Þjóðviljinn - 09.05.1956, Blaðsíða 6

H|'— ÞJÓÐVILJINN —. Miðvikudagur 9. öial 1956 -
ÞlÓÐVlLIINH
Útgefandi:
Sameiningarflokkur alpýöu — Sósialistaflokkurinn
Alþýðuflokkurinn h,f.
■ Ij?ramboð þau sem Alþýðu-
- *■ flokkurinn hefur ákveðið
liafa vakið sérstæða athygli.
. Flokkurinn býður sem kuim-
. ugt er ekki fram í megin-
- |)orra kjördæma, en frambjóð-
endur þeir sem ákveðnir hafa
- Terið eru háttsettir embættis-
æienn, vitamáiastjóri, tveir
, bæjarfógetar, ráðuneytisfull-
trúi og áróðursstjóri Sam-
foands ísl. samvinnufélaga.
Forseti Alþýðusambands ís-
Jands, sem áður var þingmað-
- nr flokksins, hefur nú verið
- rekinn úr honum. Formaður
- Múrarafélags Reykjavíkur,
- Eggert Þorsteinsson, sem áð-
. ur var þingmaður flokksins,
. hefur nú verið hrakinn úr kjör-
. dæmi sínu og þar er boðinn
■ fram einn af kaupfélagsstjór-
- tun Framsóknar.
■ IT’nginn skyldi ætla að hér
sé um tilviljun að ræða. 1.
anaí s.I. hélt einn af forustu-
snönnum Alþýðuflokksins á
Akureyri, Bragi Sigurjónsson
ritstjóri, ræðu og lýsti yfir því
að það væri eindregin stefna
Alþýðuflokksins að verkamenn
ekyldu hvergi koma nærri
stjórn þjóðmá.Ianna. Alþýðan
á ekki að vel ia sér í'iilltrúa
vír sínum eigin hópi til að
fara með niál sín á Alþingi,
sa.gði hann; þar bæri að hafa
„mennina á bak \ið skrifborð-
in“, „lögfróða menn og hag-
fræðinga". Þiúr myndu leysa
vanda alþýðunnar en hvorki
„útifundir, kröfugöngur eða
verkföll“. Annar af for-
ustumönnum Alþýðuflokksins,
Gunnlaugur Þórðarson doktor,
ráðuneytisfulltrúi og fyrrver-
andi forsetarita.ri, komst ný-
Jega þann'g að orðí um þetta
efni: „Verkamenn em svo illa
mpplýstir, að þeir þurfa að
liafa menntaða menn til að
faugsa fyrir sig“. Og hann er
nú boðinn fram á fsafirði til
að „hugsa fyrir“ verkamenn-
. ina þa r!
C|vo alger eru umskiptin orð-
in frá upphafi Alþýðu-
flokksins. í fyrstu átti sá
flokkur aðeins að vera stjórn-
máiahliðin á baráttu verka-
lýðssamtakanna. Þá var yfir-
stjórn Alþýðuflokksins og Al-
þýðusambandsins ein og hin
sama, sameiginlegur formaður
o.s.frv. Þá var vissulega ekki
farið dult með þá skoðun að
verkamenn ættu sjálfir að
leysa vanda sinn með samtök-
um sínum, og Alþýðuflokkur-
_iim átti aðeins að vera tæki
verkalýðssamtakanna í þeirri
baráttu, En það hefur farið
eins um þennan flokk og sum-
ar eignir verkalýðsfélaganna í
Reykja vöi, hann hefur komizt í
eigH hlutafélags. Og hluthaf-
arnir eru nokkrir menn sem
notuðu Alþýðuflokkinn og
verkalýðssamtökin til þess að
krækja. í fínar stöóur og bit-
linga og þykjast nú vera hinir
„menntuðu menn“ sem eigi að
„hugsa fyrir“ alþýðuna.
17 n þrátt fyrir svik þessara
■^4 manna við þær hugsjónir
sem þeir áttu að þjóna hafa
verkalýðssamtökin haldið á-
fram að vaxa og eflast og eru
nú voldugustu stéttasamtök á
íslandi. Hins vegar eru stjórn-
málaáhrif þeirra í engu sam-
ræmi við annan styrk og ein-
mitt á því sviði er nú þörf
stórra átaka. Þau verða ekki
unnin af fínu mönnunum í
góðu stöðunum, sem ekki geta
hugsað sér fulltrúa verkalýðs-
félags i návist sinni, heldur
af samtökum alþýðunnar
sjálfrar. Og það munu pró-
fessoramir og bæjarfógetarn-
ir og forstjóra.rnir reka sig á
í sumar, að þótt þeir hafi ör-
uggan meirihluta á fundum
Alþýðuflokksins h.f., er alþýða
manna. orðin fráhverf þeim í
miklu ríkara mæli en þá órar
fyrir sjálfa.
