Þjóðviljinn - 16.12.1954, Side 7

Þjóðviljinn - 16.12.1954, Side 7
kemmtifepr hestamað SIGURÐUR JÓNSSON PRÁ BRÚN: £inn á ferð og: offc- ast rföandi. NOÍRÐRI. Kr. 48 'ób., kr. 68 í bandi. Þessi bók geymir frásagnir af fimm ferðalögum höfund- ar. Það fyrsta fór hann tvæ- vetur, var reiddur í poka úr Svartárdal í . Blöndudal í grenjandi byl. Sú frásögn er viðeigandi inngangur að því sem á eftir kemur: Göngu- ferð frá Akureyri til Reykja- víkur til að setjast þar í Kennaraskólann. Ferð á hest- um úr Landeyjum norður Sprengisand til Eyjafjarðar og til baka sömu leið. Hrossa- söluleiðangur úr Húnavatns- sýslu éem leið liggur austur vá Bakkafjörð. Önnur ferð með söluhesta úr Andakíl vestur að ísafjarðardjúpi og á Barðaströnd. Sigurður frá Brún reynir ekki áð gera frásögn sína æsilega með því að mála hætt- ur, torfærur og erfiðleika með sem sterkustum litum. Engu að síður fylgist lesandinn með honum á ferðalögunum af ó- skiptri athygli. Hressilegri förunautar er ekki hægt að óska^'sér. ’Athyglin er sívak- andi og því sem fyrir augu ber er lýst af frábærri íþrótt. Orðgnótt Sigurðar virðast engin takmörk sett og mál- far hans er svo hnitmiðað að honum tekst með nokkrum setningum að draga upp fyrir hugskotSsjónum lesandans skýrar og lifandi myndir af leiðunum sem hann fer, fólk- inu sem verður á vegi hans og síðast en ekki sízt hest- unum sem bera hann áleiðis. Hvort sem hann paufast á tveim jafnfljótum yfir fæð- ingarsýsiu sína í ófærð og er úthýst hvað eftir annað af ótta við spönsku veikina, eða hann þeysir á gæðingi með hrossarekstur um Þingeyjar- sýslur eða Vestfirði, er frá- sagnargleðin söm. Lesandinn sér skjólsælan bolla í brekku eða torfæra urð, hann heyrir jódyn á götu, þefinn af sveitt- um hrossum leggur fyrir vit og hann finnur bragðíð af koníakinu sem Þórshafnar- piltar veita hrossasalanum þegar þá langar til að bregða sér á bak hestum hans þótt þeim sé engin alvara að eiga kaup við hann. Hér er hluti af lýsingu Sig- urðar á fjörspretti eins gæð- ings hans á FjórðungSsandi: ,,Ég lagði upp tauminn á Snúð og steig á bak. En um leið og‘ öldungurinn fann að folinn æitlaði að fýlgja hon- um, tók hann sig upp og prjónaði éins og ótemja, hvolfdi sér yfir folann óvar- an og beit í makkann á hon- um, svo að hann kiknaði við og gat enga björg sér veitt. Ég mun hafa .tekið eitthvað í þann gamla og fráleitt hef ég þagað „né verið orðprúður. Að minnsta kosti sleppti hann takinu og tók til fótanna. Eftir vananum hefði ég mátt búast við æsilegri stökk- roku og ofsa, en þarna brá hann öðru við. Það var eins og hann blygðaðist sín og vildi úr öllu bæta. Hann vafði sig upp í fangið á mér og dans- aði í sveigum á brokki aftan við merarnar tvær, svo mjúku að mörgu tölti er betra, og tætti þær á flug- sprett........ Aðra eins þeysireið man ég aldrei eftir að ég hafi farið svo lengi. Göturnar glumdu, mjúkar hlemmigötur. Lotu- löng stökkhögg hryssanna reknu dundu við og örtítt pikk snarfimra brokkfóta bræðranna.... Ég hallaði mér út af og lét stundina liða fyrir minni aftur. Það er enginn hestur jafn yndislegur og fjörvarg- ur, sem finnur sig hafa of- gert og fer að leitast við að bæta úr óbeðinn. Þá er hug- urinn hlýr, hestsins og mannsins." Á ferðalagi vekur margt til umhugsunar. Sigurður frá Brún er ekki gefinn fyrir langar vangaveltur, hann seg- ir álit sitt skýrt og einarð- lega án allra málalenginga. Víða bregður fyrir hnittnum samlíkingum, svo sem þess ari um brúabeygjurnar, „sem íslenzk vegfræðivísindi hafa Sett hingað og þangað um land til aðgæzluauka við hættugljúfur og háskavötn Mætti vel ætla, að sá stíll li brautarlagningu væri ætlaður til úrvals á mannfólkinu eins og fellisvetur og harðindi hafa verið búfjárræktarráðu- nautar forfeðra okkar á liðn- upi öldum.