Þjóðviljinn - 05.05.1956, Blaðsíða 6

J®$ — ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 5. maí 1956
þlÓÐyiUINN
Útgefandi:
Sameiningarflokkur alpýOu — Sósíalisíaflokkurinn
• • r
Oryggi Islands
,AÐ er kenning Sjálfstæðis-
flokksins að það sé ekki
mál íslendinga sjálfra. hvort
land þeirra eigi að vera her-
ttiumið eða ekki, um það verði
íað fjalla erlendir ,,sérfræðing-
ar“ og dómi þeirra beri að
iiiíta. Og „sérfræðinga" þessa
telur Sjálfstæðisflokkurinn
einmitt þá aðila sem hafa her-
mimið landið, herforingja
Eandaríkjanna og Atlanzhafs-
foandalagsins! Þarf auðvitað
engum getum að þvi að leiða
hvað þeir aðilar segja, enda
Iiafa þeir nú í frammi
Bkipulagðan áróður, og má
minna á ummæli Gruenthers
Siershöfðingja sem skýrt var
frá hér í blaðinu í gær.
1-i.AÐ er auðvitað þjóðhættu-
Ieg landráðakenning að
erlendir aðilar skuli hafa hús-
bóndavald um helgustu mál ís-
leiizku þjóðarinnar. Það á við
jþótt finnanlegir væru einhverj-
ir „hlutlausir sérfræðingar“;
fovað þá þegar um er að ræða
fcandaríska stríðsmenn. Það
ihefði verið hliðstætt kenningu
Sjáífstæðisflokksins, ef því
ihefðiverið haldið fram í sjálf-
stæðisbaráttunni við Dani að
danskir sérfræðingar ættu að
ekera úr um það hvort íslend-
ingum bæri fullveldi!
IJERSTÖÐVAMÁLID er ekki
■“ flókið. Það er augljóst
hverjum manni að hernám
Bandaríkjanna tryggir Islend-
ingum enga ,,vernd“, enda
hefur hernámsliðið ekki einu
sinni haft tilburði til þess að
halda slíkri kenningu fram í
verki. Sérfræðingar Sjálfstæð-
isflokksins hafa sjálfir játað
að þeir líti á ísland sem árás-
arstöð, og þarf þá ekki getum
að því að leiða hver yrðu ör-
lög íslands ef til átaka kæmi.
Sjálfur framkvæmdastjóri
Atlanzhafsbandalagsins, Is-
may lávarður, hefur lýst yfir
því hérlendis að engin vörn sé
til gegn kjarnorkuvopnum í
styrjöld.
OÚ vernd er ein tiltæk að
^ koma í veg fyrir að styrj-
öld skelli á, að stuðla að af-
vopnun og fxiðsamlegum sam-
skiptum allra þjóða heims. ís-
lendingum ber að leggja fram
allt sem þeir mega til að efla
slíka þróun; með því móti eni
þeir einmitt að tryggja öryggi
sitt. Ákvörðun Alþingis um
endurskoðun hernámssamn-
ingsins og brottflutning her-
námsliðsins er í þágu friðar og
sátta í heiminum, hún hefur
vakið heimsathygli og fögnuð
alþýðu manna. Reiði banda-
rískra styrjaldarseggja er að-
eins ein sönnun þess að við er-
um á réttri leið.
Hvert fara 30 milljónirnar?
Stórveldi sem seilist til á-
hrifa og yfirráða hvar í
toeimi sem það nær fótfestu,
. hefur á undanförnum árum
. fengið um 30 milljónir króna í
. íslenzku fé til einhverra óút-
. skýrðrar starfsemi hér á
- landi. Þetta eru greiðslur
- Bem Bandaríkjastjórn áskildi
! eér með Marshallsamningnum,
. eem ríkisstjórn Bjarna Bene-
- diktssonar, Eysteins Jónsson-
- ar og Stefáns Jóh. Stefáns-
- eonar gerði. Féð hefur verið
■ greitt til ráðstöfunar banda-
• ríska sendiráðinu í Reykjavík.
