Þjóðviljinn - 22.11.1958, Blaðsíða 3

Laug,vrdagur 22. nóvember 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Frá húsakynnum verzlunarinnar Sllfcðarfells á Akranesi.
Verzlunin Staðarfell á Akranesi
Oytiir í ny húsakynni
Akranesi. Frá frétta-
ritara Þjóðviljans.
Verzlun þessi sem er bús-
áh'alda- og rafmagnsvöruverzl-
un, var stofnsett af Elíasi Guð-
jonssyni kaupmanni hér á
Akranesi árið 1945, eða fyrir
13 árum í húsinu Kirkjubraut
1, en það er fremur lítið hús-
inu Kirkjubraut 1, en það er
fremur lítið húsnæði fyrir jafn
umfangsmikla verzlun.
Verzlun þessi flytur nú í
nýtt húsnæði við Kirkjubraut
2, í eignarhluta stórhýsis Þor-
Bandarískurfyrir-
lesarivænfanlegur
geirs Jósefssonar forstjóra, —
en hús þetta stendur við aðal-
torg bæjarins og er verzlunin
á neðstu hæð hússins.
Gólfflötur verzlunarinnar er
65 ferm. bylgjuplastþakið loft,
með flórusentlýsingu á bakvið.,
Tvær liliðar verzlunarinnar, er
samfelld gluggaröð, sem vísar
út að tveim mestu umferða-
götum bæjarins. Búnaður all-
ur, litir og lýsing, bera vott
um smekkvísi.
Innréttingu verzlunarinnar
hefur Benedikt Hermannsson
smíðað, rafmagnslögn og iýs-
ingu hefur Ármann Ármanns-
son séð um, en málningarvinnu
þeir Sighvatur Bjarnason, Ás-
mundur Guömundssop gg Hall-
ur Bjarnason.
Athúgasemd frá framleiðsluráði
í dagblöðunum í dag er
fréttatilkynning frá fulltrúum
neytenda í Verðlagsnefnd
landbúnaðarvara. Er þar skýrt
frá þeirri ákvörðun þeirra að
höfða mál á Framleiðsluráðið
út af verðlagningu kindakjöts-
ins á innlendum markaði nú
í haust.
og smásölu til þess að bændur
geti fengið það verð sem í
grundvellinum felst. Fram-
leiðslurá^ landbúnaðarins telur
sig því, á þessu hausti eins og
á undanförnum árum, aðeins
hafa gjört það sem því bar
Framhald á 9. síðu.
Einn af kiiniiustu o,g snjöll-
ustu fyrirlesurum Bantlaríkj-
anna, dr. John H. Furbay, er
væntanlegur til Reykjavíkur
um helgina, en hingað kem-
ur hann á vegum Íslenzk-Am-
eríslta félagsins.
Hann mun halda hér nokkra
fyrirlestra — þann fyrsta fyr-
ir almenning n.k. sunnudag,
25. nóvember, kl. 2,30 e.h. í
Tjarnarkaffi, og er öllum heim-
ill aðgangur, meðan húsrúm
leyfir.
Dr. Furbay hefur verið kall-
aður „America’s Non-Stop
Airborne Orator“, og má segja
að það sé orð að sönnu, því
ekki alls fyrir löngu hélt hann
66 fyrirlestra á 65 dögum í
25 löndum. Umræðuefni dr.
Furbay n.k. sunnudag verður:
„The Air Age — the Global
Age“, en fáir eru taldir færari
en hann að ræða þessi tíma-
bæru mál af raunsæi og þekk-
ingu.
Dr. Furbay hefur flutt er-
indi um þessi mál á ýmsum
alþjóðaráðstefnum, og má þar
nefna „Amsterdam World Con-
ference on Federal World Gov-
ernment", „the Oxford Uni-
versity World Conference of
the Society of Friends" og á
UNESCO ráðstefnunum í Beir-
ut og Mexico City.
í erindum sínum leitast dr.
Furbay við að skyggnast með
áheyrendum inn í öld flugsins
og hraðans, sem grípur svo
áþreifanlega inn í allt daglegt
líf manna nú til dags.
(Frá Íslenzk-Ameríska fé-
laginu).
Eins og m.a. kemur fram í
fréttatilkynningu þessari á
verðlag landbúnaðarvara innan-
lands að miðast Við það að
þeir sem la.ndbúnað stunda eigi
að fá tekjur er séu í „sem
nánustu samræmi við heildar-
tekjur annarra vinnandi
stétta“. Nú er það vitað að
nokkur hlutj landbúnaðarfram-
leiðslunnar selst ekki innan-
lands en er fluttur úr landi og
seldur þar langt neðan við það
verð sem hér er ákveðið.
Á meðan þessu hagar svo
til, geta bændur því aldrei
fengið „sambærilegar tekjur“
og aðrar vinnandi stéttir, nema
með því að verðjafna milli inn-
lenda og erlenda markaðsins.
