Þjóðviljinn - 03.04.1955, Qupperneq 6

IIIUUUUU
«) — ÞJÓÐVTLJINN — Sunnudagur 3. april 1955
Euóoviuinn
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýfiu — Sósíallstaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, GuB-
múndur Vigrfússon, Ivar H. Jónsson, Magnús Torfi ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Rltstjórn, afgrelðsla, auglýsingar, prentsmlðja: Skóiavörðustí*
19. — Sími 7500 (3 línur).
Aakrlftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; Itr. 17
annars staðar á landinu. — Ijausasöluverð 1 kr. éintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Alltaf að tapa
Það er ekki ótítt að íhaldsblöðin hagi málflutningi sínum á
Jiann veg að ætla mætti að íhaldið væri fyrir eigin verðleika vold-
ugur flokkur og vaxandi sem ætti síauknu gengi að fagna með
þjóðinni.
Þessu er þó á allt annan veg farið. Staðreyndir hverra kosn-
inga sýna að íhaldið er minnkandi flokkur sem sífellt smærri
hundraðshluti kjósenda ljær fylgi sitt.
En það sem veitt hefur íhaldinu styrk og möguleika til að gera
vilja sinn verulega gildandi í þjóðfélaginu er sú staðreynd að
andstæðingar þess hafa staðið sundraðir. Á því hefur íhaldspúk-
inn fitnað á fjósbitanum og fært eigendum sinum, auðstétt og
okrurum drjúgan árangur.
Á þessu er nú að verða mikil breyting. Enda þótt Framsóknar-
forkólfarnir verndi enn íhaldið fyrir algjörri einangrun og fyrir-
litningu er ljóst hvert stefnir í því efni. Andstæðingar þess eru
að nálgast sjónarmið hvers annars, kröfur fólksins um vinstri
samfylkingu ná orðið langt inn í raðir allra andstöðuflokka þess.
Jafnvel foringjar Framsóknar þora ekki annað en lýsa yfir hvað
eftir annað að á samvinnuna við^haldið líti þeir sem algjört
neyðarúrræði sem hverfa beri frá hið allra fyrsta.
Þannig er íhaldið að einangrast og fyrirlitning alls heiðarlegs
almennings á þessum hugsjónasnauða braskaraflokki fer dag-
va'xandi. Stórt og varanlegt áfall beið þessi óþjóðlegi auðmanna-
flokkur á s.l. hausti þegar samvinna verkalýðsfulltrúanna á þingi
Alþýðusambandsins bar þann mikilvæga árangur að sendimenn
íhaldsins voru gerðir útlægir úr öllum trúnaðarstörfum innan
heildarsamtakanna, en þangað hafði þeim verið þrengt til óbæt-
anlegs tjóns fyrir alla alþýðu af skammsýnum foringjum Al-
þýðuflokksins.
Þessi þróun öll og þau áföll sem íhaldið hefur orðið fyrir er
aðeins upphaf þess sem koma verður í íslenzkum verkalýðsmálum
og stjórnmálum: samfylking alþýðunnar til sjávar og sveita um
þjóðholla framfarastefnu, þar sem allt miðast við að bæta hag
og lífskjör hins vinnandi fólks en einangra auðstéttina og flokk
hennar og gera hann áhrifalausan með öllu.
Ihaldið er alltaf að tapa. Samfylking andstæðinga þess er ráð-
ið til að svifta það öllum möguleikum til að vinna skemmdar-
verkin gegn hagsmunum alþýðunnar og þjóðarheiidarinnar.
í þúsundatali
glæsilegt úrval, verð við allra hæíi.
Jaíía Appelsínur — Kalterer Böhmer Epli
Jaíía Grapealdin, Sítrónur, Plaza Yínber
Bara hringja, svo kemur það.

Söngfélag verklýðssamtakanna vísar
veginn í menningarbaráttu alþýðunnar
Mér hefur nokkrum sinnum
gefist kostur á að hlýða á söng
Söngfélags verkalýðssamtak-
anna síðan ég flutti hingað
suður, í hvert skipti hefur það
verið mér óblandin áhægja. Á-
stæðan er ekki sú, að aðrir
kórar, sem ég hef hlustað á,
hafi ekki sungið af einsmikilli
list. — Um þá hlið málsins
brestur mig getu að ræða. —
Heldur er ástæðan sú, að söng-
ur Söngfélagsins ber það með
sér, að söngfólkið á erindi við
þá sem hlusta. Það eru alveg
ákveðnir hlutir, sem það er að
segja áheyrendum. Það er á-
kveðið hlutverk, sem kórinn
hefur tekið að sér og þetta
hlutverk er að túlka Llist mál-
stað alþýðunnar og ættjarðar-
innar, að syngja málstað frels-
is og réttlætis inn í hugi og
hjörtu fólksins.
