Þjóðviljinn - 01.10.1954, Síða 6

{3) __ ÞJÓÐVILJINN — Föstudag^ir 1. október 1954
þlÓOVIUINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Ivar H. Jónsson, Magnús Torfi Óiafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
f „Lýðræðið" í Sjómannafélaginu
1 þrennum kosningum til Alþýðusambandsþings hafa blöð at-
Vinnurekenda og hægri klíkunnar í Alþýðuflokknum kennt
Stuðningsmenn sína alveg sérstaklega við lýðræðishugtakið.
Sendimenn atvinnurekenda og fylgismenn afturhaldssamvinn-
tmnar liafa hlotið heiðursheitið „lýðræðissinnar" gagnstætt
hinni fylkingunni í verkalýðshreyfingunni .einingarmönnum,
sem jafnan eru í sömu blöðum titlaðir ,,kommúnistar“, ofbeldis-
tnenn“, ,,einræðissinnar“ og annað þaðan af verra!
Á þessum áróðri er auðvitað engin breyting í þeim kosning-
tim til sambandsþings sem nú standa yfir, enda þótt fylking
einingarstefnunnar sé nú mannfleiri í verkalýðshreyfingunni en
áður hefur verið og krafan um samstöðu allra vinstri manna
gegn áhrifum afturhalds og atvinnurekenda nái langt inn í raðir
Álþýðuflokksins. Áfram síulu þeir meðlimir verkalýðsfélaganna
lieita „einræðissinnar" og ,,ofbeldismenn“ sem vilja að verka-
Jýðurinn ráði samtökum sínum sjálfur án afskipta atvinnurek-
enda og annarra óviðkomandi afla en hinir ,,lýðræðissinnar“,
sem berjast fyrir því að halda heildarsamtökunum undir áhrifa-
valdi atvinnurekenda og Holsteinsklíkunnar.
Um þetta vitna blöð atvinnurekenda, Morgunblaðið og Vísir
undanfarna daga. Og Alþýðublað Haralds og Stefáns Jóhanns
kyrjar sama sönginn eins og það hefur mátt til.
En hvar er þá ást þessara herra á lýðræðinu, hver er af-
4taða þeirra til þess að meðlimir verkalýðsfélaganna fái að
njóta sinna lýðræðislegu réttinda í yfirstandandi fulltrúalcosn-
fngum?
Hvergi hefur einmitt þetta komið jafn skýrt og ótvírætt í
Ijós eins og í Sjómannafélagi Reykjavíkur s.l. sunnudag, þegar
þetta fjölmennasta stéttarfélag sjómanna er látið kjósa 17 full-
trúa á Alþýðusambandsþing á sára fámennum félagsfundi, að
'flestum starfandi sjómönnum fjarverandi.
„Lýðræðis“-ást hægri mannanna og húsbænda þeirra í Hol-
EÍeinsklíkunni lýsti sér í því, að hunza með öllu þá kröfu, sem
fram var sett í eftirfarandi bréfi, sem nokkrir sjómenn sendu
félagsstjórninni fyrir fundinn:
„Við undirritaðir meðlimir í Sjómannafélagi Reykjavíkur telj-
um bæði æskilegt og nauðsynlegt, að sameina alla krafta til
íamstarfs um hagsmunamál og félagsleg málefni verkalýðs-
Btéttarinnar.
Við erum þeirrar skoðunar, að með gagnkvæmum vilja mætti
takast að skapa þá félagslegu samheldni, sem myndi verða
Sjómannasamtökunum og verkalýðssamtökunum ný lyftistöng
J starfi.
Við teljum okkur mæla fyrir munn margra sjómanna ,þegar
við leggjum til, að hafnar verði viðræður um sameiginlegan
fulltrúalista til Alþýðusambandsþings á þeim grundvelli, sem
(.]] verkalýðsfélögin á Akureyri og Þróttur á Siglufirði hafa
gert samkomulag um.
Jafnframt teljum við rétt að viðhöfð verði allsherjaratkvæða-
greiðsla til þess að hinir mörgu félagar okkar, sem fjarverandi
eru, geti látið vilja sinn í ljósi.
Við biðjum ykkur að leggja bréf þetta fyrir fund í Sjómanna-
félagi Reykjavíkur, sem halda á í félaginu á morgun“.
