Þjóðviljinn - 02.04.1955, Qupperneq 3

Þjóðviljinn - 02.04.1955, Qupperneq 3
Laugardagur 2. apríl 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (3 Starfsemi Iðnaðardeildar Atvinnudeild- ar Háskólans umf angsmikil og f jölbreytt Forstöðumaður Iðnaðardeildar Atvinnudeildar Háskólans, Jóhann Jakobsson, ræddi í fyrradag við blaðameim xmi hið um- íangsmikla starf er Iðnaðardeildin framkvæmir. og rannsóknir fyrir opiribera að- ila, einstaklinga og fyrirtæki. Þessi þáttur starfseminnar hef- um ís- því séu Jó- : Það hefur verið hljótt hagnýt rannsóknarstörf lenzkra vísindamanna og tími til kominn að þau kynnt betur. Upplýsingar hanns Jakobssonar fara hér á eftir. Hlutverk Iðnaðar- deildarinnar Iðnaðardeildinni er ætlað að styðja að þróun iðnaðar i land- inu með því að vinna að ýmsum sjálfstæðum. rannsóknum á því sviði og jafnframt annast próf- anir og athuganir fyrir opinbera aðila, einstaklinga og fyrirtæki. í reglugerð um starfsvið Iðnað- ardeildar segir svo: „Iðnaðar- deild annast rannsóknir í þágu iðnaðar og verzlunar. Rannsókn- arefni eru einkum þessi: 1. Hverskonar iðnaðarhráefni. 2. Orkulindir landsins aðrar en ■ fallvötn, 3. EÍnavarningur, innlendur og erlendur. 4. Matvæli, þar með taldar mjólkur- og kjöt, neyzlu- og nauðsynjavörur, þ. á. m. nið- ursuðuvörur. 5. Útflutningsafurðir, landbún- aðar og sjávarútvegs, nema öðruvísi sé ákveðið í lögum eða samningum. 6. Fjörefni og önnur bætiefni matvæla. 7. Gerlarannsóknir. 8. Jarðefni hverskonar. 9- Byggingarefni." Af þessu er ljóst að starfs- svið deildarinnar er mjög um- fangsmikið og fjölbreytilegt. Ef gera ætti öllum þessum greinum full skil, væri það starf sem þarfnaðist stóraukinna starfs krafta, fjár og húsrýmis fram yfir það sem deildin hefur nú yfir að ráða. Hverskonar iðn- rekstur hér á landi er nú í ör- um vexti, og þess er að vænta, að starfsemi Iðnaðardeildarinnar eflist og aukist samfara þeirri þróun. Miðstöð iðnaðar- rannsókna ur vaxið mjög á síðustu árum samfara auknum skilningi á gagnsemi slíkra athugana, auknu eftirliti með framleiðslu og auknum kröfum neytenda um tryggingu á gæðum ýmiskonar framleiðslu og nauðsynjavöru. Margar vörutegundir bæði neyzlu- og „kapital“vörur eru þó að jafnaði ekki tryggðar með gæða- prófunum, aðrar svo sem olíur, benzín, salt, fóðurefni o. fl. eru prófaðar að staðaldri samkvæmt óskum innflytjenda. Gæðapróf- anir sem þessar hafa mikið ! gildi. Verðgildi kola er t. d. beint tengt hitagildi þeirra, se- ment af ýmsum tegundum hef- ur mismunandi eiginleika eftir samsetningu, sama gildir og steypustyrktarjárn og stál o. fl. o. fl. Af innlendum neyzluvörum, sem háðar eru eftirliti, má nefna ýms matvæli og mjólkur- vörur. Frjálst eftírlit er hinsveg- ar á niðursöðuvörum, en fram- leiðendur láta þó fylgjast með þeirri framleiðslu að staðaldri og er sú starfsemi, ásamt með rannsóknum á því sviði, í ör- um vexti. Til að gefa hugmynd um starf það sem unnið er í þessu skyni eru hér gefnar nokkrar tölur úr yfirlitsskýrslu um starfsemina s.l. ár. Samtals voru rannsökuð 2819 sýnishom, sem skipta má í flokka þannig: ars að fundist hafa stórar perlusteinsnámur svo sem áður hefur verið greint frá í blöðum. Athugunum þessum verður hald- ið áfram. Vinnsla þessa jarðefnis er þó hvergi nærri tryggð, en nokkrar vonir eru tengdar við möguleika þá, sem fyrir hendi eru. Þá hefur nokkur undanfarin ár verið unnið að jarðfræðikorti fyrir Reykjavík og nærsveitir. Slík kortagjörð hefur hvort- tveggja, vísindalegt og hagnýtt gildi. Fullkomið jarðfræðikort gefur glögga innsýn varðandi heppilegt skipulagsform bæj- anna, gefur bendingar um hvar byggingarefna sé helzt að leita o. s. frv. Starfsemi jarðfræðingsins er og þjónusta vegna jarðfræðilegra leiðbeiningar og ráðleggingar við ýmsar stærri byggingafram- kvæmdir. Iðnaðardeild Atvinnudeildar Háskólans er stærsta og elzta stofnun þessa lands er vinnur' að hagnýtum rannsóknum. Má segja að starfsemin hafi haldizt óslitið síðan Ásgeir Torfason, fyrsti efnafræðingur landsins hóf hana 1906. Deildin hefur í þjónustu sinni sérfræðinga i efnaverkfræði, efnafræði, gerla- fræði og jarðfræði. Það er von okkar, sem hér störfum að starfsemin haldi á- fram að eflast og dafna til hags- bóta fyrir land og lýð. 1. Fóðurefni ýmiskonar og útflutt fóðurmjöl ....... 