Drottnandi stéttir þjóðfélags-
ins hafa ávallt leitast við að
einoka menninguna, þ. e. að
kaupa sér einokunaraðstöðu til
að móta menningarstarf og lífs-
viðhorf fólksins. Og í krafti
yfirráða sinna tekst þeim eðli-
lega að láta lífsviðhorf sín setja
svip sinn á menningarlífið
meira og minna, En það tekst
misjafnlega og aldrei alveg.
Undirokuðu stéttirnar eiga sér
jafnan sína eigin menningu,
sem er ólík eins og þjóðfélags-
aðstaðan er ólík.
Hver sú undirokuð stétt, sem
ætlar sér og á fyrir sér að
brjótast til vegs og valda, verð-
ur að þroska og rækta sína
sjálfstæðu menningu. Á meðan
hún elur með sér lífsviðhorf
annarrar stéttar hlýtur hún
um leið að vera ánauðug henni.
fslenzk verkalýðsstétt á
þarna mikið verkefni, eitt hið
allra brýnasta. En hún hefur
miklu á að byggja, þar sem er
hin rótgróna, auðuga íslenzka
alþýðumenning. Þar er arfur,
sem verður því stærri sem
meira er af honum er tekið.
Þessi alþýðumenning þarf að
ganga í endurnýjungu í lífi og
menningarviðleitni nútíma
verkalýðshreyfingar og frjóvg-
ast í snertingu við lífsviðhorf
framsæknustu þjóðfélagsafla á
líðandi stund.
Einmitt þarna vísar starfsemi
Söngfélags verkalýðssamtak-
anna veginn. í þeim boðskap,
Framhald á 11. síðu.
SKAK Ritstjórii Guðmundur Arnlaugsson
Gáróff og göróff
Nú er skákþingi Reykjavíkur
lokið. Inga R. tókst að verða
Reykjavikurmeistari í skák í
annað sinn í röð og. er vel af
sér vikið af 17 ára pilti. Eins
og vænta mátti var samkeppn-
in harðari nú en í fyrra, og
úrslitin tvísýn fram á síðustu
stund, en Ingi var vel að sigr-
inum kominn.
Á hverju skákmóti segja
höpp og óhöpp sína sögu;
stundum er einsog striðslukk-
an leggist alveg á sveif með
einum aðila, en oftar jafnast
áhrifin þó, svo að tap og
gróði af völdum yfirsjóna
vegast nokkurn veginn á —
tilviljunin er jafnaðarmaður.
Á þessu móti bar margt ó-
vænt til tíðinda. Þeir munu
ekki gleyma þvi fyrst um sinn,
sem sáu Inga leika sig beint
í mát í skák sem hann var
Páskavörur
Aspas
Pickles
Gr. baunir
Gulrœtur
Sandwich Spread
Bl. grænmeti
Súpur í pk.
Súpur í ds.
Sósur fl. tegundir
Búðingar
Custard
Sveppir
Saladolía
Perur
Ferskjur
Apríkósur
Jarðarber
Plómur
Marmelaði
Hunang
Olívur
Þurrkaðir ávextir
Ávaxtasafi
Sultutau
Kakómált.
-________________j
kominn vel á veg með að
vinna. Guðjón M., sem þar
naut góðs af, kvittaði svo fyr-
ir kvöldið eftir, þegar hann
tapaði fyrir Arinbirni. Þar var
Ingi R. Jóhannsson
að vísu ekki fingurbrjót til
að dreifa, skákin var ágætlega
tefld; ósigur Guðjóns átti rót
sína að rekja til þess að hann
tefldi um of til sóknar; sú
sókn komst aldrei á verulegan
rekspöl, til þess var vörn Ar-
inbjarnar of örugg, og þegar
atlögunni var hrundið stóðu
skörðin opin í fylkingu sókn- »
arhersins. En eitt hið ótrú-
legasta er fyrir kom á mótinu
var þó þessi byrjun í einni af «
siðari umferðunum: 1. e2-e4
e7-e5 2. Rgl-f3 Rg8-f6 3. *
Rf3xc5 d7-d6 4. Re5-f3 Rf6xe4 „
5. e2-e3 Hingað til hefur allt
verið með felldu, en síðasti N
leikur hvíts er óvenjulegur. H
5. ... Bf8-e7?? 6. Ddl-a4f og
7. Da4xe4. Samkvæmt framhald
inu liggur næst að líta á 5.
