Þjóðviljinn - 05.11.1953, Side 7

Fimmtudagur 5. nóvember 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Mesta þirsg sem haldiS hefur verið í
sögu verkalýðshreyfirí
EBvarS SigurSsson segir frá þingi AlþjóSa-
sambands verkalýÓsfélaganna i Vinarborg
Eins og Þjóðviljjnn heíur áð-
ur skýrt frá sendu Dagsbrún
og Iðja fulltrúa á þing Alþjóða-
sambands verkalýðsfélaganna
sem haldið var í Vín í sJ.
mánuði, og fóru þeir utan Eð-
vard Sigurðsson ritaii DagS-
brúnar og Biörn Bjarnason for-
maður Iðju. Eðvard kom fiug-
leiðis heim aðfaranótt mánu-
dags en Björn mun væntanleg-
ur einhvern naestu daga. Frétta-
maður Þjóðviljans hitti Eðvard
að máli eftir heimkomuna og
spurði hann helztu frétta af
þessu mikla alþjóðaþingi verka-
lýðsins.
— Þú fórst ekki beint til
Vínar?
— Nei, ég fór utan nokkru
áður en þingið hófst til þes
að kynna mér starfsemi þeirr
verkalýðsfélaga á Norðurlönd •
um sem skyldust- eru Dagsbrúr
Mun ég skýra Dagsbrúnar
mönnum frá því sem þau kynn
kenndu mér um starfshætt
okkar í samanburði við það sen
tíðkazt í grannlöndunum.
— Hversu lengi stóð þingið
Vín?
— Það hófst 10. október o;
stóð til 21. október. Þetta e'
lang fjölmennasta og mest;
þing sem verkalýðshreyfingtr
hefur nokkru sinni haldið. 1
sjálfu Alþjóðasambandi verka
lýðsfélaganna eru nú um 8
milljónir manna og er vöxtji.
þess stöðugur og ör. En þingif
var engan veginn cinskorðai"
við meðlimi sambandsins held-
ur var boðað til þess á þann
nýstárlega hátt að það var opið
öllum verkalýðssamtökum, íé-
lögum og einnig stórum vinnu-
stöðvum. Geysilcgur áhugi var
á þinginu hvarvetna um heim
og var mikið að því unnið að
koma á einingu í baráttu verka-
lýðshreyfingarinnar og undir-
búa þannig sem víðtækasta
þátttöku í. þinginu. Enda var
það einmitt höfuðverkefni þings
ins að ræða einingu verkalýðs-
hreyfingarinnar og skipuleggja
hana sem bezt.
— Og þessi viðtæka einingar-
barátta hefur borið árangúr?
— Já, þátttakan í þinginu
v'ar' mjög mikil hvaðanæfa að
úr heiminum. Fuiltrúar voru
að koma alveg fram á síðasta
dag, þannig að ég er ekki viss
um að ég hafi endanlega full-
trúatölu. En síðasta talan-sem
ég heyrði var sú að þingið
væri sótt af 819 fulltrúum frá
79 löndum. Af þeim voru 342
kosnir fulltrúar frá samtökum
sem ekki eru aðilar að sam-
bandinu, en á þinginu höfðu
þeir sama rétt og aðrir þegar
undan eru skiHri innri mál sam-
bandsins. Fulltrúar þeir sem
þingið sátu höfðu að baki sér
um 90 milljónir skipulagsbund-
ins verkalýðs.
. — V-ar.þá ekki, verulegur hluti
fulltrúanna frá sósíalistisku
löndunum?
.. — Nei, ég skal nefna sem
dæmi að frá Þýzkalandi öllu
voru rösklega 60 fulltrúar, en
,af þeim voru aðeins 24 frá Aust-
ur-Þýzkalandi, hinir állir' frá
Vestur-Þýzkalandi. Yfirleitt
voru sendinefndir alþýðurikj-
anna alis ekki 'fjölmennar. Aft-
ur á móti voru mjög margmenn-
ar sendineíndir frá ýmsum öði'-
um löndum og það ekki sízt
frá þeim, sem lengst áttu til
þingsins, t. d. frá löndunum í
Suður-Amer'ku, Brasilíu, Guate-
maia, Mexikó, 02 ' frá Japan
komu um 20 fulltrúar'. Af Norð-
urlöndunum voi*u Finnar fjöl-
mennastir, um 20 manns, en
mun fámennari hópar írá hin-
um. Eina landið sem ekki átti
— Það sem mér fannst eink-
um einkenna þser var þetta:
Annarsvegar voru ræður íull-
trúanna frá auðvaldslöndunum,
sem allir höfðu eina sögu .að
segja um versnandi lífskjör
fólksins. Þeir iýstu því hvernig
barátta hringanna til að halda
hámarksgróða mótaði ástandið
hvarvetna um auðvaldsheiminn.
