Þjóðviljinn - 09.10.1954, Blaðsíða 4

Þjóðviljinn - 09.10.1954, Blaðsíða 4
4 — J>JÓÐVILJINN — Laugardagur 9. október 1954 — sannar Mörg okkar munu eiga ein- hverja gamla íslenzka bók, sem feður okkar og mæður eða áar okkar hafa geymt og varð- veitt í ættinni. Og í fyrstu opnu stendur nafn þess, sem átti bók- ina: Ólafur Ólafsson á þessa bók með réttu og enginn ann- ar, — mín hönd það sanhar. Þessi einföldu orð eru óvé- fengjanleg yfirlýsing um virð- ingu fyrir hinum ritaða bókstaf, — þau eru . skilaboð um lieið- arleik til hvers og eins, sem handfjallar bókina, — það and- ar frá þeim staöfestu og trún- aði. Mér kemur þetta í huga nú, þegar ég opna gömlu Vídalíns- postilluna mína frá 1827 og les þessi orð, en hef jafnframt í huga, að þessa dagana erum við þúsundir íslendinga að skrifa nöfn okkar sem innsigli undir kröfuna um frelsun ætt- járðarinnar úr hers höndum. Hver, sem skrifar undir kröf- uná um uppsögn hernámssamn- ingsi'ns fer að dæmi hárna béztú''lánösmariná á liðnptattltt)- urri, þeirra, serii stóðil við mál- sfað ÍSÍarids ;hverju sirini.'sér og óbornum kynslóðum til biessiiháí. Það ' eru.-þeir, serii hafa hugsað fram fyrir sig og gert sér í hugarlund hvííík ógn vofir yfir þjóðinni, ef hún á að búa við langvarandi hersetu og vaxandi erlend %’firráð. Á hverjum degi gerast atburðir, sém sanna að innlendir þjónar hernárnsliðsins leggjast æ fiat- ari íyrir f^btur herra sinna. krjúpa æ dýpra fyrir skiþunum þeirrá. Nýjasta dæmið, og eitt Hið viðuistyggilegasta, er það, að sjálf ríkisstjórnin gefur út falskar yfirlýsingar í því skyni áð draga úr gagnrýni almenn- irigs út af samkomum hersins * fyrir íslenzk börn. Auglýst hafði verið, að íslenzkum börnum væri boðið á Keflavíkurflug- vöil til þess m. a. að þeim yrðu sýnd ýmis morðtæki og hernaðartækni Bandaríkjanna. Óhug sló á alla hugsandi fs- lendinga við þessi tíðindi, svo að alda andúðar barst alla leið inn i skrifstofur rikisstjórnar- innar. Til þess að sefa þessa öldu birti ríkisstjórnin tilkynn- ingu ,um að aldrei hefði komið íil mála ao hafa hernaðarsýn- ingu fyrir íslenzku börnin; öðru nær, — það átti bara að bjóða þeim saklausar skemmtanir, sem ríkisstjórnin hafði ekkert að athuga við. En einmitt þá daga áréttaði blað hersins á Keflavíkurflugvelli, að börnun- um yrði skemmt með því að sýna þeim hernaðartækni nú- tímans. Þessi atburður um opin- bera fölsun ríkisstjórnar her- námsflokkanna mun ekki falla úr minni. Fölsunin vekur grun um, hversu óhrjálegt verður um að litast, þegar huiunni verður svipt af öllu samneyti og samn- ingamakki hernámsflokkanna við herliðið. Það er því sízt að undra þótt píparar hernámsstjórnar- innar; eins og frændurnir við Morgunblaðið, Valtýr og Sig- urður, hafi orðið fölsun títt á tungui um andstæðinga sína, til þess að breiða yfir eigin á- virðingar. Þeir hafa nú undan- farið hvað eftir annað varpað fram þeim óheiðarlegu og raka- lausu getsökum, að forustumenn undirskriftasöínunarinnar gegn liersetunni séu líklegir til að falsa undirskriftir. Hér er geng- ið feti lengra fram en hyggilegt var af þeim, ekki sízt þar sem þeir standa sjálfir undir merki falsaranna. Almenningur tekur því fleipur þeirra sem tákn um vondan iriálstað þeirra og fyrir- lítur það, Þetta sýna bezt hinar ágætu undirtektir og góð þátt- taka víða um land. Mikill fjöldi fóiks hefur beðið eftir þessu tækifseri og sýnir nú hug sinn af vilja. Krafan um brottför heisins ris hærra og hærra, svo að auðséð er, að undirskrifta- söfnunin markar tímamót í hinni nýju freisisbaráttu. Það er skammgóður vermir að pissa i skó sinn, það ætti Sig- urður Bjarnason að muna frá fyrri tíð. Það verður skamm- góður vermir þeirra að orna sér við glæðuij lyginnar, enda munu þeir frændur vonandi íinna og sjá innan tíðar, að undirskriftirnar- eru raunhæfar og sannáh,- að b'ak -við þær stendur fólk með heitu blóði ís- lendingsins, sem