Enda hefur það oftast verið
framkvæmt þannig í einu eða
öðru formi, síðan afurðasölu-
lögin voru sett árið 1934.
Það hefur komið fram í sum-
um blaðaumræðum, þó það
standi hvergi í blaðatilkynning-
um þremenninganna, að fram-
leiðsluráð landbúnaðarins hafi
brotið samkomulag sem gert
hafi verið við fulltrúa neyt-
enda um verð á landbúnaðar-
vörum nú í haust. Þetta er
rangt. Samkvæmt lögum ber
fulltrúum neytenda og fram-
leiðenda að koma sér saman
um verðlagsgrundvöll er tryggi
bændum hliðstæðar tekjur við
aðrar vinnandi stéttir. Um slík-
an grundvöll varð samkomulag
í haust. Framleiðsluráðið skipt-
ir sicían heildarupphæð grund-
vallarins milli afurðaflokka og
ákveður hve mikið þurfi að
gera fyrir kostnaði í heildsölu
Dælustöð
Framhald af 12. síðu.
Samt hefur vatnsskortur verið
tilfinnanlegur í mörgum bæjar-
hverfum og hafa sum mátt heita
vatnslaus mikinn hluta sólar-
hringsins.
Arið 1954 skipaði bæjarstjórn-
in nefnd til að gera tihögur um
aukningu vatnsins, og jafn-
framt var Jón Sigurðsson verk-
fræðingur ráðinn vatnsveitu-
stjóri. I nefndina voru skipaðir
Jón Sigurðsson, Rögnvaldur Þor-
kelsson verkfræðingur og Guð-
mundur H. Guðmundsson, Árið
eftir var þeim Rögnvaldi Þor-
kelssyni og Þóroddi Sigurðssyni
falið að gera tillögur um dæiu-
stöð við Gvendarbrunna. Bygg-
ing dælustöðvarinnar hófst s.l.
vor, og hefur dælustöðin nú ver-
ið tekin í notkun. Við það eykst
vatnsrennslið um 210 sekúndu-
lítra. Dælan er knúin rúmlega
300 ha vél, sem smíðuð var í
Austur-Þýzkalandi.
Auk hinnar nýju dælustöðvar
er nauðsynlegt að byggja nýjan
vatnsgeymi, breyta aðalæðum
og leggja nýjar æðar, fyrr kemst
vatnsveitan ekki í viðunandi
lag. Hugmyndin er að byggj 10
þús. rúmmetra vatnsgeymi á
„Litlu Öskjuhlíð“. Er áætlað að
þessar framkvæmdir kosti um
30 millj. kr. Er þá enn einu
sinni ráðgert að nægilegt vatn
renni til bæjarins um næstu
framtíð.
Jón Sigurðsson hefur nú látið
af slarfi vatnsveitust.ióra en við
þvi tekið Þóroddur Sigurðsson
verkfræðingur.
Þjéðviljann vantar
barn til blaðburðar á Seltjarnarnes og
Miklubraut.
Talið við aígreiðsluna, sími 17500.
Slökkviliðið kallað
í Herskélahveríi
Síðdegis í gær var slökkviliðið
kvatt að skála í Herskólahverfi.
Hafði kviknað þar í út frá sóti í
eldfæri og urðu skemmdir eng-
ar.
Getur ekki tryggt heimilisfriðinn?
Framhald af 12. síðu.
landhelginnar og langri baráttu.
Hann benti á að fleiri Atlanz-
hafsbandalagsþjóðir en Bretar
stunduðu fiskveiðar á íslands-
miðum en hefðu engir gripið
til slíkra örþrifaráða sem Bretar.
Benedikt sagði, að hernaðarað-
gerðir Breta myndu engin áhrif
hafa á endanlega útkomu máls-
ins. en gætu alvarlega skaðað
samfélag hinna fr.iálsu þjóða.
„Þess vegna skora ég að hina
brezku þingmenn að beita áhrif-
um sínum til þess að fá þessum
tilgangslausu en hættulegu hern-
aðaraðgerðum hætt.“ Benedikt
sagði að lokum: „Við íslend-
ingar höfum gert aðeins það
sem við teljum nauðsynlegt til
að tryggja afkomu okkar í landi
okkar með sínum fáu náttúru-
auðlindum. Við höfum barizt
fyrir þessu máli á vettvangi al-
þjóðastofnana síðap við .urðum
fullvalda þjóð fyrir fáum árum.
Við trúum. örugglega, að við
höfum ekkert gert, sem er and-
stætt alþjóðalögum. Við íslend-
ingar viljum ekkert frekar en
hið vinsamlegasta .samband við
nágranna okkar og bandamenn
með skilningi á sérstökum
vandamálum okkar, og efna-
hagslegt samstarf i anda, sem
marglýst hefur verið í ræðum
og tillögum á þessum fundi.“
Jóhann Hafstein iióf mál sitt
á því, að eðiilegt væri og óhjá-
kvæmilegt að fiskveiðideilan
milli íslendinga og Breta yrði
tekin til meðferðar á þingmanna-
fundi Atlanzhafsríkjanna. Hann
sagði: „Á heimili 15 bræðra
mundi það naumast látið af-
skiptalaust ef einn stærsti bróð-
irinn beitti hinn minnsta valdi
til að fá vilja sínum framgengt.
