Þjóðviljinn - 16.11.1956, Blaðsíða 12

ar ræir bsifinpr og brotfför
éthersins vlð fuiltrúa verkamanna
Titó kennir rangri stefnu sumra sovét-
leiStoga um uppreisnina i Ungver'ialandi
Úfvarpiö 1 Búdapest skýrði frá þvi í gær að Kadar
forsætisráðherra hefði átt fund með verkamannaráði,
sem farið hefði með umboð verkamanna í fjðlda verk-
smiðja.
Nefndin skýrði Kadar frá því
að það væri vilji verkamanna að
komið yrði á margra fiokka kerfi
í stjórnmálalífi iandsins og hið
sósialistiska hagkerfi varðveitt.
Efna yrði til kosninga innan
skamms, sovézkt herlið ætti að
verða á brott úr landinu og Nagy
bæri forsætisráðherraembættið á
ný.
Kadar svaraði, að hann væri
fylgjandi frjálsum kosningum,
þar sem flokkar byðu fram hver
gegn öðrum. Menn yrðu að gera
sér Ijóst að úrsiitin gætu orðið
þau að fylgjendur sósíalismans
Bandaríkjastjórn
sakar Breta og
Frakka um svik
Bandaríska landvarnaráðuneyt-
neytið lýsti yfir í gær að stjórn-
ir Bretlands og Frakklands hefðu
gerzt sekar um samningsrof
með því að beita vopnum sem
þær hefðu fengið að gjöf frá
Bandaríkjunum í árásinni á
Egyptaland. Bretland og Frakk-
Iand hefðu skuldbundið sig til
að nota bandarísk gjafavopn
einungis til að verja það svæði
sem A-bandalagssáttmálinn nær
yfir.
yrðu undir, en þeir mættu ekki
setja það fyrir sig heldur berjast
því betur fyrir málstað sínum.
Þá hét Kadar því að engum
yrði refsað fyrir þátttöku í
hinni voldugu alþýðuhreyfingu,
s?m steypt hefði stjóm Gerös.
Hann lýsti yfir að sovézku her-
yfirvöldin hefðu lofað því að
enginn Ungverji skyldi fluttur
úr landi, Hvað sovézku hersveit-
irnar snerti msmdu samningar
um brottför þeirra hefjast þeg-
ar röð og reglu hefði verið kom-
ið á.
Kadar kvaðst vel skilja kröf-
una um að Ungverjaland yrði
hlutlaust, en það væri tómt mál
um að tala meðan við lýði væru
gagnbyltingaröfl sem ekki
myndu virða hlutleysið.
Hvað Nagy snerti væri hann
fús til að ræða við hann ef hann
yfirgæfi erlenda sendiráðið þar
sem hann hefðist nú við. Nagy
er sagður hafa ]ýst yfir að hann
eigi ekkert vantalað við Kadar.
Hungursneyð fyriv
dyrum
Kadar hét á verkamannanefnd-
ina að gera sér ljóst að ef verk-
föllum væri haldið áfram myndi
af því hljótast verðbólga og
hungursneyð. Engan tíma mætti
missa. Svo gæti farið að eftir
eina eða tvær vikur yrði Ung-
þjðÐmiiNt!
Föstudagur 16. nóvember 1956 — 21. árgangur —- 262. tölúbl.
íhaldið játar aðild sína að sknlsláfunum:
Morgunblaðið kveinkar sér undan
því al réttarrannsðkn skuli haíin
Hingað til hefur íhaldið forðazt að láta blöð sín verja
opinberlega ofbeldisverkin og skrílslætin sem framin
voru fyrir framan sovétsendiráðið 7. nóv. sl. Það er
eins og Morgunblaðið hafi grunað að almenningur væri
ekkert hrifinn af þeirri ,,samúð“ sem birtist í hávaða
og hrópum, árásum og ofbeldi við friðsama vegfarendur,
grjótkasti á glugga erlends sendiráðs og niðurskurði og
þjófnaði á fána þess.
Af þessum orsökum hefur Morgunblaðið haft hægt
um sig og jafnvel í aukasetningum þótzt fordæma
verknað ofbeldismannanna, sem allir vissu þó að unnu
verk sín eftir beinni fyrirskipun íhaldsforustunnar og
lutu í einu og öllu fyrirmælum og forustu Péturs Bene-
diktssonar bankastjóra og ýmissa fyrrverandi nazista
sem nú hafa hreiðrað um sig innan Sjálfstæðisflokksins.
