Þjóðviljinn - 15.05.1959, Qupperneq 1
Föstudagur 15. maí 1959 *— 24. árgangur
107. tölublað.
Sýslunefnd EyjafjarSarsýslu skorar á ríkisstjórnina
að slíta nú þegar stjórnmálasambandi við Breta
og ihuga alvarlega úrsögn Islands úr NATO
ÁSÐmndarsýnin
um Eivítasun!
Ásmundur Sveinsson mynd-
höggvari hefur nú flutt um 60
af myndum sínum í nýju hálf-
hringsbygginguna sem lmnn
hefur unnið að síðustu 60 árin.
Hinn nýi vinnuskáli hans,
með 60 fullgerðum myndum,
verður opinn almenningi, ó-
keypis á hvítasunaudag og
annan í hvítasunnu. — Verður
nánar sagt frá þessu í blað-
inu á morgun.
Akureyri. Frá fréttaritara Þjóðviljans.
Aðalíundur sýsluneíndar Eyjaíjarðarsýslu var
haldinn á Akureyri dagana 4.—9. þ. m. og sam-
þykkti fundurinn einróma ályktun í landhelgis-
málinu og skoraði á ríkisstjórnina að slíta stjórn-
málasambandi við Breta og athuga alvarlega úrsögn
úr Atlanzhafsbandalaginu.
Samþykkt sýslufundarins er
svohljóðandi:
„AðaLfundur sýslunefndar
Eyjaf jarðarsýslu, haldinn í
maí 1959, lýsir einhuga fylgi
sínu við stækkun landlielg-
innar í 12 mílur og þakkar
landhelgisgæzlunni dvengi-
lega og vel unnin störf í erf-
iðri og áhættusamri baráttu
sinní á hafinu undanfarna
mánuði við hina hrezku of-
beldismenn.
Jafnframt skorar fundur-
inn á ríkisstjórnina að slíta
nú þegar stjórnmálasambandi
vtó Breta og taka til alvar-
Iegrar íhugunar að ísland
segi sig' úr Atlanzhafsbanda-
laginu meðan ein voldugasta
þjóð þess Iætur sér sæma að
beita smæsta aðildarríkið
hernaðarlegu ofbe!di.“
Fundinn sóttu fulltrúar allra
hreppa sýslunnar. Fundarstjóri
var Sigurður M. I-Ielgason sett-
ur sýslumaður.
Afgreidd voru öll venjuleg
Iíola\ innsla verð-
ur ekki takmörkuð
Ráðherranefnd Kola- og stál-
samsteypu V.-Evrópu felldi á
fundi eínum í gær tillögu fram-
kvæmdanefndar samsteypunnar
um takmörkun kolavinnslu
vegna offramleiðslukreppunnar.
Fulltrúar stórveldanna þriggja,
Frakklands V-Þýzkalands og
ítalíu lögðust gegn tillögunni,
sem Beneluxlöndin studdu.
sýslufundarmál, auk ýmissa ný-
mála Helztu mál sýslufundar-
og jafnan áður og er áætlað fé
til sýsluvega á þessu ári 377
þús. kr. Af öðrum liðum á
gjaldaáætlun má nefha stjórn
sýslunnar 36 þús. kr., mennta-
mál 24 þús. kr., — þar af 10
þús. kr. til byggðasafns. Til
búnaðarmála er áætlaðar 122
þús. kr., til heilbrigðismála 83
þús. og 10 þús. kr. til kaupa á
nýrri flugvél til sjúkraflutn-
ins voru m.a. vegamálin, eins inga.
Tillögiir vesturveldanna
lagðar fram í Genf í gær
Christian Herter, utanríkisráöherra Bandaríkjanna,
lsgði í gær fram tillögur vesturveldanna á ráðstefnu ut-
anrikisráðherranna í Genf.
1 tillögunum er fjallað um
stöðu Brlínar, sameiningu
Þýzkalands og öryggismál Ev-
rópu, og Herter tók fram að
þær yrðu allar að ræðast í einu
lagi. Þessi mál væru öll svo
samslungin að þau yrðu ekki
leyst hvert fyrir sig. Tillögurn-
ar um stöðu Berlínar og sam-
einingu Þýzkalands eru í fjór-
um liðum.
f fyrsta lagi er gert ráð fyrir
að borgarhlutar Berlínar verði
sameinaðir undir einni stjórn
sem kosin yrði í sameiginlegum
kosningum í þeim báðum. Fjór-
veldin taki að sér að tryggja
samgönguleiðir til Berlínar.
Þegar frá þessu hafi verið
gengið verði sett á laggirnar
alþýzkt ráð, skipað 25 fulltrú-
um frá Vestur-Þýzkalandi og
10 fulltrúum frá Austur-
Þýzkalandi. Ráð þetta semji
uppkast að kosningalögum fyr-
ir allt Þýzkaland. Ákvarðanir
ráðsins verði því aðeins gildar
að þær séu samþykktar með
% atkvæða. Þegar gengið hafi
verið frá uppkastinu verði það
lagt undir þjóðaratkvæði.
Eigi síðar en 2Va ári eftir
undirritun samkomulagsins
Framhald á 9. síðu
- em'uliANou..?
. \
S___ <A
Á kortipu má glögglega sjá hvar Geirfugladrangur er, um
9 sjómílur úti af Eldey. Kortið er orðið nokkurra ára gar Jilt
og sýnir því aðeins fiskveiðimörkin (brotna línan) eftir að
þau voru færð út í 4 mílur 1952 frá grunnlínu (punkta línnn).
