Þjóðviljinn - 19.04.1955, Síða 11

Þijiðjudagur 19. apríl 1955 — ÞJÖÐVIÍJINN — (11
Brich Maria EEMARQUE:
Að elsha ...
... og deyja
v._
105. dagur
„í garðinum. Það verður nógu bjart til þess. Megum
við koma lun áttaleytið?“
„Tími skiptir ekki miklu máli þegar baunasúpa er
annarsvegar. Komið begar þið viljið“.
Bréfi hafði verið stungið undir þröskuldinn á húsi
foreldra hans. Það var frá móður hans. Þeir höfðu end-
ursent það frá vígstóðvunum. Hann reif þaö upp. Bréfið
var stutt. Móðir hans skrifaði að foreldrar hans færu
únborginni næsta ,dag, naeð flutningalest. Hún vissi ekki
enn hvert ferðinni væri heitið. Hann skyldi engar áhyggj-
ur hafa. Þetta var aðeins öryggisráðstöfun.
Hann leit á dagsetninguna. Bréfið hafði verið skrifað
viku áður en hann fékk leyfið. í því var ekki minnzt
á loftáfás; en móðir hans hafði alltaf varkár verið. Hún
var hrædd við ritskoðunina. Ósennilegt var aö húsið
hefði verið sprengt upp nóttina eftir. Þaö hlaut aö hafa
gerzt fyrr; annars hefðu þau ekki veriö send burt úr
borginni.
Hann braut bréfið saman með hægð og stakk því í
vasann. Svo aö foreldrar hans voru þá lifandi! Hann
var sannfæröur um það! Hann leit í kringum sig. Það
var eins og glerveggur væri að brotna niöur fyrir fram-
an hann. Allt í einu leit Hakenstræti út eins og allar aðr-
ar eyðilagðar götur. Skelfingin og kvölin sem einkennt
höfðu húsiö númer átján höfðu allt í einu horfið. Nú
var þarna aðeins rústahrúga eins og alls staðar ann-
ars staðar.
Hann dró andann djúpt. Hann fann ekki til gleði, að-
eins til mikils léttist. Byrði sem hafði þrúgað hann allt-
af og alls staöar hafði allt í einu verið tekin af herðum
hans. Hann hafði ekki áhyggjur af því að hann sæi for-
eldra sína sennilega ekki meðan á leyfi hans stæði; hin
langa óvissa hafði löngu grafið þá von. Þau voru lifandi;
það var honum nóg. Þau voru á lífi; vissan um þaö batt
enda á eitthvaö og hann var frjáls.
Gatan hafði oröið fyrir nokkrum sprengjum í nýaf-
stöðnum árásum. Húsið sem ekki var annað en fram-
0
hlið stóð ekki lengur uppi. Hurðin meö bréfunum stóö nú
upp við steina nokkru neðar í götunni. Gráber var aö
velta því fyrir sér, hvaö oröið hefði um brjálaöa vörðinn,
þegar hann sá hann koma gangandi yfir götuna.
„Hermaðurinn,“ sagði vörðurinn. „Ennþá hérna!“
„Já. Og þú líka sýnist mér.“
„Fannstu bréfið þitt?“
„Já.“
„Það kom í gær. Megum við taka skilaboðin þín af,
dyrunum núna? Viö erum 1 vandræðum. Fimm manns
eru með orðsendingar sem ekki komast fyrir.“
„Ekki strax,“ sagöi Gráber. „Eftir nokkra daga.“
„Það er ekki vonum fyrr,“ sagði vörðurinn, strángur
og alvarlegur á svip eins og kennari sem ávítar óhlýöinri
nemanda. „Við höfum sýnt þér mikla þolinmæði.“
„Ert þú ritstjóri þessa blaðs?“
„Loftvarnavöröur er allt. Hann heldur uppi reglu. Það
er ekkja hérna, sem ekki hefur getaö fundið börnin sín
þrjú eftir síðustu árás. Við þurfum staö til að tilkynna
það.“
„Taktu þá minn stað. Ég fæ víst póstinn minn í i*úst-
irnar þarna hvort sem er.“
Vöröurinn tók niður skilaboö Grábers og fékk honum.
