Þjóðviljinn - 10.04.1956, Qupperneq 6

«) — ÞJÓÐVILJINN ■— Þriðjudagui' 10. apríi 1956
ÞJÓÐVILIINN
Útgefandi:
Sameiningarjloklcur alpýðu — Sósialistaflokkurinn
.___________________________J
Heimsókn konungsh j ónanna
T dag koma döneku konungs-
■* hjónin hingað til lands og
munu verða gestii' íslendinga
‘ í nokkra daga. Þau eru fyrstu
trlendu þjóðhöfðingjamir sem
hingað koma í opinbera heim-
'sókn eftir að lýðveldið var
stofnað, og fer mjög vel á þvi.
Þessi heimsókn er þá og jafn-
framt síðasti þátturinn. í viður-
kenningu Dana á íslenzka lýð-
veldinu, fullveldi þess og jafn-
rétti við aðrar þjóðir.
egar konungssambandinu
við Dani var slitið og lýð-
veldi stofnað lögðu íslending-
ar ríka áherzlu á það að þeir
vildu eftir sem áður halda
hinu náriasta sambandi við
frændþjóðir sinar á Norður-
löndum og þá auðvitað ekki
sízt dönsku þjóðina. Danir eru
nátengdastir okkur allra
þjóða, öldum saman var saga
okkar sameiginleg í veigamikl-
nm þáttum, og þótt sú saga.
sé ekki öll ánægjuleg í minn-
ingunni. eiga báðar þjóðir
rætur sínar í henni, þau tengsl
sem ekki verða slitin. Öldum
saman var Danmörk hlið Is-
lands að umheiminum, þaðan
bárust einangraðri þjóð áhrif-
in fra hinum stora heimi, mörg
þau sérkenni sem móta ís-
land nútímans. Og enn þann
dag í dag eru tengslin við-
Danmörku ríkasti þátturinn í
samskiptum íslendinga við
aðrar þjóðir, þangað koma
flestir þeirra sem fara til út-
landa og af námsmönnum þeim
sem leita til útlanda stunda
flestir nám við danska skóla.
Tslendingar hafa fullan hug
á því að þessi góðu kynni
aukizt og eflist í framtíðinni,
að samstarf þjóðanna í menn-
ingarmálum og efnahagsmál-
um styrkist með ári hverju.
Það er lítilli þjóð ómetanleg-ur
stuðningur að eiga góða vini
erlendis, og engir eiga að
skilja betur hlut íslendinga í
heimsmenningunni en frændur
okkar á Norðurlöndum; það
er einnig þeirra stolt að sá
Mutur verði góður eftirleiðis,
að þessi fámenna þjóð fái að
ávaxta arf sinn ein og frjáls
í landi sínu.
Tslendingar bjóða dönsku
■*■ konungshjónin velkomin
til landsins og árna þeim gæfu
og gengis.
Óttinn við Alþýðubandalagið
4 ndstæðingar alþýðunnar
■**■ eru greinilega mjög mið-
ur sín út af stofnun Alþýðu-
bandalagsins. Ástæðan er sú
að verkalýðshreyfingin hefur
fundið þeirri viðleitni sinni að
sameina allan verkalýð og
launþega í kosningum æski-
legt og skynsamlegt form sem
vakið hefur ánægju almenn-
ings og glætt nýjar vonir um
að völdum afturhaldsins verði
hnekkt.
Fyrir frumkvæði verkalýðs-
hreyfingarinnar á nú all-
• ur verkalýður landsins og allir
aðrir launþegar og vinstri
sinnaðir kjósendur kost á að
skipa sér í eina fylkingu um
bagsmunamál sín og hugðai'-
-efni í kosningunum i sumar.
AiþýðubandaJagið knýr engan
•til að ganga úr eða yfirgefa
sinn gamla flokk né til þess að
bindast nýjum flokksböndum.
Það eru samfylkingarsamtök
fólksins, til orðin vegna þeirr-
sr brýnu nauðsynjar að al-
•þýðan í landinu eigi þess kost
að fylkja liði sameiginlega og
tmggja kosningu sem aJlra
fJestra fulltrúa á Alþing sem
saman standi um kröfuna um
jjerbreytta stjómarstefnu og
framkvæmd á stefnuskrá Al-
þýðusambandsins.
etta form fyrir samstöðu
alþýðunnar á stjóramála-
sviðinu hefur ekki verið til áið-
ur og það hefur greinilega
vantað. Fólk úr öllum flokkum
.getur stutt AlþýðubandaJagið
,©g mun gera það, tll þess að
- tryggja eigin hagsmuni á
sviði löggjafarmáianna.
Stuðningsmenn þess mun eftir
sem áður greina á um ýmis
atriði þjóðfélagsmála,. en þeir
láta ekki þann skoðanamun
ráða úrslitum um afstöðu
sína í kosningunum í sumar.
