Þjóðviljinn - 05.11.1953, Blaðsíða 10

10) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 5. nóvember 1953
pyirrrrr rrf rr rrirr rrrrrrrrrr rrr^rrrrr rrrr rrrrr rrfrrrrfrrr-rrrp-t*
elmllisþáfóiiF

,,Misþyrma" skólahús-
gögnln hörnunum?

H#o
A6*®'

Sakamálasaga eftir HORACE McCOY
Þegar foreldr-
unum ver'öur
Ijóst að í raun
inni er börn-
um þeirra
„misþyrmt“ í
skólunum, og
hentug hús-
gögn í skólun-
um eru ekki
síður nauðsyn
leg en t. d.
. hátíðasalur,
geta skólayfir
völdin ekki
davt'heyrzt við
kröfum þeirra.
— Orð þessi
eru tekin upp
úr grein í
dönsku kenn-
arablaði og
höfundur henn
ar, Vagn And
ersen kennari,
ræðst harð-
lega á skólaborðin og heldur
því fram að hvorki smiðir né
húsgagnateiknarar virðist læra
neitt um likama mannsins og
þarfir hans, og þess vegna séu
skólahúsgögnin svona óhentug.
Þvi miður er ekkert hægt
við því að gera, að börnin sitji
við borðstofuborð 1 heimahús-
um og á stólum sem henta
þeim illa, enda sitja bömin þar
sjaldnast lengi í einu. Og það
er rétt að taka það fram, að
auðvitað á ekki að neyða börn
til að sitja lengur að borðum
en meðan þau eru að borða.
Ef foreldrar hefðu sjálfir
reynt að sitja lengi kyrr við
borð og stól með sömu stærð-
arlilutföll og barnið verður áð
sætta sig við, dytti þeim aldrei
í hug að fara fram á að böm-
in sætu kyrr langtímum sam-
an.
Til þess að vel fari um mann
á stól, verður maður að nota
allt sætið og geta um jeiö þtutt
fótunum í gólfið. Ef maður
nær ekki niður á gólf eða tyll-
ir aðeins tánum i gólfið, fær
maður fijótlega fiðring í fæt-
urna, fiðripg. sem brevdist
fljot ega í oþæg ndr. Ef
þarf að setjast fremst á set-
una til þess að ná niður á gólf,
þrýstist brúnin á stólnum inn
í lærin og afleiðingarnar verða
hinar sömu.
'Er ykkur ljóst að flestum
börnum líður svona í skólasæt-
inu og vitið þíð hvers vegna?
Vegna þess að skólapúltin eru
ekkí miðuð við stærð bamanna.
Vagn Andersen getur þó gef-
ið dæmi um, að hægt sé að
útbúa skólahúsgögn, sem mið-
uð séu við stærð bamanna.
Hann nefnir sem dæmi nýtt
skólahús í Ringsted, þar sem
skólahúsgögnin eru þannig út-
búin að það má hækka þau og
lækka eftir stærð barnanna og
stólarnir eni með færanlegu
baki.
Loks segir Vagn Andersen:
Það fé, sem eytt er í góð
verkfæri — og má ekki kal'a
skólahúsgögn það? — kemur
aftur með vöxtum með meiri
árangri í starfi og heilbrigðara
og' glaðara.. fóiki. Skyldi skól-
,unum ekki koma vel að fá
meiri starfsárangra og heii-
br:sðar> oe glaðari nemendur?
Þýzkur kvik-
myndaleiðangur
Framhald af 3. síðu.
bæ, Viðimýri, Akureyri, á Þing-
völlum og Þingvallavatai og
við Gullfoss. Þá verður einnig
sý.nt f’ug hér á ]andi.
Fjórðu myndinni er ætlað að
sýna sveitaveru þrggja drengja
í sumarfríinu. Aðalatriði mynd-
arinnar sýna fjárrekstur og
smölun og réttardag í Fljóts-
tungu-rétt. Einnig verður Surts-
hellir sýndur og síðast en ekki
sízt Mývatn með hinu fjöl-
skrúðuga fuglalífi, Laxá, para-
dís laxveiðimannsins og æðar-
varpið á Laxamýri.
I fimmtu myndinni er ætlað
að sýna Vestmannaeyjar, en
þar verða fiskveiðamar áðal-
efnið og einnig verður þar.
sýnd Strandakirkja og Horn-
biargsviti: Þar Verður líka sýnd
g'íma.