“ Prentvillur er alltof margar í þessari bók. Halldór Péturs- son hefur teiknað í hana nokkrar myndir. Flestar eru misheppnaðar og sumar fyrir neðan allar hellur. Sögumað- ur er til dæmis sýndur hanga á klakk í poka sínum þótt frásögnin beri með sér að móðir snáðans reiddi hann. ir endingargóður RftTÍi vAÍrAraærfatnaXiirínn BÓK YNGRI A. A. MILNE: Bangsímon. I,- II. Hulda Valtýsdóttir þýddi. HELGAPELL I. kr. 18, II. kr. 19. Þýðendur barnabóka á ís- lenzku hafa reynzt fundvís- ari á sígildar barna- og ungl- ingabókmenntir engilsaxa en nokkurrar annarrar þjóðar. Sem stendur fást hér í bóka- verzlunum snilldarverk eins og Tumi litli og Stikilsberja- Finnur, Pétur Pan og Lísa í Undralandi. Allar eiga þó þessar þýðingar sammerkt í því að þær eru stórgallaðar. Lísa er reyndar óþýðanleg þannig að ekkert fari forgörð- um af töfrum hennar svo að þar er máske óréttmætt um að sakast. Nú hefur verðugur félagi bætzt í þerínan hóp, Winnie the Pooh, sem á íslenzkunni hefur hlotið hið ágæta nafn Bangsímon. Um þá bók hefur vandvirkur og snjall þýðandi M. T. Ó. Nýlega voru liðin 175 ár frá fœðingu danska skáldsins Adams Oehlenschlœgers. Var þess minnzt á margvísleg- an hátt í Danmörku. Meðal annars var víða birt þessi sam- tímateikning eftir Marstrand. Þar sést skáldið lesa úr verkum sínum fyrir glœstan gestahóp á herragarðinum Nysö. Oehlenschlœger er með dýrðarbaug um höfuð, til hœgri er Albert Thorvaldsen myndhöggvari steinsofnaður og aftast stendur œvintýraskáldið H. C. Andersen og tekur í nefið. Ljóðskáld síðasta áratugs Arbók skálda 1944-1954 — Ritstjóri Magnús Asgeirsson Loks er komin út Ijóðabókin sem 'margir hafa beöið með eftirvæntingu, en það er Ljóð ungra skálda á árun- um 1944—1954. I sumar er leið var frá því skýrt að Helgafell ætlaði að gefa út ljóðasafn, þar sem í væru tekin ljóð ungra höfunda Magnús Ásgeírsson. á árabilinu 1944-1954, og hefði Magnús Ásgeirsson, skáldið sem hefur falið sig bak við heitið „ljóðaþýðandi“, tekið að BARNANNA fjallað. Góðlátleg kímni, lipur frásögn og markviss tilsvör Milne hafa verið flutt svo vel á íslenzkt mál að á betra verður vart kosið. Freysteinn Gunnarsson hefur þýtt ljóðin og þarf ekki að sökum að spyrja, hvernig það er gert. Hulda flutti þýðingu sína í barnatímum Ríkisútvarpsins og náði hún þar óskiptri at- hygli hlustenda. En Bangsí- mon er ein af þieim söguhetj- um, sem ekki er hægt að þreytast á, börnin vilja fá að fylgjast með ævintýrum hans, óhöppum og sigrum, aftur og aftur. Fjöldi góðra mynda er í bókunum um Bangsímon, en þess hefur ekki verið gætt að breyta áletrunum á sum- um þeirra úr ensku á íslenzku. Slíkt er óhæfa og óþarft lýti á einhverri beztu bók sem nú er völ á fyrir yngri börnin. M. T. Ö. sér að sjá um ritstjórn þess- arar bókar, þ.e. velja kvæðin og sjá um útgáfuna. Og nú er bókin komin út. Hún hefur inni að halda 96 ljóð eftir 20 höf- unda, sem allir hafa það sam* eiginlegt að vera undir fertugs- aldi og teljast því „ung“ skáld. Minni hluti þessara ungu skálda fylgir hefðbundnum ís- lenzkum ljóðformum; 9 munu yrkja rímlaus kvæði, 7 fylgja hefðbundnum formum og 4 vera á mörkum þessa tveggja, þ.e. halda stuðlum íslenzks máls, en breyta á margan hátt fornum ljóðvenjum. Yfirleitt hefur verið fylgt þeirri reglu að taka ekki kvæði ort fyrir 1944, en á því er þó ein undantekning: tvö kvæði eftir Jón úr Vör, en hann var einn þeirra sem vildi fá „sögu- legt yfirlit" yfir skáldskap sinn og því tekin þessi tvö kvæði. Yngsti þátttakandinn í þess- ari skáldaför er Þóra Elfa Björnsson, aðeins 15 ára. Sá elsti mun þegar hafa tekið sér > sæti á bekk með fullveðja skáldum, — hver hann er geta menn séð með því að lesa bók- ina. „Um efni kvæðanna er það að segja, að höfundarniv eru að mestu spakir og skikkanleg- ir; deila yfirleitt ekki á neitt, og er það mjög ólílct því sem verið hefði fyrir 10 árum‘% sagði Magnús Ásgeirsson, í við- tali við blaðamenn í gær. Hver eru svo ljóðskáld síð- asta áratugs ? 1 þessari bók eru það: Arnfríður Jónatans- dóttir, Einar Bragi, Elías Mar, Gunnar Dal, Gylfi Gröndal, Hannes Pétursson, Hannes Sig- fússon, Jakobína Sigurðardótt- ir, Jón Öskar, Jón úr Vör, Jón- as E. Svafár, Kristinn Péturs- son, Kristján frá Djúpalæk, Ól- afur Jónsson, Ólafur Haukur Ólafsson, Rósberg G. Snædal, Stefán Hörður Grímsson, Thor Vilhjálmsson, Þorsteinn Valdi- marsson og Þóra Elfa Björns- son. — Og hvernig þessi yngsta kynslóð ljóðskálda á Islandi yrkir geta menn nokkuð sé$ með því að lesa þessa bók.

x

Þjóðviljinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.