Þjóðviljinn - 08.05.1956, Blaðsíða 7

Þriðjudagnr 8. maí 1956 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Kristján Jónsson, stýri-
ímaðnr, var í'ulltröi s,jó-
manna í Reykjavík og Hafn-
arfirði í nefnd þeirri, er f jall-
aði um uppsögn fiskverðs-
samningsins er renna átti út
1. febr. sl.
Allan janúarmánuð \ai‘
bátaflotinn stöðvaður vegna
deilu útgerðarmanna og rík-
isstjórnarinnar. Til að bát-
arnir þyrftu ekki að stöðv-
ast aftur sömdu sjómenn-
írnir um miklu minni lnekk-
un en þeir áttu réttmæta
kröfu til. En aðeins nokkr-
um dögum eftir að samið
var, dundu hinar miklu álög-
ur ríkisstjórnarinnar yfir og
gerðu að engti þær litlu
kjarabætur, sem samið hafði
verið um. Óhætt mun að full-
yrða að sjómenn hefðu ekki
samþykkt fiskverðssamning-
inn hefðu þeir ritað, hvað
ríkisstjórnin var að brugga
Að standet saman á kjördegi
Kristján Jónsson
þeim og öðrum launþegum.
„I þessu speglast hið sífellda
varnarstríð, sem sjómanna-
stéttin og allur verkalýður
stendur stöðugt í \úð ríkis-
stjórn auðmanna“, . sagði
Kristján í ræðu sinni í Hafn-
arflrði 1. maí sl., og fer liér
á eftir síðari hluti hennar.
Ef verkalýðurinn hefði
meirihluta á Alþingi, þyrftum
við ekki að óttast að það sem
áunnizt hefur í hinni almennu
kjarabaráttu verði að engu
gert með ráðstöfunum á Al-
þingi. Þá hefðu náð framgangi
þau mál, sém fulltrúar alþýð-
unnar hafa flutt á þingi, svo
sem vökulagafrumvarpið sem
sósíalistar fluttu fyrst 1942.
En fyrst eftir að sjómenn
höfðu knúið það fram með
þriggja mánaða verkfalli, var
það nú í vetur samþykkt sem
lög, en þó með þeirri skemmd,
sem Hafnfirðingum er sérstak-
lega kunnugt að gerð var á
því í síðustn umræðum á Al-
þingi. Þá má nefna atvinnu-
leysistryggingar, sem sósíal-
istar hafa síðastliðin 14 ár
flutt frumvarp um á Alþingi,
en það afl sem í verkalýðs-
samtökunum býr knúði það
fram með sex vikna verkfalli.
Eiga sjómennekki eins mik-
inn rétt á góðum eftirlaunum^
og hálaunaðir opinberir
starfsmenn? Nú hefur Einar
Olgeirsson. flutt á Alþingi
frumvarp um lífeyrissjóð tog-
arasjómanna. Ef þið hafið
ekki öll kynnt ykkur þetta
frumvarp, ættuð þið að gera
það sem fyrst. Meirihluti
•verkalýðsins á Alþingi hefði
tryggt skjótan framgang þess-
ara og margra annarra hags-
munamála okkar án hinnar
dýrkeyptu verkfallsbaráttu.
Kjarabarátta með verkföllum
er ávallt neyðarúrræði, sem
verkalýðurinn hefur orðið að
grípa til þegar ráðizt hefur
verið á lífskjör hans.
Með hverju árinu sem líður
hefur auðstéttin orðið ósvífn-
ari við að nota ríkisvaldið til
að ná til sín arðinum af vinnu
okkar sjómanna og annaiTa
launþega. Við vitum það vel
að þótt útgerðarfélög sýni
taprekstur er raunverulega
hagnaður af íitgerðinni, en
auðvaldið með ríkisstjórnina
sem tæki hefur komið því til
leiðar að gróðinn sem sjávar-
útvegurinn myndar lendir ekki
hjá sjómönnum né bátunum <s>
sjálfum, heldur hjá þeim, sem
annast verkun og sölu á afl-
anum, ýmsum milliliðum og
afætustéttum í þjóðfélaginu.
Olíufélögin raka saman gróða,
sömuleiðis heildsalar og út-
flutningshringarnir, svo að
maður tali nú ekki um her-
mangarana. Vöruskipafélögin
hafa ágætan gróða, lánastarf-
semi og öll okurstarfsemi
blómgast méð afbrigðum vel.