Svar „lýðræðissinnanna" var að drífa fulltrúakjörið af á
hinum fámenna fundi, skipuðum mestmegnis mönnum sem ekki
hafa komið nærri sjómennsku í áratugi. Þeir voru á flótta
undan starfandi sjómönnum, sem voru að störfum sínum á haf-
inu. Eftir þeim mátti kosningin ekki bíða og því síður að við-
hafa allsherjaratkvæðagreiðslu, en það fyrirkomulag eitt gerir
fcjómönnum fært að láta vilja sinn í ljósi, þar sem óhugsandi
er að þorri þeirra sé í landi á sama tíma. Þannig lýsir lýðræðis-
Sst „lýðræðissinnanna" sér í framkvæmd, þannig reyndist virð-
Sng þeirra fyrir mannréttindum sjómanna, sem eiga hag sinn
Cg lífsafkomu undir skipan Alþýðusambandsþingsins.
Erindrekar atvinnurekenda og afturhalds í verkalýðshreyf-
íngunni eru sífellt með lýðræðið á vörunum .En í framkvæmd
afneita þeir lýðræðinu og troða það undir fótum. Það sýnir
feleggst kosningin í Sjómannafélagi Reykjavíkur, þar sem sjó-
tnenn voru sviftir öllum möguleikum til áhrifa.
Dómur hægri mannanna um
stjórn Alþýðusambandsins
Framkoman v/ð forseia AlþýcSusam-
bandsins einsfœít dæmi um virSingu þá
sem forusta heildarsamtakanna nýtur
Það fer ekki mikið fyrir því
að afturhaldsblöðin telji upp
afrek núverandi Alþýðusam-
bandsstjórnar í þágu launþega
og skori á verkamenn að kjósa
frambjóðendur hennar á þeim
forsendum, enda er það skilj-
anleg't. Vinnubrögð Alþýðu-
sambandsstjórnarinnar eru með
þeim endemum að afturhalds-
blöðin vilja umfram allt forð-
ast að minnast á þau — þótt
þögnin komi raunar ekki að
haldi, því ekki er um annað
meira talað meðal verkafólks
en nauðsyn þess að tryggja
nýja og starfshæfa forustu sem
hafi til þess vilja og þrek að
taka upp virka og árangurs-
ríka baráttu fyrir hagsmunum
alþýðusamtakanna.
Það má segja að núverandi
forusta Alþýðusambandsins sé
persónugerð í einum manni,
I-Ielga Hannessyni forseta sam-
bandsins. Ekkert sýnir betur
virðingu þá sem Alþýðusam-
bandsstjórnin nýtur en fram-
koma hægri broddanna sjálfra
við þennan fulltrúa sinn. Skulu
nú rifjuð upp nokkur nýleg
dæmi:
★
Fyrir síðustu bæjarstjórnar-
kosningar í Hafjiarfirði töldu
hægri broddarnir það vænleg-
ast til kjörfylgis að strika
Helga Hanuesson — forseta Al-
þýðusambands íslands — út af
framboðslista sínum og fela<4>
hann algerlega í sjálfri kosn-
ingabai'áttunni.
★
Þegar Alþýðuflokksforustan
í Hafnarfirði samdi um stjórn
bæjarins næsta kjörtímabil
taldi hún það sjálfsagða ráð-
stöfun að reka Helga Hannes-
son -— forseta Alþýðusam-
bandsins — úr embætti bæj-
arstjóra.
★
Fyrir nokkrum vikum skrif-
aði Helgi Hannesson mikla
grein í Alþýðublaðið um kosn-
ingarnar ' til Alþýðusambands-
þings og rakti þar störf stjórn-
ar sinnar og sjónarmið. Þeg-
ar greinin var fullsett og átti
að birtast í blaðinu komu
hægri mennirnir vaðandi og
heimtuðu að þessari ritsmíð
forseta Alþýðusambands ís-
lands, yrði stungið undir stól
og kváðust að öðrum kosti
kæra ritstjórnina fyrir flokks-
svik. Var greininni þá kastað
samkvæmt þessari kröfu.
★
I uppliafi Alþýðuflokksþings-
ins var kosin verklýðsmála-
nefnd eins og lög gera ráð fyr-
ir. Var auðvitað stungið upp
á því að Helgi Hannesson —
forseti Alþýðusambands ís-
lands — yrði kosinn í nefnd-
ina. En þegar kosningu var
lokið kom í ljós að Helgi Haim-
esson hafði kolfallið; forseti
sambandsins hafði ekki verið
talimi hæfur til þess að fjalla
um verklýðsmál á þingi Al-
þýðuflokksins.
A
í þinglok var kosin ný mið-
stjórn eins og alkunnugt er.
Einn þeirra sem stungið var
upp á var Helgi Hannesson —
forseti Alþýðusambands ís-
lands. Hann fékk einna lægsta
atkvæðatölu allra manna og
var fjarri því að komast í mið-
stjórnina.