En þegar dómsmálaráðherra fyrirskipar réttarrann-
sókn út af atburðunum, sem ekki verður séð hvernig
unnf var að komast hjá þar sem við sumum þáttum
þeirra liggja hin þyngstu viðurlög, ætlar Morgunblaðið
vitlaust að verða. 1 gær ríkur blaðið upp með offorsi og
látum og ræðst af heift mikilli á dómsmálaráðherra fyr-
ir það að láta rannsaka málið! Rennur nú málgagni
Sjálfstæðisflokksins greinilega blóðið til skyldunnar þeg-
ar skjólstæðingar hans og útsendarar eiga að standa
fyrir máli sínu frammi fyrir dómstólunum.
Með þessari afstöðu Morgunblaðsins hefur ihaldið
raunverulega játað aðild sína að ofbeldisverkunum. Það
gat ekki þagað þegar að því kom að kalla hvítliðana og
Heimdallarlýðinn til ábyrgðar fyrir skrílsuppþotið og
fólskuverkin. Það er þakkarverð hreinskilni þótt síðborin
sé.
verjaland beiningamaður í hópi
þjóðanna.
Skýrt var frá því í Búdapest
í gær að 12 menn úr forustu
ungverska Verkamannaflokksihs,
sem leystur hefur verið upp,
yrðu ævilangt útilokaðir frá því
að gegna ábyrgðarstöðum í Sósí-
alistiska verkamannaflokknum
eða embættismannakerfinu. Var
komizt svo að orði að þetta væru
menn sem kunnir væru íyrir að
hafa haft forustuhlutverk á
hendi í framkvæmd lýðræðis-
fjandsamlegrar stefnu Rakosí-
klíkunnar. Meðal tólfmenning-
anna eru Gerö, sem varð fram-
kvæmdastjóri Verkamanna-
flokksins í júli í sumar á eft-
ir Rakosi, og Hegedus, sem var
forsætisráðherra þgar upp-
reisnin braust út um daginn.
Skýrt var frá því í Prag í
gær að sendinefnd frá tékkósló-
vösku stjórninni undir forustu
Siroky forsætisráðherra væri
lögð af stað í vináttuheimsókn
til Búdapest.
Aðhyllast sjónamiið
Stalíns
í gær var hirt i Belgrad ræða
sem Tító, forseti Júgóslavíu,
hélt á fundi forustumanna júgó-
slavneskra kommúnista á sunnu-
daginn.
Titó segir þar, að röng stefna
sumra
anna se
sem verið hafi í Póllandi og
Ungverjalandi. Þegar hann hafi
farið til Krím í sumar á fund
forustumanna Kommúnistaflokks
Sovétríkj.anna hafi hann komizt
að raun um að meðal þeirra hafi
rikt rang.t viðhorf til Póllands,
Ungverjalands og fleiri ríkja.
Framhald á 11. síðu.
Hversvegna stöðvaðist lagnmg
hitaveitu í Hlíðahverfið?
Á bæjarstjórnarfundi í gær að borgarstjóri dragnist til
bar Petrína Jakobsson fram að svara þeim eftir 2 vikur.
eftirfarandi fyrirspur)nir til Petrína ræddi nokkuð á-
borgarstjóra: stæður til þess að f.vrirspum-
1. Hvað var áætlað að lagn- irnar eru fram bornar. í júli
ing hitaveituiuiar í Hlíða- í sumar voru grafnir skurðir
hverfi tæki langan tíma? fyrir hitaveitu i hverfinu, en
2. Hvað veldur þeim töfum síðán lá verkið niðri í ágúst
sem orðið hafá á fram- og september, en er nú loks
kvæmd verksins í sumar? eitthvað hafið aftur.
3. Hvað telur hitaveitustjóri Petrína kvað ýmsar sögu-
að þessar tafir muni seinka sagnir ganga um bæinn um
verkinu mikið? orsök þessa lítt skiljanlega
Fyrirspumir þessar hafði dráttar á framkvæmdum, en
Petrína áður borið fram skylt væri að upplýsa málið,
munnlega, en íhaldinu orðið enda þeim sem hlut eiga að
fátt um svör. Þar sem þær máli aðeins fyrir beztu að
hafa nú verið fluttar skrif- sannleikurinn í málinu verði
lega er þess kannski að vænta kunngerður.
Sex bækur frá Setbergi
koma í bókabúðir í dag
Meðal þeirra eru sýnisbók íslenzkra smásagna
á 20. öld og endurminningar níu Reykvíkinga
Bókaútgáfan Setberg sendir í dag á markaðinn sex
bækur, og heita þær svo: Við sem byggðum þessa borg,
endurminningar níu Reykvíkinga; íslenzkir pennar, sýn-
isbók íslenzkra smásagna á 20. öld; Kristín Lafranz-
forustumanna Sovétríkj- '^óttir, 2. bindi; Kvenleg fegurð, bók um fegrun, snyrtingu
undirrot þeirrar oigu Qg iíkamsrækt; og að lokum tvö hefti af myndskreyttum
ævintýrum eftir H. C. Andersen.
