Þjóðviljinn - 11.01.1958, Qupperneq 6

t6) ÞJÓÐVTUINN — Laugardagur 11. janúar 1958
{SJÓÐVIUINN
ÚtKefandl: Samelmngarflokkur alÞýðu — Sósiallstaflokkurlnn. — RitstJórar
Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson. — Fréttaritstjóri: Jón
Bjarnason. — Blaðamenn: Ásmunóur Sigurjónsson, Guðmundur Vigfússon,
ívar H. Jónsson, Magnús Torfl Ólafsson, Sigurjón Jóhannsson. — Auglýs-
ingastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prent-
smiðja: Skólavörðustíg 19. - Sími: 17-500 <5 línur); — Áskriftarverð kr. 25 &
mán. í Reykjavik og négrenni; kr. 22 annarsst. — Lausasöluverð kr. 1.50.
Prentsmiðja Þjóðviljans
w----------------------------J
Sókn og sigurvilji
VT’yrsti öpinberi kjósendafund-
*■ urinn í Reykjavík fyrir
bæjarstjómarkosningarnar var
haldinn af Alþýðubandalaginu
í fyrrakvöld í Austurbæjarbíói.
Og fundarsóknin var með þeim
hætti að þetta stærsta sam-
komuhús Reykjavíkur var troð-
fullt af áhugasömum áheyrend-
um. Ræðumenn Alþýðubanda-
lagsins röktu þar hver af öðr-
um mörg mikilsverðustu atriði
bæjarmálanna og sýndu með
glöggum rökum og dæmum
fram á vanræksluna, valdníðsl-
úna, fjársukkið og óreiðuna
sem viðgengst undir stjórn í-
halds'ins á bæjarmálunum.
á röktu ræðumenn ítarlega
kosningahorfurnar og sýndu
fram á það með óvefengjanleg-
um rökum að eina örugga leið-
In til að losna við íhaldið og
skapa bæjarfélaginu heiðarlega
framfarastjórn er að allir í-
haldsandstæðingar í Reykjavík
fylki sér nú um Alþýðubanda-
lagið en dreifi ekki atkvæðum
sínum á vonlaus framboð.
Vinstri menn og aðrir andstæð-
íngar íhaldsóreiðunnar yrðu nú
®ð hafa í huga að Alþýðu-
flokkurinn væri nú vonlaus
Hæg
JÁheiIindi á borð við þau sem
” Alþýðuflokkurinn býður nú
fylgismönnum sínum munu allt
að því einsdæmi í íslenzkum
stjórnmálum. Flokkurinn er í
opinberu og yfirlýstu kosninga-
bandalagi við Sjálfstæðisflokk-
inn í verkalýðsfélögunum, og
hikar ekki við að nota þar öll
áhrif sín til skemmdarstarfsemi
í fyllstu samvinnu við stjóm
Sjálfstæðisflokksins. Jafnframt
sitja svo tveir ráðherrar flokks-
ins i vinstri stjórn ásamt Fram-
sóknarflokknum og Alþýðu-
bandalaginu, og Alþýðuflokkur-
inn þykist einnig samtimis
s'tanda í kosningabaráttu sem
andstöðuflokkur Sjálfstæðis-
flokksins í Reykjavík! Er ekki
að furða þó hver höndin sé
upp á móti annarri í flokki
sem þannig pólitík rekur, enda
þykir framboðið í Reykjavík
bera þess vott að það sé fyrst
og fremst til málamynda. Fram-
boðslista með nöfnum Magnús-
ar Ástmarssonar og Óskars
Hallgrírrissonar eístum mun
vart af þeim bjartsýnustu ætl-
að að halda fylgi A'þýðuflokks-
fns hvað þá að sópa að nýju
fylgi.
uðmundur J. Guðmundsson
lýsti á einkar skemmtileg-
an hátt í ræðu á fundinum í
Austurbæjarbíói hinni þríþættu
kosningabaráttu Alþýðuflokks-
ins í Reykjavík nú í janúar.
Fram að miðnætti 19. janúar
hyggst Alþýðuflokkurinn í
með nema eitt sæti, Framsókn
sömuleiðis og að Þjóðvamar-
maðurinn lægi fyrirfram í
valnum. Alt ylti þvi á skihiingi
og glöggskyggni vinstri manna
almennt á því að dreifa ekki
atkvæðum sínum á fyrirfram
vonlaus framboð, heldur ráð-
stafa þeim á þann framboðs-
listann sem einn hefði mögu-
leika á að fylkja um sig þeim
þúsundum Reykvíkinga, sem
saman þurfa að standa til þess
að fella ihaldið og skapa bæn-
um starfshæfa stjórn. Alþýðu-
bandalagið er langstærsti and-
stöðuflokkur íhaldsins og sá
eini sem býr yfir þeim þrótti
og sóknarhug sem á þarf að
halda til að leggja það að velli.