Til þess er þýðing þeirra of
auðsæ og of mikið í húfi fyr-
ir hinn vinnandi matm, sem nú
er dæmdur til að bera dráps-
klyfjar ranglátrar tolla- og
skattabyrðar og síaukinnar
dýrtíðar sem skipulögð er af
sjálfum stjóraarvöldunum.
A lþýðubandalagið er stofnað
til þess að gerbreyta!
þeirri stjómarstefnu og þjóð-
máJaþróun sem ríkt hefur á
undanföraum árum og aJlir
viðurkenna að sé stórhættuJeg
og í andstöðu við hagsmuni
yfirgnæfandi meirihluta þjóð-
arinnar. AfturhaJdsöflin óttast
þetta nýja afl sem birtst hef-
ur á sviði kosningabaráttunn-
ar. Af þeim ótta stafa rang-
færslur og niðskrif stjómar-
blaðanna og dilks þeirra, Al-
þýðublaðsins.
Hinn augljósi ótti afturhalds-
ins við þá einingu sem
skapast hefur með stofnun
Alþýðubandalagsins þarf að
verða allri alþýðu öflug hvatn-
ing til að fylkja sér fast um
framboð þess og stefnu í kosn-
ingunum. Það þarf að gera þá
hræðslu um stórfellt fylgis-
hrun að veruleika í kosning-
unum sem nú sækir fastast á
hugi stjómarflokkanna og
hægri kratana, bandamanna
þeirra.
. .
p ' ■ - 'v
)I
Þetta eru
gæjar
í(
Seiuni hluta dags gekk ég
vestur í Bæjarútgerð Reykja-
víkur. Það er ein af stærstu
fiskverkunarstöðvum hér í bæ
ogr jafnvel öllu landinu og
verkar aðallega saltfisk eg
einnig skreið til útflutnings.
Þama vinnur venjulega yfir
hundrað manns og oft mikiu
fleira, þegar skipað er upp
fiski úr bæjartogurunnm.
Þarna vinnur fleira af kven-
fólki en karlmönnum, nema í
vetur hefur borið mikið á ung-
um færeyskum sjörmum í leit
að gæfu og gengi.
Stúlkumar telja að piltum
miði i áttina.
Inni í þurrkhúsi rekst ég
á unga stúlku, sem stendur
við borð úti í einu horninu og
Valgerður Jónsdóttir að vinnu sinni
— Fékkst gott kaup þar?
— Nei, — finim hundruð
krónur á niánúði. Bændurnir
borga svo lítið. Samt vildi ég
gjarnan verða bóndakona. Það
er svo gaman í sveitinni, þó
að ég sé fædd og uppalin hér
í bænum.
— Hvað heita foreldrar þín-
ir?
— Pabbi minn heitir Jón
Grimsson, annar vélstjóri á
Gylfa frá Patró, og manima
við höfum ekki meira kaup.
— Er þá ekki sjálfsagt að
skipta um gæja í ríkisstjórn
og fá aðra í staðinn?
— Þeir yrðu þá að vera
betri. Þeir verða að hugsa.
Framhald á 10. síðu.
Fleiri verka-
lýðsfullfrúa
stimplar striga í mnbúðir.
Ég býð góðaa daginn, og að-
spurð segist hún heita Valgerð-
ur Jónsdóttir, sextán ára,
heima á Framnesvegi 50.
— Á þetta að fara utan um
fiskinn?
— Já, — utan um blautfisk.
— Hvernig Iíkar þér vinnan?
— Þetta er nokkuð erfitt,
þegar pökkun er mikil; við
vinnum fjórar, tvær að stimpla
og tvær að skera strigann. Það
er stunduin kalt, þegar opið er
franuni og opið fyrir bilana
í helgidómnuin — það er sko
súgur i gegn.
— Sojá — þið hafið ykkar
helgidóm. Hvað er það nú?
— Þar er þurrfiskinum pakk-
að. Við höfum nú annars lítið
af honum að segja, — hann er
nú kenndur við ragarana og
yfirmennina.
— Það er auðvitað. Ertu bú-
in að vinna hérna lengi?
— Bara í vetur. Ég var í sveit
í fyrrasumar vestur í Rauða-
sandshreppi. Það var á Hnjóti
í Örlygsliöfn.
r----------------------------
JÓN ÓSKAR:
LandiS
Þegar ljósið kemur til min
gegnum myrkur iangra daga
og ég vakna og ég horfi
yfir iand mitt er það kemur
og ég horfi á land mitt rísa
gegnum myrkur langra daga
sé það risa landið hvita
Og það rís með opinn faðrninn
og ég heyri rödd þess segja
Ég sem hélt ég ætti að deyja
Og það rís í nýju ijósi
og ég heyri í nýju ljósi
rödd þess hvísla morgunbjarta
Nú slær aftur fjallsins hjarta.
k.___________________________j
min heitir Ingibjörg Magnús-
dóttir, ættuð vestan úr Dölum,
en föðuramma mín hét Guðrún
Arnórsdóttir, systir Einars Arn-
órssonar, fyrrv. ráðherra. Við
systJdnin eram sex og ég er
þriðja yngsta, öll fædd og upp-
alin hér í bænum.