S.purt hefur verið um það á
Alþingi til hvers þessum
. fjárfúlgum væri varið, aðeins
• ffengizt kafloðin svör, raunar
. einungis staðfesting á því að
• ríkisstjórnir Sjálfstæðisflokks-
. ins og Framsóknar hafi sam-
. kvæmt samningum og ríflega
- jþað afhent bandaríska sendi-
. ráðinu þessar 30 milljónir.
' Ilær sfuðreyndir koma mönn-
. & um í hug þegar bandarísk
. blöð taka að ræða. það opin-
. skátt, að reynandi væri að
. foafa áhrif á úrslitin í kosn-
. ingunum á Islandi í sumar
. etnéð fjármunum. Ekki er
. ikunnugt að utanríkisráðuneyt-
. ið íslenzka hafi fundið ástæðu
. til að mótmæla slikum skrif-
. ttiin sem móðgun í garð ís-
. lenzku þjóðarinnar. Sú hug-
. smynd bandarískra að hægt
. muni að múta íslendingum til
J að kjósa þá flokka sem flat-
|,iastir liggja fyrir ásælni
Bandaríkjanna er að sjálf-
sögðu til komin vegna kynna
af þeim sérstöku manntegund-
um sem mest hafa lagt lag
sitt við kanana. Hverjir það
eru, hvaða flokkar eru í náð-
inni hjá Bandaríkjastjórn,
vita allir íslendingar. Og
jafnv.el víða um heim hefur
flogið sú skilgreining að á Is-
landi eigi bandariska hernáms-
liðið ekki aðra umgangsvini
en stjómmálamenn hemáms-
flokkanna og skækjur.
Um leið og bandarísk blöð
tala um 'hve æskilegt væri
að hafa áhrif á úrslit kosn-
inganna, segja þau bemm
orðum að auki „kommúnist-
ar“ ekki atkvæðamagn sitt í
kosningunum, verði • ekki
minnzt á brottför bandaríska
hersins eftir kosningar. Ann-
að aðalblað Sjálfstæðisflokks-
ins bergmálar trálega í gær:
„Kosningarnar snúast um það
hvoi’t eigi að auka áhrif
kommúnista eða rýra þau“.
Hjá báðum, bandarískum
stjómarvöldum og mál-
gagni hins forherta hemáms-
flokks Sjálfstæðisflokksins, er
sami óttinn við úrslit kosn-
inganna í sumar. Það er ekki
ótti við hræðslubandalag
Haralds og Eysteins, heldur
nagandi ótti um kosningasigur
Alþýðubandalagsins í fullvissu
þess að einungis sá sigur get-
ur orðið til þess að lðma í-
haldið og losa þjóðina. við á-
hrif hins bandaríska mútuliðs.
Samkoma við sjúkrabeð
vanheils bandalans
í gær komu utanríkisráðherr-
ar ríkjanna í Atlanzhafs-
bandalaginu saman á fund i
París. Þessa fundar heí'ur ver-
ið beðið með meiri eftirvænt-
ingu en annarra slíkra sem á
undan eru gengnir. Veldur því
atburðarás siðustu mánaða á
alþjóðavettvangi. í hverju
bandalagsríkinu af öðru hafa
áhrifamenn lýst yfir að í-
skyggilegra merkja um upp-
lausn gæti innan bandalagsins.
Bandalagsríkin Bretland.
Grikkland og Tyrkland eigast
illt við út af eynni Kýpur.
Franska ríkisstjórnin hefur
sent mestallt liðið sem hún
lagði bandalagshernum til frá
Evrópu til Alsír að berjast við
sjálfstæðishreyfingu lands-
manna. Grenchi, forseti ítalíu,
og Mollet, forsætisráðherra
Frakklands, hafa kveðið upp
ur með þá skoðun að svona
megi ekki lengur til ganga, ef
A-bandalagsríkin breyti ekki
uin stefnu og starfshætti hljóti
að reka að því að bandalagið
grotni sundur.
