Þjóðviljinn - 13.07.1955, Page 7

Miðvikudagur 13. júlí 1955 — ÞJÖÐVILJINN — (7
Texti: 1. Móseb. 4. kap. 8-10
vers.
„Þá sagði Kain við Ab-
el bróður sinn: Göngum
út á akurinn. Og er þeir
voru á akrinuin, réð Kain
á Abel bróður sinn og
drap hann. Þá sagði
drottinn við Kain: Hvar
er Abel bróðir þinn? En
hann rcuelti: Það veit ég
ekki, á ég að gæta bróð-
ur míns? Og liann sagði:
Hvað liefur þú gjört?
Heyr, blóð bróður þíns
hrópar til mín af jörð-
!nni.“
í gær las ég í nýútkomnu
liefti svissneska tímaritsins
Neue Wege, sem fjallar um
kristindóm og þjóðfélagsmál,
grein, sem bar fyrirsögnina
„Ógnaratburðirnir við Bikini
— Áskorun til allra þjóða
lieimsins“. Grein þessi birtist
fyrst í marzmánuði s.l. í jap-
anska blaðinu „Sohyo News“.
Eins og yfirskriftin ber með
sér, þá fjallar greinin um
kjamorkutilraunir þær, sem
Gandaríkjamenn hafa verið að
gera á Bikini-eyjum í Kyrra-
hafi. Hún er ekki skrifuð af
blaðamönnum fyrir æsidálka
heimsblaðanna, í henni finn-
um við ekkert, sem reynir að
varpa neinum ævintýraljóma
yfir þessa atburði, heldur á-
skomn og aðvörunarorð þeirr-
ar þjóðar, sem fyrst varð að
þola ógnir og skelfingu þessa
hrylliiega vopns og nú hefur
enn eitt skipti verið sótt heim
af vá þess. I þriðja sinn varð
hún að horfa á sonu sína hel-
bremida, stungna hinum ban-
vænu geislum er fiskiskip
hennar komu til hafnar fyrir
ekki mörgum vikum af fiski-
miðum sínum á Kyrrahafi. í
Mér er ekki kunnugt, að
grein þessi hafi birzt í nokkru
blaði eða tímariti hérlendis og }
ekki heldur að hennar hafi»
verið getið hér í útvarpi. Eg »
get því ekki, samvizku minn- ^
ar vegna, látið undir höfuð *
leggjast að lesa ykkur hana, ^
að vísu nokkuð stytta og laus-»
lega þýdda. Eins og ég sagði
áðan ber hún yfirskriftina ,,Á-®
skorun til þjóða lieimsins“, —
hún er á þessa leið: „Síðustu ~
afleiðingar hins geislavirka *
öslturegns, er stafaði frá vetn-«
issprengingunni á Bikin-eyj-^
um, olli oss Japönum ólýsan-’j
legri skelfingu og nísti hjörtuj
vor. Tuttugu og þrír japansk-*
ir sjómenn er voru að störf- j
um sínum utan hins opinber-j
lega yfirlýsta hættusvæðis,^
sneru heim þaktir geislasár-'
um. Örlögin höfðu valið þjóð
vorri þann hlut að verða
fyrsta bráð atómsprengnanna,
sem veltu Hiroshima og Naga-
saki í rúst. Nú urðum við með
Bikini-tilraununum í þriðja
skipti fómarlam sömu eyðing
araflanna. — Vér þekkjum
því öllum betur þær dauða-
ógnir, sem af þessu vopni
stafa, og dirfumst því ekki að
flýja undan þeirri ábyrgð sem
á oss hvílir að hrópa til þjóða
heimsins þá kröfu að endir
verði bundinn í eitt skipti fyr-
ir ÖU á þá notkun kjarnork-
unnar, sem beinir henni til út-
rýmingar þjóðum. Og þessa
kröfu berum vér fram, ekki
aðeins sjálfra vor vegna, held-
ur vegna alls mannkyns. Alls
enginn getur neitað oss um
réttinn til að krefjast þessa
af öllum kröftum.