Haía bréfin verið send?
1 Tkjóðviljinn bar fyrir skömmu
* fram þá fyrirspum við rík-
isstjórnina hvort búið væri að
tilkynna. Bandaríkjastjórn og
ráði Norður-Atlanzhafshanda-
íagsins formlega frá ákvörðun
Alþingis um endurskoðun her-
íiámssamningsins og brottför
Bandaríkjahers, en slíkar
formJegar tilkynningar ber að
! senda samkvæmt hernáms-
samningnum. og síðan líða sex
1 mánuðir þar til samingurinn
1 er uppsegjan’egur. Þessari
ffyrirspura hefur ekki verið
svarað. Hins vegar er eJiki
annað sýnt af st jómarblöðun-
! tun en að þessar tilkynningar
séu enn ósendar. Tíminn hef-
J ur komizt svo að orði að það
verði gert, og svo er að sjá
' sem málefni íslands hafi ekki
1 verið rædd á ráðherrafundi
! Atlanzhafsbandalagsins, en
j J>að hefði auðvitað verið gert
ef formleg tilkynning hefði
verið komin. Einnig skýrir
Morgunblaðið svo frá í frétt
um ráðherrafundinn að ákveð-
ið hafi verið ,,að fresta því
máli fram yfír kosningar á
íslandi."
ess ber að krefjast að ríkis-
stjómin skýri þjóðinni
hreinskilnislega frá aðgerðum
sínum í þessu máli. Það er
tvímælalaust skylda hennar
að framkvæma vilja Alþingis,
og hún hefur engan rétt til
að fresta þeim framkvæmdum.
Ef nauðsynleg bréf eru ekki
send fyrir kosningar hlýtur
það að ýta undir grunsemdir
um það hvað eigi að gera eftir
kosningar, enda reynir íhaldið
nú óspart að ala á þeirri tor-
tryggni í deilum sínum við
Framsókn.
Leiðréttingarlínum stungið niður.
— Því get ég varla svaradl,
en Jónas Hallgrímsson og GuB-
mundur Böðvarsson eru |
miklu aíhaldi hjá mér.
Og nú snúum við blaðinu við
og spyrjum:
— Hver eru aðaláhugamál
Reykjavíkuræskunnar í dag?
— Jafnaldrar mínir vilja
helzt læra á bíl og eignast bíl,
ef pabbi þeirra á hann ekki nú
þegar. Svo eru kaffihús; ýms-
ir sem ég þekki til hafa áhuga
á bókmenntum; og drykkju-
skapurinn virðist vera vinsælt
áhugamál, ef við eigum að
kalla hann svo!
— Álítur þú æskuna spillt-
ari nú en fyrr?
— Nei nei, og ef svo væri
þá hlyti ástæðan að vera sú að
þjóðfélagið og þar með hin-
ir fullorðnu væru spilltari en
áður; sökin væri í engu til-
felli æskunnar, að ég held.
Æskan vill vera með á nótunum
Flestir, sem fyigjast með
skáldskaparhræringum ungu
kynsióðarinnar, munu þekkja
ljóð Þóru Elfu Bjömsson, og þó
er höfundur þeirra ekki nema
16 ára.
Þóra Elfa er óvenju við-
felldin, skemmtileg og frumleg
ung stúlka. Hún er dóttir Hall-
dóru B. Bjömsson skáldkonu,
og er Sveinbjörn Benteinsson
bóndi og rímnaskáld á Drag-
hálsi móðurbróðir hennar. Afi
hgnnar var Guðmundur
Björnsson sýslumaður, er einn-
ig lagði nokkra stund á ljóða-
gerð.
Nú hefur Þóra Elfa fallizt
á að svara nokkrum spurning-
um forvitins kunningja, og þá
snúum við okkur fyrst að
fortíðinni:
— Hvaða skólaganga?
— Eg byrjaði í leikskólanum
í Tjarnarborg, seinna gekk ég
í Melaskólann og Laugarnes-
skólann og endaði í Gagn-
fræðaskóla Vesturbæjar. Eg
var líka nokkra vetur í Tón-
listarskólanum að læra svolítið
ó píanó.
— Hvað gerirðu núna?
— Eg er setjaralærlingur í
prentsmiðjunni Hólum.
— Eru margar stúlkur að
læra prentiðn?
— Ætli ég sé ekki sú eina,
eins og stendur; ég veit ekki
betur.
— Hvað um kaupið?
— Iðnnemar hafa víst aldrei
verið hátekjufólk.
— Hver er afstaða þín til
vinnunnar almennt?
— Eg álít að það fólk, sem
vinnur hæfilega mikið, ætti
fremur að kvarta yfir ein-
hverju öðru en vinnunni.
