Þjóðviljinn - 26.03.1955, Blaðsíða 3

Laugardagur 26. marz 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (3
— Viltu koma í smáferð? Það
var næturvaktin á Hverfisgötu
21 sem talaði.
— Já. Hvert er það?
— Geturðu ekki komið strax?
—. Fyrst þarf ég að klæða mig.
—•' Já, kappklæödu þig. Þetta
verður kalt ferðalag.
— Hvert á nú að fara?
— Það er smásjóferð. Það
er kalt á sjónúm.
•—■ Er þetta langt?
—■' Þú færð að sjá það bráðum.
Nokkrar milur. Við bíðum eftir
þér.
•
• Flaggskip vort
Kvöldúlfur
Næst var að seilast eftir tó-
baksdósunum og liðka um stír-
urnár, svo að líta á klukkuna, jú
það hafði liðið draumlaus stund
frá því ég leit á hana síðast. Það
var vasklegur hópur manna fyr-
ir á Hverfisgötu 21. Þeirra á
meðal sjóliðarnir sem biðu eftir
mér. Samstundis þutu þeir út í
bíl og óku rakleitt vestur í báta-
höfn og beint um borð í einn
bátinn. Ekki hef ég minnstu
hugmynd um hvað hann heitir,
þvi ' harín var umsvifalaust
skírður Kvöldúlfur.
— Auðvitað heitir flaggskip
vort Kvöldúlfur, sagði Guð-
mundur J., en nú ætlaði þessi
margumtalaði maður að fara að
stríða á sjó.
• Kvöldúlfur með hósta
— Eigum við ekki að leysa?
Sá er spurði var áreiðanlega úr
riddaraliðinu en ekki sjóhern-
um. Mér datt í hug að hjálpa
honum, en áttaði mig í tíma:
sjálfur kann ég engan hnút
nema hestahnút frá þvi ég var
hestastrákur. — Til lítils höfum
við flýtt okkur: Vélin í Kvöld-
úlfi komst ekki í gang, kom
varla upp nokkru bofsi. Við
fengum þær upplýsingar að vél-
in hefði sótað sig, og síðan
fylgdu útskýringar, á svo lærðu
vélfrÆðilegu máli að það hljóm-
aði sem hebreska í mínum eyr-
um. Sem betur fór voru þó ein-
hverjir úrvalssjóliðar i hópnum
og fór einn þegar til aðstoðar
kapteininum til að lækna Kvöld-
úlf af hóstanum.
— Gátuð þið ekki fengið lóðs-
bátinn?
— Nei, hann var ekki fáanleg-
Ur fyrr en einhverntíma í dag.
Auðvitað hefði hver maður átt
að geta sagt sér það sjálfur að
úrvalsliðið í hafnsögumannasveit
Reyk j avíkurbæjar myndi hafa
annað þarfara að starfa en snú-
ast með verkfallsmenn.
• Kvöldúlfur gegn
Leningrad
Við fórum niður í lúkar. Það
var þröngt þar niðri. Engin for-
setastúka í flaggskipi voru. En
þegar Guðmundur J. hafði troð-
ið sér inn í eina kojuna var
sæmilega rúmt um okkur hina.
Fyrirliðinn í sjóhernaði þessum
var alls ekki Guðmundur J.
heldur Björn Bjarnason formað-
ur FuIItrúaráðs verkalýðsfélag-
anna. Hann brosti við spurning-
um mínum og kvað sjóhernaði
þessum stefnt gegn Rússum.
Kvöldúlfur ætti að fara til móts
við Leningrad á Kollafirði.
(Björn Þorsteinsson hefur víst
sannað að einhverntíma aftur í
öldum höfum við safnað liði
gegn Rússum, en þá var það
gert samkvæmt valdboði Dana).
„Skipshöfnin“ á Kvöldúlfi nýkomin úr ,,Leningradförinni“.
• Helmingaskiptaverk-
fallsbrjótar
Þannig er mál með vexti, eins
og raunar alþjóð mun vita, að
þegar verkfallsbrot Olíufélagsins
við ítalska olíuskipið Smeralda
voru stöðvuð hér var það sent
upp í Hvalfjörð í því augna-
miði að halda verkfallsbrotum
þar áfram. Og þegar verkfalls-
brot B.P. höfðu verið stöðvuð
hér við rússneska olíuskipið
Leningrad var það sent af stað,
en látið legjast á Kollafirði.
