Þjóðviljinn - 18.04.1959, Blaðsíða 3

Laugardagur 18. ajjríl 1959 -—ÞJÓÐVILJINN — (3
Endurskoðun ráðhússtæðis í Reykjavíki Fróðlegur fyrirlestur próf.
Míklar umrœSur og skiptar skoSanir
Á fundi bæjarstjórnar í fyrradag' flutti Alfreö' Gísla-
son eftirfarandi tillögu:
„Bæjarstjórn Reykjavíkur ályktar aö fela bæjarráöi
aö láta fara fram endurskoöun á áöur samþykktri staö-
setningu væntanlegs ráöhúss. Sérstaklega óskar bæjar-
stjórnin endurskoöunar á, hvort ekki mundi betur henta
frá sjónarmiði framtíöarskipulags aö staösetja ráöhús-
iö viö suöurenda Tjarnarinnar.“
í framsöguræðu fórust Al-
freð orð á þessa leið: Það var
29. desember 1955 sem bæjar-
stjóra. Reykjavíkur samþykkti
með öllum atkvæðum að ráð-
hús borgarinnar s'kyldi stað-
sett í norðurenda Tjarnarinn-
ar. Enda þótt allir bæjarfull-
trúar, að loknum umræðum,
greiddu tillögu um þessa stað-
setningu atkvæði, var augljóst
að margir þeirra voru óánægð-
ir með staðarvalið og fóru ekki
dult með. Hinsvegar var ríkj-
r.ndi óskin um að ná samkomu-
lagi um þetta efni, sem lengi
hafði verið deilumál, og réð sú
ósk úrslitum um endanlega af-
stöðu bæjarfulltrúanna á þess ■
um fundi, en ýmsir þeirra voru
sem sagt óánægðir. Létu nokkr-
ir þeirra bóka sérskoðanir sín-
ar.
,,Við liefðum kosið
aðra staði“
Sigurður Sigurðsson og Geir
ISaligrímsson segja m.a. svo í
bókun sinni: „ . . .og viljum
við undirritaðir ekki draga dul
á það, að við hefðum kosið
aðra staði frel^ar en ]»ann, sem
aðaHiliaga skipulagsnefndar og
frarn komin tillaga liér gerir
ráð fyrir“. Þórður Björnsson
tók fram í sinni bókun að
Merkjasala þjóð-
hann hefði lengi talið æskilegt
að ráðhús yrði byggt á nán-
ar tilteknu svæði við suðvest-
urenda Tjarnarinnar. Á fund-
inum flutti ég tillögu um að
ráðhúsið yrði reist á svoköll-
uðu Klambratúni, og var sú
tillaga kolfelld. Drattaðist ég
þá til að greiða atkvæði eins
og hinir með tillögu þeirri er
samþykkt var, og þó mjög ó-
ánægður.
Það var þannig frá upphafi
aldrei óblandin ánægja - með
þetta staðarval, hvorki á með-
al bæjarfulltnia né bæjarbúa
almennt, þótt þeir vildu ekki
þvælast fyrir málinu Öllu leng-
ur, er bygging ráðhússins væri
rétt óhafin. „Bygging ráðhúss
i höfuðborginni þolir ekki bið“,
sf.gði Þórður Björnsson, og þann tímfa allan sem illa gerð
m.a. þess vegna greiddi hann ur hlutur rétt við ráðhúsið.
íillögunni atkvæði.
prinnar hefur starfað 5 manna
rnðhúsnefnd og hefur hún
í þjónustu sinni bygginga.fróð-
an framkvæmdastjóra, auk 6
luiaameistara sem ár og síð eru
?ð teikna ráðhúsið á þessum
stað. Er að sjálfsögðu ekkert
nema gott um þetta að segja,
úr því samþykktin var gerð,
en beztur er þó liklega drátt-
urinn sem orðið hefur á bygg-
ingarframkvæmdinni.
