Þjóðviljinn - 23.03.1958, Blaðsíða 4

'á) — ÞJÖÐVILJINN — Sunnudagur 23. marz 1958

■ SRAIÞATTU
Ritstj&ri:
Sveinn Kmtinsson
é
-<*>
Teksf Bofvmnik oð endur-
heimta heimsmeistaratignina
Eftir fyrstu einvígisskákum reykháfur hinn mesti var t.d
jþeirra Botvinniks og Smisioffs. í tveggja ára vín- og tóbaks
að dæma, þá virðist sá fvrr- bindindi áður en hann vanr
nefndi vera í sérstaklega góð- titilinn af Euwe. Botvinnik sem,
um keppnisham og óneitanlega neytir hvorki tóbaks né áfeng
hefur hann náð góðu forskoti is undirbýr sig bæði andlegr
þótt enn sé að sjálfsögðu of og líkamlega af stakri alúð e:
snemmt að spá um. hvort það honum þykir mikils við þurfa
endist honum til vinnings. Fer hann þá í fjallgöngur
Núverandi heimsmeistari er rennir sér á skíðum og skaut-
ekkert lamb að leika sér við, um til að sty.rkia úthald líkam-
og revnslan hefur sýnt að ans> en Þess á milli sekkur hann
kepnnismórall hans er næsta ser niðnr í byrjanateoríur þær
óbrotgjarn þótt í móti blási. er hann hyggst beita. Ská’kir
Ég þekki líka mann sem Þ*r sem ég hef séð úr yfir-
veðjaði svellkaidur heilli Áka- standandi einvígi benda til þess
vítisflösku á Smisloff, eftir að að í þetta skipti hafi honum
hann hafði tapað þremur ekki fatazt undirbúningurinn
fyrstu skáíkunum. Mun sú a.m.k. hvað síðasttalda atrið-
skoðun nokkuð almenn að ið snertir. 'Ef til vill kemur
Smisloff kunni að reýnast öllu betur í ljós, er líða tekur á
úthaldsbetri en Botvinnik og einvígið og verulega fer að
sá 10 ára aldursmunur sem reyna á úthaldið, hve vel hon-
á þeim er kunni að hafa sínar um hefur tekizt til með hitt
verkanir er fram í sækir þeim atriðið, líkamsþjálfunina, að
eldri í óhag. þessu sinni. Við bíðum og sjá-
, * um hvað setur.
En ef svo skyldi fara, að
Botvinnik endurvinni sinn
glataða titil, þá væri það í
annað skiptið sem slíkt kæmi
fyrir í skáksögunni. Landa
hans Aljechin tókst fyrstum
manna að vinna það afrek ár-
ið 1937, er hann sigraði þá-
verandi heimsmeistara dr. Max
Euwe i einvígi, en hafði tap-
að fyrir honum titlinum tveim- í tilefni af því, að ung-
ur árum áður. verski stórmeistarinn L. Szabo
Þeim Aljechin og Botvinni'k mun væntanlegur hingað til
er það sameiginlegt, að báðir lands til þátttöku í Skák-
hafa verið taldir sérfræðingar þingi Islands þykir.mér hlýða
í að undirbúa sig undir skák- að birta að þessu sinni
keppni. Aljechin, sem þótti að fyrstu skák, sem þessi frægi
jafnaði sopinn góður og var meistari hefur teflt gegn ís-
Szabo og
Snævarr
S Z A B O
lendingi. Það var á Olympíu-
skákmótinu í Miinchen árið
1936, en þá var Szabo aðeihs
17 ára að aldri. S'kálc þessi, og
sérstaklega hin snjöllu lok
hennar er talsvert kunn er-
lendás og hefi ég séð lokastöðu
hennar bregða fyrir í erlend-
um skáktímaritum annað veif-
ið.
Það féll 'í hlut Árria Sriævarr
að verða fyrstur íslendinga
til að þreyta fangbrögð við
þennan harðskeytta fjölbragða-
kappa skákarinnar.
Hvítt: Szabo
Svart: Árni Snævarr
Frönsk vörn.
1. d4 e6
2. e4 d5
3. Rc3 dxe4
Frönsk vörn gefur svörtum
alltaf dálítiö þröngt tafl, enda
þótt dr. Euwe teldi hana á
sínum tíma nothæfa gegn
öllum nema Aljechin! og
ýmsir stórmeistarar þar á
meðal Botvinnik hafi oft beitt
henni með góðum árangri.
