Þjóðviljinn - 05.09.1954, Blaðsíða 10

ÞJOÐVIUINI
Snnnudagur 5. september 1951 -
INNAN
VIÐ
MÚRVEGGINN
EFTIH A. J. CRONIN
93.
Hvergi sást ljós. Hann stóð grafkyrr í anddyrinu, um-
luktur þögn sem þokan úti og mannlaus íbúð'in gerðu
enn dýpri. Samt var ekki eins og íbúðin væri tóm —
þarna var hvorki fúkkalykt né rakaþefur. Hann tók
eldspýtustokk upp úr vasa sínum og kveikti varlega á
eldspýtu. Gólfið var hreint, ekkert ryk á hattagrind-
inni. Við bjarmann frá eldspýtunni sá hann að dyrnar
' voru opnar inn 1 setustofuna. Hann gekk þrjú skref á-
fram og fór þangað inn.
Aftur kallaði hann:
' ,,Er nokkur þarna?“
Enn var ekkert svar. Ef til vill var hann einn í íbúð-
inni.
Hann kveikti á gasinu í hvíta ljóshjálminum. Fram
til þessa hafði hann verið tiltölulega rólegur, eftirvænt-
ingin hafði haldið honum uppi. En nú, þegar hann virti
fyrir sér þessa stofu, þar sem harmleikurinn mikli hafði
átt sér stað, var eins og kaldur óhugnaður læsti sig
gegnum merg og bein. Næstum skelfilegast var hve
stofan var undur venjuleg í bjarmanum frá gasljósinu.
Þarna var hringmyndað eikarborö undir látúnsloft-
hjálmi. Tveir armstólar með flosáklæði stóðu framan viö
arininn og í honum var snyrtilegur viðarhlaði. Arin-
grindin, spegillinn og skrautið ofan við arinhilluna var
allt hreint og fágað og klukkan gekk og var rétt.
' Allt í einu tók Páll andann á lofti. Skyndilega, úr<g,
svefnherberginu fyrir innan, heyrðist braka í gólffjöl,
og þótt hljóðið væri lágt bergmálaði þaö um hljóðlaust
húsið eins og válegur fyrirboði. Hann hrökk við og leit
í áttina til svefnherbergisdyranna. Hann varð að taka
á öllu sem hann átti til að snúast ekki á hæli.og flýja
þegar hann heyrði hægt fótatak andartaki síðar. Þótt
hann hefði átt von á því, þótt þaö væri einmitt ástæðan
fyrir komu hans stóð hann eins og dæmdur þegar svefn-
herbergisdyrnar opnuðust og Enok Oswald kom 11' ljós,
svartklæddur eins og venjulega, en úfinn, bindiö skakkt,
andlitiö náfölt, hárið límt við ennið, augun þrútin og
svefndrukkin eins og hann hefði verið að vakna. Eins
og vofa kom hann hægt í áttina til Páls og horfði rann-
* sakandi í andlit honum.
„Það ert þú“, sagði hann að lokum. Rödd hans var
djúp og þreytuleg, og yottaði fyrir urghljóði í henni
sem var í samræmi við þreklegan, luralegan líkams-
vöxt hans. „Mér datt í hug að þú kæmir hingað. Ég
vissi að þú hafðir lykilinn“. Hann lét fallast niður í stól
■ við borðið og benti Páli að setjast í stólinn við hliðina á.
„Mér þykir leitt að geta ekki boðið þér neina hressingu.
Ég flutti hingað inn í gær, að gamni mínu gæti ég næst-
um sagt. Ég hef ekki enn hugsað neitt um mat“. Með-
an Oswald talaði horfði h'ánn í kringum sig í herberg-
inu, horfði síðan beint á Pál. „Segðu mér .... hvers
vegna ertu hingað kominn?1
Páll var þurr í kverkunum. Hvernig gat hann útskýrt
það sem lá honum á hjarta? Hann reyndi að tala skýrt ]
og greinilega.
„Mér datt í hug, að þér væruð hér. Ég er kominn . ... j
til að segja yður aö fara .... koma yöur burt þegár í
stað“.