En við verðum að heyja
stranga baráttu til að ná í
okkar hlut einhverju af þeim
verðmætum, sem við sköpum
með vinnu okkar. Og nú á
ekki að lái-a sér nægja að
halda íyrír okkur sjómönnum
okkar hlut i verðmætunum,
heldur á að valda íslenzku
þjóðinni 280 milljón króna
gjaldeyristapi árlega með sölu
togarafisks til Englands.
Þeir sem standa að hinu
alræmda samningamakki í
Englandi, meta meira að
græða sjálfir nokkrum millj-
ónum meira en að verkafólk í
sjávarplássum hafi atvinnu.
Og nú eftir að hafnfirzk al-
þýða hefur loks öðlazt að-
stöðu til að eignast sitt eigið
frystihús skilur hún vel, að
löndunarbannið í Englandi
kemur einungis í veg fyrir að
gjaldeyrisbraskarar fái flutt
hráefnið úr landinu óunnið og
metur þvi makk þeirra Kjart-
ans Thors, Lofts Bjarnasonar
og Jóns Axels Péturssonar
við
sem skemmdarstarfsemi
atvinnuöryggi bæjarbúa.
> En skilningur vinnandi
manna vex nú stöðugt á því
að nauðsyn er að auðmönnum
og þjónum þeirra sé vikið af
þingi og sendir verði þangað í
staðinn fulltrúar sameinaðs
verkalýðs. Það er kjarabar-
áttan í dag.
Mynduð hefur verið sam-
fylking vinnandi manna um
stefnuskrá heildarsamtaka
verkalýðsins. Eg vil ekki hér
á þessum stað viðhafa þau
orð, sem ein hæfa um þá, sem
túlka þá fullyrðingu atvinnu-
rekendavaldsins að verkalýðs-
samtökin brjóti af sér með
því að fylkja. launþegunum
saman í hinni raunverulegu
kjarabaráttu, kosningunum. I
munni atvinnurekenda hefur
kjarabaráttan alltaf verið ó-
lögleg, og það hefur heldur
ekki staðið á þjónum hennar
að flytja þá túlkun. Verka-
lýðurinn verður að standa
eins vel saman og auðmenn-
irnir standa saman innbyrðis
og láta ekki bera árangur til-
raunir þeirra til að halda
verkalýðnum sundruðum. Nú
má ekki slævast sá skilning-
ur sem verkalýðurinn öðlast
þegar hann sameinaður heyr
harða verkfallsbaráttu eða
þegar álögur ríkisstjórnar-;
innar dynja yfir alþýðuheim- *
ilin. Það er raunhæfasta, fljót-
virkasta og sjálfsagðasta
kjarabaráttan að standa sam-
an á kjördegi.
Afli hefur yfirleitt verið
tregur það sem af er ver-
tíðinni, og eru flestir línu-
bátar að hætta veiðum en
netabátar eru allir að veið-
um enn.
Nýr bátur hefur bætzt í
flotann, Fákur, eigendur
Einar Þorgilsson & Co.
Hann býst nú á veiðar með
net.
Faxaborgin er nýkomin
frá Danmörku með nýja
vél, en þar hefur hún verið
síðan í byrjun nóvember.
Virðist mönnum það undar-
leg vinnubrögð að senda
bátinn til Danmerkur vegna
verks, sem vel hefði mátt
vinna hér.

iinstaklmgsframtakið

Hér á Hafnarfjarðarsíðunni
hefur undanfarið verið þrá-
sinnis bent á hver nauðsyn
það er verkalýðnum að hann
eigi sjálfur sín atvinnutæki.
Jafnframt hefur verið rakin
sú stefnubreyting, sem orðin
er i Hafnarfirði í þá átt síðan
sósíalistar fengu hlutdeild í
stjórn bæjarins.
í síðasta tbl. Hamars skrif-
ar Bjarni Snæbjörnsson at-
hyglisverða grein um þessi
mál. Hann segir: „Verkamenn
vita að það er ekki lakara að
vinna hjá einkafyrirtækjum
hér heldur en bænum eða fyr-
irtækjum hans“. Hér sést
Bjarna yfir, að það sem að-
skilur einkarekstur frá opin-
berum rekstri er, að einstak-
lingum sem eiga atvinnutækin
er frjálst að reka þau svo,
sem þeir telja sig hafa mestan
gróða af, þótt hagsmunir alls
almennings kref jist annars.
Skal nú minnzt á nýlegt
dæmi þess hér í Hafnarfirði.