Lífskjörin eru rýrð mcð- því'
að kaupmáttur ‘launanna er
skertur eftir ýrnsum leiðum,
bæði með beinum kauplækkun-
um og stjórnarráðstöfunum eins
og þeim sem hér eru kunnastar.
En jafnframt er það sívax-
andí vandamál hvernig reynt er
mikinn svip á þingið. í gnörg-
um nýlendum hefur verkalýðs-
hreyfingin eflzt geysiiega á
allra síðustu árúm, og það er
ekki sízt árangur af störfum al-
þjóðasambandsins. Lýs.ngarnar
á kjörum verkafólks í þessum
löndum voru svo ömurlegar að
það er alveg-ótrúlegt og. voru
þó skjalfestar með óvéfengjan-
legum sönnunum. Fólk býr við
slík k.iör að ekki er hægt að
lifa neinu mennsku líti, og á-
standið má draga saman með
orðum eins fulltrúans: Mann-
fal'Jð í röðum verklýðsstéttar-
binar í þessum löndum er
meira cn á nokkrum orustu-
velli. Það er mjög almennt að
frá því væri skýrt að öll út-
gjöld á fjárlögum til menningar
og félagsmála væri 4—6%, en
útgjöld. til hernaðarfram-
Nokkrir af norrænu fulltrúimum á þlnginu í Vín. Björn og Eðvarð sjást yzt til hægri á myndinni
fulltrúa þaraa voru -Bandaríki
Norður-Ameriku, það véstræna
lýðræðisland neitaði öliúm full-
trúum um vegabréf. Idinsvegar
■var þinginu fiutt ávarp frá
verkalýðssamtökunum þar, og
•h-afði því verið komíð til fu’J-
trú'a frá Kanada sem bjó rétt
riorðan við landamærin.
—- Hver voru helztu dag-
skrármál þingsins?
■— Aðaldagskráin var i þrem-
ur liðum. Fyrst flutti aðalritari
sambandsins, Frakkinn Loúis
Saillant, skýrslu stjómar ai-
þjóðasambandsins og ræddi
frekari verkefni til þess að
tryggja baráttueiningu verka-
lýðsins i sókninni til bættra
kjara og friðar. Þá flutti for-
seti sambandsins, ítalinn Giu-
seppe Di Vittorio, framsögu um
verkefni verkalýðshreyf.'ngar-
innar á sviði efnahagsmála og
félagsmála i baráttunni fyrir
sjálfstæði þjcða og iýðrétt.'nd-
um. Og loks flutti aða’ritari
Alþýðusambands Indónesíu,
Ruslan Vidjajasastra, fram-
sögu um þróun verka'ýðshreyf-
invar.'nnar i nýlendum og hálf-
nýlendum. Um ö.’l þessi atr.'ði
urðu svo mjög ýtarlegar um-
ræður sem tóku. mestan tíma
þingsins.
— Hvað fannst þér athyglis-
verðast .í umræðunum?
að neyða verkafólk til aukinna'
afkasta án þess að það sé gert
með fullkomnari vélvæðingu,
hvem.'g reynt er að pína sem
mestan gróða út úr verkalýðn-
urn án þess að hann njóti hans
að nokkru sjá’fur. Þessi stefna
hringavaldsins hefur bæði leitt
til þess að kjör almennings hafa
versnað þrátt i'ýrir. hetjulega
baráttu verka'ýðshreyfingarmn-
ar í mörgum löndum og^eins
‘til 'hins að stórgróði auðmánn-
anna hefur aukizt a’veg geysi-
lega. T. d er það staðreynd að
í því hálýð.ræðislega landi,
Svíþjóð, er í fjö’.da stórfyrir-
tækja hreinn gróði hærri upp-
hæðir en ö’l útb.orguð vinnu-
Laun.
í fullri andstöðu við þessar
lýsingar voru svo frásagnir full-
trúanna frá sósíalistísku lönd-
unum. Þeir höfðu frá að segja
stöðugum fraroförum í löndum
sinum, hækkandi kaupm.æUi
launanna, siauknu magni af
neyzluvönim til almennings og
sífellt síærri fjárframlögum til
almenningsþarfa, tryggiricar-
má’a, menningarmála, hvildar-
heimila o. s. frv;
— C-g svo .hafa fuiltrúamir
frá nýlendunum haft sína sögu
að segja?
— Já og þeir .vöktu sérstaka
athvgli mína, enda. settu. þeir
kvæmda og innanríkismála, lög-
regluþjónustu og annars slíks
til að halda fólk.nu í skefjum,
væru 70—80% af heilöarupp-
hæð fjárlaga. Augljóst er að
arðránið í nýlendunum er
sterkasta stoðin undir auðvalds-
ríkjunum., og þá gcfur .auga leið
að cinmitt barátta þessa.fólks
er ekki aðeins hin míkilyægasta
fyrir það sjálft, heldur íyrir
verka’.ýð alls heimsins. Það cr
éinnig mjög afhyglisvert- - að
svo að scgja hver einustu smá-
atök um brynustu hagsmuna-
mál voru s-amtvinnuð þjóð-
íretsisbaráttunni, baráttunni
fvrir sjálfstæði þessara þjóða.