Afbrigði það sem Árni vel-
ur er kennt við pólska stór-
meistarann Rubinstein og er
allmiklu sjaldséðara en 3. . . .
Bb4 eða 3.........Rf6.
4. Rxe4 Rb-d7
5. Rf3 Rf6
6. Rxf6t Rxf6
■ 7. Bd3 Be7
8. 0—0 0—0
9. De2 b6
Árni hefst strax handa
koma drottningarbiskup sín-
um í spilið og fylgir þar for-
dæmi sjálfs Rubinsteins. Önn-
ur hugmynd er að leitast við
að létta tafiið með c5 þegar
í stað.
10. Bgo Bb7
11. Ha-dl
Nú er ekki svo auðvelt að
leika c5 og svart.ur er í hálf-
gerðum vandræðum með
drottningu sína.
1.1*.’*“- >' >.,I)g8
20. Bc5
Gagnslaus leikur. Bf8 strax
var jafngott.
21. b4! Bf8
Áð sjálfsögðu ekki 21. . .
Bd4 vegna 22. 23. Bh7t osfrv. Bxd4, Hxd4
22. Hd2 De7
23. ííe3 Bb7
24: He2 25. f4 Rh7
Hyggst herða sóknina með
frarnrás f-peðsins.
25. f6
Slæm veiking og raunar
uppgjöf í stöðipegum skiln-
ingi. En hvítur hefur byggt
upp það sterka sóknarstöðu
að ekki verður beut á neina
fullnægjandi varnarleið.
26. Rg4 Dc7
27. Hg3 Kíi8
28. Bxh7 Hdlf
29. Hel Hxelt
30. Bxel Kxh7
I fljótu bragði virðist svart-
ur hrfa létt nokkuð á sér
12. c4 He8
13. Re5
Nú hótar Szabo 14. Bxf6,
Bxf6. 15. Bxh7t, Kxh7. 16.
Dho+,Kg8. 17. Dxf7+ og sið-
an Hd3 og mát verður ekki
varið.
Næsti leikur Árna gorir við
þessari hótun, en- veikir rnn
leið kóngsstöðuna hættulega
mikið.
13. — — h6
14. Bd2 c5
Nú rýmkast nolckuð um
svartan á drottningarvæng.
15. Bc3 cxd4
16. Bxd4 I)c7
17. Bc3 Hii-d8
18. Hf-el Ba8
Árni á erfitt ta.fl. 18 ... .
Rd7 yrði t.d. svcrað með ridd-
arafórn á f7. Með hinum
gerða íeik undirbýr hann hót-
anir gegn kóngsstöðu hvíts,
sem Szabo á þó næsta auðvelt
með að verjast.
19. Dc3 Db7
20. Dh3!
Þarna sjtendur drottningin
Ijómandi vel jafnt til sókn-
ar sem varnar.
með uppskiptunum, en það er
þó aðcins sjónblekking.
Svart: Arni Snævarr
ooooe fgh
ABCOPSQH
Hvítt: Szabo
31. DxhSf!!
Snotur drottningarfórn,
sem gerir snögglega út um
taflið.
31. ----- Kg8
Ef 31. .... gxh6 kemur
32. Rxf6t, Kh8. 33. Hg8 mát.
32. RxfGf Kf7
33. Dg6t /
Árni gafst upp. Mát í þ'riðja
leik verður ekld varið.
Skákin er gott dæmi um
hinn sóknþi’ungna stíl Szabos,
Á að banna unglingum
Sigurður Þórarinsson talaði
um daginn og veginn síðast-
liðið mánudagskvöld. M. a.
minntist hann á þá staðreynd,
að eftir að hafa birt fjálgleg-
ar greinar um íslenzku hand-
ritin í mörg ár, létust dag-
blöðin hér varla vita af því,
er sá maður, sem kunnugastur
er 'handritunum, flutti erindi
um þau hér í Gamla bíói
fyrir nolckrum dögum. Það er
ekki nema eðlilegt þótt spurt
sé, hvað valdið hafi þögn
hlaðanna um þennan viðburð.
