkjunuþi
fvrst hánn 'hefur efni á slíkum vörukaupum, eða utan-
ríkisiáðherra Islands hefur farið með barnalegt fleipur.
Skal honum sjálfum eftirlátið að velja þann kostinn sem
honum finnst skárri.
ofséknunum pp Vest-
Si
iii ve
Nú þarf aS fyigja fordœmi Vesfmanneyinga
effir og síttd fjöfrana af byggingarmálunum
Fjárhagsrað og ríkisstjórn haía ekki enn treyst|sóknir gegn 22 vestmannaey-
sér til að láta til skarar skríða gegn þeim 22 Vest-
mannaeyingum sem ákærðir voru fyrir það ab/ar-
lega afbrot að hafa komið sér upp húsum. Eru allar
líkur á að stjórnarvöldin heykist á þessari íurðu-
legu ofsókn, vegna einhuga andstöðu Vestmanna-
eýinga og eindregins almenningsálits um land allt.
Stórsektir og tukthúsvist.
E;ns og Þjóðviljinn skýrði
frá fyrir nokkru var það eitt
ingum, sem gerzt höfðu sekir'
um þp.r.n alvarlega glæp að
koma sér upp þaki yfir höfuð-
ið. Var þeim hótað allt að
200.000 kr. sektum og lang-
vinnri tukthúsvist til vara —
nema þeir féllust á réttarsættir
um lægri upphæðir.
fyrsta verk Fjárhagsráðs' o,
Bjartia Benediktssonar eftir' Eindregið almeimingsálit.
kosningar að hefja ré.ttarof-1 Þessi árás stjórnarvaldanna
vakti alþjóðarathygli vegna
frásagnar Þjóðviljans, og Vest-
mannaeyingar.nir bundust sam-
tökum um að hrinda tilræðinu
af hötidum sér. Var þeim fyrst
veittur vikufrestur, en síðan
hefur ekkert í málinu gerzt op-
inberlega. Eru allar líkur á að
stjórnarvöldin heykist á þessari
árás sinni, sökum þess að henni
er mætt af einhug og festu, og
„sakborningarnir“ hafa ,ekki
aðeins á bak við sig einhuga
Vestmannaeyinga, heldur ein-
dregið almenningsálit um land
allt.
Framhald á 11„ síðu. j