Þjóðviljinn - 17.03.1954, Page 4

4)
Þ.JÓÐVILJINN
Miðvikudagur 17. marz 1954
Hótelbygging í Borgarnesi
Þegar hótelið í Borgarne&i
fei'ann haustið 1949 þótti
nauðsynlegt að koma hér upp
nýtízku hóteli. Stofnað var
hlutafélag með 500 þúsund
kr. hlutafé, þar af lét Borgar-
neshreppur 100 þús kr.
Nokkru eftir að farið var
að byggja reyndist framlagið
alltof lítið og hefur Borgar-
neshreppur nú lagt frara 300
þús. kr. hlutafé, auk ábyrgð-
ar fyrir dýru láni. minnst'
7% yexti. — Gengislækkunin
sem gerð var 1950 hækkaði
byggingarkostnað og allt
vöruverð, og varð einn alvar-
legasti þröskuldur þessara
framkvæmda. —- Sá bluti
byggingarinnar sem nú hefur
verið tekinn í not, ber með
sér að ennþá vanti um 1
millj. kr. til að fullgera hótel
bygginguna og fá til þess
naujðsynlega hlluti. Nú er
meira en fjögur ár frá því
byrjað var á byggingunni —
og hvert skref sem stígið
hefur verið til að mjaka
henni áfram, miðast við að
fá fjármagn hjá Borgarnes-
hreppi og iafnvel að ná í
sjóði sem í vörzlu hreppsins
eru. Þessi aðferð til að koma
hótelbyggingunni áfram sem
ráðgert er að kosti allt að
3 millj. kr., þykir lítt skilj-
anleg og er mjög óvinsæl,
þar sem þessi litli hreppur
þarf fyrst og fremst að styðja
almennar atvinnuframkvæmd-
ir með því fjármagni sem
hann hefur yfír að ráða, og
hrekkur skammt til. Almennt
er talið að hótelbygg-
ingin hér sé til að bæta úr
aimennri þörf vegna ferða-
laga; enda er raunin sú að
hingað stefnir fólk allt smn-
arið og reynir að hola sér
hér niður. Auk þess er þrá-
faldlega samgöngustöðvun
fyrir Hvalfjörð að vetrinum
og fólk fer því hér um sjó-
leiðina.
Það er undrunarefni, að
forráðamenn hótelbyggingar-
innar og Borgameshrepps
hafa ekki leitáð eftir hjá Al-
þingi eða ríkisstjórn að fá
opiaberan styrk til hótelbygg-
ingarinnar og hagstætt vaxta-
lágt lán. Því verður vart neit-
að að hótel eru nauðsynlegir
hlekkir í samgöíigukerfi. Hvar
mundi það t.d. tíðkast erlend-
is, að ferðamenn ættu þess
ekki kost að komast á hótel 7
Getum við ætlazt til að ís-
land sé talið nútímamenning-
arland, hafi það ekki boðlega
dvalarstaði fyrir ferðafólk. —
Ríkið byggir vegi og brýr,
veitir styrki til strandferða
og opi.nberra bygginga; og
veitir aðgaag aó vaxtalágum
lánum, — verið er að undir-
búa byggingu að nýju skipi í
stað Laxfoss, — með stuðn-
ingi ríkisins og Reykjavíkur-
bæjar. — Það liggur opið
fyrir að á fjölförnum stöð-
um eins og hér, verður ekki
komizt af án hótels, og það
verður að gera kröfu til að
ríkið leggi fram allverulega
fjárhæð sem styrk til að
koma þvi upp, og ennfremur
að aðgangur fáist að vaxta-
lágu láni til að fullgera það.
Þess verður að vænta að
þingmaður kjördæmisins veiti
nauðsynlegan stuðning til að
hótelbyggingin komist nú þeg
ar áfram svo þáð geti orðið
að þeim almennu notum sem
til er ætlazt.
Jónas Kristjánsson.
Manneklan á toffurmnuii
Undanfarið hefur töluvert
verið talað um skort á mönn-
um til starfa á togurunum og
jafnvel borgarablöðin talað um
að ekki mætti lengi svo til
ganga að hernaðarvinna dragi
starfskrafta frá höfuðatvinnu-
vegi þjóðarinnar.
Hinsvegar hefur Þjóðviljinn
haldið því fram að kjör sjó-
manna á togurum væru það
bágborin að menn vildu heldur
verða sér úti um snöp i landi
heldur en að slíta sér út á
togurum við óslitið skrap á
heimamiðum.
Undir þetta má hiklaust
taka. En eftir því að dæma
sem allmargir togarasjómenn
hafa látið í ljós við mig um
þetta, þá eru það þó fyrst og
fremst skattaálögur þess opin-
hera og . óhóflegur hlífa- og
virinufatakostnaður, sem gerir,
þáð að verkum að sjómaðiir-
iriri 'stendur uppi með miklú •
skarðári hlut fyrir meira erfiðr ■
og áhættu en verkamaður sem
hefur stöðuga vinnu í lándi.