Það varð kynleg þögn. Þrátt fyrir sljóleikann sem |
1 virtist liggja eins og mara á Osv/ald, leit hann snöggtl
á Pál.
r „Þú kemur mér á óvart, ungi maður. Mjög á óvart.
Mér er ekki ókunnugt um athafnir þínar undanfarna
1 mánuði. Og mér hafði dottið í hug að þér væri ekki sér-
lega .... vel við mig“.
„Ég hef skipt um skoðun“, svaraði Páll lágri rötídu.
„Það sem ég hef oröið. að þola, það sem ég horfði á í
réttarsalnum í dag, það sem ég hef lært um aðgerðir
laganna .... hefur breytt hugmyndum mínum. Það eru
1 þegar komnar nægaf þjáningar og sálarstríð í sambandi
>’ við þetta mál. Faðir minn þoldi fimmtán ára þjáningar
f og ejmtí. Hvað væri unnið við það, að þér yrðuð að' þola
þaö líka? Þér ættuð því að fara burt meðan þér eigið
þess kost. Þeir gefa ekki út handtökuskipun fyrr en ann-
aö kvöld í fyrsta lagi. Þér hafiö sólarhring til stefnu til
aö fara af landi brott. Það ætti að gefa yður tækifæri“.
„Tækifæri“, endurtók Oswald kynlegri röddu. „Tæki-
færi“. Þaö var eins og hann væri í einhvers konar leiðslu,
efri vör hans titraði, það var kominn roði í andlit hans,
stór augu hans glóðu undir silfurhvítum brúnum. „Ungi
maður“, hrópaði hann allt í einu ofsalegri röddu. „Þaö
er enn von um mannkynið. Já, nú veit ég-----að lausn-
ari minn lifir“.
Hann réð ekki við sig, reis á fætur og fór aö æða
fram og aftur um herbergið, spennti greipar svo að
marraði í hnúunum, leit öðru hverju upp fyrir sig eins og
1 þakkarbæn. Loks tókst honum aö bæla niður geðs-
hræringu sína, settist aftur og greip fast um handlegg
Páls.
„Kæri ungi vinur. Auk þakklætis skulda ég þér skýr-
ingu. Þú átt fullan rétt á því að heyra alla þessa sorg-
arsögu“.
Hann hélt enn járntaki um handlegg Páls, starði inn
í augu hans og eftir stutta þögn tók hann til máls með
annarlegu látbragði og raddhreim sem varla virtist af
þessum heimi.
„Ungi maður“, sagði hann. „Alla mína ævi hef ég
hlotið vitranir að ofan. Frá bernsku hef ég verið floga-
veikur“. Hann þagnaði, dró djúpt andann og hélt síðan
áfram. „Foreldrar mínir vorú fullorðnir .... ég var
einkasonur þeirra. Og því var ég alinn upp í einangrun,
tekinn úr skóla og fenginn einkakennari og dekraö við loforð um r;fmagnið> en stjórn-
ÖSat
Framhald af 1. síðu.
magnsveitan telur hinsvegar að
hækkun sú sem nú er boðuð
nemi 300 kr. á ári miðað við
„meðalnotkun í meðalíbúð", og
er sú áætlun vafalaust ekki
ýkt. Til þess að vega þá hækk-
un upp þyrfti Dagsbrúnarkaup
að hækka um 13 aura á klst.
miðað við fulla vinnu allan
ársins hring. Áður hefur verið
reiknað út að kaffihækkunin
jafngildi 600 kr. á ári og til þess
að vega hana upp þurfi Dags-
brúnarkaup að hækka um 24
aura á klukkustund. Samtals
nema þessár tvær hækkanir
þannig 37 aurum en það sam-
svarar fjórum vísitölustigum.
^ Mjög veruleg kjara-
skerðing.
Með verðhækkun þeirri sem
fyrirhuguð er á rafmagni er
enn verið að rifta samkomu-
laginu við verkalýðsfélögin frá
því í desember 1952. Að vísu
voru ekki gefin nein ákveðin
mig á allú lund.
