Þjóðviljinn - 18.04.1959, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 18. apríl 1959
ÞlÓÐVILIINN
Útsefandi: Sameininearflokkur alM5u - Sósialistaflokkurinn. — Rttstiðrar:
Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson. — Préttaritstjóri: Jón
Bjarnason. — Blaðamenn: Asmundur Sigurjónsson, Eysteinn Þorvaldsson,
Guðmundur Vigfússon,, Ivar H. Jónsson, Magnús Torfl ólafsson, Sigurður
V Priðþjófsson. - Auglýslngastjóri: Guðgeir Magnússon. - Ritstjórn, af-
grelðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg 19. — Sími 17-500 (S
línuri. - Askriftarverð kr. 30 á mánuði. - Lausasöluverð kr. 2
Hvers
¥Im langt skeið hafa fulltrú-
ar Framsóknarflokksins
og A’þýðubandalagsins í utan-
ríkismálanefnd beitt sér fyrir
því að allir þingmenn samein-
uðust um þá skýlausu yfirlýs-
íngu að íslendingar muni al-
drei víkja frá 12 mílna fisk-
veiðilandhelgi og' ekki semja
um neinar undanþágur frá
henni. SHk yfirlýsing væri af
mörgum ástæðum ekki aðeins
sjálfsögð heldur mjög gagnleg.
Sjá’ft Alþingi íslendinga hef-
ur enn sem komið er ekkert
sa.gt um þetta mikla örlagamál
þjóðarinnar, og það er til van-
virðu að sjálft þjóðþingið láti
eins og það viti ekki hvað
gerzt hefur og birti í engu
einhugg vilia ís’endinga í
annan stað er það hin brýnasta
nauðsyn að Albingi segir
brezku árásarmönnunum það
skýrt og skorinort að íslend-
ingar muni aldrei hvika frá 12
mílunum: það eitt setur stöðv-
að hernaðaraðgsrðir Breta að
. brezk stjórnarvöld viti það án
r.okkurs min-’sta vafa að árás-
jn muni aldrei bera árangur;
en á meðan Bretar telja ein-
hvprja. von um undanhald
re.unu þeir halda áfram að
beita okkur valdi. Yfirlýsing
Albingis er sjálfsögð vegna
sóma okkar og lífsnauðsyn’eg
vegna átakanna við Breta.
Engu að síður hafa ráðamenn
Sjálfstæðisflokksins oz Al-
þýðufiokksins enn sem komið
er nejtað að vera aðilar að
slíkri yfir’ýsingu. Hvers
vegna?
¥ þessu sambandi er vert að
minna á að á landsfundi
Sjálfstæðívflokksins kom land-
helgjsmálið að sjálfsögðu til
umræðu Pmða su sem Bjarni
Benediktsson flutti við það
tækifæri var ekkert sóknar-
skíal fvr’r fslendinga, engar
röksemdir fyrir aðgerðum sem
gmtu tryggt fslendingum sigur
ng =óma í hjnni örlagaríku
baráttu við brezku ofbe’di.s-
menhina. heldur var hún sam-
felld afsökun fvrir Brefa,
Atlanzhafsbandalagi.ð o; her-
rámsliðið. Oa bað má ekki
fara fram hiá nokkrum íslend-
ingi að í á’vktun þeirri sem
landsfurjdurinn samþ.vkkti
vir elfki mimirt eiriu orði á
1? mjhia landhelgi. Hvers
vr'rt’a ?
Þótt spurt sé hvers vegna,
skdja allir þeir sem
kunna '/ leggja saman tvo og
tvo hvað vakir fyrir leiðtog-
um Stálfsfæðisflokksins. Það
hefur verið krafa þeirra í
landhelgismálinu að bví yrði
vísað ti.l At’anz.hafsbandalags-
ins, samtaka harðvítugustu
andstæðinga okkar undir for-
ustu brezku árásarmannanna.