T¥inn glæsilegi kjósendafund-
ur í Austurbæjarbíói í
fyrrakvöld bar þess glöggan
vott, iað Reykvíkingar gera sér
þetta betur og betur Ijóst með
hverjum degi. Mannfjöldinn
sem þar var saman kominn og
undirtektir við ræðumenn bera
vitni um þann áhuga og sókn-
arhug, bjartsýni og sigurvilja
sem sú alþýða þarf að vera
gædd sem leggur til orustu við
spillingaröfl íhaldsins í Reykja-
vík og er ráðin í að sigra.
er leið
Reykjavik verja öllum kröft-
um sínum til að sannfæra
reykvíska verkamenn um að
þeim sé fyrir beztu að kjósa
með Sjálfstæðisflokknum, og
unnið er á sameiginlegri kosn-
ingaskrifstofu að því verkefni
að afhenda Sjálfstæðisflokkn-
um yfirráð i stærsta verka-
lýðsfélagi landsins, Dagsbrún,
En þegar komið er fram yfir
miðnætti 19. janúar, kveðja
foringjar Alþýðuflokksins i
Reykjavík innilega bandamenn
sína og hefja nýja kosninga-
baráttu, að þessu sinni gegn
Sjálfstæðisflokknum í Reykja-
vik. Og mundi þá ekki veita
af hröðum tiltektum, því þá
þarf ,að sannfæra reykvíska
verkamenn, sem Alþýðuflokkn-
um fylgja, um að nú riði á að
þeir kjósi gegn Sjálfstæðis-
flokknum- Og ekki er nema
ein einasta vika til stefnu.
"jlM’eð slíkum óheilindum er
■^'■*engu líkara en Alþýðu-
flokkurinn sé staðráðinn í að
fremja sjálfsmorð sem verka-
lýðsflokkur og s'tjórnmálaflokk-
ur. Hann- þob'r ekki marga á-
líka „sigra“- í verkalýðsmálum
og í Iðju og Trésmiðafélaginu í
fjTra, og honum verður ekki
langra h'fdaga auðið ef klíku
þeirra Áka Jakobssonar, Jóns
Sigurðssonar og Þorsteins Pét-
urssonar tekst að sundra nú-
verandi stjórnarsamstarfi og
hengja. flokkinn utan í Sjálf-
stæðisflokkinn.
Hlutlaust belti og hermál
rædd á Norðurlöndum
Áíök um hernaðarutgjöld og kjarnorkuvopn milli
herforingja og ríkisstjóma Noregs og Danmerkur
Staða Noregs og Danmerkur
innan A-bandalagsins hefúr
mjög verið á dagskrá undan-
famar vikur. Á fundi æðstu
manna bandalagsrikjanna í
Paris fyrir jólin sýindi sig
að forsætisráðherrar þeirra,
þeir Gerhardsen og Hansen,
voru fremstir í flokki þeirra,
sem höfnuðu forustu Banda-
ríkjanna; utanrikisstefnu Dull-
esar og hernaðarfyrirætlunum
Eisenhowers. Þeir lýstu yfir,
að Bandaríkjamönnum þýddi
Finn Moe
ekki neitt að leita til þeirra
um stöðvar fyrir kjarnorkueid-
flaugar sínar, Danir og Norð-
menn væm fastráðnir í að
leyfa engar erlendar herstöðv-
ar í löndum sínum á friðar-
tímum. Jafnframt hvöttu þeir
til viðræðna við Sovétríkin um
ráðstafanir til að draga úr við-
sjám í Evrópu og binda endi
á vígbúnaðarkapphlaupið. Ger-
hardsen framdi meira að segja
þá höfuðsynd gegn stefnu Dull-
esar og yfirherstjómar A-
bandalagsins, að hvetja til ná-
kvæmrar athugunar á tillögu
Pólverja um að enginn kjam-
orkuvígbúnaður eígi sér stað á
belti um miðja Evrópu.
i^erhardsen og Hansen hafa
'-T fengið margt óblítt orð í
eyra hjá bandariskum blöðum
og bandarískum stjómmála-
mönnum fvrir afstöðuna á Par-
ísarfundínum. Sumir tala um
sósíaldemókratiska herferð
gegn A-bandalaginu og benda á
að Verkamannaflokkurinn
brezki og þýzkir sósialdemó-
kratar eru andvígir mörgum
höfuðatriðum þeirrar stefnu,
sem Bandaríkjamenn reyna að
þröngva upp á bandalagsríkin.
Aðrir fjargviðrast yfir að hlut-
leysisstefna .vaði uppi i A-
bandalaginu. Einn af þeim
blaðamönnum Bandaríkjanna.
sem margfróðastur er um evr-
ópsk stjómmál, hefur nýlega
látið i Ijós álit sitt á afstöðu
Gerhardsens og Hansens á
Parísarfundinum. Hann er C.