Þessi stutta lýsing gefur dá-
litla hugmynd um þann efni-
við, sem ég hef fundið hér á
landi. Ég mu.n leggja þetta
fyrir Roto kvikmvndafélagið i
Hamborg, sem tillögur mínar
og vona a.ð framkvæmdum
verð; hagaö í samræmi við þær.
Allmargir kvikmyndasérfræð-
ingar munu vinna að því hér á
landi að taka þessar myndir,
sem síðar njunu gefa þúsund-
um kvikmyndahúsgesta í Þýzka
landi og öðinun löndum tæki-
færi til þess að kynnast Is’andi.
Á ferðum mínum um Island
hef ég orðið sannfærður um
að góð samvifma muni takast
við þá opinberu aðila, sem
þetta snertir og einnig fólkið
sjálft til aukins skilnings milli
Islands og Þýzkalands".
FANGINN RÍSI Á FÆTUR
1
Ég stóð upp. Andartak sá ég Gloríu fyr-
ir mér, þar sem hún sat á bekknum á hafn-
arbakkanum. Kúlan var rétt að hitta hana
í höfuðið; blóðið var ekki einu sinni farið
aö renna. Glampinn frá byssunni lýsti enn
upp andlit hennar. Allt var svo augljóst.
Hún var ánægð og henni leið mjög vel.
Þegar kúlan hitti hana hafði andlit henn-
ar snúizt örlítið frá mér; ég sá ékki beint á
vanga hennar, en ég sá nóg af andliti
hennar til þess að vita, aö hún brosti. Sak-
sóknaranum skjátlaðist, þegar liann sagði
kviðdómnum, að hún hefði dáið þjáð, vina-
laus og ein meö morðingja sínum þessa
koldimmu nótt við strönd Kyrrahafsins.
Honum skjátlaðist algerlega. Hún dó ekki
þjáð. Hún var ánægð og henni leið vel og
hún brosti. Það var í fyrsta skipti sem ég
sá hana brosa. Hvernig gat þá verið að
hún væri þjáð? Og hún var ekki vinalaus.
Ég var bezti vinur hennar. Ég var eini
vinur hennar. Og hvernig gat hún þá verið
vinalaus?
ER NOKKUR HINDRUN í LÖGUM
FYRIR ÞVÍ
AÐ DÖMUR SÉ NÚ KVEÐINN UPP?
2
Hvað gat cg sagt? .... Allt þetta fólk vissi,
að ég hafði stytt hecrni aldur; eina manneskjan
sem hefði getað hjálpað mér, var líka dáin. Og
ég stóð þama, horfði á dómarann og hristi höf-
uðið. Mér voru allar bjargir bannaðar.
„Biddu dómstólinn um miskunn,“ sagði Ep-
stein, lögfræðingurinn, sem þeir höfðu skipað
sem verjanda minn.
„Hvað þá?“ sagði dómarinn.
„Virðulegi dómari," sagði Epstein. „Við för-
um fram á miskunn dómstólsins. Piltur'nn við-
urkennir að hafa stytt stúlkimni aldur, en hann
var aðeins að gera henni greiða —“
Dómariim sló bylmingshögg í borð:ð og leit
á m'g.
ÞAR SEM
ENGIN HINDRUN ER í LÖGUM
FYRIR ÞVÍ
AÐ DÓMUR SÉ NÚ KVEÐINN UPP...
3
Það var skrýtið hvernig ég hitti Gloríu. Hún
var líka að reyua að komast að við kvilanyndir,
en cg v'ssi það ekki fyrr en seinna. Ég var að
ganga niður Melrose stræti einn daginn á leið
frá Paramount, þegar ég heyrði eicihvem kalla:
„Hæ!Hæ !“ og ég léit við og þarna kom hún
hlaupandi og ve:faði í áttina til min. Ég nam
staðar og veifaði á móti. Þegai’ hún kom á móts
við mig var hún lafmóð og í uppndmi og ég sá,
að ég þekkti hana ekkert.
„Bölvaður strætisvagninn,“ sagði hún.
Ég leit við og sá strætisvagn komlnn hálfa
leið niður götuoa.
„Nú,“ sagði ég. „Ég hélt þú værr að veifa
mér ....“
„Því skyldi ég vera. að veífa þér?“ spurði hún.
Ég hló. „Ég veit það ekki,“ sagði ég. „Eigum
við samle’ð?"