Hækkun Oddfellowhússins til-
ræði við ráðhússbygginguna
Alllöngu eftir að gerð var
samþykkt bæjarstjórnar 29.
des. 1955 var leyfð veruleg
hækkun á húsi Oddfellowfélaga
við Vonarstræti, en það hús
kemur til með að standa hið
næsta ráðhúsinu. Hafði lengi
og fast verið sótt' um þá hækk-
vn, og ]étu bæjaryfirvöldin loks
undan. Var það í rauninni beint
tilræði við ráðhúsliugmyndina.
Eftir endurby.ggingu og stækk-
un Oddfellowhússins er sýnt
að það hús verður eltki rifið
á næstu 100 árum og stendur
Jóns Helgasonar um Hauksbók
Próf. Jón Helgason flutti á miövikudagskvöld fyrri íyrir-
lesturinn, er hann heldur hér aö þessu sinni í boöi Há-
skóla íslands. FjallaÖi hann um Hauksbók. Hátíöasalur
Háskólans var þéttskipaöur áheyrendum og var fyrir-
lesaranum vel fagnað’.
Prófessor Halldór Halldórs-
son, forseti heimspekideildar,
bauð prófessor Jón velkominn
°g gaf honum síðan orðið.
1 fyrirlestri sínum ræddi
prófessor Jón um Hauksbók,
en hún er í hópi merkustu
skinnhandrita íslenzkra. Bókin
er kennd við Hauk Erlendsson,
lögmann, og hefur hann sjálf-
kirkj
unnar
Þjóðkirkjan hefur um 25 ára
skeið stutt starfsemi barnaheim-
ilisins Sólheimar. Árlega hafa
söfnuðir baft merkjasölu til
stuðnjngs því og öðru „barna-
starfi“ kirkjunnar. Æskulýðs-
nefnd þjóðkirkjunnar var skipuð
1957 og befur hún eefið út
æskulýðsblað, e-fnt til kristilegra
æskulýðsmóta og sumarbúðir
hafa verið á Löneumýri í Skaga-
firði. Nú er fyrirhuguð bygging
sumarbúða og skóla í Skálholti.
f dag er merkjasala hér i
Reykjavik til st.yrktar krjsti-
legu æskulýðsstarfi og verða
merkin afhent sölubömum á
þessum' stöðum:
í Reykjavík: Að Hólatorgi 2
sunnudag kl. 10—12, að Lindar-
götu 50 sunnudag kl. 10—12, í
félagsheimili Neskirk.iu laugar-
dag kl. 6—-'8 e. h., í Melaskól-
.anum sunnudag kl. 10—12 fh., í
Sjóroannas.kélanum sunnudag- kl.
9—12, fb„ - í Eskjhlíðar.skóla
sunnuda.g kl. 9—12 fh.. í Háa-
gerðisskóla sunnudae kl. 10—12
fh„ í húsi UMFR výð Holtaveg
sunnudag kl. 10—12fh„ í húsi
KFUM. Kirkjuf.eigi 33, sunnu-
dae kl. 10—12 fh.
I Kópavogi: í báðum barna-
skólunum sunnudag kl. 9—11
f.h.
í Hafnarfirði: í skátaskólan-
um Iaugardag kl. 5—7.
Auk söhilauna verða þeim
börnum, sem mest selja vejtt
sérstök söluverðlaun.
Treystir á hollvættir
höfuðstaðarins
Síðan er nú liðið nokkuð
á 4. ár. Enn bólar ekki á ráð-
húsi í norðurenda Tjaraarinn-
ar, ,,og hamingjunni sé lof“,
segja margir. Fjöldi bæjarbúa
var og er því mótfallinn að
ráðhúsið verði byggt þarna,
og þeir bjartsýnustu segja hik-
Inust: Það verður aldrei byggt
þarna, — og þá treysta þeir
sjálfsagt á holh’ættir höfuðstað-
arins. Hið alkunna seinlæti í-
lialdsins í Reykjavík er máski
ckki alltaf til ills, þegar allt
kemur til alls.