Gagnrýnin á bandalaginu er
orðin svo hávær að ríkis-
stjórn Bandaríkjanna, sem frá
upphafi hefur ráðið mestu um
starf þess og fyrirkomulag,
hefur séð sig tilneydda að taka
tillit til hennar, enda er sýnt
að eitt af árásarefnum demó-
krata á ríkisstjórn Eisenhow-
ers í kosningabaráttunni sem
nú fer í hönd verður að hún
hafi leitt bandalagið í ógöng-
ur. Bæði Eisenhower sjálfur og
Dulles utanríkisráðherra hans
hafa lýst yfir, að þeir telji
tíma til kominn að A-bandalag-
ið snúi sér að því af alvöru
að sinna öðrum viðfangsefnum
er hervæðingu. Nefna þeir
einkum samstarf í efnahags-
málum. Sú hugmynd kom fram
að rétt væri að bandalagið
tæki að sér að útbýta efna-
hagsaðstoð aðildarríkjanna til
annarra landa. Þar sást þó
brátt 'sá annmarki á, að svo
kynni að fara að ungu ríkin
í Asíu, sem til skamms tíma
voru nýlendur A-bandalags-
ríkja, myndu þvemeita að
þiggja aðstoð frá slíkri stofn-
un og snúa sér til Sovétríkj-
anna í staðinn. í fyrradag var
svo skýrt frá því að þeir Dull-
es og Lloyd, utanríkisráðherra
Bretlands, hefðu orðið sam-
mála um það í einkaviðræðum
á undan ráðherrafundinum að
misráðið væri að fela A-banda-
laginu útbýtingu efnahagsað-
stoðar. Er því enn með öllu
óvíst hvaða f jörefnasprautur
verða reyndar til að hleypa
nýju lífi í hrörnaða linai þess-
arar sjö ára gömlu stofnunar.
TTervæðingin. sem A-banda-
•*■•*• lagið hefur helgað alla
krafta sína til þessa, hefur sið-
ur en svo gengið að óskum og
þar fara erfiðleikarnir síversn-
aridi. Þess er áður getið að
franski herinn er mestallar
kominn til Afríku. Önnur meg-
mstoðin undir hernaðarmætti
bandalagsins átti að vera vest-
urþýzkur her, en hann hefur
tafizt og tefst enn. Talið er að
jafnvel þótt allt gangi eins og
í sögu úr þessu muni vestur-
þýzkur herafli sem neinu nemi
ekki vera til taks fyrr en árið
1960 í fyrsta lagi, en það er
öðru nær en horfur séu á að
vesturþýzka heryæðingin gangi
snurðulaust hér eftir. Stjórn-
arandstaðan í Vestur-Þýzka-
landi hefur snúizt öndverð við
tillögu Adenauers forsætisráð-
herra um almenna herskyldu
og hálfrar millj. manna her,
en -það er sú tala sem hann
hefur heitið herstjórn A-banda-
lagsins. Stjórnarandstæðingar
og einnig margir stuðnings-
Erloncl
tíðiufli
—___________________
menn Adenauers telja frum-
varp hans um 18 mánaða her-
skyldu hreinustu fásinnu, á
kjarnorkuöld digi betur við fá-
mennur fastaher þrautþjálf-
aðra atvinnuhermanna studdur
fjölmennu heimavarnarliði.
Umræður um herskylduna eru
nú að hefjast á þinginu í Bonn,
og er búizt við að þær verði
langar og harðar. Jafnvel þótt
Adenauer vinni þá 'lotu er mál-
ið ekki komið í höfn. Sósíal-
demókratar hafa lýst yfir að
ef þeir vinni þingkosningarnar
næsta ár muni þeir ekki hika
við að nema herskylduna aft-
ur úr lögum. Eru fylgismennj
Adenauers mjög ragir við að 1
ganga til kosninga þar sem
herskyldan verður eitt helzta
deilumálið.