Jóhann vék að hinum lagalega
rétti íslendinga og sagði í fram-
haldi af ■ því. „Það er einnig al-
kunna, að hin alveg sérstaka
aðstaða Islands, eyríkis, nyrzt
í Atlanzhafi með 165 þús. íbúa,
senr byggir aila efnahagsafkomu
sína á fiskveiðum, hlýtur sí-
vaxandi viðurkenningu annarra
þjóða.
Jóliann spurði: Ilvernig má
það vera að meðan við sitjum
hér á ráðstefnu 15 ríkja, sem
hafa svarizt í fóstbræðralag til
þess að varðveita friðinn, bann-
færa vopnavaldið í samskiptum
þjóða, þá eru brezk herskip að
framfylgja málstað Breta með
valdi við íslandsstrendur. Nær
ekki sáttmáli Atianzhafsbanda-
iagsins til bess að varðveita
heimilisfriðinn?"
Síðan vitnaði Jóhann mjög ít-
arlega í þýðingarmestu ákvæði
Atlanzhafssáttmálans, þau er
rnálið varða, einnig fyrri og síð-
ari ályktanir þingmannafunda
Atlanzhafsbandalagsins, m. a.
þingmannafundar í fyrra, sem
gerði ályktun um nauðsyn þess
að oftar væru haldnir fundir
æðstu manna NATÓs og utan-
ríkisráðhe.rra NATO-ríkjanna og
að á dagskrá fundanna skyldi
vera alvarlegustu viðfangsefni
meðlimaríkjanna hverju sinni,
sem samheldni hinna vestrænu
ríkja stafaði hælta af.
Jóhann gerði grein fyrir tillögu
Sjálfstæðisflokksins, að kalla
saman fund æðstu manna í þeim
tilgangi að hindra valdbeitingu
Breta. Hann lauk máli sínu á
þessa leið:
,,Á Islandi fara nú í. hönd
skammdegismyrkrið og vetrar-
harkan. Hinir íslenzku sjómenn
hafa ótrauðir hætt lífi sínu á
litlum bátum í baráttu við storma
myrkur og stórsjóa. En trúið mér
þegar ég segi ykkur, að í hug-
skoti allra íslendinga hefur nú
bætzt ný hætta við hina eilífu
hættu, sem fylgir sjósókn á
nyrztu miðum, sem vofir yfir lífi
og limura íslenzkra sjómanna.
Hún stafar af því, að brezk her-
skip hindra íslendinga í að fram-
iylgja þeim rétti, sem þeir telja
ótvíræðan og lífsafkoma þjóðar-
innar veltur á að framfxigt
verði. Leynum okkur ekki sann-
indum, að yfir Atlanzhafsbanda-
laginu hvílir óg'nþriijnglnn
skuggi, ef nú heldur áfram á
íslandsmiðum hinu sama og ver-
ið hefur. Hver dagur felur í sér
geigvænlega hættu. Það verður
að sjá til þess að hernaðarað-
gerðum verði hætt þegar í stað
í samræmi við efni og anda
Atlanzhafssáttmálans11.
(Frá utanrikisráðuneytinu)
Jónatan Ólafsson
Tólfti septcmbcr
Atkvæðagreiðslan um vin-
sælustu lögin í Danslaga-
keppni SKT fór þannig:
Gömlu dansarnir:
1. Halló, (Tólfti september)
hlaut 696 atkvæði. 2. Land-
helgispolki, (Tólfti september)
hlaut 532 atkvæði. 3. í Egils-
staðaskógi (Þórliallur Stefáns-
ánsson) hlaut 46T atkvæði.
4. Við fljúgum (Guðný Richt-
er) hlaut 408 atkvæði. 5.
Berst til mín vorið hlaut 404
atkvæði. 6. Reykjavíkurpolki
hlaut 397 atkvæði. 7. Vængja-
þytur hlaut 289 atkvæði. 8.
Vciðimannapolki hlaut 280
atkvæði. 9. LoftleiðavaJsiim
hlaut 225 atkvæði.
Nýju dansarnir:
1. I landheiginni (Jónatan
Ólafsson) hlaut 769 atkvæði.
2. Sprett úr spori (Tólfti sept-
ember) hlaut 622 atkvæði. 3.
Syngdu(Árni ísleifsson) hlaut
575 atkvæði. 4. Liðin vor
hlaut 413 atkvæði. 5. 1 Egils-
staðasliógi hlaut 299 atkvæði.
6. Sólargeisli á grund hlaut
294 atkvæði. 7. Endurfundir
hlaut 254 atkvæði. 8. Minning
hlaut 232 atkvæði.