★
Þessi dæmi eru ekki rakin
hér sérstaklega til að ófrægja
Helga Hannesson; þess gerist
ekki þörf og persóna hans
skiptir ekki meginmáli. Þau
eru hins vegar einstæð sönnun
Haraldur Guðmundsson birt-
ir í gær forustugrein í Alþýðu-
blaðinu um kosningarnar til
Alþýðusambandsþings og segir
þar að rneginverkefnið sé að
koma í veg fyrir einræði og
ofbeldi í verklýðssamtökunum:
„Ofbeldi og einræði í hvaða
mynd sent er og hver sem beit-
ir því er andstætt eðli og til-
gangi verklýðshreyfingarinnar.
Ef unnt á að vera að tryggja
heilbrigða þrómi í framfara-
málum íslenzkrar alþýðu, er
því nauðsynlegt að liindra að
slík öfl nái að festa rætur i
starfi og stefnu lieildarsamtaka
verkalýðsins.“.
Þetta eru fróðleg ummæli af
vörum Haralds Guðmundsson-
ar. Það er aðeins einn íslenzk-
ur stjórnmálaflokkur sem með
ofbeldi og einræði hefur reynt
að hrifsa til sín öll völd í heild-
arsamtökum íslenzkrar alþýðu.
Það er aðeins einn flokkur sem
hefur reynt að skammta að-
eins flokksbræðrum sínum að-
gang að Alþýðusambandsþing-
um og útiloka alla aðra flokka,
meirihluta samtakanna. Þessi
flokkur er Alþýðuflokkurinn,
sem reyndi að gera alþýðusam-
þess hvernig hægri mennirnir
sjálfir dæma verk Alþýðusam-
bandsstjórnar og hverrar virð-
ingar forustumaður hennar
nýtur af athöfnum sínum. í öll-
um löndum öðrum nýtur mað-
ur sá sem heildarsamtökin hafa
valið til æðstu forusfu hinnar
mestu virðing'ar og er talinn
sjálfkjörinn til þeirra trúnað-
arstarfa sem hann vill taka að
sér; hér er hann orðinn horn-
reka og háðsefni. Og þetta staf-
ar ekki af því að Helgi Hann-
esson sé illa gerður; maðurinn
er greindur og duglegur að
eðlisfari; honum hafa aðeins
verið falin þau verkefni sem
hann fær ekki undir risið: að
gera heildarsamtök verkalýðs-
ins háð atvinnurekendum og
flokkum þeirra. Og dómurinn
um stefnuna hrín þannig á
honum persónulega.
Samt er það nákvæmlega ó-
breytt stefna sem afturhalds-
öflin boða, þau vinnubrögð
sem birtast í starfsferli Helga
Hannessonar. Stjórnarblöðin og
Alþýðublaðið skora nú á verka-
fólk að halda Alþýðusamband-
inu áfram í sömu niðurlæging-
unni, svo að kjarabaráttan
verði engin og forseti heildar-
samtakanna hornreka. Skyldu
margir verkamenn, sem annt
er um samtök sín, vilja ljá
þeirri stefnu lið?
tökin að flokksfyrirtæki undir
leiðsögn Haralds Guðmunds-
sonar og annarra hægrikrata
— og ummæli Álþýðublaðsins
í gær geta engan hitt nema
hann.
Og' víst hitta þau í mark. ís-
lenzkur verkalýður hefur eng-
an áhuga á því að færa hægri
krötunum aukin völd. Af þeim
er margfengin sú reynsla að
þeir eru óbrigðulustu hækjur
íhaldsins, sem staðið hafa að
þrælalögum, vísitölubindingu,
tollahækkunum og öðrum hlið-
stæðum aðgerðum í hvert
skipti sem þeir hafa haft að-
stöðu til áhrifa á stjórn lands-
ins og hafa reynt að beygja
alþýðusamtökin undir sömu
vinnubrögð. Haraldur Guð-
mundsson veit það fullvel að
nú er hafin sókn um allt land
geg'n þessari þróun, ekki sízt
innan Alþýðuflokksins sjálfs,
og honum er það algerlega um
megn að stöðva þá sókn.
Draumurinn um einræði og of-
beldi hægri klíkunnar í Al-
þýðusambandinu mun ekki
rætast; það tímabil í sögu
verklýðshreyfingarinnar er lið-
ið og kemur ekki aftur.
Hverjir hafa beitt einræði og ofbeldl
í verkalýðssamtökunum?