Hágsmuriabaráttan og Þjóð-
freWisbaráttan eru eitt.
. •>— Hvernig vildlrðu draga
saman í örstuttu máli helztu
niðurstöður þingsins?
— Höfuðkjörorð þingsins og
inntak þess. var samfylking og
eining. yerkalýðsstéttarinnar í
baráttunni fyrir sameigin'eg-
um hugsjónum c-g hagsmuna-
málurn. Var lögð á það hiri rík-
asta áhéi'zlan að ekkéHi'mætt'
hindra þessa einingu; þótt ýmis-
legt skip’ti mönnum íi'misriiun-
andi flokka í öðrum málum
mætti það ekki verða til þess
að koma í veg fyrir þá baráttu-
einingu sem væri verkalýðnum
fyrir öhu. Allar r*ður og álykt-
anir þingsins mótuðust aí þess-
ari hugsun. Gefst væntanlega
tækifæri til þess síðar að kynna
þessar niðurstöður betur fyrir
íslenzkum verkalýð.
— Vakti þingið- ekki miklá
athygíi í Vln?
— Jú, það setti alveg svip-
sinn á borgina. Þó létu borgara-
b’öðin öll eins og þingið væri
ekki haldið, minntust ekki á.
það elnu orði. En sem dæmi unr
það hversu vel var fylgst með
þinginu og hver hugur lék um
það skal ég geta þess að því
bárust 3044 kveðjur víðsvegar aó
úr heiminum, xrá verkalýðssam-
tökum, vinnustöðvum og ýms-
’um öðrum samtökum. Það var
einnig minnisstæður atburður
að 17. okt. efndi verkalýðsíé-
hreyfingin í Vín til mikils úti-
fundar og kröfugöngu. Var til-
gangurinn tvíþættúr: annars-
vegar báru samtökin fram kröf-
ur sínar út taf alvinnuniálun-
um, en í landinu eru nú urrx
400.000 atvinnuleysingjar, og'
hins vegar fagnaði verkalýður
Vinar þinginu. á þennan hátt.
Utifundurinn var fyrir 'framan
þinghúsið á stóru opnu svæði
og þar gckk kröfugangara
framhjá. Tók hún einn tíma og
40 mínútur og er áætlað að
80.000 manns hafi verið í henni,
allar starfsstéttir, og var
skemmtilegt að siá þær ganga-'
í starfsbúningum sínum, Þar
gekk t. d. hópur lögreglumanna
og bar fram hagsmunakröfur
stéttar sinnar.
— Þér finnst ferðin haía orð-
ið( árangursrík?
— Ég er mjög sannfærður
um að það hafi verið rétt ráð-
stöfun hjá þeim félögum seme.
■ákváðu að senda fulltrúa, og
ég er ekki í neinum vaf.a um.
það að við eigum að leita sam-
starfs við þessi voldugu samtök
og ástunda gott samband við
þau og leggia þeim öflurií lið-
sem vinna að því að sameina
verkalýðlnn um allan heim.
— Þú komst ekki beint heim.
— Nei, eftir að þinginu í Vín
var lok:ð fórum við til stuttrar.
dvialar til . Ungverja’ands og
dvöldumst einkum í Búdapest
í boði ungverska verkalýðssam-
bandsins.
— Þar hefur þú auðvitað séð
allt það staðfest sem Morgun-
blaðið hefur sagt írá undan-
f.arið!
— Ég. hef fengið staðfestá
vitneskju um sannleiksást
Morgunblaðsins, og ég held að
við ættúm að tala nánar um
það einhvern daginn. M. K.
f 1
IKVjKjny npiRj
Hafnarbíó:
Börn jaröar
Frönsk.
Ég vorð nú að játa það, að égr
hef ég séð franska kvikmynci
betri en þessa. Efni hennar er þvr
nær sigilt. Er það sama að segja,
um þessa mynd og flestar evr-
ópskar kvikmyndir aðrar, leikui-
inn bregzt ekki. Einna skjTasta
persónan er Francois (Vanel) éöni
g-erir allt sem í hans Nrildi
stendur til að ti-yggja jörðina í
settinni.
Og það er eins og franskiP
kvikmyndastjórar sannfæri mann
i hvert sinn, að kvikmyndin en
tvieggjað vopn. Það er ekki sama,
hvernig með hana er farið.
Ég er ekki frá því, að þessi
mynd verði sýnd aíllengi i HafÖ>»
arbiói. — örn. '