L. Sulzberger, sonur útgefanda
New York Times og yfirmaður
fréttaritara blaðsins utan
Bandaríkjanna. Reynir hann að
hughreysta landa sina með því
að ekki þurfi að óttast að Nor-
r---------------------'
Erlend
t f a i 12 d t
---------------------y
egur og Danmörk rjúki úr A-
bandalaginu einhvem næstu
daga, enda þótt forsætisráð-
herrar þeirra hafi hafnað
bandarískum eldflaugastöðvum,
en segi-r einnig: „Ein kynleg-
asta hlið hins nýja viðhorfs (í
samskiptum Bandarikjanna og
bandamanna þeirra í Evrópu)
er að ríki á meginlandinu virð-
ast í fyrsta skipti geta leyft sér
einangrunarstefnu, þar sem
hinsvegar jafnvel hinir æstustu
einangrunarsinnar í Banda-
ríkjunum verða nú að viður-
kenna að þessháttar draumar
hafa ekki við rök að styðjast.
Svo er mál með vextj að með
tiikomu iangdrægra eldflauga
verða Bandarikin og Sovétrikin
tæknilega fær um að skjóta
hvort annað í r.úst án þess að
árásirnar bitni á svæðunum
sem i milli þeirra hggja. Þess-
ari hugmynd velta menn nú
mjög fyrir sér á Norðurlöndum.
Þar hefur hlutlevsishefðin ver-
ið sterk kynslóð eftir kynslóð.
Svíar hafa alltaf haldið því
fram að hlutleysi þeirra væri
rökrétt einmitt af þessari á-
stæðu. Meira að segja áður
en hin fjarstæðukennda öld
eldflauganna rann upp, var
staðhæft í Stokkhólmi að land-
Thorkil Kristensen
ið gæti komizt hjá striðsógnum,
jafnvel þótt sprenguflugvéia-
flotar stríðsaðila færu grenj-
andi um háloftin yfir því.
Þetta viðhorf speglast iiú í
Noregi og Danmörku“ (New
York Times 30. des. 1.957).
i Norðurlöndum verður
Á*- mönnum einkum tíðrætt
um tillögurnar sem fram hafa
komið um hlautlaust belti í
Mið-Evrópu. Einn af foruslu-
mönnum Vinstri floKksins, ann-
ars stærsta flokks Danmerkur,
Thorkil Kristensen fyrrverandi
fjármálaráðherra, ræddi þetta
mál ýtarlega í grein £ Kastp-
mannahafnarblaðinu ®agesns
Nyheder á mánudaginn. Hartn
segir m. a.: „Líti maður á hug-
myndina um hlautlaust beiti
sem samningsatriði, verður því
ekki neitað, að hún er athug-
unar verð. Við getum ekkj —
og alls ekki eins og nú háttar
til — búizt við því að Sovét-
rikin hörfi úr stöðvum sínum
í Austur-Evrópu án þess að fá
eitthvað í staðinn". Kristensew
er þeirrar skoðunar, að hemað-
ariega væri hlutlaust ’ svæðí
þýðingarmeíra en marg'ir vrlja
vera láta. Jafnvægið í gereyð-
ingarvopnum hafi aukíð þýð-
ingu hefðbundins vopnabúnað-
ar, og ef 1000 kílómetra breítt
hlutlaust belti kæmi til
E. J. C. Quistgárd
sögunnar, væri hættunni á
skyndiárás með slikum
vopnum bægt frá Síðan bend-
ir hann á að mikil breytxng
yrði á stöðu Danmerkur, ef
Þýzkaland og Pólland yrðu
hlutlaus. Þá væri úr sögunni
hætta sem Danmörku stafaði af
sovézkum stöðvum á suéur
strönd Eystrasalts. Loks bendir
Kristensen á að Danmörk yrði
mjög einangrað A-bandalags-
land, ef Þýzkaland íæri úr A-
bandalaginu. I Noregi hefur
Finn Moe, formaður utanríkis-
málanefndar Stórþingsins, itrek-
að tillögu Gerhax'dsens forsæt-
isráðherra um að Vesíurveldin
falíist á að ganga til samnmga
um uppástunguna um svæði án
kjarnorkuvopna í Mið- Evrópu.
TT’inu aðilamir í Noregi og
Danmörku, sem látið hafa
í Ijós verulega óánægju með
stefnu ríkisstjórnanna í her-
málum, eim hershöfðmgjamir.
E. J. C. Quistg&rd eðmíráll,
yfiríoringi herafla Danmerkur,
hefur látið þá skoðun í ijós að
Danir eigi að þiggja boð Banda
ríkjamanna um kjarnorkuvopn.
Sama sinnis er Bjame Gen
hershöfðingi, forseti norska her-
ráðsins. í viðtali við hermanna-
biaðið Maimskapsavisa . segir
hann: „Við höfum brýna þörl
á þeim aukna mætti sem kjam-
Framhald á 11. síðu.