heíur séð í gegnum reykský Morgunblaðs- ritarariná og blásið þvi burt. Og þegar dagurinn er runn inn og stundin komin og við höfum sigrað, og herinn með allri sinni bölvun og niðurlæg- ingu fyrir íslenzku þjóðina er hcrfinn úr landi, þá má það vera stolt og heiður hvers og eins liðsmanns í baráttunni að geta sagt kvnslóðinni, sem á að erfa landið: ég tók þátt í barátt- unni og skrifaði nafnið mitt undir kröfuna um brottför hers- ins, — mín höncl það sannar. G. M. M. Úr Verkamanninum, blaði sósíalista á Akureyri ent verk, í málefnayfirlýsingu þeirri, sem Alþýðuflokksmenn og sósí- alistar í verkalýðsfélögunum á Akureyri sendu frá sér í byrjun fyrra mánaðar, í tilefni af því að þeir gerðu með sér bandalag um kosningar til alþýðusam- bandsþings, eru dregnar upp skýrar línur um nærtækustu vei'kefni fyrir samtaka verka- lýðshreyfingu: Bætt launakjör — útrýming atvinnuleysis -- raun hæfar aðgerðir í húsnæðismál- um —- barátta gegn fólksflótt- anum úr byggðum Norðurlands — lífvænleg afkoma með 8 stunda vinnudegi — uppsögn hervarnarsamningsins og fullt sjálfstæði þjóðarinnar. í fljótu bragði virðist það með öllurn ólíkindum að allir meðlimir verkalýðssamtakanna geti ekki orðið sammála um slíka, stefnu og fylgt fordæmi ver;kalýðsfélaganna • héx og sam-. einazt sem einn maður um hana. Þó er það staðreynd, sem ekki lætur að sér hæða, að sterk öfl vinna að því. -r- og sumsstaðar- með nokkrum ár- angri — að koma í veg fyrir að komandi alþýðusambandsþing verði fært um að bera þessa stefnu fram til sigurs. Og það er brýn nauðsyn fyrir alla vinn- andi menn að gera sér ljósa grein fyrir því, hvers eðlis þau öfl eru og hvers megi af þeim vænta. Máltækið segir: „Segðu mér hverjir eru vinir þinir og ég skal segja þér hver þú ert.“ Það þarf ekki lengi að leita til þess að finna hverjir eru vin- ir sundrungaraflanna. Það eru mennirnir sem alltaf og ævin- lega hafa barizt gegn bættum launakjörum, mennirnir seni hafa skipulagt fólksflóttann úr byggðum Norður- og Austur- lands, mennirnir sem hafa hrakið alþýðuna í braggahrej’si Reykjavíkur, mennirnir sem leiddu hernániið yfir þjóðina, mennirnir sem börðust fastast gegn 8 stunda vinnudeginum, mennirnir sem velta sér í gróð- anum af niðurlægingu þjóðar sinnar — mennirnir sem gefa út Morgunblaðið og Vísi. Það eru vinir sundrungarinnar. Það eru þeir sem fagna nú ákafast Frar--hald á 11. síðu. <S- Tíminn hefur oft frá ýmsu um, Saurat hefur aldrei verið merkilegu að segja, sbr. fréttina orðaður við raunvísindi, liann um ástafar Síamskonungs og er bókmenntafræðingur og kenn- fleira af sama tagi. Aldrei mun ir franskar bókmenntir við há- blaðið þó hafa gengið jafn ágæt- skólann í London. Ekki hefur lega fram, í þvj að.fræða lands- hann heldur verið forstjóri lýðinn og. siðustu daga. í fyrra- neinnar franskrar vísindasto.fnun- dag var fullyrt í dálkum þess, ar þar í borg, því að hún er engin að bandarískir dómstólar reistu til, hinsvegar veitti hann um nú ekki dóma sína á öðrum skeið forstöðu stofnun til kynn- -pönnunum.en. línuritpip. úr app,a- ingar á frön^kipo. me.pntum,.. hlið- •rati nokkru. Fara þá að verða stseðri British Council, í höfuð- skiljanlegir sumir dómar, sem borg Bretlands. dæmdir hafa verið þar vestra upp á síðkastið. Enn meiri tíðindi flutti þó Tíminn í gær, sem sé þau að „forfeður vorir hafi verið risar“ og ber fyrir sig „Einn af önd- vegisrithöfundum um vísínda- Mikið stendur til — Hinn óttalegi leyndardómur — Að liggja þegjandi undir grun — Notið blaðariíurnar 1 KVÖLD stendur mikið til í Þjóðleikhúsinu. Frumsýna á Silfurtúngl Halldórs Kiljans Laxness, og eftirvænting er mikil, bæði meðal hinna Iieopnu sem í Þjóðleikhúsinu verða í kvöld og hinna sem kannski ætla á morgun og svo hinna fjölmörgu sem ætla enn seinna. Miðamir á frum- sýningu voru því nær upp- seldir áður en byrjað var að selja þá, því að fólk vissi hvað til stóð