Þjóðviljinn - 13.02.1955, Blaðsíða 1

WILJINN
Sunnudagur 13. febrúar 1955 — 20. árgangur — 36. tölublað
Fiskimiölsverksmiðjaxi í Vestmaiuiaeyjum
græddi þrjár milljónir króna á s. 1. ári
FiskvinnslustöSvarnar i Vestmannaey]um grœddu 3
miH]ónir kr. i viSbót - en sú upphœS sem reynt er aS
ræna af sjómönnum nemur tœpum tveim milljónum
Á síðasta ári var hreinn gróði íiskimjölsverksmiðj-
unnar í Vestmannaeyjum 3 milljónir króna. Á sama
ári græddi fis'kvinnslustöð ein í Eyjum á aðra millj-
ón eftir að allt hafði verið afskrifað eins og lög
frekast leyfa, og fiskvinnslustöðvamar allar haia æðsta heiðursmerki SJomanna
ekki hatt minna en þrjar milljomr krona í hreinan og málgögn að gjalda þakkar.
gróða.
Þessir aðilar einir hafa þannig grætt um sex millj-
ónir króna á árinu, en það myndi kosta undir tveim-
ur milljónum króna að ganga að kröfum sjómanna
um rétt fiskverð.
Þessi dæmi sýna einkar glöggt
hversu fráleit sú kenning stjórn-
arblaðanna er að fjórmuni vanti
til þess að standa skil á réttum
greiðslum til sjómanna. Stað-
reyndin er þvert á móti sú að
af fáum verkamönnum mvin
tekinn eins óhemjulegur gróði
og sjómönnum í Vestmannaeyj-
tun. Á síðasta ári námu gjald-
eyrisverðmæti þau sem flutt
voru út frá Vestmannaeyjahöfn
á annað hundrað milljóna
króna, og meginhluti þeirra
verðmæta kemur á land á ver-
tíðinni fjóra fyrstu mánuði árs-
ins. Útgerðarmenn hafa nú
eyðilagt 1 V> mánuð af þessu dýr-
mæta tímabili vegna þess eins
að þeir neita að greiða sjómönn-
um rétt verð fyrir aflahlut
sinn, vegna þess eins að þeir
vilja ræna hluta af verðinu
sjálfir. Við þá iðju hafa þeir
notið stuðnings og fyrirskipana
frá ríkisstjórninni og Faxaflóa-
greifunum . í Landssambandi ís-
lenzkra útvegsmanna. En þetta
er orðið dýrt stríð; það hefur
þegar haft af þjóðinni tugi millj-
óna í gjaldeyrisverðmætuin —
margfalda þá upphæð sem reynt
er að stela af sjómönnum.
• Dómur Hæstaréttar
liggur fyrir
Morgunblaðið spyr í gær hvers
vegna sjömenn hafi hafnað
gerðardómi, þar sem sæti ættu
einn frá hvorum aðila og einn
fulltrúi Hæstaréttar. Svarið er
ofur einfalt: Slíkur gerðardóm-
ur er óþarfur og til þess eins
að tefja tímann. Dómur Hæsta-
réttar liggur fyrir og þar var
lýst yfir því afdráttarlaust að
sjómenn eigi skýlausan rétt á
fuilu verði fyrir aflahlut sinn.
Það er því ástæðulaust að spyrja
sjómenn nokkurs í þessu sam-
bandi. En um hitt spyr öll þjóð-
in: Hvernig leyfa rikisstjómin
og útgerðarmenn sér að reyna
að ræha frá sjómönnum rétti
sem er svo ótvíræður að sjálfur
Hæstiréttur hefur staðfest hann.
Hvemig ætlast ríkisstjómin til
þess að hægt verði að framfylgja
lögum í landinu eftirleiðis, ef
hún hefur nú forustu um að
ganga í berhögg við dóma
Hæstaréttar?
• Maðurinn með
heiðursmerkið
Sjávarútvegsmálaráðherrann,
Ólafur Thors, hefur haldið ræðu
á sjómannadögum undanfarin
ár, farið þar mörgum fögrum
orðum um sjómannastéttina og
þá þakkárskuld sem þjóðin
stæði í við hana. f fyrra var
þessi ráðherra svo sæmdur
skuldina með því að stuðla að
því að reynt sé að stela af verði
þess afla sem sjómennirnir
;
draga á land, svipta þá rétt-
mætu kaupi. Þessi árás á sjó-
mannastéttina er svo einstæð
og lúaleg að hliðstæður eru
vandfundnar. Enda njóta sjó-
menn óskipts stuðnings allrar
alþýðu, og það mun koma í ljós
í sivaxandi mæli næstu daga ef
ríkisstjórnin og handbendi henn-
ar láta ekki tafarlaust af fjand-
skap sínum.
