Þjóðviljinn - 13.06.1958, Blaðsíða 1

1 Dr. Kristinn
ræðir við Noble
i
Föstudagiir 13. jíiisá 1958 — 23. árgangur — 131. tölublað.
Færeyingar varaðir við
sig fii að spilfa aðsföðu
Fœreyski ÞjóSflokkurinn varar Dani viS oð svik
i landhelgismálinu geti kosfaS sambandsslit
að fáta nota
Islendinga
Meirihluti íærevska Lögþingsins heíur nú lýst
sig andvígan því að Færeyingar heíji viðræður við
dönsku stjórnina um landhelgismálið.
Málgagn færeyska Þjóðflokksins (Fólkaflokks-
ins), Dagblaðið í Þórshöfn, hefur varað Færeyinga
við því að láta nota sig til að veikja aðstöðu íslend-
inga í landhelgismálinu.
Blaðið segir að afstaða dönsku
stjómarinnar til kröfu Færey-
inga um útfærslu landhelginnar
í 12 mílur sé loðin og það skor-
ar á alla þjóðina að standa sam-
an sem einn maður um ákvörðun
Lögþingsins að fara að dæmi
íslendinga og stækka landhelg-
ina 1. september. Skrif blaðsins
eru því athygljsverðari sem Þjóð-
flokkurinn er í heimastjóm eyj-
anna. Hinn þróttmikli og vax-
andi Þjóðveldisflokkur Erlendar
Paturssonar hefur hingað til ver-
íð einn um svo skelegga afstöðu
í málinu.
Reiðubúnir að taka
afleiðingunum
Blaðið segir ennfremur:
..Við erum reiðubúnir að taka
oiliim afleiðinguin af samþykkt
tögþingsins — eiirnig að því er
varðar' stjómmálatengsl Færeyja
og Uanmerkur.“
Blaðið fagnar því einnig að
Lögþingið skyldi hafa ákveðið
að landhelgin yrði stækkuð 1.
september, þar sem Þjóðflokkur-
inn vilji að gengið verði frá mál-
inu áður en þingkosningar í haust
verða haldnar. Með því móti fái
færeyskir kjósendur tækifæri til
að láta í Ijós álit sitt, ef reynt
yerði að torvelda framkvæmd
ályktunar Lögþingsins.
Veikjum ekki aðstöðu
íslendinga
ræðir ennfremur
Blaðið segir að í rauninni hafi
danski forsætisráðherrann þegar
hafnað því að vinna að fram-
kvæmd Lögþingssamþykktarinn-
ar.
I>að liafi liann gert með því að
leggja til að sauuiingar yrðu
Blaðið
Hákon Djurhuus hefði af hálfu
flokksins og Sjálfstjórnarflokks-
ins lagzt gegn því að menn yrðu
sendir til viðræðu við H.C. Han-
sen, forsætisráðhérra Dana, um
fiskveiðilandhelgina og geri
hann grein fyrir þeirri afstöðu
á þennan veg:
„Lögþingið hefnr samþykkt að
fiskveiðilandhelgin verði færð
út í 12 sjómílur 1. september og
falið landsstjómiiuii að gera
ráðstafanir samkvæmt því.
Því ættu liigþingsmenn ekki
nú þegar að taka þátt í með-
ferð málsins og ekki heldur. í
slíkri nefnd. Alíti danska stjórn-
in nú þegar- að hún geti ekki
unjnið að því að koma fram sam-
þykkt Lögþingsins, þá væri
réttara að það væri sagt bein-
uin orðum og Lögþingið kæmi
þá saman að nýju til að taka
aístöðu".
Afstöðu Þjóðveldisflokksins
hefur áður verið getið, en hann
túikar síðasta bréf Hansens for-
sætisráðherra sem óbeina nfeiu.
un að beita sér fyrir fram-
kvæmd samþykktar Lögþingsins.
.Því er bætt við í skeytinu að
aðstaða landstjórnarinnar sé
Framhald á 10. síðu.