Þessa kröfu hefur Sjálfstæðis-
vegna?
flokkurinn ítrekað æ ofan í æ.
nú síðast á Alþingi fyrir
nokkrum dögum. Morgunblað-
ið hefur tekið það skýrt fram
að tilgangurinn með þessu
málskoti sé sá að innan At-
lanzhafsbandalagsins verð'
tekin ákvörðun um „sjálfa
landhelgislínuna“. Þegar Sjálf-
stæðisflokkurinn nejtar a?
standa að yfirlýsjngu Alþing-
is um að aldrej verði hvikað
frá 12 mílna landhelgiiuni,
þegar landsfundur Sjálfstæð-
isflokksins samþykkjr ályktun
um landhelgismálið án þess að
nefna 12 mílpa takmörkin á
nafn, er augljóst að ástæðan
er sú að ráðamenn Sjálfstæðl-
isflokksins vilja vera óbundn-
ir, þawnig- að þeir geti samið
um frávik frá núgildandi fisk-
veiðilandhelgi innan Atlanz-
hafsbandalagsins. Engin önnur
skýring er til á afstöðu í-
ha’dsleiðtoganna, þeir vilja
hafa opnar dyr til þess að
geta svikið í landhelgismálinu.
TF|etta þarf hver einasti fs-
1 lendingur að gera sér
lióst Menn eiga að vonum
erfitt. með að trúa því að til
séu landar beirra sem bannig
geti brugðizt í örlagamáli
þjóðarjnnar, en vitnisburður-
inn frá Alþingi og landsfundi
Sjálfstæðisfloksins verður ekki
hrakjnn. Ejna leihin til þess
að stöðva fyrirætlanir þessara
lánlausu manna er að koma í
veg fyrir að þeir fái nokkra
aðstöðu til að setjast að samn-
ingaborði með andstæðingum
okkar.
Hin frumstæða Afríí^a veiðimannsing víkur óðiun fyrir
nútíma atvinnuháttum.
12 mílur
Qvo er að sjá sem yfirstjórn
landhelgisgæzlunnar geri
nú engar tilraunir til þess að
ráðast gagn erlendum veiði-
þjófum, nema þeir séu innan
gömlu fjögurra mílna mark-
anna, að minnsta kosti sézt
þess ekki getið í tiikynning ■
um hennar. Sum íslenzk blöð
og sumir stjórnmálamenn
halda einnig áfram að tala
um „fjögurra mílna land-
helgi“, þótt engin slík land-
helgi sé lengnr til. Eru þetta
næsta kynleg og tortryggileg
viðbrögð. Að vísu eru CBretar
einnig að brjóta þær reglur,
sem þeir þykjast vilja virða,
er þeir stela og vernda þjófa
innan gömlu fjögurra mílna
markanna, en frá íslenzku
sjónarmiði seð eru brot jafn
alvarleg, hvort sem þau eru
framkvæmd 1 mílu eða 9 míl-
um fyrir innan þau einu tak-
mörk sem hafa lagagildi. Við
Island er 12 rnílna fiskveiði
landhelgi, haiia ber landhelg-
isgæzlunni að vemda með <•>
þeim ráðum sem henni eru
tiltæk, og til þess ber íslenzk-
um stjórnmálamönnum að
A fríkudagurinn var haldinn
hátíð’egur í fyrsta skipti
á miðvikudaginn, og með hon-
um hófst baráttuvika fyrjr
frelsi og ráttindum Afríku)-
þjóða. Dagurinn og vikan eru
afsprengi Afríkuráðstefnunnar
í Accra í vetur, en þar
strengdu fulltrúar 200 milljóna
Afríkumanna í 28 löndum þess
heit að heyja sameiginlega bar-
áttu unz a’lir hlutar álfunnar
eru lausir undan erlendum yf-
irráðum og stjórnarfarslegt
.iafnrétti allra manna ríkir frá
Alsír til Góðrarvonarhöfða.
Þessa dagana er fengnu frelsi
fagnað í löndum eins og Ghana
og Gíneu, kröfur um stjómar-
hætiir og fyllra lýðræði eru
bornar fram opinberlega í ný-
lendum bar sem samtakafrelsi
ríkir Afríkumenn ráða ráðum
rimirn á 1 aun í Alsír, Kongó,
Njasa’andi. Rhodesíu og ann-
p-crtaðar bar sem erlendir yf-
irdrottnarar beita hömlulausu
ofbel.di og kúeun, í Suður-
Afrikn kvnda Afríkumenn
frehisbéi t;i að minna drottn-
andi mipnihluta Evróoumanna
á að vonlaust er fyrir fimmt-
unlí landshúa að ætla sér að
halda fjórum sinmim f.iöl-
mdhnari hóp höru^idsdökkra
maona í ánauð til langframa.