Á þessum þremur og nær
Gæti dregizt í mannsaldur
Staðsetning ráðhúss í norð-
urenda Tjarnarinnar er óheppi-
leg að margra áliti. Fyrst og
.fremst er þar alltof lítið svig-
rúm fyrir slíka byggingu. Ráð-
húsið lendir þar í klemmu. Það
nægir ekki þó rifin verði all-
n.örg hús í nágrenninu, enda
óvást hvenær úr slíku yrði.
Iívað sum snertir gæti það
dregizt í mannsaldra. Aðliggj-
andi götur verða alltaf of
þröngar þarna og rúm fyrir
torg og athafnasvæði er af
mjög skornum skammti, —
jafuvel þótt allt yrði rifið
sem rífa þarf. Fyrirsjáanlegt
er nú þegar að tal<a verður
hálfu ári sem iiðin era síðan verulega sneið af Tjörninni, og
samþykkt var að hola ráðhús- miklu stærri en gert var ráð
inu niður í norðurenda Tjara- Framhald á 10. síðu.
Ný og aukin útgáfa af
Vísnakveri Fomólfs
Kemur út í tileíni aí 100 ára aímæli skáldsins
Út er korain ný og aukin útgáfa af Vísnakveri Forn-
ólfs í tilefni af 100 ára afmæii skáldsins dr. Jón Þorkels-
sonar.
Þorkell Jóhannesson prófess-
or hefur annazt útgáfuna og
skrifar hann formála. Einnig
er í bókinni ævisaga dr. Jóns
eftir Hannes Þorsteinsson þjóð-
skjalavörð og ennfremur rit-
gerð eftir Pál Sveinsson
menntaskólakennara, Vísnakver
Fornólfs og dr. Jón Þorkelsson,
og var hún samin 1934 en
hefur ekki verið prentuð fyrr.
Þá eru og í bókinni endurminn-
ingar sem Jón Þorkelsson skrif-
aði um bernskuár sín og voru
þær upphafiega prentaðar í
Blöndu á sinum tíma. Megin-
efni bókarinnar er svo að sjálf-
sögðu Vísnakverið sjálft og
ennfremur nokkuð af ljóðum
sem ekki var að finna. í hinni
upphaflegu útgáfu.
I bókinni eru sömu teikning-
ar og í upphaflegu útgáfunni
ups og mun Árni Magnússon
liafa fengið hluta hcnnar frá
erfingjum biskups í Gaulverja-
bæ. Nokkur hluti hennar hefur
þó bórizt til Vestfjarða aftur,
og fékk Árni þaðan 18 blöð af
honum, en hitt var þá glatað.
Nú er Hauksbók varðveitt í
þremur hlutum meira og mimia
skertum, og er þó ekki að
fullu víst, hvort einn þeirra
c r úr henni. Slík er saga
Kauksbókar í stórum dráttum,
en hana rakti prófessor Jón
mjög skilmerkilega í fyrirlestri
s num.
Þar kennir margra grasa
Prófessor Jón ræddi einnig
um aldur Hauksbókar og gerð,
en hún mun skrifuð eftir því
sem næst verður komizt, á
fyrsta tug 14. aldar, a.m.k.
megin hlu'ti hennar. Síðan
rakti hann efni hennar, sem
gr einstakt að fjölbreytni. Þar
eru íslenzkra sögur, s.s. Land-<
náma og Kristnisaga í fyrsta
hluta hennar og Fóstbræðra-
saga og Eiríkssaga rauða í
öðrum hlutanum. I þeim hluta
eru einnig ýmsir smærri þætt-
ir, t.d. Hemings þáttur, sögur
þýddar úr latínu eins og Tróju-
manna saga og Breta sögur,
merkileg uppskrift Völuspár og
ýmsar ritgerðir um margvís-
legustu efni, s.s. landafræði,
guðfræði og tölvísi, rneira að
, segja landakort (af Jerúsalem).
sonar lögmanns, sterka, og varji þriðja hluta bókarinnar er
Elucidarius,
forari kennslubók í kristnum
Prófessor Jón að l'lytja erindi
sitt.
ur ritað nokkurn hluta hennar
að því er næst verður komizt.
