Þjóðviljinn - 05.05.1957, Blaðsíða 5

Sunnudagur 5. mai 1957 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Félagslegar framfsrir á ölf
svioum si
En betur má ef uuy<
SameinuSu þjóSimar
Geysimiklar framfarir hafa átt sér stað á öllum sviðum
félagsmála í heiminum hin siðari ár. Meðalaldur manna
hækkar jafnt og þétt, einkum meðal hinna svonefndu
frumstæðu þjóða, og barnadauöinn minnkar til muna.
Farsóttum, sem áöur felldu fólk i tugþúsundatali, er
haldið í skefjum. Fíamleiðslu nauðsynja, svo sem mat-
væla, fleygir fram.
Þó er einn hængur á í því þær hefðu ekki verið hindraðar
af stjórnmálaástæðum og vegna
seg/o
sambandi; aukningin er bund-
iii við einstök lönd og þjóð-
ir. Fleiri börn jarðarbúa
njóta menntunar en áður hef-
ur þekkzt og jafnvel þeir, sem
komnir eru til ára, setjast á
ckólabekk, þótt ekki sé til ann-
ars en að læra að lesa og
skrifa. Þjóðartekjurnar fara
fram úr því sem bjartsýnustu
menn gátu gert sér vonir um
fyrir nokkrum áum.
Um þessar framfarir og fleiri
má lesa í bók, sem Sameinuðu
þjóðirnar hafa gefið út og sem
nefnist Report on tlie World
Socia.ll Situation (Skýrsla um
ástand í félagsmálum heims-
ins). 'Eókin er samin af sér-
fræðingum i skrifstofum Sam-
einuðu þjóðaima og i samvinnu
við sérfræðinga frá sérstofnun-
um Sameinuðu þjóðanna: ILO
(Alþjóða vinnumálaskrifstof-
unni), FAO (Matvæla- og land-
búnaðarstofnuninni), UNESCO
(Menntunar-, menningar- og
vi sindastof nuninni) og WHO
(Alþjóða heilbrigðismálastofn-
uninni).
í þessum hluta skýrslunnar
er einnig drepið á skuggahliðar
stórborgarlífsins, t. d. vaxandi
afbrot.
Umferðarslysin ofarlega
á listanum
Hvað snertir heilbrigðismálin
í heiminum bendir skýrsla Sam
(inuðu þjóðanna um ástand fé-
fjárfestingar til hervæð?ngar.'< lagsmálanna í heiminum á, að
Mótefni við krabba
talið vera í blóðinu
Læknar birta niðurstöður aí tilraunum
á mönnum
f líkama heilbrigöra manna er mótefni gegn krabba-
meini, og það ætti að vera hægt að nota við að búa til
bóluefni gegn sjúkdómum.
Mörg félagsleg alþjóða
vandamál hafa verið levst og
víða hafi tekizt að útrýma far-
sóttum eins og t.d. malaríu. í
önnur komið í staðinn á þess- i^aðar- og framfaralöndunum
um fimm árum, sem skýorslan er lö&ð áherzla á að huS
nær til. Þannig er það t. d. með á helztu sjúkdómum þeirra
flóttamannavandamálið, sem j tima sem við lifum á, krabba-
iar ofarlega á baugi 1950. Það meiui hjartasjúkdómum. Þá
má geta þess, að umferðarslys-
in eru ofarlega á listanum yfir
banamein og örkuml. Upplýst
er að enn þjást um 50.000.000
iiianna í heiminum af sárasótt
er frambosia nefnist og að um
400.000.000 eru sýktir af bil
eða filarisis, en það
tókst að leysa vandræði flótta-
manna þá og flestir þeirra una
nú í nýjum heimkynnurr En
vegna atburðanna í Kóreu,
Vietnam og nú síðast ! Ung
lerjalandi hafa ný flótta-
rnannavandamál skapazt, og
bíða þau úrlausnar.
Flóttinn úr sveituuum
Á sumum sviðum hefur vöxt-
ir og viðgangur skapað ný fé-
logsleg vandamál. Svo er t. d
um vöxt þann er hlaupið hefur
í íbúafjölda bæja og borga um
allan heim vegna flóttans úr
sveitunum. Er þetta alvarlegt
vandamál víða um heim, en ef
til vill hvað eifiðast viðureign-
ai í frumstæðu löndunum. Frá
Til uimræðu á þingi ECOSOC
I VOF
Skýrsla þessi verður lögð til
grundvallar fyrii- umræður um
félagsmálin í heiminum á árs-
þingi Efnahags- og félagsmála-
ráðs Sameinuðu þjóðanna (EC
ÖSOC), sem kemur saman í
New York og síðar í Genf á
þessu vori og sumri komanda.
