Þjóðviljinn - 11.10.1953, Blaðsíða 10

10) — ÞJÖÐVILJINN — Sunnudagur 10. október 1953

96
eimllisþáttur
»^d*#V#^#*S#*#^#'#'#>#'#^##S##<»#S#*^#>###S##S#-##V###N#-#s»###^<*#»#'#<*<»'»»#^*#S*»>#>##->
Litir gegna þýSingarmiklu
hlutverki á heimilum
Við höfum
víst öll komið
inn á heimili,
þar sem ekkert
er til sparað.
Húsgögnin og
áklæðið á
þeim eru dýr
og vönduð,
•gólíteppið lýta-
laust, vegg-
fóðrið dýrt,
gluggatjöldin
eftir því qg :
irrnkiu hefur'
verið eytt í
að kaupa mál-
verk á vegg-
ina. Samt
vantar eitthvað á að manni þyki
stofan vistleg og íalleg.
Aftur á móti getur maður
komið á heimili, sem virðist
hafa verið útbúið með tiltölu-
lega litlum kostnaði, en er Þó
á ailan hátt notalegt og vistlegt'.
Ef maður fer að lí-ta í kringum
sig, uppgötvar maður allt í einu
að hægindastóllinn sem fer svo
vel í stofunni, er alls ekkert
rarítet — hann er gamall og á-
klæðið víða slitið.
Og ef maður lieldur áfram að
litast um, kémst maður oft að
þeirri niðurstöðu, að það eru
litimir sem eiga sinn þátt í því,
hvað manni líður vel í stofunni.
Það er engan veginn auðvelt
að velja réttu litina. Sam-t marg-
borgar sig að leggja á sig aukna
fyrirhöfn þeirra vegna.
Hvemig á að fara að því iað
velja liti í íbúðina sína? Margir
leiða vandamálið hjá sér og
velja eintóma „milliliti“, sem
meiða að vísu sjaldnast augað
en eru oft hvorki íugl né fisk-
ur. Og það er hægt að gefa
fólki góð ráð í sambandi við lita-
val.
Málarar hafa bezt kynnt sér
vandamál iiéanna og þeir hafa
flokkað l'itina í andstæða liti og
samstæða liti. Andstæðu litirn-
dr hafa greinilegan hæfdleika til
að magna hvor annan, og með
rannsóknum á evrópskri málara-
3ist hefur þessi yfirlitstafla, sem
við birtum í dag, orðið til. Lit-
limir sem standa hvor á móti
öðrum eru andstæðir litir.
Andstæður eru nauðsynlegar
*— en það er ekki hægt að
hreyfa sig innan um eintómar
andstæður, nema mcð því að
'hafa aðeins tvo andstæða liti
í stofunni. Maður verður líka
að nota samstæðu litina og þá
er valið oft erfiðara, en það
getur verið mjög áhr'famikið —
tveir mismunandi rauðir litir
Rafmagnstakmörkun
KL 10.45-12.30
Sunnudagur 11. október
5LyAr(i Vesturbærinn frá Að-
• n?6ÍII alstræti, Tjarnargötu
og Bjarkargötu. Melarnlr, Gríms-
etaSaholtið með flugvallarsvæðinu,
Vesturhöfnin með Örfirisey, Kapla-
•kjói ag Seltjamames fram eftir
Mánudagur 12. október
IhllAPfÍ Hafnarfjörður og ná-
» llVvfll grehhi, Revkjanes.
VilHgœsir
geta farið afbragðsvel saman, en
maður er alltaf eins og á nálum,
þegar maður er að ger.a tilraun-
ir.
Þá er hægara að eiga við
brotnu litina. Þá fær maður
með bví iað bæta hvítu eða
svörtu í hre'nu litina — og
það er eiginiega hægt að gefa Þá
reglu, að þeir litir sem innihalda
jafnmikið af hvítu eða svörtu
samsvari hver öðrum. Það er
einnig hægt að fá góða samsvör-
un, ef maður blandar sama lit-
inn með mismiklu af hvitu eða
svörtu og setur saman m'smun-
andi brotna liti — þeir eru kall-
aðiy misjafnlega litamettað.'r.
En vandamá’in eru fleiri. Aug-
að tekur við rauðum, rauðgulum
og gulum litum sem hlýjum, en
grængulir, grænbláir, bláir og
fjólubláir eru kaldir. I stofu
vilja flestir hafa hlýja liti, en
svefnherbergí má til dæmis vera
í kaldari lit. Maður verður einncg
að gæta Þess að þeir renni ekki
saman fyrir .augunum, þó litim.'r
séu skyldir, er eins og rauðleitu
litcrnir séu nánari .auganu en
l>eir bláleitu.