Á síðasta sjómannadegi var Ol—
afur Thórs sæmdur æðsta heið—
ursmerki sjómannadagsins. Hann
er nú að þakka fyrír sig með
árásunum á sjómenn í Vesfe*-
mannaeyjum.
Sósíalistalélag Reykja-
víkur. Fulltrúaráðs- og
trúnaðarmannalundur
verður þriðjudaginn 15. febrú-
ar kl. 8.30 e.h. i Baðstofu iðn-
aðarmanna.
Dagskrá: Verkalýðsmál o.fl,
Áríðandi að allir mæti,
Stjórnin
«>•
c
Verkfallið í Eyjum algert
Samúðarverklall vélstjóra sem vinna í landi í
Vestmannaeyjum, þ.e. hjá ír^utihúsunum, hólst á
hádegi í gær og var verklallið algert.
Alhr vélstjórarnir lögðu niður
vinnu og er Þjóðviljanum ekki
kunnugt um að neinn frystihúsa-
eigandi hafi reynt að fram-
kvæma það sem þeir höfðu lát-
ið í veðri vaka, að þeir myndu
keyra vélar frystihúsanna sjálfir.
Skipstjórar kjósa
nefnd
Skipstjóra- og stýrimannafé-
lagið í Vestmannaeyjum hélt
fund í gær og kom þar fram
það álit skipstjóra að ekki væri
Barótta Eyjamanna er okkar barótta
Dagsbrún veitir 10 þús. kr. - Fulltrúa-
ráðíð heitir á stuðning verkalýðsins
Sjómenn í Vesfcmannaeyjum heyja nú harða baráttu fyrir því að sjómenn fái greitt fullt verð
fyrir afiahiut sinn og hætt verði því fyrirkomulagi að sjómenn séu rændir nokkrum hluta afla-
verðsins.
í gær skoraði miðstjórn Alþýðus'ambandsins á allt stéttvíst verkaíólk að
bregða vel við og veita verkfallsmönnum í Eyjum fjárhagslegan stuðning, þar
sem þeirra barátta væri barátta allra verkalýðssamtakanna.
Dagsbrun fyrst að veita virkan stuðning
Dagsbrún varð fyrst til að veita Vestmannaejingum stuðning. í gær barst Sigurði Stefáns-
syni eftirfarandi skeyti:
„Sigurður Stefánsson, formaður Jötuns, VeStmannaeyjum.
Dagsbrún ákveðið kr. 10 þús. framlag til verkfallsmanna.
Stéttarkveðjur. V.m.f. Dagsbrún
Fulltrúaráðið heitir á verkalýðsfélögin
Stjórn Fulltrúaráðs verkalýðsfélaganna í Reykjavík samþykkti í gær eftirfarandi áskorun
tii reykvísks verkalýðs:
„Með skírskotun til vfirlýsingar miðstjórnar Alþýðusambands íslands um
stuðning við baráttu sjómanna í Vestmannaeyjum heitir stjórn Fulltrúaráðs
verkalýðs’félaganna í Reykjavík á öll reykvís’k verkalýðsfélög og meðlimi
þeirra, að bregða fljótt og drengilega við og veita verkfallsmönnum í Vest-
mannaeyjum fjárhagslegan stuðning. Skrifstofa Fulltrúaráðsins tekur við
framlögum félaga og einstaklinga".
nægilega leitað samninga, o»
kaus félagið þriggja manna
nefnd til að vinna að því að
samningar mættu á komast.
Margir viðurkenna
kröfur sjómanna
Útvegsbændafélag Vestmanna—
eyja hélt fund í fyrrakvöld og
voru þar skiptar skoðanir. Marg-
ir vildu viðurkenna rétt sjó-
manna til sama fiskverðs og út-
gerðarmenn fá, en forvígismenn
félagsins voru á banda gjaldeyr-
isbraskaranna og höfnuðu að
taka upp samninga á þeim
grundvelli að sjómenn fái sama
fiskverð.
Samningar
strönduðu
Sáttafundi með fulltrúum
Sambands matreiðslu- og
framreiðslumanna og fulltrú-
um skipafélaganna, lauk kl.
4 í fyrrinótt. Hafði sátta-
fundur þessi staðið frá kl. 5
síðdegis á fimmtudag, óslitið
að undanskildu matarliléi
fyrsta kvöldið, eða í 35 klst.
Samkomulag náðist ekki. í
gær hvildu samningameimirn-
ir sig eftir liina löngu vöku,
og hafði ekki verið boðaður
sanuiingafundur síðast er
Þ.ióðviljinn frétti í gærkvöld.
11 handteknir
Herlið og lögregla afgirtu
í dögun í gærmorgun eitt af
hverfiun Nairobi í Kenýa og
gerðu leit í húsum 4000
manna og yfirheyrðu þá. 130
þeirra voru teknir höndum
og sendir í fangabúðir, grun-
aðir um stuðning við þjóð-
frelsishreyfingu Kíkújú-
manna.