400 2. Matvæli ýmiskonar og niðursuðuvörur ............ 379 3. Mjólk og mjólkurvörur .......................... 674 4- ElÖsneytisolíu og benzín .................... 368 5. Byggingarefni ýmiskonar ....................... 289 6. Vatn ......................................... 186 7. Gerlarannsókn á ílátum undir matvæli, og vegna meðhöndlunar á matvælum ....................... 314 8. Ýmís stein.efm og málmar ........................ 41 9. Önnur sýnishorn ................................ 166 Öílun nýrra tækja FerSaklúbbur sfofnaSur á nítölsku kvöldi" annaS kvöld Ferðaskrifstofan Orlof hefur ákveðið að stofna „ferða- klúbb“ -.fyrir þá sem ferðast hafa á vegum skrifstofunnar og langar að kynnast framandi löndum. Veröur hann stofnaöur í Þjóöleikhúskjallaranum annaðkvöld kl. 20, . Allur iðnaður grundvallast á þrófunum og rannsóknastarf- semi. Leit iðnrekandans að bætt- um framleiðsluaðferðúm og betri framleiðslu er driffjöður hag- nýtra rannsókna. Fyrirtæki með takmarkaða framleiðslugetu og söiumöguieika hafa erfiðar að- Ramisókn á neyzluvatni í samræmi við aukningu starf- seminnar er stöðugt reynt að bæta vinnuaðstöðu og tækjakost. Nokkuð hefur áunnizt í þessu efni á síðustu árum. Þannig hef- ur gerlarannsóknarstofa deild- arinnar fengið stórbætt vinnu- skilyrði í húsi fyrirhugaðrar rannsóknarstofnunar fyrir sjáv- arútveg bg fiskiðnað við Skúla- götu. Til rannsóknarstofu fyrir byggingariðnað hefur verið afl- að nýrra og fullkominna tækja fyrir togþols- og þrýstiþolspróf- anir og ný „standard“ tæki til prófana við malbikslagnir er verið að taka í notkun. Á efna rannsóknastofunni gegnir sama máli. Nj'jum tækjum er árlega bætt við eða gömul endurnýjuð eftir því sem fjárhagur frekast leyfir hverju sinni. Nú nýlega hefur þannig verið sett upp nýtt fullkomið tæki til ákvorðunar á eggjahvituefnum í fóðurefnum o. fl. og önnur að- staða til efn.agreiningar á fóður- mjöli stórbætt. Takmarkið að þessu leyti verður að vera það, að búa svo í haginn að stofnunin geti gegnt hlutverki sínu á hverjum tíma. sem vatnið er ætlað til neyzlu að iðnaðar. Hagnýt jarðeíni Starfsemi jarðfræðings deild- arinnar er að mestu sjálfstæð rannsóknarstarfsemi, og leit að hagnýtum jarðefnum. Árangur þeirra rannsókna er meðal ann- Jafnfram verður þetta „ítalskt kvöld“. Hljómsveit og þjónar verða í itölskum búningum, framreitt verður ítalskt „spag- hettí“ fyrir þá sem þess óska. Magnús Jónsson syngur ítölsk lög og Guðni Þórðarson blaða- maður sýnir litskuggamyndir frá ítalíu og útskýrir þær. Þá T I L LIGGUR LEIÐIN mun reykvísk húsmóðir segja frá Safari-för í Afríku, og fleira verður til skemmtunar. Skeinmtun fyrir lerða- sjóðinn Barnaskóli Hafnarfjarðai' heldur nú um helgina sínar ár- legu skemmtanir fyrir ferðasjóð barnanna. í dag verða tvær skemmtanir og ein á morgun. Um 150 börn, koma fram og skemmta meö leiksýningu, söng, dansi o. fl. Alþýðan öll til aðstoðar verkfallsmönnum stæður til slíkra prófana og at- hugana af eigin rannleilp Rann- sóknatæki eru flest dýr og sér- menntun til að framkvæma próf- anir og túlka réttilega niður- stöður þeirra er nauðsynleg. í litlu þjóðfélagi virðist því eðli- legast að starfrækja miðstöð er geti sinnt prófunum og rann- sóknum þeim, sem iðnaðurinn