c3 sem gildru, er svartur
flanar beint i. í taflbyrjunum
er aragrúi af leikjum, sem eru
sannnefndar giidrur, leikir
sem miðast við það eitt að
lokka andstæðinginn á brautir
sem eru óheppilegar fyrir
hann, en hafa lítið sér til á-
gætis, ef hann lætur ekki
glepjast. Hér kemur ein af
því tagi, heldur ómerkileg, en
mér er hún samt minnisstæð,
því að hún var ein af þeim
fyrstu sem ég lærði, og
mér tókst að vinna skák á
henni nýlærður í Menntaskól-
anum. Hún er svona: 1. e2-e4
e7-e5 2. Rgl-f3 Rb8-c6 3.
Bfl-b5 Rg8-f6 4. d2-d3 Rc6-
e7 Þessi óeðlilegi leikur er
dæmigerð gildra: allt veltur
á því að hvítur láti lokkast.
5. Rf3xe5? c7-c6 Fari biskup-
inn nú til a4 eða c4' kemur
Dd8-a5f xe5. Hvítur getur
reynt 6. Re5-c4 með máthótun,
en manninum bjargar hann
ekki: 6. ... Re7-g6 7. Bb5-a4
b7-b5 eða 7. e4-e5 c6xb5.
Ein furðulegasta gildra í
taflbyrjunum er þessi: 1. e2-e4
e7-e5 2. Rgl-f3 Rb8-c6 3. Bfl-
c4 Rc6-d4! Þessi leikur virð-
ist þvert brot á öllum lögmál-
um skákarinnar, hvítur tekur
peðið með ofsalegum hótunum.
4. Rf3xe5 Dd8-g5! 5. Re5xf7
Dg5xg2 6. Hhl-fl Dg2xe4ý 7.
Bc4-e2 Rd4-f3 mát!
Arinbjörn Guðmundsson —
Guðjón M. Sigurðsson
21. marz 1955.
1. Rgl-f3 Rg8-f6 2. g2-g3
g7-g6 3. Bfl-g2 Bf8-g7 4. 0-0
0-0 5. d2-d3 d7-d6 6. Rbl-d2
e7-e5 7. e2-e4 Rf6-g4 8. Rd2-c4
f7-f5 9. e4xf5 g6xf5 10.
d3-d4 e5-e4 11. Rf3-el d6-d5
12. Rc4-e3 Rb8-c6 13. c2-c3
Rc6-e7 14. Bg2-eh3 h7-li5 15.
Rel-g2 Re7-g6 16. Í2-Í3 Rg4xe3
17. Bclxe3 h5-h4 18. f3xe4
h4xg3 19. e4xf5 g3xh2t 20.
Kgl-hl Rg6-h4 21. Ddl-li5
Rh4xg2 22. Bh3xg2 c7-c6 23.
Be3-g5
ABCDEFGH
Svartur á afar örðugt tafl.
Dd6 strandar á f6, Bxf6, Dg6ý
og vinnur. Bf6 lítur einna
bezt út en dugar heldur ekki:
24. Bh6 Hf7 25. Dg6ý Bg7 26.
f6, eða 24. — He8 25. Hf4, eða
24. -Bg7 25. Bxg7 Kxg7 26. Dg6f
Kh8 27. f6 Dc7 28. Hf4 Dh7
29. Hh4 og vinnur. Leikur
Guðjóns er því skiljanlegur.
23. ... Dd8-e8 24. DhðxeS
Hf8xe8 25. f5-f6 He8-e2 (hvít-
ur hótaði f7ý) 26. f6xg7
Kg8xg7 27. Hal-dl He2xb2
28. Hdl-d2 Hb2xd2 29. Bg5xd2
b7-b5 30. Hfl-el Kg7-e7
31. Bg2-f3 Bc8-e6 32. Khlxh2
a7-a5 33. a2-a3 Ha8-c8 34.
Helxe6 og svartur gafst upp,
því að Hh8f strandar á Hh6.