Adenauer situr við sinn keip
eins og fyrr, þess gætir
nú i fyrsta skípti að tök hans
á Kristilega flokknum eru tek-
in að linast. Á nýafstöðnu
þingi flokksins í Stuttgart kom
það skýrt i ljós að trú flokks-
manna á handleiðslu hans er
orðin veik. „í utanríkismálum
var gamli maðurinn berlega í
vöm“, segir bandaríska frétta-
tímaritið Time, í heftinu sem
dagsett er 7. maí. „Stórfréttirn-
ar frá Þýzkalandi eru þær, að
þótt forsætisráðherrann sé enn
æðsti maður flokks síns og
lands, fara yfirráð hans yf-
ir báðum sífellt dvínandi. Þó
að Adenauer forsætisráðherra
sé enn á lífi er Adenauertíma-
bilið að fjara út“. Á flokks-
þinginnu i Stuttgart gerðist
það í fyrsta skipti að óbreyttir
fulltrúar höfðu vilja Adenau-
ers að engu. Þeir kusu flokkn-
um tvo varaformenn gegn
harðri andstöðu forsætisráð-
herrans. Annar þeirra, Karl
Arnold, er úr vinstra armi
flokksins og fylgjandi sam-
vinnu við sósíaldemókrata.
Þróunin í stjórnmálum Vest-
ur-Þýzkalands getur haft
ófyrirsjáanlegar afleiðingar,
því að það er nú orðið deg-
inum Ijósaara að það er stefna
Adenauers og Dullesar sem
hindrar það að samskipti Vest-
urveldanna og Sovétríkjanna
brjóti sér nýjan farveg, Effc-
ir fund æðstu manna fjórveld-
anna í Genf í fyrra fór Aden-
auer í skyndi til Bandarikj-
anna og þar var fastmælum
bundið að Vesturveldin skyldu
ekki ljá máls á s.amkomulagi
við Sovétrikin um neitt stórmál
nema með því skilyrði að
Þýzkaland yrði sameinað á
þann hátt sem Adenauer vill.
Hann hafði sagt fylgismönnum
sínum, að þegar búið væri að
hervæða Vestur-Þýzkaland
myndi sovétstjórnin glúpna og
ganga að öllum kröfum Vestur-
veldanna, og þótt þegar væri
sýnt að honurn hafði skjátlazt
hélt hann enn fast við þá
stefnu að Vesturveldin þyrftu
ekki að ganga til samninga við
Sovétríkin, þau gætu sett þeim
úrglitakosti. Stjórnir Bretlands
og Frakklands veittu ákvörð-
un Adenauers og Eisenhow-
ers samþykki sitfc, þó, með
nokkrum semingi. Nú er komið
í ljós, hvað það þýðir í raun
og veru. Viðræður um afvopn-
un hafa strandað á því að
bandaríski fulltrúinn, Harold
Stassen, hefur lýst yfir að
stjórn sín taki ekki í mál að
að semja um neitt sem afvopn-
un geti heitið nema hún hafi
áður fengið fram vilja sinn I
Þýzkalandsmálunum og fleiri
ágreiningsmálum á alþjóðavett-
vangi.
á fstaða þessi mælist mjög
■t* illa fyrir í Vestur-Evrópu.
Mollet, forsætisráðherra Frakk-
lands, hefur lýst yfir að hann
Adenauer (t.h.) tekur á
móti Dulles á flugvellinum
í Bonn.
telji Vesturveldin stefna í ó-
göngur með þvi að hafna öll-
um afvopnunartillögum Sovét-
ríkjanna, samningar um af-
vopnun eigi að sitja í fyrir-
rúmi fyrir lausn Þýzkalands^
málanna. Stjórnin í Bo'nn varð
ókvæða við þessa yfirlýsingu,
von Brentano utanríkisráð-
herra hótaði meira að segja
að vesturþýzka stjórnin myndi
taka upp beina samninga víð
sovétstjórnina ef bandamenn
hennar gengju á bak orðá
sinna. Stjórnarvöldin í Vestur-
Þýzkalandi höfðu líka mjög ill-
an bifur á för Búlgáníns og
Krústjoffs til Bretlands og við-
ræðum þeirra við Eden Og
Framhald á 11, síðu j