Núverandi fiskveiðimörk eru miklu utan og ná út fyrir Gcir-
fugladran.g. Þess skal og getið aðl dökki bletturinn á koriinu
er svæði sem tillö.gur voru fluttar um, á þingi fyrir nokkrum
árum að fellt yrði inn í fiskveiðilandhelgina.
Alþingi ákveður að reistur
skuli viti á Geirfugladrangi
Aki Jakobsson neitaði að flytja ásamt öðrum fjár-
\ eitinganefndarmönnum ályktnnartillögu um það!
Á fundi sameinaðs þings í gær var samþykkt samhljóða
svofelld tillaga til þingsályktunar, sem þingmenn allra flokka
nema Alþýðuflokksins báru fram:
„Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni jað gera í samráði við
\itamálastjóra ráðstafanir til þess, að reistur verði svo fljótt
sem við verður komið viti í Geirfugladrangi.“
Geirfugladrangur er sem
kunnugt er lítið sker alllangt
auðvestur af Reykjanesi, um 9
sjómílur úti af Eldeyjardrangi.
Umhverfis Geirfugladrang eru
aflasæl og fjölsótt fiskimið, auk
Þrjár mótmælciorðsendingar
afhentar Bretum í gærdag
Utanríkisráðherra, Guðmundur í. Guðmundsson, kall-
aði forstöðumanna brezka sendiráðsins, hr. Summer-
hayes, á fund sinn og afhenti honum þrjár mótmæla-
orðsendingar þar sem íslenzka ríkisstjórnin mótmælir
harðlega tilteknum atriöum í hernaöarofbeldi Breta hér
við land undanfarið.
í erindi dagsettu 13. þ.m. er’ íslenzk
rætt um þann atburð er brezkt störfum
herskjp hindraði töku veiði- að þau
að skyldu-
an rétt í þessu sambandi.
fslenzka ríkjsstjórnin hefur
veitt því athygli, að í þessu
tilvikj hefur sú regla verið
■brotin, sem hingað til hefur
verið fylgt, að brezk herskip
komi ekki í veg fyrir töku
brezkra togara sem staðnir eru
varðskip
og komi í veg fyrir j að veiðum innan fjögurra mílna
taki veiðiþjófa langt frá grunnlínum.“
þjófsins Ashanti, sem lesendum innan íslenzkra fiskveiðimarka.
Þjóðviijans er vel kunnur, og
segir svo m.a.:
„Hér er um enn eitt dæmi að
ræða, að brezk herskip hindri
I annarri mótmælaorðsend-
ísienzka ríkisstjórnin mót- ingu er rætt um framferði her-
mælir harðlega þessu augijósa skjpsins Contest við varðskip-
broti á alþjóðalögum og full-j ið Maríu Júlíu, og segir m.a.
veldi iandsins og geymir sérall-| Framhald á 11. síðu
þess sem drangurinn er á sigl-
ingaleið flutningaskipa.
Samkvæmt reglugerðinni um
12 sjómílna fiskveiðilandhelgi
íslands er Geirfugladrangur
innan takmarkanna og skal
dregin markalína í kringum
hann 12 sjómílur frá honum.
(Geirfugladrangur er nákvæm-
lega á 63°35‘8 norðlægrar
breiddar og 23°17‘3 vestlægrar
lengdar).
Mikil hætta hefur þótt á
því að GeirfugladTangur
hyrfi með öllu í sjó, bæði
vegna þess að úthafsöldur
ríða stöðugt á honum og
brjóta smám saman niður
en þó einnig og ekki síður
vegna aðgerða erlendra
inanna, Á styrjaldarárunum
notaði brezka hernámsliðið
Geirfugladrang nefnilega
sein skotmark við sprengju-
kastæfingar flugmanna
sinna. Og bandaríska her-
haldið uppi sprengjukasti á
dranginn.
Karl Guðjónsson og Pétur
Ottesen beittu sér fyrir að allir
fjárveitinganefndarmenn Al-
þingis flyttu þingsályktunar-
tillögu þá sem birt er að ofan.
Féllust 8 af 9 nefndarmönnum
á það, en einn neitaði, fulltrúi
Alþýðuflokksins í nefndinni,
Áki Jakobsson!! Vildi liann
engan þátt eiga í flutn-
ingi slíkrar tillögu og urðu
flutningsmenn hennar því þess-
ir 8 fjárveitinganefndarmenn:
Pétur Ottesen, Karl Guðjóns-
son, Halldór Ásgrímsson,
Magnús Jónsson, Sveinbjörn
Högnason, Jón Kjartansson,
Karl Kristjánsson og Halldór
E. Sigurðsson.
Tillagan var á dagskrá
kvöldfundar sameinaðs þings í
fyrradag, en kom þá ekki til
umræðu vegna þess að fundur-
inn varð ekki lögmætur eins og
rakið var hér í blaðinu í gær.
Á fundi sameinaðs þings í gær
var tillagan svo tekin á dag-
skrá samkvæmt sérstakri beiðni
9 þingmanna. Mælti fyrsti
flutningsmaður, Pétur Ottesen,
fyrir þingsályktunartillögunni
námsliðið tók síðan við af í stuttri ræðu, lagði áherzlu á
Bretum og hefnr um langt jað nauðsynlegt væri til öryggis
árabil alltaf öðru hverju • Framhald á 11. síðu