Ráðið hefur lagt áherzlu á, að
fiam komi þær framfarir og
þær breytinga, sem oiðið hafa
í félag’smálum heimsins síðast-
liðin. 5 ár, en það var árið 1952,
að samin var skýrsla um fé-
lagsmál heimsins i heild að til-
hlutan ECOSOC. Var það
fyrsta skýrsla sinnar tegundar,
sem samin hafði verið.
REPORT ON THE WORLD
SOCEAL SITUATION bendir á
þá staðreynd, að framförum í
hei’iimm er harla ójafnt skipt,
og a.ó enn ríki fátækt og eymd
um víða veröld. 1 skýrslunni
seghr t. d. orðrétt; „Framfar-
irnar hefðu orðið emi meiri í
lieiininum á þessu tímabili, ef
J„ B. Adams höf ðar
meiðyrðamál
Joiin Bodkin Adams, brezki
læknirinn sem sakaður var um
morð á sjúklingum sínum en
sýknaður, tilkynnti nýlega
að hann myndi höfða meiðyrða-
mál gegn þrem brezkum blöð-
um, ©aily Mail, Daily Mirror og
News Chronicle. Lögfræðingar
hans, sögðu að til mála kæmi
málssókn gegn ýmsum blöðum
því um síðustu dldamót hefur
t. d. fólki sem býr í bæjum og nióti, segir í skýrslimiii, ríkir
Þetta er álit þriggja banda-
rískra lækna, Chester Southam,
Aliee Moore og C. Rhoads Þau
birtu niðurstoður af krabba-
meinsrannsóknum sínum á þingi
bandarískra krabbameinssér-
fræðinga í Chicago á dögunum.
Læknarnir þrír telja að varn-
arefnið við krabbameini sé pró-
perdín, hvítuefni sem er í blóði
heilbrigðra manna en skortir í
blóð krabbameinssjúklinga. •
Krabbafruiuuni
spýtt i fanga
Skýrsla þremenninganna á
þinginu í Chicago fjallaði um til-
raunir, sem gerðar voru síðast-
liðinn vetur á 65 föngum í fylk-
isfangelsinu í Ohio oe. 65 krabba-
meinssjúklingum. Tilraunin var
fólgin í því, að krabbameins-
frumum var komið fyrir undir
hariasis
eru sjúkdómar sem stafa frá
sníkjudýriun og eru algengir í
hitabeltislöndum.
Sífellt hungiir
Mönnum hcfur tekizt að fyr-
u’byggja hungursneyð i stómm
stií, bæði með því að stuðla að
nukinni matvæiaframleiðslu og
með þvi að flytja matvæli til
staða, þar sem hungursneyðar
má vænta. En það þýðir ekki,
að allir séu mettaðir. Þvert á
borgum i Afríku- og Asíulönd-
um f jölgað um helming, og enn
sífellt hungur á mörgum stöð-
um í heimimun og milljónir
hækkandi. I.manna fá aldrei magafylli allt
Afríku, Asíu og Suður-Ameríku sitt líf. Það er t. d. álitið, að
hefur flóttinn úr sveitunum j engar framfarir hafi orðið í
valdið slíkum stórbreytingum í næringarmálum heimsins í heild
fer íbúataian
Ermahnappar
shotropn
Vöruhús i New York býður
til sölu á 8.95 dollara (145
krónur) ermahnappa úr silfri,
sem jafnframt eru skotvopn
Gripir þessir eru smíðaðir
í Japan og einungis seldir
þeim sem framvísa byssuieyfi.
Hlaupvíddin er 0.8 millimetr-
ar og kúlurnar eru ekki lífs-
hættulegar, segir seljandinn,
sem mælir með vopninu við
þá sem mega búast við að
eiga hendur sínar að verja.
Ermahnappabyssan er hljóð-
laus.
félagsmálum, að víða horfir til
vandræða. Fólksfjölgunin í
borgunum er hlutfallslega ör-
ari en iðnaðarþróunín. Land-
liúnaðurinn getur ekki fram-
leitt fæðu handa öllum hinum
nýju íbúum í borgunum. Þetta
fólk, sem áður framleiddi sinn
mat sjálft og var ef til vill af-
frá því fyrir síðasta strið
Mannkyninu fjölgar svo ört —
t. d. fjölgaði ibum jarðar um
172 milljónir á árunum 1951—
1955 — að það er erfitt að
auka matvælaframleiðsluna í
réttu hlutfalli við fólksfjölgun-
ina.