En nú hefur flogið fregn
fyrir sem gefur tilefni til að
virða fyrir sér aðstöðu sjó-
mannsins á enn annan veg en
áður hefur verið gert.
Blöðin fluttu sem sé þá frétt
að einn togari þæjarútgerðar-
innar, Pétur Halldórsson, hafi
nú legið um hálfan mánuð
bundinn sökum þess að engir
hásetar fengjust á hann. Og,
kom nú fram enn eitt hróp
um erfiðleika útgerðarinnar.
En er það þá rétt að fyrir
hálfum mánuði hafi öll skips-
höfnin á Pétri Halldórssyni
verið afskráð af skipinu vegna
þess að það þurfti að fara upp
í slipp til lagfæringar?
Er hægt að réttlæta það við-
horf stórra atvinnufyrirtækja
til verkamannanna að henda
þeim út á gaddinn sem hverju
öðru verkfæri fyrir stuttan
tíma og ætlast svo til að geta
gengið að þeim sem heimilis-
gagni þegar þeim þykir sér
hentara?
Það er þetta víðlæga mat
ríkjandi þjóðskipulags á gildi
vinnandi fólksins í landinu,
sem verkamennirnir þurfa að
gera sér Ijósara. R. S.
Aths. ritstj.:
í sarpbandi vjð þá spurn-
ingu greinarhöfundar hvort
rétt sé að öll skipshöfnin á
Pétri Halldórssyni hafi verið
afskráð af skipinu vegna þess
að það þurfti að fara í slipp til
lagfæringar, sneri blaðið sér
til forstjóra Bæjarútgerðarinn-
ar og fékk þær upplýsingar að
það væri ekki á rökum reist.
Skipið kom inn 23.^brúar með
skipstjórann slasaðan og næstu
daga var losað úr skipinu,
framkvæmd ketilhreinsun o. s.
frv. Þann 27. febr. yar skipið
tilbúið á vejðar en þá var sýnt
að af því gat ekki orðið vegna
mannaskorts. Var skipshöfnin
þá fyrst afskráð, nokkur hluti
hennar hvarf til vinnu. í fisk-
verkunarstöð Bæjarútgerðar-
innar og nokkrir menn fóru
á Þorstein Ingólfsson, sem
vantaði menn til þess að kom-
ast úr höfn.
Þann 9. marz auglýsti út-
gerðin eftir 20 hásetum .á Pét-
ur Halldórsson og endurtók
þær auglýsingar sínar 10. 11.
og 12. marz. Var þá skráð á
skipið að nýju og afráðið að
fara á veiðar að kvöldi þess
12. marz. En þá kom í Ijós
að ekki komu nærri allir sem
búnir voru að ráða sig og þótti
ekki fært að halda úr höfn
með þann mannafla sem fyrir
hendi var. Var þá afskráð af
skipinu að nýju og fengu
mennirnir greitt tveggja daga
kaup.
Afstaða Kommúnistaflokks
Danmerkur í handritamálinu
Einn allra danskra stjórnmálaflokka hefur
Kommúnistaflokkur Danmerkur tekið eindregna
afstöðu með íslendingum í handritamálinu. Þessi
afstaða er mjög athyglisverð og lœrdómsrík. Flokk-
urinn snýst gegn pví sem sumir nefna „hagsmuni
Dana“ og hlýtur að sjálfsögðu ámæli fyrir.
Afstaða kommúnistaflokksins er helguð af pví
að hann veit að rétturinn er íslands megin. Hand-
ritin eru ránsfengur danskrar yfirstéttar, sem liún
komst pví aðeíns yfir ,að ísland var dönsk ný-
lenda, arðrænd og lítils megnandi. Kommúnista-
flokkurinn telur pað ekki hlutverk sitt að ganga
erinda Stórdana; hann túlkar afstöðu danskrar
alpýðu sem vill vináttu íslendinga og réttlát sam-
skipti milli landanna.
Á sama hátt var Kommúnistaflokkur Danmerk-
ur eini parlendi stjórnmálaflokkurinn sem sam-
fagnaði íslendingum með lýðveldisstofnunina
1944. Hann lýsti yfir fullum stuðningi við sjálf-
stœðisbaráttu íslenzku pjóðarinnar í blaði sínu
Land og FoUc sem pá kom út leynilega. Og for-
ustumenn flokksins gáfu sér tíma til pess að senda
íslendingum pessa vinarkveðju, pótt peir færu pá
huldu höfði, hundeltir af■ pýzku nazistunum og
dösnkum erindrekum peirra.
Alveg hliðstœð pessu er t.d. afstaða Kommún-
istaflokks Frakklands til styrjaldarinnar í Indó-
kína. Þar segir frönsk yfirstétt að um sé að rœða
hagsmuni Frakklands, stríð sem háð sé í págu
Frakklands gegn óvinum pess. Kommúnistaflokk-
ur Frakklands tékur engu að síður skilyrðislausa
afstöðu með sjálfstœðisbaráttu pjóðanna í Indó-
kína, gegn auðvaldi sinnar eigin pjóðar.
Þetta er afstaða hinnar róttœku verkalýðshreyf-
ingar um allan heim, og hefur verið frá upphafi.