Forstjóri Setbergs, Arnbjörn Vilhjálmur S. Villijálmsson
Kristinsson, kvaddfe fréttamenn1 hefur skrifað bókina Við sem
á fund sinn í gær og skýrði byggðum þessa borg — viðtöl
þeim frá útgáfu sinni á árinu. við níu aldraða Reykvíkinga.
Alls gefur Setberg 9 bækur út Bókin er tileinkuð minningu
í ár, og koma hinar þrjár út Guðmundar Snorrasonar, en af
um mánaðamótin.
Arabaríki heita Egyptum lið-
sinni ef aftur skerst í odda
Engin þörí fyrir sjálfboðaliða lengur
Fjögur arabaríki hafa lýst yfir að þau muni skerast
í leikinn ef aftur komi til vopnaviðskipta milli Egypta
annarsvegar og Breta, Frakka og ísráelsmanna hins-
vegar.

I tilkynningu sem þjóðhöfð-
ingjar Iraks, Jórdans, Líbanons
og Sýrlands birtu í Beirut i
gær er þess krafizt, að herir
Bretland, Frakkland og Israels
verði þegar í stað og skilyrðis-
laust á brott úr Egyptalandi.
Ef þeir verði kyrrir og vopna-
viðskipti hefjist á ný muni rík-
in fjögur grípa til þeirra sjálfs-
varnaraðgerða sem heimilaðar
séu í stofnskrá SÞ og sáttmála
Arababandalagsins.
1 gær kölluðu sendiherrar
allra arabaríkja í Bonn frétta-
menn á sinn fund í tilefni af
fregnum um að egypzka stjórn-
in hafi beðið sovétstjórnina að
heimila sjálfboðaliðum frá Sov-
étríkjunum að fara til Egypta-
lands. Sögðu sendiherrarnir, að
lEgyptar hefðu heitið á allar
þjóðir að senda sjálfboðaliða,
en nú væri bardögum hætt og
þvi engin þörf á slíkri aðstoð
lengur. Alls engir sovézkir
sjálfboðaliðar væru í arabarikj-
unum.
Liðið komið
. I gær komu fyrstu liðsflokk-
arnir á vegum SÞ til Ismaila i
Egyptalandi. Voru það 45 Dan-
ir og 50 Norðmenn. Hammar-
skjöld, framkvæmdastjóri SÞ,
er staddur í Róm á‘Ieið til Eg-
yptalands.
Búlganín, forsætisráðherra
Sovétríkjanna, sendi stjórnum
Bretland, Frakklands og Israels
orðsendingu í gær. Lýsir hann
Jðgnuði yfir að ríki þessi skuli
hafa falizt á að hverfa með
heri sína úr Egyptalandi og
ræður þeim til að hafa hraðann
á. I orðsendingunni til Edens
minnir Búlganín á að þegar
hann hafi verið í London i vor
hafi hann varað við afleiðing-
Framhald á 11. siðu.
viðtölum við hann fékk höfund-
ur hugmynd að bókinni. Hún er
258 bls. í stóru broti, með
teikningum Halldórs Pétursson-
ar af öllum sögumönnum, en
þeir eru þessir: Steinunn Þórar-
insdóttir, Sr. Bjarni Jónsson,
Runólfur Stefánsson frá Holti,
Pétur Björnsson skipstjóri, Jón
Bjarnason trésmiður, Eiríkur
Hjartarson raffnæðingur, Jónas
Eyvindsson símaverkstjóri, Pét-
ur Pétursson verkamaður og
Þórarinn Jónsson á Melnum.
2. bindi Kristínar Lafranzdótt-
ur heitir Húsfrúin, og er það
447 bls. að stærð. Þau Arnheið-
ur Sigurðardóttir og Helgi
Hjörvar hafa islenzkað þetta
bindi sem hið fyrra; og er gert
Framhald á 7. síðu.
Norðfjarðartog-
aranum seinkar
Neskaupstað. Frá frétta-
ritara Þ.ióðviljans.
Afhending nýja Norðfjarðar-
togarans seinkar nokkuð. Upp-
haflega átti að afhenda hann 1.
okt. s.l. en nú hefur skipasmíða-
stöðin tilkynnt að skipið verði
afhent 10. jan. n.k.
Ástæðan fyrir þessari seink-
un er sú, að mistök urðu við
smíði á gír í aðalvél skipsins, og
var hann dæmdur ónothæfur,
svo smíða þurft annan.