Þjóðviljinn - 06.12.1953, Blaðsíða 5

Sunnudagur 6. desember 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Forseti Vísindaakademiu
aukins alþjóðas
manna
UNGVERJAXjAND hefur gefið út
frímerki til að minnast sigurs
ungverska knattspyimuliðsins yf-
ir Bretum. Ber merkið áletrun-
ina „London — Vvembley", og
mánaðardaginn, er leikurinn fór
fram.
Me'öal þeirra vísindamanna, sem talaö hafa á fundi
Jeimsfriöarráösins í Vín, hefur ræða, er foi'seti Vísínda-
ikademíu Sovétríkjanna flutti nú fyrir nokkrum dögum,
,akiö einna mesta athygli, segir danski blaöamaöurinn
Leif Gundel í fréttabréfi til danska blaðsins Land og Folk.
Forsetinn, prófessor Nesmejan-
>ff; hóf ræðu sína með því að
;efa yfirlit um bau skipti á vís-
ndamönnum og vísindaritum,
:em írám fóru mlli_ austurs og
rnsturs árið sem leið, en á þvi
iri bauð vísindaakademía Sovét-
'íkjanna heim 18 erlendum vís-
ndamönnum, og sagði siðan:
„Við teljum að skipti á
síúdentum og ungum visinda-
mönnum væri gagneg cg
seskileg og væri mikilvægt at-
riði í virku a þjóðlegu sam-
starfi' vísndamanna. Skipti á
vísindaritum er eirnig mjög
mikilvægur Iður í alþjóða-
samvinnu, og á þetía ekki
sízt við um visindatímarit. A
því sv;li vantar niikið á að
allt sé með felidu.
Við fáum tíl dæmis ekki öll
þau bandarísk tímarit sem við
liöfrm þörf fyrir, vegna þess
að bannað er að senda þau út
úr lar.dinu. Við vitum líka,
að oft keniur fyrir að t'.marit
sem send eru frá olckar laudi
komast ekki á ákvörðunar
stað, t. d. til Engiands. Hins
vegar er Ijóst, að við verÞim
að fara að auka upþlagið á
ýmsum rfs’ndatímaritum okk-
ar þar sem ekki er hægt að
verða við eftii'spurninni cr-
lerfiis frá“.
Samþykkðií þjóðasfráð-
stehmima; í espe?anS@-
biaði
Blaðið „Laborista Esperant-
isto“, sem gefið er út í París
en fer .víða nm h.oim ,á veg-
um róttækra esperantista, birt-
ir í síðasta blaði sínu samþykkt-
ár þær er gerðar voru á þjóðar-
ráðstefnu Apdspyrnuhreyfing-
arinnar íslenzku i vor.
Þess er einni.g • getið að um-
■boðsmaður blaðsins hér á land:
só Þorsteinn Finnbjarnarson,
gullsmiður, og verð þess'sé 15
íslenzkar lcrónur.
Prófessor Nesmejanoff la.gði á-
herzlu á .að sovézkir vísinda-
menn vildu ekkert fremur en
ef’a alþjóðlega vísindasamvlnnu
með því að .gefa
um hvar scm er i
gang að vísindaritum fr
ríkjunum, með þvi að sk'pu-
leggja alþjóðasamstarí visinda-
manna og ekki sízt, með því að
koma á persónulegum kynnum
vísindamanna í enn stærri stíl
en gert hefúr verið til
með send'nefndaskiptum, heim-
sóknum einstakra visindamanna
og' skiptum á stúdentum.
Hann sagði m. a.
,,Stvrkur friðarhreyíingar'nnar
liggur í því hve yíðtæk hún er,
Beint samband milli vísinda-
manna og samvinna um vísinda-
rannsóknir eru einnig, mikilvæg
atriði í friðarbaráttunni,, og verð-
ur því að efl.a það eins mikið
og kostur er.“
Prófessor Nesmejanoff bað á-
heyrendur sína að fyigja sér inn
í hugarhei.m, heim þar sem
visindamenn%mnu ekki í tort'm-
irf§ítrs4|jijjíi heim bar sem allir
vísincTámönn ynnu saman að því
að leysá þau vandamál sem
brýnust eru. Sem dæmi um slíkt
nefndi hann:
Heim, þar sem vandamál
varðandi útrýmingu sjúk-
dóma, sigur yfIr eyðimörkum
og liinum griðíwmiklu land-
svæðum kuldabeltanna eru
Ieyst f jótt; þar sem nýjar,
stórkostlegar orkulindir eru
fengnar mannkyninu til nota;
þar sem vinna neðanjariar er
einungis fortíðarminnir.g; þar
sem sjálfvirkar verksm’ijur
framleið* vörur án þess að
menn komi nærri; þar sem
visindalega skipulagður land-
búrjaður og nútímaefnafræði
framleiðir alt sem úbúar jarð-
arinnar þarfnast.