Einnig má geta þess, að ef
ljósir lib.'r eru í síofu, virðist
hún stærri en ei hún er máluð
í dökkum iitum, Ljósir Ltir nýta
dagsbirtuna 10 til 15 sinnum
betur en dökkir litir. Það er
hættulegt að nota hreina liti á
stóra flet'ii — öruggara er að
nota brotna liti.
Enginn vafi ér á því að litir
hafa sálræn áhrif; þó hefur það
ekki veríð rannsakað nægiiega.
Það er þó taiin regla að grænt
sé þægilegt fyrir augað, gult
fjörgandi, fjóiublátt lamandi og
rautt hátíðlegt.
Bunaslys í
hælishít pu m
Á s'ðustu tveim mánuöum
hafa fimmtán börn í Banda-
ríkjunum og Kanada frosið í
hel í kæliskápum, sem þau
hafa lokazt inni í. Síðasta slys-
ið átti sér Sta'ö í Windsor í
Ontariofylki, þar sem tveir
fjögra ára drengir biðu bana
á þennan hátt í síðustu viku.
eftir MARTHA OSTENSO,
getur ckki haft neitt við það að athuga.“
Linda var farin að ltalla Caleb hann eins og
hitt fólkið.
„Ekki það —“ Sveinn hló gremjulega. „Haim
myndi fyrr skera af sér nefið en hami léti mig
kvænast Júdit. Hann vill halda henni heima
og þræla henni út. Hann myndi skjóta mig ef
ég kæmi í námutida við bæinn. En það er ann-
að sem ég ætla að segja þér. Hann hefur veríð
að tala um þ'g og Mark Jordan í Yellow Post.“
„Tala — hvernig þá?“
„Ilann hefur verið að gorta af því, að hann
gæti fljótlega bundið endi á samband ykkar ef
honum sýndist svo. Eg heyrði hann segja það
við Jóhannesson og e'nn Islendinginn. Hann
vill láta líta svo út sem hann sé allsráðandi.
Hann sagði það efcki með berum orðum, en
hann gaf í skyn, að hann gæti auðveldlega kippt
fótunum undan Mark Jordan. Hann lét eins og
hann vissi eitthvað illt um liann. Eg gekk til
hans og sagði: „Þú ættir að fara varlega í að
tala illa imi Mark Jordan, Caleb Gare.“ Hann
leit á mig, brosti kynlega og sagði: „Þykist
þú ætla að vaða ofaní m;g? Þú ættir ekki aa
skipta 'þér af því sem þér kemur ekki við.“
Svo hló hann og fór út úr búðinni. Eg hefði
slegið hann ef hann væri ekki svona gamail. Eg
v'ssi hvað bjó undir því sem hann sagði við
mig. En ég veit ekki hvað liann átti við með
orðum sínum um Mark. Þú ættir að vara þig á
honum, ungfrú Archer. Hann situr um hvert
tækifæri t'l að skaða þig og Mark. Ef til vili
heldur hann að þú sért að ýta undir Júdit.“
Linda þagði um stund.
„Ef til vill reynir hann að v'nna Mark eitt-
hvert tjón, en hann getur það ekki. Mark í-
lendist ckki hér. Hann getur ekkert gert hon-
um og hið eina sem hann getur gert mér er að
láta reka mig frá skólanum, og það sk;ptir ekki
miklu máli.“
„En þú ættir samt að segja Marlc að vera
á verði.“
„Það skal ég gera, Sveinn. Á ég að skila
nokkru til Júditar ?“
„Viltu fá henni þetta —“ Sveinn fór niður
í brjóstvasa sinn og tók þaðan umslag. ,.Eg
er búinn að bera þetta á mér í marga. daga. Ef
til vill svarar hún þessu.“
Linda brosti í myrkrinu að því hvað Sveinn
var stuttaralegur.
Ma rk kom ríðandi t;l þeirra og Sveinn sneri
heimleiðis.
„Það er svo dimmt að ég sé varla framan í
þig, Linda,“ sagði Mark um leið og hann fór
af baki. „Eg verð að ganga úr skugga um að
þetta sért þú.“
Hann vafði hana örmum og húti beygði sig
niður og kyssti liann. „Ertu viss um þaðnúna?"
hvíslaði hún.
Þau riðu af stað í norðurátt, sem var eftir-
lætisleið þeirra. Rétt áður en þau komu að
Garebúgarðinum, þóttist Linda sjá skugga á
hreyfingu þar sem skógai-stígur'nn mætti þjóð-
veginiun. Hann var of stór til að geta verið af
ikoma.
„Mark“, sagði hún og færði sig nær honum.
„Eg er citthvað taugaveikluð í kvöld. Eg sá á-
reiðanlega einhverja veru þama á veginum.“
Mark rýtidi út í myrkrið. „Eg sé ekki ne’tt.
