Þjóðviljinn - 18.04.1959, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 18.04.1959, Blaðsíða 7
Laugardagur 18. apríl 1959 — ÞJÓÐVTLJINN — (7 Málverkasýning Karls Kvarans í bogasal Þjóðnunjasafnsins Málaralistin er hljóð list og það verður að skoða hana til þess að skilja hana. En sumir vilja fá leiðbeiningu á því hvernig eigi að horfa á hana, Un<3irstaða myndar hlýtur allt- af að vera teikningin. Málarinn byggir upp myndina og þegar uppistaðan er fullgerð getur hann farið að hugsa um liti, fyrr ekki. Litasamsetningin fylgir því aígjörlega bygging- unni. 'En litirnir verða líka að byggjast upp ekki síður en griradin. 1 raun og veru verður listamaðurinn að hafa litina í huga um leið og hann byggir inn á flötinn. Allt helzt þetta í hendur. Abstraktlistgreinin er ströng við sína og þar eru margir kallaðir en fáir útvaldir. Karl Kvaran er og var strangur við sjálfan sig. Þessi agi hans var honum áður nokkur fjötur um fót. Hann vann þannig og vinnur að nokkru leyti enn, að hann fékk hugmynd og vann að henni, endurtók hana með breytingum, þetta var nokk- urskonar stef með tilbrigðum. Fyrst framan af var hug- mynd hans ætíð vel unnin en í of föstum skorðum og ekki nógu tilbreytingarík. En nú hefur hann unnið sig burt frá þessum endur- tekningum, hugmyndin stækk- ar alltaf og breytist og enda þótt enn sé allt vegið og mælt, faatmótað og ákveðið hafa myndir hans fengið þann sveigjanleik og mýkt sem eru einkenni ailrar þroskaðrar list- ar. Það er fróðlegt að gera samanburðinn við fyrstu myndir hans og sést þá hvem- ig hann smám saman tekur að færa til myndbygginguna á fletinum, steypir henni sam- an í meiri heilid, þjappar henni saman eða færir sundur, svæð- ið nýtist betur og það mynd- ast aðrar stærðir. Ef skoðaður er heildarsvip- ur sýningar þeirrar sem nú er í bogasal Þjóðminjasafns-' ins, þá er hann sá, að allt helzt þama í hendur. Teikn- ing, litir og lögun. Litirnir eru áberandi heitir og mjúkir, það hvílir yfir þeim hljóðlát fegurð. Dökkir litir eru rikj- andi í litaskalanum, svartur, gráir og brúnir litir mikið notaðir, ljósu litirnir em líka einkar mildir. I heildinni láta myndirnar lítið yfir sér. I þessum myndum er allt óþarft þurrkað burt. Til sann- inlamerkis er mynd nr. 13 sú sem sýnd er hér að ofan og stendur hún uppi rúin öllu aukalegu, nakin grindin í livít- um og svörtum lit, höggmynd á fleti ef svo mætti segja, (án þriðju víddarinnar sem högg- myndalistin krefst). Þessi mynd er fróðlegt vitni leikni Iians og öryggi. Myndlist Karls Kvarans má þekkja úr innan um verk ann- arra bæði vegna forms og lita. Karl er einn hinna yngri listamanna sem lengst hafa náð á braut sinni. Hann er sannur og sýndarlaus og vil ég hvetja fólk til þess að sjá sýningu hans. Þeim, sem ekki segjast skilja þessa list vil ég benda á að sjá myndirnar oft. Augað verður að venjast því að horfa á þær og þá verður viðhorfið til þeirra etrax annað. Það er ætíð svo, að verk sem einhvers eru virði verða fallegri í hvert skipti sem horft er á þau. Að lokum setjast þau að og verða þátt- ur í daglegu lífi án þess við vitum áf því. En tilvera okk- ar væri snauðari án þeirra.. D. V; Þegar Veglevsusveit líður undir lok er ekkert Island til framar •— Það er sama hunds- rófan á þeim öllum, hreytti Jón út úr sér, þegar um það er að ræða að selja landið.. Se-selja landið, át oddvitinn eftir, og var ekki láandi þótt hann skildi ekki gerla hvað fólst í þessum síðustu orðum nágranna síns. Selja hvaða land ? ísland, ansaði Jón, og Veg- leysusveit áreiðanlega ekki . undanskilin. Þú um það Þor- lákur hvort þú trúir mér ekki, en þú ættir að þekkja mig . nóg til þess að vita, að ég er ekki vanur því að hafa alvöru- mál í flimtíngum. Oddvitinn sat hljóður litla stund. Og hverjir skyldu vilja kaupa? spurði hann svo. Þeir í Amriku, sagði Jón Þeir hafa penínga einsog skít, miklu meiri penínga en þeir komast yfir að eyða. En í Reykjavík eyða þeir meiri peníngum en þeir geta unnið fyrir. — Það hefur ekkert staðið um það í blaðinu ennþá, taut- aði oddvitinn. Þeir ætla sér að selja land- ið, ef þeir eni ekki þegar búnir að þvi, sagði Jón. Þú mátt bera mig fyrir því hvað sem stendur í blaðinu. Oddvitinn heyktist í sætinu við alvöruþúngann í orðum Jóns bónda, og tók að tina ló af öðrum sokkbolnum. Ég held ég fari nærri um hvernig í þessu liggur, Jón minn, tuldraði hann ofaní