Dr. Kristinn Guðmundsson,
sendiherra Islands í London,
ræddi á þriðjudaginn við Alan
Noble, aðstoðarutanríkisráðherra
Breta. Að venju hefur engin til-
kynning um þennan fund borizt
frá utanríkisráðuneytinu hér, en
í erlendum fréttastofufregnum
er sagt að rætt hafi verið um
landhelgismólið.
Bury — Lrval 3:0
1 gærkvöldi lék enska knatt-
spyrnuliðið Bury fimmta og síð-
asta leik sinn hér á landi. Léku
þeir að þessu sinni við úrvals-
lið af Suðvesturlandi og fór
leikurinn fram á grasvellinum I
Laugardalnum. Úrslit leiksins
urðu þau, að Bury vann með
þremur mörkum gegn engu. —
Síðar verður sagt nánar frá
leiknum í blaðinu.
,Velferðarnefndin4 áræðir
ekki að svara de Gaulle
„Velferöarnefndin“ í Alsír viröist ekki ætla að svara
ákúrum þeim sem hún fékk hjá de Gaulle forsætisráö-
hen-a eftir aö hún haföi einróma krafizt þess aö hann.
gerbreytti stjóm sinni.
Ætlunin hafði verið að nefndin
kæmi saman á fund í gær að
ræða orðsendingu de Gaulie og
ákveða hvort og hvernig henni
skyldi svarað, en ekkert varð úr
þeini fundi, og er talið víst að
jiefndin ætli engu að svara. De
Gaulle hafði gefið til kynna að
han.n færi einn með stjórnar-
taumana og tæki ekki við fyrir-
skipunum frá neinum.
riliuranité, málgagn franskra
kommúnista, sagði í gær, að því
færi fjarri að de Gaulle væri á
öndverðum meið við „velferðar-
nefndina“ í Alsír eða andvígur
þeirri skoðun hennar að banna
eigi alla stjórnmálaflokka í land-
inu. Hins vegar hefði hann ekki
kært sig um að ráðagerðir af
þessu tagi yrðu birtar að svo
stöddu, og hann hefði því talið
sig tilneyddan að setja ofan í
við nefndina.
Fréttaritari brezka útvarpsins
Framhald á 2. síðu.
um
Erlendur Patursson,
formaðúr Þjóðveldisflokksins
teknir upp og kölluð saman
svæðisráðstefna, enda þótt liann
viti vel að tilgangurinn með
slíkri ráðstefnu sé sá einn að
reyna að hindi-a að kiöfur ís-
Iendinga og Færeyinga 'nái fram
að ganga.
Samir við sig
Það kemur. hins vegar ekki á
óvart að máigagn Sambands-
flokksins sem vill að Færeying-
ar lúli Dönum, blaðið Föroyatið-
Skærur Tyrkja og Grikkja
Kýpur verða æ blóðugri
Barizt i námunda Nicosiu i gœr, eldar
/oguðu i Famagusta, fundur í Ankara
. Skærur Grikkja og' Tyrkja á Kýpur verða blóðugri meö
hverjum degi sem líöur og hefur morööldin á eynni aldrei
vei-iö meiri en nú.
fund sjö maniia nefndar þeirrar indi á Suðurey, skorar á færeysk
sem. Lögþingið hefur falið að
íjalla um landhelgismálið, en
hann var haldinn á þriðjudag-
inn. Blaðið segir:
„Vlð vitum enn ekki hvers
Einna alvarlegust urðu átökin
í gær i Famagusta og í ná-
grenni höíuðborgar innar Ni-
cosia.
Um 300 manna hópur griskætt-
aðra manna fór í fy'kingu
þo>ps
Tyrkr
Grískar fjölskyldur eru teknar
•?ð flýja úr þorpum þar sem
Tyrkir eru í meirihluta, en það
er mjög óvíða.