Vertu ekki hrædd, ástin mín. Það er ekki líkt
þér. Það er enginn úti sem ekki á með það.“
Þau beygðu inn á skógarstíginn og heyrðu
niðinn í regninu gegnum trjákrónuruar sem
lúktust saman yfir höfðum þeirra. Það var svo
dimmt, að þau gátu ekki greint tréri frá himn-
inum en þau höfðu óljóst hugboð um að þau
væru þar. Linda hallaði sér að Mark.
„Veiztu það, að Caleb Gare er búinn að setja
þig á svartan lista?“ spurði hún lágri röddu.
„Sveinn sagð'st hafa lieyrt hann tala um þig í
Ycllow 'Post.“
61. dagur
„Um mig?“ sagði Mark undrandi. „Hvað í
ósköpunum — ef til vill er það vegna þess að
ég varaði Anton við að selja heyið fyrir þaö
verð sem Caleb bauð honum fyrir það.“
„Það getur verið — en ég vona að hann geri.
ekki neitt, sem kemur veslings Anton út úr
jafnvægi."
„Eg líð honum það ekki. Og þá man ég það,
að Anton er búinn að senda skýrslu til stjómar-
innar. Eftirlitsmennirnir koma bráðlega. Vesl-
ings maðurinn, hann á sannarlega skilið aðeign-
ast þessa jörð.“
Þau vom komin að endanum á skógarstígnum
og framundan var autt svæði. Þar var ekkert
skjól. fyrir regninu og Linda sneri til baka,
Þegar þau riðu aftur út á þjóðveginn leit hún í
kringum sig til þess að rita, hvort hún sæi
nokkurs staðar sömu skuggaveruna og áður.
Hún mundi það að hún hafði verið þrekleg og'
álút eins og bjamdýr. Hún leit í kringum sig en
minntist ekki á neitt við Mark. Ein hún sá ekki
neitt nema þéttan, svartan rökkurvegginn. Ekk-
ert ljós var sýnilegt hjá Garebænum og þau
sáu ekki húsið, þegar þau námu staðar til
að kveðjast. Linda bað Mark fyrir hestinn, sem
Sveinn hafði léð henni.
Þegar Linda var komin inn run hliðið og
búin að kveðja Mark, heyrði hún eitthvert
Mjóð í myrkrinu og hrökk í kút. Það var eing
og trjágreinar strykjust saman. Myrkrið var
svo svart að hún gat ekki greint nema óljósar
útlinur gripahúsanna. Það var Ijós í eldhúsinu
og hún tók á rás heim að bænum.
Þegar hún kom inn í eldhúsið var Júdit þar
að þvo skilvindúna. Hún talaði við hana í lágum.
hljóðiun.
„Júdit, þú skalt ekld nefna það við neinn, eo.
ég þóttist heyra einhverja hreyfingu hjá lim-
gerðinu við veginn. Eru allir komnir inn?“
„Þau em öll háttuð nema hann og mamma,"
svaraði Júdit. Linda sá Amelíu á ferli í iimra
hcrbei'ginu. „Eg fer út með Pésa og lít í kring-
um mig þegar ég er búin að þessu,“ bætti Júdit
við.
Linda fór upp á loftið og fór úr blautu úlp-
unni. Hún stóð um stund í myrkrinu og horfði
út um gluggann. Þá sá hún þreklega skugga-
vem koma gangandi heim að bænum. Ljósið úr
eldhúsglugganum féll á hana og hún sá að það
var Caleb Gare. Fyrst í stað létti henni svo, að
hana langaði mest til að hlæja. En samstundis
fylltist hún skelfingu. Hann hlaut að hafa verið
að njósna um þau. Það var hann sem hafði
flýtti sér inn í skuggann þegar þau beygðu inn
á skógarstíginn. Hver var tilgangur hans með
því að hafa gætur á þeim?
Linda setrist á rúmið án þess að kveikja á
lampanum. Hún heyrði hann ganga inn í húsið
þungum skrefiun. Það var eitthvað óheillavæn-
legt í fótataki hans. Það fór hmllur um Lindu
og hendur hennar skulfu meðan hún afklæddi
s:g. Hún losaði um hárið á sér og fór upp í rúm-
ið.
Júdít kom upp og kveikti á lampanum hinum
megin við tjaldið.
„Júdit“, hvislaði Linda. 1
qlxms oc cMfpm
Tvoir menn höfðu eitt. slnn ferðazt tvo daj;a. f.
járnlirautarkicfa án þess. að sklptast nokkra
sinnl á orðL Að morgni þrlðja dagslns tók öðr-
um manninuni að lelðast þóflð, svo honum varS
að orði:
Gott veður í daj;.
Hver s&gSl að þáð vasri eliki? svaraðl hinut
maðuriun.
Gömul járnbrautarfyrirvnæli frá Kansas: Er
tvær lestir nálgast Iivor aðra á skiptisporí
skulu liáðar nema staðar, oj; hvorug halda aft-
ur af »tað fyrr en hin er farín.