gólfið. Ég man það núna, að þeir hafa drepið á það í blað- inu, að þeir í Amríku hafi tekið það uppá sig að verja okkur fyrir þessum bannsettu^ Rúesum, því einsog allir vita erum við eingir stríðsmenn Islenidíngar, svo það er af og frá, að við getum boríð hönd yfir höfuð okkar. En þeir fullyrða í blaðinu, að það sé á við dómsdag að fá þann ó- fögnuð yfir sig. Eg fæ ekki séð að það sé um það að ræða að selja landið, þó þeir í Amríku fái hér lítilfjörleg jarðarafnot, þegar svona mik- ið er í húfi. Auk þess er þessi blettur, sem um er að ræða, einganveginn fallinn til búskapar, tæpast snapavon fyrir sauðkind — Island, samt sem áður, greip Jón framí. — — Viku fyrir vetur kom oddvitinn að Bráðagerði. Hann hefur mæðst og bognað þetta sumar, því það er ekkert smáræði, sem heimsmenníng- in hefir lagt á hans öldnu herðar með innrás sinni og íleingíngu í Vegleysusveit. Honum er mæta vel kunn ugt um það mótlæti sem mætt hefur grönnum hans, og hann finnur til með þeim einsog hann hefði orðið fyrir því sjálfur. Og er hann hugleiðir erindi sitt að þessu sinni er honum ekki láandi, þó hann i eigi erfitt með að koma orð-: um að því. Það er nánast einsog að reka einn nagla í, viðbót í þá likkistu sem gejun-| ir lífshamíngju þessarar fjöl- skyldu. Ég skal segja þér, Jón mihn, að það er slæmur skratti á döfinni, hu, þeir ætla sér, Kanarnir, að byggja flug- völl hér í sveitinni. Þeir segja að það sé bráðnauðsynlegt vegna þessarar svokölluðu heimsmenníngar, hu. Og þeir ætla sér að taka grundirnar Sigurður Róbertsson hérna útfrá túninu, já, og fit- ina og jafnvel túnfótinn með. Ég er hættur að verða h’ssa á því sem úr þeirri átt kemur, sagði Jón og varð minna um tíðindin en vænta mátti. En ég er löglegur e’g- andi að Bráðagerðinu ennþá og á meðan ég telst það, geta þeir byggt sína flugvelli ann- arsstaðar. — Það er tilgángs- laust að þverskallast Jón minn, hu, tu'draði cddvitinn mæðulega. Þetta er semsé allt klappað og klárt. Ég er nýbúinn að fá bréf uppá það frá ejálfri ríkisstjórninni. Jón bóndi nuddaði kylli sinn fast og fékk sér í nefið. Það er komið á daginn, sem ég sagði þér í fyrravetur, Þorlákur minn, að þeir fyrir sunnan eru búnir að selja þetta land. Þú vildir ekki trúa mér þá, og kannski þú trúir mér ekki enn, þótt þú getir bókstafiega þreifað á því. Ég hefi veigrað mér við því híngað til, mimraði oddvitinn vonleysislega, því hvernig í ó- sköpunum er hægt að ætla nokkrum manni svo hroðaleg- an glæp. En ég fer að trúa hverju sem er úr þessu uppá þá fyrir sunnan. — Þá varðar kannski ekki mikið um það í Reykjavík og Amríku, þó kotkarlar hér í Vegleysusveit flosni upp, sagði Jón. — Við erum báðir orðnir gamlir, Jón minn, hu, sagði oddvitinn, og það skiptir kannski ekki má!i hvorum megin hryggjar við liggjum úr þessu. Við skulum vona, að úngdómurinn standi bet- ur í stykkinu en við höfum gert. Já, nú veltur allt á þeim sem eru úngir. En jafnvel þó maður sé orðinn svo gamall, að maður geti sætt sig við þá tilhugsun að liætta alltíJ einu að vera til, er það frá- gángssök að sætta sig við það að grundin, fit’n og túnið líði undir lok, þetta sem maður hefir haft undir fótunum alla sína ævi og erjað til að hafa í sig og á. Þegar það er fyrir bí þá er ekkert sem á sér til- gáng leingur —. Sigurður Róbertsson. L ö g t a k Eftir kröfu tollstjórans í Reykjavik og að undan- gengnum úrskurði verða lögtök látin fara fram án frekari fyrirvara, á kcstnað gýildenda en ábyrgð ríkissjóðs, að átta dögum liðnum frá birtingu þessar- ar auglýsingar, fyrir eftirtöldum gjöldum; Fyrir- framgreiðslum upp í skatta og önnur þinggjöld árs- ins 1959, að því leyti sem þau eru fallin. í gjald- daga eða í eindaga vegna vangreiðslu, söluskatti og útflutningssjóðsgjaldi fyrir 1. ársfjórðung 1959, svo og íarmiðagjaldi og iögjalcJaskatti fyrir sama tíma- bil, sem féllu í gjalddaga 15. þ. m., bifreiðaskatti. skoðunargjaldi af bifreiöum og vátryggingariðgjaldi ökumanna ibifreiðia fyrir árið 1958, sem féllu i gjalddaga 2. janúar s. 1., áföllnum og ógreiddum gjöldum af innlendum tollvörutegu xdum og matvæia- eftirlitsgjaldi. Borgarfógetinn í Rey'kjavík, 16. apríl 1959. Kr. Kristjánsson (sign.) Námsksið í kió'ssaum, sem stendur yíir í 5 vikur, hefst næstu daga. Upplýsingar í síma 13085 milli kl. 4 og 6 e.h. Hildur Sivertsen, Hólatorgj 2.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.