Landsstjórinn á eynni, Foot.
fyrirskipaði í gær bann við
hvers konar samkomum og
mannsafnaði, jafnvel brúðkaups-
veizium og likfylgdum.
Brezka landvarnaráðuneytið til-
kyrnti í gær að send yrði sveit
fallhlifarhermanna til Kýpur. Er
Framhald á 2. síðu.
íti alnienning að flana ekki að sapian til tyrknesks
ncimi. þar sem ekkert v'nnist skanjmt frá borginni.
viJ einhliða aðgerðir. Blaðb voru viðbúnir komu þeirra og
segir: gripu til vopna. í bardaganum
„Lelta á eftir saniainginn við íé!lu a-m k- 2 Grikku-, en 9 særð
„FRÍÐLÝST LAND"
Fyrsti fundur samtakanna
vegna funduiinn var boðaður, en
nú verðum við að hugsa v l rið
okkar. Landsstjórnin hefur eng-
an rétt til að liefja viðræður við
ídönsku) ríkisstjórnina, nema
Því aðeins að ineð þsim sé unnið
að framkvæmd Lögþingssam-
þykktarinnar. og Færeyjar vería
að vara sig á því að láta ncta
sig til að veik.ja aðstöðu íslands.“
Málgagn Þjóðveldisflokksins.
14. september. sakar H. C. Han-
sen, forsætisráðherra Dana, um
að h,afa látíð hjá líða að segja
svo ekki yrði lun villzt að hann
yæri fylgjandi- stækkun land-
helginnar í 12 mílur. Yfirlýsing
hans gaf jafnvel hið gagnstæða
til kynna,
Breilánd tii að fá i bróðernl fra-m
• txk'vTiu landheigi ckkar og fi.sk-
vsi'Ha.kaiarka cg við ís’and tU j
að riátmæla byi að handfæra-
os Hauhátar okkar eru reku.ii
f.-i þ ini fiskiniú'iun sém þt'ir
eiga l'efðfcurdÍKn rétt til. Reynist
sa'naingiieiðin ekki í'ær, myndi
að ckkar áliti b*'zt að leggja allt
tnálið fyrir alþjóðadómsíáfinn í
Haag.“
Meirihluti Lögþings-
ins andvígur
viáræðum
í skeyti til ríkisútvarpsins frá
Færeyjum var sagt í gær að
einn af Ieiðtógum Þjóðflokksins,
ust. Ekki var vitað um mann-
tjón Tyrkja.
Brezkt herli J var sent á veit-
vang. og þyrlur voru sendrr til.
að ná í særða menn sem lágu i
valnum. Útgöngubánn hefur ver-
ið sett í héraðinu þar í grenr.d-
inni.
Útgöngubann hefur einnjg ver-
ið sett í tyrkneska hvei.fi höf-
uðborgarinnar. Hópur Tyrkj.a
réðst þar í gær á lögreglustöð,
en honum var dreift með tára-
gasi og lögreglukylfum.
Mikil átök urðu einnig í Fama-
gusta á austurhluta eyjarinnar,
og' munu a.m.k. 17 manns hafa
særzt í þeim. Eldar loguðu í
borginrii í gær.
er í Hafnarfirði í kvöíd
Fyrsti fundur samtakanna
.Friðlýst latid' er í Hafnarfirði
í kvöld kl. 9.
Er umræðuefnið hlutleysi og
Jón Múli Gunnar'Dal
landhelgi fslands. Á fundinum
tala þeir Gunnar Dal skáld,
Hallgrímur Jónsson kennari, Jón
Múli Árnason útvarpsþulur og
Þóroddur Guðmundsson rithöí-
undur.
Á morgun’, laugardag, verður
fundur -í Stykkishólmi og á
sunnudag fundir á Kellissandi,
Ólaísvík, Borgarnesi, Akranesí
og á Selfossi. Á mánudaginn
verður svo fundur i Kefl.avík.
Nánar verður skýrt f rá . þessum
fundum-í laugardags- og sunnu-*
dagsblaðinu.