(Report on the World Soeial
lögufært, byggir nú á annarra Situation má fá hjá umboðs
framleiðslu. Víða verður því að
grípa til innflutnings matvæla
frá öðrum löndum, oft liinum
efnaðri iðnaðarlöndum.
inanni bókaútgáfu Sameinuðu
j jóðanna á Islandi, Bókaverzl-
rn Sigfúsar Eymundssonar í
I. eykjavík).
Ford styrkir
menningarskipti
Fordstofnunin bandaríska
veitti nýlega 500.000 doll-
ara (rúmar 8 milljónir króna)
til að stuðla að auknum menn-
ingarskiptum milli Póllands og
vesturlanda. Fé þessu verður
m.a. varið til að"kosta gagn-
kvæmar lieimsóknir vísinda-
manna, listamanna og kennara.
húðinni á öilum sem þátt tóku
í tilrauninni.
Fángarnir, sem allir vor.u við
beztu lieilsu þegar tilraunin var
gerð, losnuðu allir brátt við
krabbameinsfrumurnar, þær
eyddust í holdi jbeirra. Hjá
krabbameinssjúklingunum 65
tóku aðskotafrumurnar hins veg-
ar að aukast og margfaldast, svo
að nema varð þær á brott með
skurðaðgerð.
Þegar tilraunin var endurtek-
in, kom í ljós að Iíkamir heil-
brigðu tilraunaniannanna eyddu
nú krabbameinsfrumunum enn
skjótar en í fyrra skiptið, án til-
lits til þess, bverskonar krabba-
meinsfrununi var komið fyrir
undir. liúðinni á þeim. Það kom
í ljós, að því meira próperdín,
sem var í blóði niannanna, þeim
mun örar eyddust krabbameius-
frumurnar. Læknamir þrír, sem
tilraunina gerðu, starfa við Slo-
an-Kettering' stofnunina í New
York.
Tilraunir á dýrum
Þrír aðrir læknar fluttu í
Chicago skýrslu um svipaða til-
raun á rottum. Krabbameins-
frumum var komið fyrir undir
skinninu á rottunum, en í hálf-
an hópinn var auk þess spraut-
að zymósan, efni sem örvar
próperdínmyndun. Niðurstaðan
varð, að krabbameinsfrumurnar
eyddust í sex af hundraði af
þeim rottum sem ekkert zymós-
an fengu en í 67 af hundraði
þeirra sem fengu efnið.
Fleiri læknar skýrðu frá dýra-
tilraunum, sem sýndu að í blóði
tilraunadýra, sem fengið höfðu
í sig krabbameinsfrumur úr
mönnum, myndaðist mótefni sem
megnaði að eyða krabbameins-
frumum. Vísindamennirnir töldu,
að tiiraunir þessar sýndu, að tök
ættu að vera á að finna bóluefní
við krabbanieini.
Þessar þrettin brezku blómarósir, frá Skotlandi, Birmingham, Manehester og London, taka
þátt I úrslitakeppni um tltlliim Pinup-stúlkan 1957. l*ví miður mun nýyrðanefnd ekki enn
hafa fundið íslenzkt orð um plnup, en það er stúlka sem myndast. svo vel, að karlmenn
sækjast eftir að festa myndir af lienni upp á veggi i vistarverum sinum með telknibólum
Mælast illa fyrir
Krabbameinstilraunir banda-
rísku læknanna á föngunum i
Ohio hafa mæizt iila fyrir meðat
ýmissa stéttarbræðra þeirra í
Evrópu. Benda þeir á að ekki sé
hægt að líta svo á, að menn geii
sig fram af frjálsum og fúsiun
vilja til hættuiegra tilrauna sem
þessara þegar um fanga sé að
ræða. Auk þess teija evrópskir
vísindamenn, að alls ekki eigi
að gera á mönnum tilraunir, sem
vera megi að stofni lífi þeirra og
heiisu í voða.
ÖhreSiit orð
Enski lávarðurinn Barnby hef-
ur áhyggjur af þvi, hve orðiði
„nýlenda" og öll orð sem af því
eru ieidd eru orðin illa þokkuð.
Hann hefur ákveðið að bera
fram í lávarðardeildinni fyrir-
spurn til rikisstjórnarinnar,
hvort hún tel.ii ekki ráðlegí að
breyta nafni nýlendumálaráðu-
neytisins og kalla það til dæmis
„ráðuneyti landanna handan
hafsins11