Gráber var aö því kominn aö rífa miðann, þegar vörö-
urinn greip um hönd hans. „Ertu brjálaður, hermaöur?
Svona miða má aldrei rífa. Þú rífur sundur hamingju
þína um leiö. Heppnin mun fylgja þér meðan þú geymir
þennan miða. Þaö leynir sér ekki að þú er byrjandi.
„Já,“ sagði Gráber, braut saman miðann og stakk hon-
um í vasann. „Og það vil ég vera eins lengi og ég get.
Hvar býröu núna?“
„Ég varð að flytja. Ég fann sæmilegt kjallaraskot. Bý
þar núna sem leigjandi hjá músafjölskyldu. Mjög
skemmtilegt.“
Gráber horfði á manninn. TekiÖ andlit lians sýndi
engin svipbrigöi. „Ég hef í hyggju aö stofna félag;“
sagði hánn, „fyrir fólk sem á ættingja sína undir rúst-
unum. Við veröum aö standa saman, annars verður
ekkert gert. AÖ minnsta kosti verður prestur að blessa
alla þá stáði sem geyma lík, svo að það vei'ði helgireitir.
Skilurðu þaö?“
„Já. Ég skil þaö.“
„Gott. Sumum finnst það heimskulegt. Þú hefur auð-
vitaö enga ástæðu núna til aö verða félagi. Þú ert búinn
að fá þetta bölvaða bréf þitt! “
Þáð var eins og tekið andlit mannsins leystist allt í
einu sundur. Ofsalegur þjáninga- og reiðisvipur færðist
yfir það. Maðurinn snerist snögglega á hæli og gekk burt.
Gráber horfði á eftir honum. Svo hélt hann áfram.
Hann ákvað aö segja Elísabetu ekki að foreldrar hans
væm enn á lífi.
Hún kom alein yfir torgið fyrir framan verksmiðjuna.
Hún sýndist mjög lítil og mjög einmana. Húmið geröi
torgið stærra en venjulega og lágar byggingarnar í bak-
sýn berari og ógnþrungnari.
„Ég fæ leyfi,“ sagöi hún með öndina í hálsinum.
„Aftur.“
„Ilvgö langt?“
„í þrjá daga. SíÖustu;þrjá daganá.“
Hún þágnáði. Augu hennar breyttust. Þau voru allt í
eiriú tárvöt. „Éf sagöi þeim hvers vegna,“ sagöi hún.
„Þeir gáfu mér þrjá daga þegar í staö. Ef til vill verö ég
aö vinna þá af mér seinna, en þaö gerir ekkert til. Á eft-
ir gildir einu um það. Þá er betra áð hafa sem mest að
gera.“
Gráber svaráði engu. Umhugsuninni um aö þau yrðu
von bráðar aö skilja laust niöur í huga hans. Hann hafði
vitað það allan tímann á sama hátt og maður veit svo
margt — án þess að hugsa um það eða skilja það til fulls.
Það hafði alltaf verið í svo mörgu að snúast. Nú var stað-
reyndin þarna, stór og ógnþrungin, stafaði frá sér köld-
um dauðageislum — sem skinu gegnum gleði og töfra
lífsins og sýndu aðeins nakta beinagrind raunveruleik-
ans.
Þau horfði hvort á annað. Bæði hugsuöu hið sama.
Þau stóðu á mannauðu torginu og horfði hvort á annað
og hvort um sig vissi um þjáningar hins. Þeim fannst
eins og vindhviöa skylli á þeim, en þau hreyföu sig ekki.