Það er réttur sem á að móta samskipti pjó.ðanna,
en ekki vald. Vegna pessarar még'inreglu Skapast
sjálfkrafa samstaða hinnar róttæku ver.klýðs-
hreyfingar í öllum löndum, pess vegna eigá'.rétt-
árkröfur pjóða œvinlega vísan stuðning hinna
róttœku afla um allan heim.
Er hœcgf me§ hormémun @3
auka fáskirœkf i vötnum?
Sérfræðingai', sem starfa á vegum Matvæla- og land-
búnaðarstofnunar, Sameinuðu þjóðanna (FAO) telja að
auka megi fiskstofna í vötnum með hormónagjöfum.
Fyrir skömmu komu fullti'úar frá 16 þjóðum saman í
Bangkok til að bera saman bækur sínar um nýungar í
fiskirækt í Austurlöndum og hvað hægt væri að gera til
aö auka fiskstofn og fiskframleiöslu.
Fiskur er þýðingarmikil
fæðutegund í Austurlöndum
vegna eggjahvítuef.nis, sem yf-
irleitt er skortur á í fæðu al-
mennings austur þar. FAO,
sem lætur sig mjög skipta ráð-
stafanir, sem hægt er að gera
til að auka matvælaframleiðslu,
hefur lengi haft áhuga fyrir
fiskiræktarmálum viða um
heim.
Riskifræðingafundurkm í
Bangkok ræddi mikið tvær
Framhald á 11. síðu
Víst er vor í lofti — Palli fær heilræði — Með epla-
poka á vinnustað — Nykofyl óbrigðulí.
ÝMSIR voru að veita mér
ákúrur í gær fyrir að hafa
talað um vorstemningar, vor-
Ipft.og vorblíðu 1 miðjum marz-
mánuði. Mér var tjáð að enn
gætu komið harðindi, þess
væru dæmi að vetrarhörkur
byrjuðu ekki fyrr en í marz
eða apríl og þess vegna væri
það alltof mikil bjartsýni að
fagna vori þótt nokkrir góð-
viðrisdagar kæmu. Það er
sjálfsagt mikið til í þessu, en
ég sný ekki aftur með það, að
það hefur vorið vor í lofti und-
anfarna daga, á sunnudaginn
kemur er jafndægri á vori, þá
er jafnlengd dags og nætur og
svo fer birtan að vinna á hægt
og örugglega og þá verða jafn-
vel hinir allra svartsýnustu að
viðurkenna komu vorsins,
hvað sem líður kulda og hret-
um.
MARGIR virðast hafa fundið til
með honum Palla, sem var að
rekja raunir sínar hér í dálk-
unum á dögunum. Daginn eft-
ir hringdi maður í mig og bað
mig að skila því til Palla, að
hann gæti áreiðanlega vanið
sig af sígarettum með því að
borða epli. Ef hann æti epli
í hvert skipti sem hann lang-
aði í sígarettu, þá hætti hann
von bráðar að langa í þær, því
að epli og sígarettur ættu svo
illa saman. Eg skýrði vini mín-
um Palla frá þessu þegar í
stað, en ekki leizt honum á
þetta ráð, því að honum fannst
óframkvæmanlegt að bera með
sér stærðar eplapoka hvert
sem hann færi, og hann bar
víst ekki við að reyna það. En
hér er komið bréf í tilefni af
raunarollu Palla og þar er
honum bent á gullið ráð til að
venja sig af ósómanum og
vonandi reynist það honum
betra en hin fyrri ráð. Bréfið
er svona:
„HEILLARÁÐ til „Súkkulaði-
Palla“. — Eg fann til með
Palla alla leið niður í maga,
þegar ég las raunarollu hans
í Bæjarpóstinum á laugardag-
inn. Hann fór hreinlega úr
öskunni í eldinn með því að
bæta á sig súkkulaðiáti, vegna
þess að það er ennþá verri
löstur en fyrir var. Ef hef hing-
að til haft þá skoðun að súkku-
laðis- og sælgætisát gangi næst
ofnautn áfengis. — Þegar nú
Palli er búinn að jafna sig
eftir súkkulaði „kúrinn" þá
vildi ég mega leyfa mér að
gefa honum gullin ráð: Gakktu
ekki yfir lækinn til þess að
sækja vatn. Óbrigðult ráð til
þess aðilosna við tóbaksreyk-
ingar er að taka NIKOFYL-
töflur, þær fást í flestum apó-
tekum. — í sumar komst ég
upp í 30 sígarettur á dag. Góð-
ur vinur minn benti mér á
þessar töflur og ég fór bein-
ustu leið og keypti mér pakka
af Nikofyl í staðinn fyrir
Chesterfield og tók nákvæm-
lega kúrinn, sem forskriftin
segir til, og fylgir pakkanum.
Hann reyndist það' vel að nú
er ég algjörlega laus undan á-
hrifum NIKOTINS. — Palli
minn, byrjaðu í dag og sendu
mér svo línu eftir nákvæmlega
einn mánuð og skýrðu mér
frá árangrinum. — Nikofylus“.