Ef danskur barnakennari ein-
hversstaðar í Danmörku segir
eitthvað um handritin, þá eru
ummæli hans gerð að stór-
frétt í íslenzkum blöðum, en
þegar sá íslenzkur fræðimað-
ur, sem gerzt hekkir uppruna
og sögu handritanna, ræðir
um þau við landa sina a
þeirrp eicin tungu, þá látast
blöðin varla vita af því, hvað
þá að þau sæu ástæðu til að
að aka dráttarvélum
hvetja almenning til að hlýða
á fyrirlesturinn. í einu dag-
blaðanna las ég þó lofsamlega
frásögn af fyrirlestri Jóns
Helgasonar, skrifaða af konu,
sem á hann hlýddi, og í Þjóð-
viljanum var hans getið á
sama hátt og annarra atriða
á bókmenntaviku Máls og
menningar. Það fer varla hjá
þvi, að það vakni hjá manni
grunur um, að áhugi ýmissa
íslenzkra manna fyrir hand-
ritunum risti ekki eins djúpt
og þeir sjálfir vilja láta skína
í — stundum. —
★
Talsverðar umræður hafa orð-
ið um það bæði innan þings
og utan, hvort banna skuli
með lögum, að börn séu látin
stjórna dráttarvélum og öðr-
um búvélum. Eru fulltrúar
bænda vfirleitt á móti því að
þetta verði bannað, og í svari
við spurningu Morgunblaðsins
þar að lútandi, komst einn
þeirra m.a. svo að orði: „Nei,
það á eklci að banna. Bændur
eiga að vera frjálsir með ung-
linga sína í þeim efnum, ut-
an þjóðvega á eigin landi.
Bæjarmenn geta haft sína
unglinga heima og haldið
þeim þannig frá allri hættu“.
Ég er ekki sammála þessum
bónda. Ég held, að þ-að væri
reynandi að lögákveða eitt-
hvert aldurstakmark, t. d.
miða við að unglingarnir
hefðu náð 14—15 ára aldri,_
eða jafnvel 16 ára aldri, eins
og gert var ráð fyrir í frum-
varpinu, sem nú er til um-
ræðu á Alþingi. Það er sjálf-
sagt rétt, að margir tólf og
þrettán ára strákar séu fullt
eins flinkir að aka dráttar-
vélunum eins og þeir, sem
eldri eru, en hvað segja menn
um það, ef börnum á þeim
aldri yrði á þeirri forsendu
leyft að aka bílum um götur
bæjarins, eða um bæjarlandið,
svo maður haldi sig við rök-
semdafærslu bóndans ? Ég
held líka að ef börnum verð-
ur áfram levft að alca dráttar-
vélum, muni það ,,leyfi“ smám
saman einnig látið ná til land-
búnaðarjeppanna, og þess þá
ekki allt af gætt að halda sig
„utan þjóðvegar". Ég álít
sem sé, að varhugavert sé að
sýna kæruleysi og ábyrgðar-
leysi í þessu efni; manni
finnst að slysin sem fylgt
hafa vélvæðingunni séu sann-
arlega nógu mörg, þótt allt
væri gert, sem hægt er til að
draga úr slysahættunni. I nið-
urlagi svarsins lætur bóndinn
í það skína, að kaupstaðaung-
lingarnir séu engir aufúsu-
gestir á sveitaheimilum; „bæj-
armenn geti -haft sína ung-
linga heima“. Það er af sem
áður var, þegar ekki linnti
kveinstöfunum yfir því, hve
erfiðlega báandunum gengi að
fá fólk til landbúnaðarstarfa.
Eða ber e. t. v. að skilja svar
bóndans svo, að keppa beri að
því að sveitaunglingunum um
og innan við fermingu verði
falið að siá um búskapinn
með aðstoð dráftarvéla og
annars vélakostar, svo bænd-
urnir sjálfir geti verið sem
lau'sastir við og bvarflað til
bæjanna í atvinnuleit?
Ákveðið hefur verið, að 100 rússneskir jeppar
verði fluttir inn á árinu 1958.
Umsóknir um þessar bifreiðar þurfa að liafa borizt
Úthlutunarnefnd jeppabifreiða fyrir
22. apríl n.k.
Þeir, sem eiga umsóknir um jeppabifreiðar
hjá Úthlutunamefnd, þurfa að endurnýja þ»r,
því allar eldri umsóknir skoðast úr gildi fallní*,r.
Úthlutunarneínd jeppabifreiða