Ekki er vitað um fæðingarár
Hauks, en hann er dáinn 1334.
Var hann sonur Erlends Ólafs-
sjálfur lögmaður, fyrst á Is- loks þýðing á
landi á síðasta tug 13. aldar, - • 1IrAT1T,B,llhA,
-
B- % '• '; ‘ i
|V ‘ «■ • ’
JÓN ÞORKELSSON
Halldór Péturss. Fornólfskver
er 256 síður, prentað i Odda,
eftir Björa Björasson og enn- en útgefandi er Bókfellsútgáf-
fremur nýjar teikningar eftir an.
en síðan fluttist hann til Nor-
egs og varð þar lögmaður og
hlaut herranafnbót.
Sundurlimuð og skert
Þótt Haukur andaðist í Nor-
egi varðveittist bókin þó á
Islandi, en um feril hennar
er fátt vitað framan af. Um
aldamótin 1600 var hún á Vest.
fjörðum, en þaðan var hún
lcð til Norðurlands nokkra sið-
ar, líklega að tilhlutan Arn-
grims lærða, og notaði Björn
á Skarðsá hana þá m.a. við
gcrð Skarðsárbókar sinnar af
Landnámu. Til Skálholts barst
hún svo í tíð Brynjólfs bisk-
fræðmn.
SjalcV'.n er ein báran stök
Um þetta og margt fleira
í sambandi við Hauksbók fjali-
aði prófessor Jón í fyrirlestri
sínum. og munu margir hafa
orðið fróðari en áður um ís-
lenzku fornhandritin, sögu
þeirra örlög, af því að
hlýða máli hans og sjá mynd-
irnar úr Hauksbók. Þar mátti
t.d. glcggt sjá, hverjar
skemmdir hafa verið unnar á
þcim leifum sumra þeirra, er
varðveitzt hafa, er menn voru
að reyna að ráða fram úr eða
skýra torlæsa staði. Sums stað-
ar hafði verið dregið í máða
stafi, svo að ógerningur er nú
a.ð lesa hvað upphaflega
hefur staðið bar, þótt beitt
, v sé nýjustu tækni, en valt að
Dagana 8—-10. mai nk., verður J . . , . ,
treyst-a, hvort þeir, sem drogu
haldið í Reykjavik þing Lands-
sambands íslenzkra verzlunar-
manna.
LÍV var stofnað 2. júní 1957.
Voru þá starfandi 9 félög skrif-
stofú- og verzlunarfólks í land-
inu. Síðan hefur sambandið beitt
sér fyrir stofnun 8 félaga þann-
ig að nú eru starfandi alls 17
félög.
Þingið hefst föstudaginn 8.
mjú kl. 8,30 í fundarsal Verzl-
unarmahnafélags Reykjavík'ur
Vonarstræti 4 og lýkur sunnu-
daginn 10. maí. Um 70 fulltrúar
munu sitja þingið. Fyrir þinginu
munu liggja mörg mikilvæg
hagsmunamál verzlunarfólks.
Þing Ll.V.
sl.afina, liafa lesið orðið rétt.
Á öðrum stöðum hafa siðurnar
verið bleyttar eða borið á þær
einliver efni til- að skýra letr-
ið, en nú er þar allt torlæsara
eftir en áður. En allt var þetta
gert í góðri trú, því að menn
vissu þá ekki betur.
ísiandsglíman |
3. maí
Islandsglíman verður háð
sunnudaginn 3. maí að Háloga-
lar.ii, Giímufélagið Ármann sér
um mótið.