,JÉg get eins labbað niður i Westem,“ sagði
hún og við gengum af stað i áttina að Westera.
Þannig byrjaði það, og nú finnst mér það
býsna undarlegt. Ég skil það alls ekki. Ég
hef brotið heilann fram og aftur og ég skil það
ekki samt. Þetta var ekki morð. Ég reyni að
gera manneskju greiða og er sjálfur drepinn.
fyrir bragðið. Þeir œtla að drepa mig. Ég
veit nákvœmlega hvað dómarinn œtlar að
segja. Ég sé það á svip hans, að honum er
ánægja aö því að segja það, og ég finn það
á fólkinu fyrir aftan mig. að það verður
fegið að lieyra hann segja það.
Tökum til dæmis morguninn þegar ég hitti
Gloríu. Mér le;ð ekki mjög vel; ég var enn dálít-
ið lasinn, en ég fór yfir í Paramount, af þvi að
von Stemberg var að gera rússneska mynd og
ég var að vona að ég gæti fengið vinnu. Ég
spurði sjálfan mig, hvað væri skemmtilegra en
að vinna fyrir von Sternberg eða Mamoul'an
eða'Boleslawsky og fá borgun fyrir að horfa á
hann stjórna, læra um uppsetningu, hraða og
hom .... og þess vegna -fór ég yfir í Paramo
imt.
Ég komst ekki inn, svo að ég hímdi fyrir ut-
an aðaldyrnar fram að hádegi, þegar einn af
aðstoðarmönnum hans kom út til að borða. Ég
hóaði í hano og spurði hvaða möguleikar væru
á að koma sér á framfæri.
„Engir,“ sagði hann og sagði mér að von
Stemberg væri mjög vandlátur á stat:sta.
Mér famist þetta ruddalega sagt af honum,
en ég vissi að hann átti við það að fötin min litu
ekki sem bezt út. „Er þetta ekki bún:ngamynd?“
spurði ég.
„Við fáum. allt aukafólk frá Central,“ sagðl
hann og fór ....
Eg var ekki að fara neitt sérstakt; ég var
bara að aka um í kádilljáknum mínum og sýna
fólkinu mesta lekstjóra í heimi, þegar ég heyrði
Gloríu hrópa. Þið vitið, hvernig þetta vil/til..
Og við gengum niður Melrose og kynntumst
á leiðinni; og þegar við komumst að Western
vissi ég að hún var Gloría Beatty, statisti, sem
líka átti erfitt uppdráttar, og hún vissi dálítið
úm m:g. Mér geðjaðist ágætlega að henni.
Hún leigði lítið herbergi hjá einhverju fólki
í grennd við Beverly og ég átti heima skammt
frá, svo að ég hitti hana aftur um kvöldið. Það
var þetta fyrsta kvöld sem réð úrslitum, en jafn-
vel núna get ég ekki sagt, að ég sjái eftir að
hafa farið að hitta hana. Ég átti á að gizka sjö
dali, sem ég hafði fyrir að hrista ísdrykki á ís-
bar fyrir kunningja minn (hann hafði komið
stúlku í vandræði og varð að fara með hana til
Santa Barbara til að láta framkvæma aðgerð-
ina) og ég spurði hana, hvort hún vildi heldur
fara í bíó eða sitja úti í garðinum. v
„Hvaða garði?“ spurði hún.
„Þarna fyrir handan“, sagði ég.
„Allt í lagi“, sagði hún. „Ég er búin að fá nóg
af kvikmyndum í bili. Ég þori að hengja mig
uppá að ég er betri leikkona en flestar af þeim
UtHf OC CAMWH
Nýgift kona á Skotlandi kom inn í regnhlifa-
búð og vildi fá skipt á regnhlíf, sem hún
hafði fengið í hi'úðargjöf, og annarri regn-
hlíf.
Nei, við getum ekki tekið hana, hún hefur
ekki verið keypt hér, svaraði búðarstúlkan.
Það er samt ykkar verzlunarmerki á henni,
svaraði ungá frúin.
Nei, en við látiun þetta merki á hluti sem
koma hingað til viðgerðar.
1 sumarbústaðnum: £f þú ætlar að slá blett-
lnn á hverjum morgnl meðan rið erum hér,
endar það á því að þú kemst nlður fyrir ræt-
umar.
BOstjðrtnn, viö mann sem hann hefur flutt
f fangelslð: Og ég á að sækja þig hingað aTtor '
eftlr tíu ár. Blessaður á meðan. ■