Og hvað er þetta? spurði pró-
Framhald á 11. síðu. í
Vefurizin, listasmíð
kénguléarmnar
Oft rifnar veiöivefur kóngulóarinnar, og hér er hún að
bœta netiö.
Margir eru hálfsmeykir við
kóngulær, þó undarlegt megi
virðast. En hver er sá, sem séð
hefur daggarg’itrandi kónguló-
.arvef, að hann Íaafi ekki. dáð
það listasmíði?"
Þó er fcgurðin ef til yilj nkki
það athyglisverðasta v.ð kóngu-
'lóarvefinn. Áimur vefsins geta
orðið samtals 15 m á lengd og
hringþræðirnir milll þeirr.a allt
að 60 m. Þegar því er bætt
við, uð kónguló'n getur spunnið
slíkan vef á tveim kist.t fæst
hugmynd um h:na furðulegu
vinnugetu þessa litla dýrs.
Oft er talað um að kóngulóin
sitji í miðju netinu og bíði
eftir bráð. Það er þó tóm vlt'
leysa. Þegar kóngulóin er bú-
in að spinna vefinn, felur hún
s;g í skýli, sem oftast er búið
til úr nokkrum blöðum, og er
þaðan í símasambandi við vef-
inn, því úr honum liggur grófur
þráður í fremstu fætur kóngu-
lóarinnar. Með því móti finnur
hún ef skordýr festir s.'g í hina
límugu og teygjanlegu þræði
Þá fyrst skríður kóngulóin inn
í miðian vefinn, og finnur með
því að kippa í álmurnar hvar
bráðin er.
Vinnukona fór
yfir linuna
Þrítug kona, þýzk, er flutti
til Kanad.a fyrir tveimur mánuð-
um, var handtekin af banda-
rískr: lögreglu og send til Þýzka-
lands, vegna þess að hún villtist
yfir landamærin!
Hún var vinnukona hjá fjöl-
skyldu í Vancouver og hafði
farið i helgidagsleyfi að landa-
mærum Kanada og Bandaríkj-
anna. Hún var ein á göngu er
þandariskur lcgregluþjónn hand-
tók hana og sagði he'nni að hún
væri komin yf:r landamæraiin-
una. Konan var flutt t:l New
York, þaðan um borð í „United
States“ og farið með hana til
Bremerhaven i Þýzkalandi.
En ekki er hún af baki dott-
i in, því hún ætlar að fara aftur
yf:r Atlanzhafið í vistina í Van-
■couver!
Kosningasigur
Franfaraflokks.
ins í Guiana
Framfa,'aLokkurinn Brezku
Guíana hefur unnið athyglxs-
verðan kosnirgasigur í bæjar-
stjórnarkosningum i bænum Cor-
entyne. Hlaut ' flokkurirín fjóra
af sex bæjarstj'ómarmönnum.
Eru'--. þetta fyrstu kosningarnar
sern, fram fara síðan e.nska stjórn-
in ráuf stjórnarskrána og rak
frá völdum löglega kosna stjórn
lands:ns. Þessi kosningasigur er
beim mun athygl'sverðari sem
kosningin fór ekki lýðræðislega
fram.' Höfðu ekki aðrir kosn-
ngarétt en efnaðri stéttirnar,
bar eð Bretar töldu sér visast
fylgi þeirra.
Bomistjémin smeyk vlS
hiiiesskvikmynd
Kvikmyndin um ævi Hitlers
„Fimm mínútur Jrf!r tó’f“ hefur
vakið svo mikla mótmæiaöldu,
að efnahagsráðuneyti Bonnstjórn-
arinnar hefur séð þann kost
vænstan að banna að flytja hana
úr landi. Haíði kvikmyndin- áður
verið bönnum í átta af hinum niu
vesturþýzku ríkjum.