— Hver eru aðaláhugamál
þín í tómstundunum?
— Sofa, lesa og skemmta
mér.
— Hvað lestu aðallega?
— Eg les yfirleitt allt sem
ég kemst yfir, en Hklega mest
þessi svokölluðu sígildu skáld-
verk.
— Viltu nefna einhverja rit-
höfunda, sem þú hefur mætur
á?
— Ja, þeir eru nú svo margir.
Af núlifandi höfundum gæti
ég kannski nefnt Solveig
Christov og Káre Holt í Nor-
egi og ensku Ijóðskáldin Eliot
og Edith Sitwell — en eigum
við að vera svona hátiðleg?
— Og af hverju hefirðu orð-
ið hrifnust í músíkinni?
— Eg hef gaman af nýju lög-
unum hans Stravinskís, en
Beethoven þykir mér líklega
vænst um.
— Hvað um þinn eigin
skáldskap?
— Bezt að tala sem minnst
um hann. Sumir halda að ég
sé að spila með þá, og mér
finnst líka stundum að nú eigi
að fara að spila með mig þeg-
ar rninnzt er á þetta rugl í mér.
— Hvaða Ijóðskáld íslenzk
þykir þér skemmtilegust?
Hverfi ameríski herinn af
landinu eins fljótt og samning-
ar leyfa, hvað tekur þá við
hjá þeim hundruðum verka-
manna og iðnaðarmanna, sem
að undanförnu hafa haft tekj-
ur sínar frá hernum, og hvern-
ig reiðir þá gjaldeyrismálum
okkar af?
Það er sjálfsagt mikill fjöldi
manna, yngri og eldri, sem
vilja fá greið svör við þess-
um spurningum áður en þeir
taka endanlega afstöðu til her-
setunnar. Þeir eru vantrúaðir
á það, að atvinnuvegir okkar
geti tekið við öllu þessu fólki
og séð því fyrir góðri afkomu,
og það er ekki að ástæðulausu.
Það hefur nefnilega verið óum-
deild stefna íhalds og Fram-
sóknar ,að láta herstöðvarnar
sitja fyrir innlendum atvinnu-
rekstri um vinnuafl, og það
svo að orðið hefur að flytja
inn erlent verkafólk í stórum
stíl. Af þessu leiðir að ekkert
hefur verið hugsað um að efla
atvinnuvegi okkar.
Á seinasta þingi gafst þing-
mönnum gótt tækífæri til að
sýna hug sinn. Þar vpr borið
— Hefur unga fólkið óhuga
á stjórnmálum?
— Já, geisilegan; en þar hef-
ur æskan sérhagsmuna að
gæta, hagsmuna sem stjórn-
málaforkólfarnir margir hverjir
virðast bera lítið skyn á.
— Hugsar unga fólkið mik-
ið um kosningarnar í sumar?
— Það má víst segja. Maður
vill gjarnan vera með á nót-
unum þegar og þar sem eitt-
hvað er að gerast.
Þetta segir Þóra Elfa, og
raunar miklu fleira. Maður
freistast til að álykta að ekki
sé ástæða til að bera ugg í
brjósti um framtíðina, meðan
við eigum margt af ungu fólki
úr jafngóðum efniviði og hún.
Og sú æska, sem nú vex upp
í landinu, er þrátt fyrir allt
þróttmikil og sterk, og mun
bera merki hins unga íslenzka
lýðveldis fram móti nýjum
degi. H.S.
fram frumvarp um að ríkis-
stjórnin léti smíða hér á landi
og keypti erlendis frá all-
marga togara. Það voru þing-
menn úr öllum vinstri flokk-
unum, sem stóðu að þessu
frumvarpi. Hefðu þeir menn,
sem nú hafa myndað „hræðslu-
bandalagið", veitt þessu frum-
varpi óskertan stuðning, væri
það nú orðið að lögum, í stað
þess að sofna þyrnirósarsvefni
í þingnefnd.
Afdrif þessa frumvarps á
þingi eru mjög lærdómsrík.
Það var opin leið þá strax aö
undirbúa brottflutning hersins,
með því að efla íslenzkt át-
vinnulíf, svo að það gæti hæg-
lega tekið við öllu því vinnu-
afli, sem hingað til hefur ver-
ið sóað í hervirkjagerð, og
jafnframt stuðlað að stórauk-
inni öflun gjaldeyris. „Hræðslu-
bandalagið“ heyktist á þessu
fyrir kosningar, og er þar með
ljóst, hver alvara er fólgin,
í samþykktum þessara manná
um uppsögn hernámssamnings*
ins.
Það eru uppi tvær stefnur I
Framhald á 11. síðu,
Hvað tekur við?