Rögnvaldur Finnbogason
Þar sem vér höfum þrisvar
sinnum orðið fórnarlömb
kjarnorkuhernaðar ber oss
sá réttur og sú skyldaaðhrópa
þau vamarorð til allra þjóða,
að þær nýti kjarnorkuna til
friðsamlegra markmiða vis-
indanna og til hamingjuauka
öllum mönnum. Þjóð vor er ó-
vopnuð og stendur höllum
fæti fjárhagslega. En einmitt
fátæki vort á efnislega vísu
og þær þjáningar, sem vér
höfum orðið að þola, munu
gefa kalli vom þann andlega
kraft, sem vekja mun til með-
vitundar aðrar þjóðir heims
um, að hér er teflt um tilveru
vor allra eða útrýmingu vor
ailra, að kjaraorkan má aldrei
verða tekin í þjónustu eyði-
ingarinnar, heldur verður hún
að þróast til hagsældar öllum
mönnum“.
Hér lýkur orðum hins jap-
anska blaðs. Þau em aðvör-
unarorð til allra þjóða heims,
ekki aðeins til stórþjóðanna,
sem við svo nefnum og for-
ystumanna þeirra, heldur til
sérhverrar þjóðar, hversu fá-
menn sern hún kann að vera.
Þau em hrópuð að hverjum
einasta manni, hver sem staða
hans er í þjóðfélaginu.
En nú kann ef til vill ein-
hver, sem hér er inni að segja
í hjarta sínu: Vinur minn, við
erum hingað komin til að
hlýða á Guðs orð, en ekki upp-
lestur úr japönskum blöðum,
— til að þakka Guði hand-
leiðslu hans á liðnum storma-
nóttum, en ekki til að hlusta
á orðagjálfur um jafnóvið-
komandi og fjarlæga hluti og
vetnissprengingar á Kyrra-
hafi.
Við þann mann vil ég að-
eins segja þetta: Guðs orð er
sannleikurinn einn, hvar sem
hann finnst, hvort heldur það
er í Heilagri ritningu eða
japönskum blöðum. Og hann
er okkur því mikilvægari sem
hann fjallar um líf okkar og
dauða af meiri alvöm.
Og þeim sem hingað er
korninn til þakkargjörðar,
honum sé lof og heill, aðeins
einu má hann aldrei gleyma
og það er bróður sínum, þótt
j á fjarlægri ströndu sé, kvöl
hans og angist má hann ekki
dylja fyrir augum sínum.
,,Það sem þér hafið gjört ein-
um þessara minna minnstu
bræðra, hafið þér gjört mér“,
segir Drottinn vor. Hafir þú
gleymt hinum minnsta bróður,
heyrir Drottinn enga lofgjörð
þína, —
Eitt af spakmælum Prédik-
arans er, að ekkert sé nýtt
undir sólunni, og má það til
sanns vegar færa. Ýmislegt
hefur þó breytzt frá dögum
hans, bæði í jörðu og á og í
Prédikim fluit á Höfn
í Hornafiröi á sfó-
mannadaginn í íyrra
★
samskiptum manna og þjóða.
Við þekkjum öll þá miklu um-
byltingu, sem tækni er nefnd.
Hún hefur í sífellt ríkari mæli
áhrif á líf hvers einasta
manns og hverrar þjóðar. Til
dæmis er sú leið, er forfeður
predikarans fóm heim, úr her-
leiðingunni í Babylon, fáum
öldum áður en hann reit spak-
mæli sín, farin á fáum klukku-
stundum nú, þótt það tæki
ísraelsmenn þeirra tíma
nokkra mánuði að fara hina
sömu leið. Sá, sem býr austur
á ströndum Japanseyja er
okkur nú í vissum skilningi
engu fjær en Öræfingar vom
Hornfirðingum um aldamótin
síðustu.