Örvæntingin sem þau höfðu getað foraðaö sér undan
eimillsþáttnr
Maður
ma segja
„æw
Sársauki hefur mjög mis-
munandi áhrif á fólk, sagði
sænskur tannlæknir nýlega í
útvarpsfyrirlestri. Sumt fólk
finnur í rauninni meira til en
annað þegar það situr í tann-
læknisstól, þótt eitt barn gráti
þegar annað stillir sig við sams
konar meiðsli, þarf það ekki
að tákna að annað barnið sé
kveif en hitt ,,hart“.
Ef appelsínur sem nota á í
ávaxtasalat eru látnar niður í
sjóðandi vatn í fimm mínútur
losnar börkurinn og hvíta hýð-
ið fyrr.
Nuddið tvinnan með vaxi
þegar þið þurfið að sauma leð-
ur eða skinn. Þráðurinn gengur
betur gegnum skinnið og götin
sem myndast verða vatnsþétt.
Plastpokar
Gætið þess að fleygja ekki
plastpokum sem nú er farið að
selja í ýmsar vörur, fatnað,
snyrtivörur og fleira — þeir
eru tilvaldir til að geyma í
handavinnu og ennfremur nest-
ispakka til þess að komast hjá
fitublettum á það sem næst
pakkanum liggúr. Svona plast-
Allt lyrir kjotverzlanir.
Smi 8UM-Þýrðm H. Teitsson ■ Cretlgjttr I

Gólfteppi
með góðUm
greiðsluskilmálum
Toledo
Fischersundi

Alumíníum-
bátur
■
■
í óskilum. Réttur eigandi get- j
ur vitjað hans til undirrit- •
aðs. •
■
■
■
A »
Magrtús Knsfijáasson, j
Nökkvavog 4
Vorhatturinn
Nýju hattarnir eru með af-
brigðum látlausir. Fjaðrir og
blóm eru því nær alveg úr sög-
unni sem skraut, nýju hattarn-
ir láta lagið og línurnar tala.
Hattbörðin eru aftur komin í
tízku en tröllaukin börð sjást
því nær eingöngu á lúxushött-
um. Hversdagshattar ‘éru með
börð í líkingu við hattinn á
myndinni. Börðin ná yfirleitt
niður á hálsinn að aftan og
flestir hattarnir liggja þétt að
höfðinu og börðin vita niður.
pokar eru mjög þarfir og hægt
að nota þá til ótrúlega margs.
Framhald af 9. síðu
hinna ábyrgu búfrömuða hafa
takmörkuð áhrif á búnaðar-
framkvæmdir sínar, má í því
sambandi benda á að hinn
þrotlausi áróður um það að
bændur tækju upp fóðurkorn-
rækt hefur lítinn árangur bor-
ið, en sem allir vita útheimtir
sú búgrein dýrar vélasamstæð-
ur ásamt húsbyggingum yfir
þær og framleiðsluvörurnar.
Á því sem að framan getur
sést ljóslega að stefna sú sem
ráðið hefur í landbúnaðarmál-
um okkar er ekki umbóta-
stefna, heldur er hér um að
ræða stefnu þá sem ríkjandi
hefur verið frá fyrstu tíð, þar
sem gamla orðtakið ríkti, að
hollur er heima fenginn baggi,
og hver einstakur bóndi kapp-
kostaði að vera sjálfum sér
nógur. Það er ekki hægt að
telja það stefnubreytingu þó
nú á síðari tímum hafi land-
búnaði verið úthlutað styrkj-
um og vaxta lágum lánum,
þar er aðeins um að ræða
pólitískt brask tveggja flokka
sem keppast við að yfirbjóða
hvor annan, og nota til þess
sparifé þjóðarinnar, ef með því
gætu þeir keypt atkvæði bænda
sjálfum sér til framdráttar.
En bændum er fullkomlega
ljóst að vaxtalág lán og
styrkir úr ríkissjóði leysa í
engu þeirra vandamál til fram-
búðar, heldur aðeins breyttir
búnaðarhættir til samræmis
við' aukna tækni og bi'eytt við-
horf.
Marteinn í Vogatungu.