Olíusalar íhaldsins eiga Skelj-
•»
ung til strandflutninga á olíu,
og samkvæmt helmingaskipta-
reglu núVerandi ríkistjórnar
var olíusölum Framsóknarfl. út-
hlutað Litlafellinu til sinna
strandferða með oliu.
skellir og dynkir. Upp um lúk-
arsdyrnar sáum við eldglæring-
ar þeytast upp í myrkan nætur-
himininn. Svo urðu höggin jöfn
og viss: vél Kvöldúlfs var kom-
in í gang. Siglingin var hafin.
Utan hafnarmynnisins byrjaði
báturinn að skoppa svolítið upp
og niður. Það nægði til þess að
einhver spurði í illkvitni sinni:
Ekki vænti ég að neinn sé orð-
inn sjóveikur? Ekki alllöngu
síðar stakk einhver höfðinu upp
um lúkarsgatið og sá ljósadýrð
mikla skammt undan á stjórn-
borða og hrópaði: Hvaða rosa-
dallur er þarna? — Og þetta er
nú bara Gufunesverksmiðjan,
sagði sá er næstur stóð á þilj-
um uppi, og harðneitaði að
skilja að hinn hefði í sakleysi
sínu undir þiljum haldið að allt
önnur stefna hefði verið tekin.
• Ráðizt til uppgöngu á
Leningrad
Það var byrjað að birta, svo
þegar kapteinninn hægði ferð-
ina er . hann nálgaðist Lenin-
grad blasti greinilega á móti
okkur hinn rauði hamar og sigð
á skorsteinsmerki skipsins. En
nú lagði kapteinninn fagmann-
lega að hlið Leningrad, og þótt
f sjóhernaði
á Kollnfiröt
• Hugsjón olíusala
Nokkrir bæir úti á landi eru
að verða uppiskroppa með olíu.
En Iivorki olíusalar íhalds né
Frainsóknar telja sig hafa
nokkrar skyldur við fólkið
úti á landi (það er neytt til að
kaupa af þeim hvort sem er),
Þeirra eina hugsjón er auðsjá-
anlega að fjandskapast við
verkalýðinn. í stað þess að láta
skip sín flytja hinum olíuþurf-
andi bæjum frjálsa olíu sendu
þeir bæði Skeljung og Litla-
fellið til að dunda við verk-
fallsbrot uppi í Kollafirði.
• Hannibal skrifar
Rússum
Skeljungur v.ar síðan sendur
vestur á Patreksfjörð — og olí-
unni landað þar í skjóli nátt-
myrkurs. Nú var hann væntan-
legur að vestan aftur — til
nýrra verkfallsbrota. Stjórn
Alþýðusambandsins hafði þvi
skrifað skipstjóranum á rúss-
neska olíuskipinu og skýrt hon-
um frá að íslenzku olíuflutn-
ingaskipin væru í banni Alþýðu-.
sambandsins fyrir verkfallsbrot,
og litið yrði á það sem þátttöku
hans í verkfallsbroti, ef hann
léti olíu í þessi skip. — Bréf
þetta er birt á öðrum stað og
málalengingar því óþarfar hér.
Formaður Fulltrúaráðsins,
Björn Bjarnason, var nú á leið
til að færa skipstjóranum þetta
bréf, og ræða frekar við hann
ef þörf gerðist.
• Hafið þið séð tófu á
þremur löppum
piltar?
Meðan við bíðum eftir þvi að
flaggskipi voru Kvöldúlfi batni
hóstinn kveikjum við upp í
babýssunni og hættum að ræða
um olíusala sem eiga þá hug-
sjón æðsta að fjandskapast við
verkalýðinn. Einn þylúr mergj-
aðan kveðskap. Og það eru sagð-
ar sögur. Það var einu sinni
bóndi á Vesturlandi sem (af
ástæðum sem ég hef gleymt)
náði einhverju sinni í lifandi
tófu. Hún var aðeins á þrem
fótum. Hann flutti hana heim
með sér, og þar sem hann átti
enga byssu lét hann tófuna nið-
ur i bala og ’batt hana við
balaeyrað með. níðsterku tog-
bandi. Lét síðan hlemm yfir og
stein þar ofan á. Svo hljóp hann
til nágranna síns sem átti byssu.
En þegar hánn kom með byss-
una var balinn oltinn um koll
og tófan horfin. Siðan spurði
maður þessi ævinlega þegar
hann frétti af tófum: Hún hefur
þó ekki verið á þremur fótum
piltar?
• Hvaða rosadallur . . .?