Eg veit, að ég er hér að
fara með alkunna staðreynd,
en ég er ekki jafnviss um, að
allir hafi gert sér jafnglögga
grein fyrir þeim nýju viðhorf-
um, sem þetta skapar í sam-
skiptum þjóða og manna.
Nútímamaðurinn verður að
eiga til brunns að bera jafn-
vel enn meira siðferðisþrek en
nokkur forfaðir hans á þess-
ari jörð. -— Fyrir hálfri öld
bámst okkur íslendingum
ekki til eyrna fréttir af þeim
atburðum, sem gerðust á
hinni helft heimskringlunnar,
fyrr en mánuðum síðar. Geig-
mín<(
*•*“ ” •••• - ••• „• - » . - nr. »
vænlegustu hungursneyðir
höfðu geisað austur í Ind-
landi, milljónir orðið liungur-
vofunni að bráð. Allt var liðið,
er fregnin barst hingað norð-
ur á þetta útsker , þeir er féllu
löngu orpnir moldu og saga
þeirra að hálfu gleymd. Tím-
inn hafði fellt fyrnsku sína
yfir atburðina og ógnir þeirra
urðu okkur ekki jafnljósar og
óvægilegar og þær hefðu orð-
ið, hefðu þessir atburðir gerzt
svo til fyrir augum okkar og
eyrum,
í dag er þessu á allt annan
veg farið, hver atburður sem
markverður er talinn berst nú
um allan heiminn á fáum
augnablikum. Okkur er teflt
gegn hinum sífellda flaumi at-
burðarásarinnar, við fyígj-
umst með sigrum og ósigrum
allra þjóða og allra manna,
það er sem við stöndum við
hinn mikla ós mannlífsins. Og
einmitt fyrir það, að við emm
orðin sjálf eins og þátttak-
endur þeirra atburða sem ger-
ast í öðrum heimsálfum, verð-
um við að hvessa sjón okkar
og dýpka samúð okkar með
öllu sem hrærist á jörðinni, og
því fremur sem freistingin til
að sljófgast siðferðislega hef-
ur aldrei verið jafnmikil og
nú, freistingin til að kikna
undan þunga hinna mörgu at-
burða.
Þetta er það siðferðisþrek
sem hin nýju viðhorf krefjast
af nútímamanninum. Ógæfa
einnar þjóðar er ógæfa allra
þjóða og gæfa og friður með
annarri er friður og hamingja
allra.
Bræðralagshugsjón kristin-
dómsins hefur aldrei í heimin-
um fyrr orðið jafn augljóslega
sönn og brýn hverjum manni
og í dag. Takist kynslóð okk-
ar að sýna þennan siðgæðis-
þroska, mun hún lifa og ljós
hennar lýsa mönnum framtíð-
arinnar, bregðist hún er
mannkynssagan mnnin sitt
skeið til enda. Við eigum þá
völ á þessu tvennu:
I fyrsta lagi, að sameinast
öll í baráttunni fyrir friði í
heiminum og banni allra múg-
dránstækja, sem nú eru próf-
uð og reynd af takmarka-
lausri fyrirlitningu á mánn-
lífinu.
í öðm lagi, að horfast í
augu við meiri ógæfu en nokk-
ur orð fá lýst, eyðingu lífs á
jörðunni. Enginn lifandi mað-
ur má loka augum sínum fyr-
ir þessum veruleika, því að
fyrr en varir mundi hann
standa andspænis uppskeru
svika sinna við lífið, fullvax-
inni uppskem í mynd tortím-
ingarinnar. —
Allt umhverfis okkur kliða
raddir uppgjafarinnar, kæru-
leysisins og hugleysisins:
Framhald á 8. síðu.
Séra Rögnvaldur Finnbogason:
»Blóö bróður þíns
hrópar