CJíðustu árin hefur hróunjn í
^ Afríku verið ævintýrale-ga
hröð. Marokkó og Túni.s í
Nnrðu-Afríku. Ghana og Gínea
í vesturhluta álfunnar og Súd-
an í austurhlut.anum hafa öðl-
azt s.iálfstæði á f.iórum árum.
Fkki síðar en 1980 munu fjög-
ur svertingjaríki. Nígería.
Kamerún, Sómalíland og Togó-
land, bætast í hqpinn. í þess-
um fiórum löndum búa yfir
40 mil’.iónir manna. Þarna er
ými.st um að ræða brezkar ný-
lendur eða lönd undir veriidar-
gæzlu SÞ. Frönsku Afríkuný-
lendurnar eeu nú nær allar
orðnar lýðveldi að nafnínu til,
en stiómin í París held.ur enn
í sínum höndum úrslitavaldi
um utanríkismál þejrra. land-
varnir, f.iármál og dómsmál.
Fjögur þessara landa Senegah
DAGIIR
AFRIKI
SNN
Súdan, Dakomey og EfrþVolta
hafa myndað með sér samband
og stefna að því að sækja auk-
in völd yfir málum sínum í
hendur Frakka. Margt bendir
til að þróunin verði svipuð í
frönsku nýlendunum miHi Ní-
geríu .'og Belgíáku-Kongó. í
brezku nýlendunum Kenya,
Uganda, Tanganyika, Zanzibar
og Njasalandi í Austur—Axríku
hafa sjálfstáeðishreyfingamar
myndað með sér samband. Álf-
an sem evrópsk nýlenduveldí
brytjuðu niður mil’i sín á síð-
ustu áratugum 19. aldar er aft-
ur að reona saman í stærri
heildir. Margir leiðtogar Af-
ríkumanna gera sér von um
að bess verði ekki ýkja langt
að bíða að mynduð verði
bandaríki Afríkulanda sunan
Saþara.
Glæsilegasta sigra hefur s.iálf-
stæðishreyfing Afríku-
manna unnið • þar sem verka-
lýðsstéttjn hefur verið nógu
fjölmenn og vel skipulögð til'
að taka forustuna. Þjóðleg
borgarastétt hefur einnig lagt
sitt af mörkum,' en hún er
hvorki nóeu fjölmenn né sam-
hent til að bjóða erlendum yf-
jrdrottnurum byrg.inn. Kwame
Nkrumah, forsætisráðherra
Ghana byggði stjómmála-
hreyfingu sína á verka1ýðsfé-
lögunum, og sama er að segja
um Sekou Touré, forseta Gíneu,
sem emn forustumanna
franskra Afríkunýlendna hafði
áræði til að hvetja landa sina
til að segla skilið við frönsk
yfjrráð, begar de Gaulle lýsti
yfir að lendum sem felldu
stiómarskrárúonkast, sitt væri
frjálst að siela sinn sjó. f
fyrstu reyndu Frakkar að
koma Gíneu á kné með fjár-
kúgun. en þá hljóp Ghana und-
ir baesa með systurríki sínu.
Svioaða söeu er að segja frá
Austur-Afriku. Þar hafa st.ióm-
málasamtök Afríkumanna kom-
izt tjl mests þroska í Kenya.
Fvrir þeim var verkalýðsfor-
jnginn Jomo Kenyatta, þang-
að til Bretar notuðu sér Má-
má-hreyfineuna til að hand-
taka hann og hneppa í fangelsi.
Nú hafa Afríkumenn í Kenya
eienaz* ovian foringja úr
verkalýðsfélögunum, Tom
Mboya, sem var í forsæti á
Afríkuráðstefnunni í Accra.
Fremhald á 10. síðu
veita henni allt það brautar
gengi sem þeir megna að
veita.
Fulltrúar á þingi Afrikuþjóða í Accra.