og linntu ekki látum fyrr en það gat tryggt sér miða með einhverju móti, og sumir bölvuðu mikið og sögðu; Það hefði eitthvað verið sagt ef þetta hefði ver- ið MÍR, en eins og við vitum komast aldrei allir á frum- sýningu og við gerum ráð fyr- ir að leikritið verði sýnt, þangað til allir hafa séð það sem vilja. ÞAÐ HEFUR ríkt mikil leynd í sambandi við leikritið, leik- endur verjast allra frétta og eru þöglir eins og gröfin, — sumir hafa það eftir einhverj- um sem þekkir mann sem þekkir annan mann að eitt- hvað í leikritinu sé svona og annað hinsegin. Semsagt: allt mjög dularfullt og spenn- andi. En samt geta þeir for- vitnustu strax í dag satt for- vitni sína, jafnvel þótt þeir komist ekki á frumsýningu, því að leikritið kemur í bóka- búðir í dag. OG AF ÞVl að við vorum að minnast á leikrit, þá þætti mörgum fróðlegt að vita hvort ekki á að upplýsa al- menning um það, hver „höf- undur“ Gimbils hefur verið, — þessi náungi sem sneri svo illyrmislega á leiklistar- fróða menn í höfuðstaðnum síðastliðinn vetur. Nafn- greindir menn, trúlega eink- um einn, liggja undir grun um atferli þetta, og sumir halda því fram, að meðan þeir ekki beri af sér ósómann, bendi allar líkur til þess að þeir beri ábyrgð á honum. Kenningar Saurats, sem Tím- inn fellur í stafi yfir, eru sann- arlega nýstárlegar og ekki síður frásagnarmátinn. Talað er um að „nálægð tunglsins. (hafi haft) áhrif á þyngdarlögmál jarðar". Líklega er það Tímamaðurinn en leg efni, Denis Saurat, forstjóra ekki prófessor Saurat, sem ekki frönsku vísindastofnunarinnar í kann að gera greínarmun já Lundúnum.“ þyngdarlögmáli og aðdráttarafli. Því miður brestur hér á vís- ^ þyngdarlögmálið gæti breytzt indalega nákvæmni hjá Timan- væri það ekki lengur neitt lög- fmál, en fullyrðingar um að bað sé á sífellu flökti eru margendur- teknar í Tímagreininni. Tíminn kemst svo að orði, að afleiðing þessara kenja þýngd- arlögmálsins hafi verið „að þungi alls, er lifðf, léttist ... Það hef- ur líka geigvænleg áhrif á skyn- semi manna og dýra.“ Fyrr mega nú vera uppátektirnar í þyngd- arlögmálinu, að fara að gera upp á milli lifandi hluta og dauðra. Frá því segir seinna í grein- inni, að risar þeir, sem Tímamenn eru nú farnir að rekja til ættir sínar, „misstu mátt og dóm- greind þeirra sljóvgaðist . . . og voru heimskir sem þursar". Þarna er auðvitað að finna skýringuna á öðrum eins fjólum og prýða þessa Tímagrein. Þar er talað um „rústir'um hafnar- mannvirki”, „högginyndir . , , hoggnar (svo) í stein", „ævagöm- ul heimild, hoggin (svo) á stein- töflur, rituð með sérkennilegu híroglifri“, Biblían fær þá eink- unn að hún sé „gagnmerk bók um margt“. Valtýr hlýtur að verða grænn af öfund yfir þessu blómaskrúði á síðum Tímans. Greinin öll ber annars svipmót hins fræga gagnnjósnara og brú- armælingasérfræðings Guðna Þórðarsonar. Er hann að vonum hreykinn af nýuppgötvaðri ætt- göfgi sinni og segir með tölu- verðum sjálfsþótta: „í heimi vísindanna er að finna sæg óleystra ráðgáta, sem reynzt hafa vitsmUnum mannkynsins of- viða til skamins tíma“ (Leturbr. Þ jóðv.). . OG SVO hefur Bæjarpóstur- inn verið beðinn að beina þeirri áskorun til barna og unglinga sem bera út blöð, að nota póstrifumar á hurðun- um. Það eru nokkur brögð að því að blöðunum er stungið í húninn, þótt rifur séu á hurðunum, og stundum er blöðunum rétt tyllt í rifuna, en ef nokkuð er að veðri kem ur iðulega fyrir að blöðin beinlínis fjúka burt og þótt þau fjúki ekki, er það ekki heilsusamlegt fyrir þau að láta rigna á sig Sem sagt: rifurnar eru til að stinga blöðunum inn um. UUlfil6€U5 si&uumoRrouðoit Mlnnlngarkortin em til sðlu f skrlfstofu Sóslallsta- flokkslns, Þórsgðtu 1; af- greiðslu Þjóðviljans; Bóka- búð Kron; Bókabúð Máls- og menningar, Skólavðrðu- stfg 21; og f Bókaverzlun Þorvaldar Bjamasonar I HafnarfirðL

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.