þarfnast, jafnframt því sem bent er á nýjar leiðir. Iðnaðardeildinni er ætlað að . vinna í þessum anda og vera slík miðstöð. Eftirlit með framleiðslu- "æðum Eins og áður er getið er deild- inni ætlað að annast prófanir Af sjálfstæðum rannsóknar- efnum sem verið er að vinna að má hér nefna sem dæmi rann- sókn á neyzluvatni og vatni, sem notað er til iðnaðarþarfa, í öllum kauptúnum og kaupstöð- um landsins. Vatn er mikilvægt iðnaðarhrá- efni og sem neyzluvara stendur það í fremstu röð. Það er því mikilvægt að vita efnainnihald þess og gæði. Vatn hérlendis er yfirleitt tal- ið gott. Þessari rannsókn er ætl- að að skera úr um, hvort þessi skoðun er rétt, jafnframt því sem þess er vænst að það geti orðið til leiðbeiningar og vakið til umhugsunar um gildi þess að velja gott vatnsból, hvort Það á að svelta verkfalls- menn til undirgefni. . Það á að brjóta eða beygja verkalýðssamtökin í nógu löngu verkfalli. Það á ekki aðeins að sporna við núverandi kaup- og kjara- kröfum verkalýðsins heldur fyrst og fremst að „venja hann af því“ að gera kröfur yfirleitt með því að sanna honum, hvað núverandi verk- fall kosti hann. Þetta eru þær ályktanir, sem draga verður af allri framkomu milljónamæring- anna í Vinnuveitendasambandi íslands og ríkisstjórnar þeirr- ar,- sem hefur tekið sér stöðu með þeim gegn verkalýðnum. Til þess að ná þessu marki öfgafyllstu stóratvinnurekend- anna og stjórnmálamanna þeirra á ekkert til að spara. Vertíð skal stöðvuð, ef með þarf. Hagsmunum fjölda at- vinnurekenda og starfsgreina skal kastað fyrir borð. Kaup- mönnum skal fyrirmunað að reka arðbær viðskipti við al- menning. Fyrirtæki eins og Eimskipafélag íslands, „óska- barn þjóðarinnar," skal mis- notað sem brjóstvörn milljóna mæringanna við hlið olíufélag- anna. Frelsi fyrirtækja til starfrækslu á grundvelli samn inga við verkalýðsfélögin skal þurrkað út. □ Það sem verkalýðsstéttin um allt land þarf nú að skilja öllu öðru fremur er það, að andspænis þessum fyrirætlun- um öfgafyllsta hópsins í stétt stóratvinnurekenda og stjórn- málamanna, er barátta verk- fallsmanna nú háð i öllum skilningi .fyrir verkalýðsstétt- ina í heild og þar með fyrir alla þá þjóðfélagshópa, sem hafa hagsmuni af hættum lífs- kjörum verkafólks. Þess vegna þarf verkalýðs- stéttin um allt land að skipa sér í eina þétta fylkingu um verkfallsmenn og tryggja þar með haráttu þeirra fullan sig- ur. Auðveldasta og ein áhrifa- ríkasta leiðin til þess er þátt- taka í þeirri fjársöfnun til verkfallsmanna, sem Alþýðu- samband íslands og Fulltrúa- ráð verkalýðsfélaganna í R- vík hafa nú efnt til. Hvort sem er í, Reykjavík eða ísafirði, Keflavík eða Sauðárkróki, Vestmannaeyj- um eða Eskifirði eða hvar annars staðar sem er á land- inu þarf verkafólkið að bregða við til aðstoðar verkfalls- mönnum. Þegar kaldrifjaðir millj- ónamæringar ætla að svelta þá menn, sem hafa skapað þeim auðinn, þá þarf verka- lýðurinn einum rómi að gefa sitt gagnsvar: Við látum ekki svelta hörn verkfallsmanna. Þeir skula geta haldið út eins lengi og nauðsyn verkalýðsstéttarinnar krefur. □ Fyrstu dagar fjársöfnunar- innar til verkfallsmanna hafa farið langt fram úr því sem áður hefur þekkst. Ýms verkalýðsfélög hafa þegar lagt fram myndarlegar fjárgjafir. Starfshópar hafa afhent höfðinglegar upphæðir. Meðal launþega er hafin hreyfing í þá átt að greiða á- kveðið framlag meðan verk- fallið stendur. En það þarf enn miklu meira til. I fyrsta lagi þarf að stefna að því, að hvert einasta verk- lýðsfélag í landinu, sem ekki er í verkfalli, leggi fram sína eigin upphæð. I öðru lagi þarf að efla sent mest það fyrirkomulag að vinnandi launþegar leggi fram ákveðinn hundraðshluta af Framh. á 8. síðu.

x

Þjóðviljinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.