Sl. sumar veiddu togararnir
karfa fyrir frystihúsin hér, en
þau gátu því aðeins tekið á
móti aflanum að þau skiptu
honum á milli sín er landað
var úr hverjum togara. En
þá taldi Ingólfur Flygenring
sig græða meira á því að hafa
einn bát á reknetum og taka
afla hans til frystingar og
neitaði að taka á móti karfa.
Þetta varð til þess að togar-
arnir gátu ekki losnað við
aflann hér og urðu að sigla
með hann úr bænum. Þannig
missti fjöldi fólks í bænum
vinnu, og dýrmæt atvinnu-
tæki urðu ónotuð, vegna þess
eins að Ingólfur Flygenring
mat meir hugsanlegan gróða
sinn en hag bæjarbúa. Þá
minnast Hafnfirðingar þess,
að í verkfallinu í fyrra sömdu
bæjarfyrirtækin strax við
verkamenn en atvinnurekend-
ur einstaklingsframtaksins
neituðu að semja, en voru
ýmsir að burðast við verk-
fallsbrot, og var Ing. Flygen-
ring þar fremstur í flokki.
Hafnfirðingar eru nú sem
óðast að vakna til skilnings á
því, hver skaði það er að
skammsýnn einstaklingur skuli<$>
hafa vald til að láta ófyrir-
leitna gróðafíkn sína valda
öllum bæjarbúum óbætanlegu
tjóni. Hér er e. t. v. að finna
skýringu á hinum ofboðslegu
skrifum, sem öðru hverju birt-
ast í Morgunblaðinu um „ógn-
arstjórn í Hafnarfirði".
Það virðist undra Bjarna
mjög að arðrán skuli vera
nefnt í sambandi við útgerð.
Flestir vita þó að útgerðinni,
sem skapar yfir 90% af út-
flutningsverðmætunum, er
haldið uppi með styrkjum frá
ríkinu, einfaldlega vegna þess
hve arðrænd hún er af ýmis-
konar afætulýð. Ætti Bjarni
að lesa með athygli ræðu sjó-
mannsins sem birt er hér á
síðunni, kynni hann þá að átta
sig á hvers vegna hagur út-
gerðarinnar er slíkur sem
raun er á. Þá minnist Bjnrni
á bátaútgerðina hér í bænum
og félög þau sem bærinn legði
fram allt að helming hluta-
fjárins, og telur að ekki hafi
menn nú mikinn gróða af því
vafstri. Hörmung er að vita
að sá maður sem bæjarstjórn
hefur kosið sem sinn fulltrúa
i þeim félögum skuli liafa
svo lokuð augu fyrir því,
hvernig einstakir menn nota
þessi félög sér til hagnaðar.
Allir bæjarbúar þekkja t. d.
sambandið milli Bátafélagsins
h.f. og útgerðar bátanna Haf-
bjargar og Guðbjargar, og er
það mál allt efni í aðra grein.
Alþýðubandalagið helur
opnað kosningaskrif-
stofu í Hafnarfirði. Er
hún í Skátaskálanum,
sími 9521.
Einar Gunnar
Víðtæk og öflug kosningasamtök vinstri manna haía verið mynduð í Hafn-
arfirði. Fjölmenn héiaðsnefnd Alþýðubandalagsins hefur ákveðið framboð,
framkvæmdaneínd hefur verið skipuð, kosningaskrifstofa hefur þegar verið
opnuð. Héraðsnefndin hyggst gefa út nokkur blöð fyrir kosningar. Hinn glæsi-
legi funduir Aiþýðubahdalagsins sýndi að Hafnfirðingar hafa fullan hug á að
íella frambjóðendur beggja ríkisstjórnaíflokkanna.
-----
Framhald af 12. síðu.
Einar Gunnar er fæddur í
Reykjavík 10. júní 1926, for-
eldar: Einar Kristjánsson bygg-
ingai-meistari og Guðrún Guð-
laugsdóttir, fyrrv. bæjarfull-
trúi. Stundaði nám í Mennta-
skólanum í Reykjavík og lauk
^stúdentsprófi 1946. Tók iög-
fræðipróf frá Háskóla íslands
1952 og hefur síðan stundað
málflutningsstörf í Reykjavík.
Einar Gunnar Einarsson.
hneygðist snemma að málstað
sósíalisma og verkalýðshreyf-
ingar og hefur gegnt ýmsiim
trúnaðarstörfum í þágu sam-
takanna. Hann á m.a. sæti í
stjórn Æskulýðsfylkingarinnar,
sambands ungra sósíalista.
i