— Hvað færðu í kaup hérna?
— Það er um sex hundruð
á viku, stundum meira, þegar
eftirvinna er.
— Finnst þér það mikið?
— Það mætti nú vera nieira.
Það er allt svo ósköp dýrt, —
við stúlkurnar viijum vera
soldið fínar, þá þurfum við
náttúrlega nælonsokka og góða
skó, fína kápu og sætan kjól
og fleira og fleira, sem ég segi
ekki. Svo borga ég heima fyr-
ir fæði og húsnæði.
— Það er víst dýrt að vera
fínn til fara?
— Já, maður lifandi. Góðir
skór kosta 250’ krónur, fín
kápa kostar tvö þúsund, og allt
eftir því.
— Ykkur veitti þá ekki af
hærra kaupi?
— Þú sérð það nú bara.
Þessir kallar sem ráða kaup-
inu og verðinu, hljóta að vera
gloppóttir, þó að okkur verka-
stúlkunum finnist þeir vera
agalega spekingslegir.
— Hvað finnst þér um ríkis-
stjórnina?
— Þetta eru óttalegir gæjar.
Þeir mega ekki hækka svona
verðið á öllum hlutuin meðan
Aðeins tæpt ár er liðið síð-
an verkalýðssamtökin háðu sex
vikna verkfallsbaráttu til að
bæta kjör sín. Þær kjarabæt-
ur, sem þá fengust, voru að-
eins lítill hluti af þeirri kjara-
rýrnun er orðið hafa af völd-
um stjórnarvaldanna. Enn hafa
stjórnarvöldin misnotað valda-
aðstöðu sína og svipt verkalýð-
inn þeim kjarabótum sem hon-
um tókst að afla með fór-n-
frekri baráttu. Verkalýðurinn
verður nú enn að fara af stað
og bæta kjör sin og það sem
verkalýðurinn verður að gera
fyrst er að tryggja að auðvald-
inu takist ekki að halda þeim
tökum, sem það hefur nú á
löggjafarvaldinu og sem það
hefur misnotað þar svo herfi-
lega.
í alþingiskosningunum í
sumar verður verkalýðurinn að
sameinast í stjórnmálabarátt-
unni, fulltrúum verkalýðsins á
Alþingi verður að fjölga. Effir
kosningarnar í sumar yerður
Alþingi að verða þannig skiþ-
að, að öruggt sé að það váld
sem Alþingi hefur, verði ekki
misnotað. Verkalýðurinn og þá
ekki sízt verkalýðsæskan þárf
að þekkja sinn vitjunartima,'
tækifærið sem gefst nú í súm-
ar til þess að fjölga fulltrúum-
alþýðunnar á Alþingi ér ör-
uggasta kjarabaráttan, og ' í
þeirri baráttu þurfa allir laun-
þegar að standa sgman . og-
fylkja sér um kosningasamtök
vinstri manna, Aíþýðubanda-
lagið.
Það ér harðvítug barátta
framundan, afturhaldsflokk-,
arnir eru þegar farnir að.hrópa
upp kosningaloforð og reyna að
gylla þau, enn iofa þeir að
stöðva dýrtiðarflóðið og þeir
lofa að vemda sjálfstæði lands-
ins. Þessu og mörgu öðru hafa
þeir lofað fyrir allar kosning-
ar, en reynslan er ólýgnust,
afturhaldsflokkamir hafa ávallt
svikið öll sín fögril kosninga-
loforð. Það er verkalýðshreyf-
ingin, sem ásamt Sósíalista-
flokknum hefur alltaf staðið
vörð um hagsmuni alþýðunnar,
reynt með öllum mætti að
hindra árásir afturhaldsins 1 á
lífskjör verkalýðsins og alitaf
staðið vörð til verndar sjálf-
stæði þjóðarinnar. Að tilhlut-
an stjómar Alþýðusambandsins
hafa nú verið stofnuð kosn-
ingasamtök til að sameina'
verkalýðinn og alla þá sem riú
gera sér ljóst að aldrei hefíir
verið meiri nauðsyn en nú
að vinstri öflin stóreflist á AÞ.
þingi. Sigur Alþýðubandalags-
ins í kosningunum í sumar er
sigur fyrir islenzkan verkalýð,
sigur fyrir íslenzkú þjóðina;