„Ég var seinþroska, en þar sem áhugi minn beindist
að læknisfræði var ég sendur í háskóla nítján ára gam-
all og þaðan á St. Mary sjúkrahúsið. En því miður varð
heilsuleysi mitt mér fjötur um fót og batt loks endi á
læknisnám mitt. Ég neyddist til að snúa heim aftur. En
smátt og smátt, þegar ég var orðinn hálfþrítugur, fækk-
aði köstum mínum til mikilla muna og mér varð kleift
að ganga inn í hið umsvifamikla fyrirtæki föður m'íns
og taka við þeim ábyrgöum sem hvíldu á mér sem erf-
ingja. Þegar ég var þrítugur aö aldri trúlofaðist ég
góðri stúlku af göfugri fjölskyldu, sem gaf samþykki
arflokkarnir hétu því hátíðlega
að sjá til þess að ríki og bær
héldu verðbólgunni í skef jum,
þannig að grundvöilurinn rask-
aðist ekki. Nú hefur verið tek-
in upp ný stefna, sem er að leiða .
mjög verulega kjaraskerðingu
yfir almenning, og hlýtur verk-
lýðshreyfingin að líta það mjög
alvarlegum augum, ekki sízt þar
sem launþegar eru jafnframt
sviknir um þær bætur sem þó~
felast í vísitölunni sjálfri.
Oft er erfitt að ná blettum
af húsgagnaáklæði. Auk þess
er alltaf hætt við að maður
geri illt verra með því að eiga
við blettina, og það er því rétt
og þegar það er farið að
freyða vel er froðan
óhreinu staðina og látin
á andartak áður en hún er
þurrkuð af með hreinum klút
n borin á ;
að fara mjög varlega í að fjar-
lægja bletti af húsgagnaáklæði.
Ef maður á afgang af áklæð-
inu er hægt að ganga úr
skugga um. hvort litirnir þoia
sápu, vatn eða hreinsivökva.
Það er hægt að hafa það fyrir
reglu að nudda ekki áklæðið
of fast, því mildari sem hand-
tök manns eru meðan á verk-
inu stendur, því meiri mögu-
leikar eru fyrir því að blettur-
inn náist af án þess að efnið
skaðist. Gætið þess einnig að
nota ekki of mikinn vökva.
Bólstraður sófi þolir ekki að
vera rennbleyttur. Einhver ör-
uggasta aðferðin er að þeyta
sulfosápulög í vel volgu vatni
eba hreinum nælonsvampi. Það
er mjög mikilvægt að notaðir
séu hreinir klútar, því að
þvældir óhreinir klútar gera
aðeins illt verra. Ekki sízt
þegar um áklæði er að ræða
þarf að gæta þess að nota að-
eins tárhreina klúta, nudda
ekki of harkalega, nota þolin-
mæði og rósemi við verkið.
Það er hreint ekki hættu
laust að vinna í eldhúsi. Trygg-
ingarfélög í Ameríku halda því
fram að venjuleg húsmóðir eigi
eins mikið á hættu á sínum
vinnustað og t. d. brunaliðs-
maður.
Fallegur kjéll úr
blúndueki
Blúnduefni, svissnesk moll
og útsaumuð efni hafa mjög
verið notuð i betri sumarkjóla.
Þeir líta þá út eins og sam-
kvæmiskjólar, en efnin eru
ekki eins dýr og útlitið gæti
bent til og mörg þeirra þola
ítrekaðan þvott án þess að
láta á sjá og það er mikill
kostur þegar um hvít efni er
að ræða, sem einlægt þarf að
vera að þvo. Sniðin eru auk
þess mjög einföld og því auð-
velt að strjúka kjólana. Kjóll-
inn á myndinni er úr bómullar-
blúndu og hann er bæði falleg-
ur og fínn. Blússan minnir á.
blússur á strandkjólum og
glitrandi similifesti heldur kjóln
um uppi í hálsinn. Eins og við
alla aðra kjóla úr gataefnum
þarf að nota við hann sérstak-
an undirkjól.