Allt í einu fékk Kvöldúlfur
snöggan hósta. Svo fór ákafur
titringur um skipið, smellir
flaggskip vort, Kvöldúlfur hopp-
aði í morgunylgjunni upp og
niður eins og lítill korktappi við
hlið olíuskipsins réðust Björn og
menn hans hvatlega til upp-
göngu, og sá ég brátt í iljar
þeim upp á borðstokknum.
Gengnir
Rússum
í greipar
Kvöldúlfur hossaðist nú upp
og niður, tjóðraður með kaðal-
spotta við hið bolsévistiska
tankskip. Við sáum Björn og fé-
laga hans þramma um ótal stiga
og hverfa svo loks inn einhvers-
staðar frammi í brúnni. Það var
fremur skammt til lands. Lík-
lega myndu nú blessaðar heima-
sæturnar á bæjunum undir
Esjunni vera að mjólka kýrnar.
Það væri ekki amalegt að hafa
nú fötu af spenvolgri nýmjólk.
Það birti ört. Allt í einu tók
Kvöldúlfur á rás með okkur:
hann hafði jagað tjóðurbandið
i sundur, eins og töfan á þremur
löppunum forðum.
Ekkert sást enn’ til Björns og
manna hans. Nú sá ég efiir því
að hafa ekki farið upp með þeim
til þess að sjá með eigin augum
þetta sem Morgunblaðið er allt-
af að segja okkur frá: hvernig
Rússar varpa alsaklausum
mönnum í hlekki og síðan fanga-
búðir. Líklega sjáum við félaga
Björn ekki meir.
• Verkamannaríkið er
veruleiki . . .
Sjáum til. Þarna koma þeir aft-
ur — allir. Við leggjum að og
þeir koma um borð, og ásamt
þeim tveir Rússar. ,,Bless“ segir
annar Rússinn og heilsar með
handabandi. Hvað hafði gerzt?
Jú, ' skipifforinn á Leningrad
hafði lesið bréf Alþýðusam-
bandsins og svarað síðan rólega
að menn sínir myndu ekki ger-
ast verkfallsbrjótar gegn ís-
lenzkum verkamönnum,. bréf AI-
þýðusambandsins skyldi full-
komlega tekið til greina. Síðan
tók hann fram kampavínsflösku
og glös og drakk ásamt mönnum
sínum skál islenzkra verkfalls-
manna. íslenzkir verkfallsmenn
drukku skál áhafnarinnar á
Leningrad, og verkamannaríkis-
ins í austri. — Það var sr. Sig-
urður í Holti sem fyrir 25 árum
kvað: Og verkamannaríkið er
veruleiki þó, það vakir og það
hlustar • . .
Og þenna gustkalda verkfalls-
morgun tókust íslenzkir verk-
fallsmenn og fulltrúar rússneska
verkamannaríkisins í hendur.
• Fagnandi verkfalls-
menn
Menn voru kátir á leið til
lands. Nú þurftu þeir ekki leng-
ur að vakta að ekki væru unnin
verkfallsbrot í sambandi við
oliuskipið Leningrad. Rússarnír
sem í land komu ætluðu að
ganga frá skipsskjölum til brott-
siglingar. Það voru fáir á ferli,
en borgari sem við mættum í
bíl sínum horfði mjög tortrygg-
inn á þennan hóp manna. Getið
þið sagt mér hversvegna sumir
burgeisar fá hjartslátt er þeim
dettur í hug orðið Rússi.
Við hittum næturvaktina á’
Hverfisgötu rétt í þann mund
er hún var að fara heim og
dagvaktin að taka við. Það van
mikill fögnuður þar yfir komu
sveitarinnar sem „vann orustuna,
um Leningrad.“
J. B.
Taprekstur og nýlr
lúxusbílar
tJtgerðarmenn hér við Faxa-
flóa stynja undan tapi sínu
ár eftir ár, hvort sem fiski-
gengd er mikil eða lítil. Enda
benda fulltrúar atvinnurek-
enda á þessa aumu menn í
hvert skipti sem talað er um
að hækka kaup verkamanna.
Það er ekki hægt að hækka
kaupið útgerðin þolir það ekki
er alltaf viðkvæðið. En það
virðist vera orðinn mikill
gróðavegur að gera út á fs-
landi með tapi og lifa á rík-
isstyrkjum ef dæma skal eft-
ir lifnaðarmáta þessara tap-
postula. Mestu tappostularnir
eru nefnilega auðþekktir hér
á vegum Suðurnesja, þeir aka
ekki eldri lúxusbílum en ár-
göngum frá 1954 og 1955. —
Líklega eru þeir með þessU
að styrkja útgerðina, því ekki
vantar þjóðhollustuna hjá
þeim blessuðum. j
Sjómaður. )