Þjóðviljinn - 16.11.1956, Blaðsíða 1

VILJI
Sósíalisiafé'agið fi
F ormannaf undur
Fuiidur verður haldrm meS
formönnum deildanna í kvöid
kl. 8.30 í Tjarnargötu 20. —
Mætið stundvíslega.
Föstudagur 16. nóvember 1956 — 21. árgangur — 262. tölubl.
Áðstaða Islendinga til stækk-
unar landhelginnar óbundin
Brezkum togurum eða togurum annarra þjóða verða ekki
veitt nein fríðindi í íslenzkri landhelgi
Eins og margsinnis hefur verið skýrt frá hér í
blaðinu hefur átt sér stað langvarandi samninga-
makk í sérstakri samninganefnd innan Efnahags-
samvinnustofnunar Evrópu (OEEC) um landhelgis-
mál íslendinga og löndunarbann Breta á íslenzkum
fiski. Þetta samningamakk hefur fyrst og fremst átt
sér stað að tilhlutan Ólafs Thors, lyrrverandi for-
sætisráðherra.
Helztu fréttir sem íslendingum bárust af þessu
baktjaldamakki um viðkvæmustu hagsmunamál
þjóðarinnar voru jafnan frá brezkum útgerðarmönn-
um í blöðum þeirra og þá fyrst og fremst Fishing
News.
hefðu í þessu efni. Þetta mál- muni ekki færa úí landhelgina
gagn brezkra útgerðarmanna fyrr en að afstöðnu þingi Sam-
Á það hefur aldrei verið dreg-
in nokkur dul að þetta samn-
ingamakk stóð um að veita Bret-
um sérstök fríðindi í íslenzkri
landhelgi og að stöðva íslendinga
í þeim áformum að færa út land-
helgina. Þessu samningamakki
var komið svo langt í vor fyrir
Alþingiskosningarnar að sam-
komulag hafði verið gert, sem
þó hafði ekki tekið gildi. Óvé-
fengjanleg gögn liggja fyrir um
það, að eina ástæðan til þess
að samningarnir voru ekki látn-
ir taka gildi var, eins og Ólaf-
ur Thoi-s lýsti ýfir, að slíkt væri
„ekki hægt af pólitískum ástæð-
um“ fyrir kosningar.
^ Veiðifríðindi og
afsláttur í land-
helgismálinu
Ennfremur liggur fyrir að í
þessari samninganefnd Efnahags-
samvinnustofnunarinnar var ít-
arlega rætt um að veita Bretum
og raunar fleiri þjóðum sérstök
veiðifríðindi innan íslenzkrar
landhelgi og að Ólafur Thors
barðist fyrir því að gerður yrði
samningur við Breta um .að ekki
yrði færð út landhelgislínan
næstu 4 árin, eða jafnvel allan
þann tíma sem landhelgismálið
væri óafgreitt hjá Sameinuðu
þjóðunum.
Fall Ólafs Thors
réði úrslitum
Með falli ríkisstjórnar Ólafs
Thors féilu þessar ráðagerðir all-
ar um koll þar sem Alþingi hafði
hætt við að samþykkja tillögu
sem Ólafur Thors lét leggja fram
á þingi og jafngilda átti yfirlýs-
ingu af hálfu íslenzkra stjórnar-
valda um að landhelgismálið
væri stöðvað af íslands hálfu.
Blað brezku togaraeigendanna,
Fisliing News fór ekkert dult
með hverja þýðingu úrslit is-
lenzku alþingiskosninganna
sagði 7. apríl s.l. að það væru
,,kommúnistar“ sem berðust gegn
samningum við brezka útgerðar-
menn og fylgi þeirra i kosning-
unum
..skeri úr um það hvort samnr
ingunum verði haldið áfram
o>g þeim lokið á fullnægjandi
hátt eða þeim verður ef til
vill ýtt til hliðar".
<¥► Uppgjöf Breta
Það sem nú hefur gerzt er
fyrst og fremst það að Bretar
hafa gefizt upp, aflétt löndunar-
banninu án þess að fá nokkra
samninga við íslenzku ríkis-
stjórnina og þó að fyrir liggi ó-
tvíræð yfirlýsing íslenzku rikis-
stjórnarinnar um það, að friðun-
arlínan verði færð út á næstunni
í samræmi við fyrirætlanir og
hagsmuni íslendinga.
Hitt er svo annað mál, og geta
menn haft skiptar skoðanir um
það, hvort þörf hafi verið á eða
sæmandi af Guðm. í. Guðmunds-
syni að gefa út persónulegar yf-
irlýsingar um hversu fara skuli
með togara sem leita inn í ís-
lenzka landhelgi með ólöglegan
útbúnað veiðarfæra og um að
það sé hans álit að íslendingar
Hjalti Krlstgeirs-
son heill á húfi
Þjóðviljanum barst í gær
skeyti frá Hjalta Kristgeirssyni
frá Klængseli í Flóa, — ís-
lenzka stúdentinum sem dvalizt
hefur við nám í Búdapest, höf-
uðborg Ungverjalands. Lætur
hann vel yfir líðan sinni.
í tilefni af tilkynningum þeim sem birtar hafa
verið um samkomulag í löndunardeilunni viö
Breta viljum vi'ð taka þetta fram:
1. Ríkisstjórnin hefur enga sampykkt gert eöa
yfirlýsingar gefið af sinni hálfu í máli pessu,
og er pví ekki um að rœða neinn samning
ríkissjtjórnarinnar við brezka togaraeigendur.
2. Við töldum óparft, og óeðlilegt, að íslendingar
gœfu nokkra yfirlýsingu eða nokkur fyrirheit
varðandi landhelgismálið, eða pœr venjur sem
skapazt hafa hjá landhelgisgœzlunni pegar skip
leita inn í landhelgina undan óveðrum.
3. íslenzkir togaraeigendur hafa ekki aflað sér
heimildar til samningagerðar um fisklandanir
i Bretlandi, og hafði peim pó borizt aðvörun
sjávarútvegsmálaráðherra í pví efni áður en
peir fóru utan til samninga.
4. Við teljum rétt og sjálfsagt að Islendingar hafi
samninga við Breta-um fisklöndunarmál, en við
viljum engan pátt eiga í samningum eða yfir-
lýsingum varðandi landhelgismál íslands í pví
skyni að fá með pví brezka togaraeigendur til
pess að létta af sínu ólöglega löndunarbanni.
Lúðvík Jósefsson
Hannibal Vaidimarsson
viðskipti við Breta eins og allar
aðrar þjóðir, en þeir vilja hvorki
kaupa þau viðskipti með því að
fórna sæmd sinni eða þjóðar-
hagsmunum.
Aðalatriði málsins
eins og það liggur nú
fyrir eru þessi:
1. Aðstaða Islendinga!
til að stækka land-
helgina er gjörsam"
lega óbundin og að
því verður unnið af
fullum krafti.
2. Brezkum togurum
eða togurum anrT
arra þjóða verða:
ekki veitt nein fríð*
indi í íslenzkri land-
helgi, um það murl
verða séð.
Gomulka rælr
• r;
einuðu þjóðanna sem lýkur í
janúar eða febrúar í vetur.
Ráðherrar Alþýðubandalagsins
voru algerlega mótfallnir því að
nokkrár yfirlýsingar væru gefn-
ar i þessutn efnum. Birtir blaðið
í dag yfirlýsingu þeirra um af-
stöðu þeiiTa til málsins.
Bretar beittu
ofbeldi
Því skyldi ekki gleymt að það !
voru brezkir togaraeigendur sem
beittu íslendinga ofbeldi með
löndunarbanninu. Það var sett á
til að reyna að svelta íslendinga
til hlýðni og undirgefni við Breta
en hefur þvert á móti orðið ís-
lendingum til stórra hagsbóta.
En söm var gerð Breta fyrir
því. Fyrir það ofbeldi varð ekki
bætt öðruvísi en að aflétta lönd-
unarbanninu skilyrðislaust en að
sjálfsögðu komu ekki til greina
neinir samningar við þá sem of-
beldinu beittu um neinskonar
tilslakanir í réttindamálum ís-
lendinga.
*¥* Aðstaða íslend-
inga óbundin
Að sjálfsögðu fagna allir ís-
lendingar því að Bretar hafa
gefizt upp á ofbeldi sínu og af-
létt löndunarbanninu á íslenzk- tilkynninguna á þrÍðjU
um fiski í brezkum höfnum. Is-
lendingar vilja eiga vinsamlegl
■■■■■■■■■
■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■ ■■■'■■■■■«■■■■■«■■■•■1
Samninganefnd Sameinaða
verkamannaflokksins pólska kom
til Moskva í gær. í ræðu á járn-
brautarstöðinni sagði Gomulka,
framkvæmdastjóri flokksins, að
Pólverjum væru umhugað að
hafa góða sambúð við Sovétríkin,
Bezti grundvöllurinn að góðrí
sambúð væri regla Leníns um
jafnrétti stórra þjóða og smárra,
þar sem ríkti gagnkvæm virðing
fyrir fullveldi og sjálfstæði. Þá'
sagði Gomulka að friðhelgi ves't-
urlandamæra Póllands væri bezti
tryggð með bandalagssamningum)
við Sovétríkin. Helztu forustu-
menn Sovétríkjanna, þar á meðaj
Voroshiloff, Búlganín og Krúsj-
off, tóku á móti Pólverjunum.
Æ. F. R.-félagar lesiðt
síðu!
Samninganefnd Bandartkj-
anna vœntanleg á sunnudag
Samningaviðræður hefjast n.k. mánudag
Fulltrúar bandarísku ríkisstjórnarinnar í samningum’
um endurskoðun varnarsamningsins sem hefjast eigai
n.k. mánudag eru væntanlegir hingað á sunnudag. i I
Þjóðviljanum barst um þetta
eftirfarandi fréttatilkinning frá
sendiráði Bandaríkjanna í gær:
„Sendiráð Bandaríkjanna hér
birti i dag nöfn fulltrúa amer-
ísku ríkisstjórnarinnar, sem
taka munu þátt í samninga-
viðræðum við fulltrúa íslenzku
ríkisstjórnarinnar. Gert er ráð
fyrir, að viðræðufundir hefjist
n.k. mánudag og verða þar
ræddar tillögur, sem fram hafa
koinið um endurskoðun varnar-
samningsins.
Ambassador Bandarikjanna
hér á landi, John J. Muccio,
verður formaður bandarískui'
samninganefndarinnar. AðríiJ
fulltrúar Bandaríkjastjórnar J
nefndinni eru: James H. DougI-»
as, aðstoðarflugmálaráðherT®
Bandaríkjanna og Marselius C*
Parsons frá utanríkisráðuneytl
Bandaríkjanna. Hr. Parsons 61!
forstjóri þeirrar deildar utaa-
ríkisráðuneytisins, sem fjallai!
um málefni brezka samveldig-
ins og Norður-Evrópu. Banda-
ríska samninganefndin er vænt-i
anleg til íslands n.k. sunnudagj
með flugvél frá Washington. '
(Frá sendiráði Bandaríkjatina1!