Þjóðviljinn - 07.11.1959, Blaðsíða 10

Þjóðviljinn - 07.11.1959, Blaðsíða 10
2) — ÓSKASTUNDIN LAUSN á orðaþraut í síðasta blaði 1. sumarið, 2. óskaður, 3 losaður, 4. skessur, 5. krossar, 6. iðukast, 7. Nikulás.. Þegar þú hefur skrifað orðin í tiglana muntu geta lesið lóðrétt 1 til 7 Sólskin, en það er ein- mitt nafnið á barnariti Sumargjafar. Fæst ég ei við fræði nein, fullur oft ég geðjast þér. Engu geri minnsta mein, manna vondra nafn þó ber. Erla. nr BLÓM í GLUGGUM Framhald af 1. síðu með blönduðu moldinni ög vökvaðu þlöntuna. Nú er . plantan látini vera í skugga, þá vaxa ræturnar betur. Eftir nokkra daga má svo færa hana í birtuna úti í glugg- anum. Vökvaðu hana á hverjum degi, en ekki of mikið. Haltu moldinni að- eins rakri. Kannski finnst þér skrítið að plöntunni skuli vera sáð í lítinn pott, en svo er hún strax flutt yf- •ir í annáh stíærri. Það ér gert ■ Hl i að< ■ húti averði fallegri og blaðríkari. Planta sem er í of stór- um potti notar alla ork- una til að framleiða sem mest af rótaröngum, en stönguil og blöð verða vesaldarleg og veikgerð. í litlum potti, með litlu rúmi fyrir ræturnar verða stönglar og blöð stærri. GESTAÞRAUT Það er lítill vandi að búa til þennan vírlás úr frekar stífum vír; sem er sveigður til með töng. Kanntu að skrifa r ? . i R er talsvert erfiður stafur, sérstaklega ef tvö r koma samán. Það xarf að tengja r rétt. Vel skrifuð og rétt tengd r setja góðan svip á skrift- ina. Hér er vísa, sem er til þess gerð að æfa r. Skrifaðu hana í skrifbók- ina þína, gefstu ekki upp fyrr en þú hefur gert það vel. Við vitum ekki eft- ir hvern vísan er. Kerruporra kurrar í knárri, verri smærri herra Snorri hurrafrí hárri sperru stærri. Hann er settur saman úr þremur hlutum merktum a, b og c á myndinni, sem eru kræktir hver innan í annan og ekki virðist í fljótu bragði hægt að losa þá sundur. Þú átt að reyna að losa a frá b og c, en án þess c að beita afli og skemma galdraverkið. Hlutarnir b og c verða ekki losaðir hvor frá öðrum. ÖSKASTUNDIN — Í3 Er ég var komin i fjöruna fyrir neðan Ed- inborgarverzlun, var ég orðin bæði þreytt og svöng. Ég settist því nið- ur í sandinn til að hvíla mig. Þá datt mér í hug að reyna að grafa upp peninga til að kaupa fyrir 'brjóstsykur. Við leiksyst- urnar höfðum oft fund- ið auraf tölur og annað „Þú hlærð að því. Ekkí svo hissa á tíðinni gamla konan“. Þá sýndi ég honum hringinn, sem hann skoð- aði vandlega og las innan í. Þar stóð: „Din Ama1je‘ Síðan rétti pabbi einum vinnufélaga sínum hring- inn og sagði: „Þessi finn- ur gullið í fjörunni". Síðan gekk hringurinn ur upp í auglýslngakostri* að og ég fékk að lokumi 2,25 í fundarlaun, serri pabbi sótti fyrir mig 8 bæ j arf ógetakontórinn. Öfugmæla- vísur Gullið í smádót ofan í sandinum. Ég fann mér smáspýtu og byrjaði að grafa í sand- inn. Eftir örlitla stund sá ég í eitthvað gyllt, og upp úr sandinum kom stór og mikill gullhring- ur. Ég starði um stund á þennan fagra dýrgrip. Slík verðmæti hafði ég aldrei haft áður milli handanna. Sultur og þreyta hurfu frá mér, og ég varð gagntekin himii- eskri vellíðan, sem gerði mér fært að ganga í ein- um áfanga inn á Kirkju- sand. Þar var margt verka- fólk að taka saman fiskf og pabbi stóð við einn fiskstakkinn og stakkaði. Þegar hann sá mig, sagði hann: ,,Þú kemur seint kindin. Leitaðirðu lengi?“ Niður á Steinbryggju, Zimsensbryggju, Duus- bryggju, úti í Örffirisey og inni á Kirkjusandi. fjörunni frá manni til manns. Verkafólkið undraðist stærð hans, og einn sagði, að ekki væru þeir allir é horleggjunum, þeir út- lenzku, og líklega væri hann af sjódrukknuðum skipstjóra. Þegar allir viðstaddir höfðu skoðað hringinn stakk pabbi honum í vest- isvasann. Síðan borðaði hann í flýti þar sem hann stóð og notaði fiskstakk- inn fyrir borð. Er pabbi hafði matast flýti ég mér heim á leið, því það var komið kvöld óg ég vissi að ‘mamma var orðin hrædd um mig. Daginn eftir fór pabbi með hringinn til lögregl- unnar. Það var getið um þetta í ísafold og aug- lýst eftir eiganda hrings- ins, en hann gaf sig auð- vitað aldrei fram og Amalía ekki heldur. Síð- an var hringurinn seld- Vísurnar eru eignaðar Bjarna Jónssyni skálda, sem dó um 1625. Fljúgandi ég sauðinn sá» saltarann hjá tröllum, hesta sigla hafinu á, hoppa skip á fjöllum. I Séð hef ég páska setta’ um jól, sveinbarn fætt í eldi, myrkur bjart en svarta sól, sund á hörðum velli. I eld er bezt að ausa snjð, eykst hans log við þetta. Gott er að hafa gler í skó, þá gengið er í kletta. Fiskurinn hefur fögur hljóð, finnst liann oft á heiðum, Ærnar renna eina slóð eftir sjónum breiðum. Hrafninn talar málið manns, músin flýgur víða, kettlingurinn kvað við dans, kaplar skipin smíða. 10) — ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 7. nóvember 1959 rl • anna Framhald af 7. eíðu. rétti ríki milli pilta og stúlkna, og samband kynjanna virðist einkennast af gagnkvæmri virð- ingu. Yfirleitt sitja piltar og stúlkur saman við borð. Próf- essor við háskólann i Leníngrad orðaði þetta þannig: JHér í ■ Sovétríkjunum éru piltar og stúlkur, karlar og konur tengd traustum böndum, í skólanum, í ástinni og í starfinu“. ALLT SKÓLANÁM ÓKEYPIS Kennslan er ekki aðeins ó- - keypis á öllum námsferlinum (að undanteknum barnaheim- ilum, en þar greiða foreldrar um 20% af kostnaðinum við dvöl barnsins), heldur geta nemendur einnig gert sér von- ir um að fá námslaun þegar þeir ná vissum aldri Af 1,178, 000 nemendum í æðri skólum fengu 80% þannig námslaun. Þau eru misjafnlega há, frá 240 rúblum upp í 750 rúblur á mánuði, og eru enn hærri fyrir þá sem stunda námu- eða efnaverkfræði. Þeir nemendur sem skara fram úr fá að auki sérstök . verðlaun sem nema 25% af námslaur.unum. Að einu leyti getur kennsl- an verið frábrugðin i hinum ýmsu skólum Sovétríkjanna: Hún, fer.ævinlega fram á tungu þess lýðveldis eða héraðs sem skólinn er í. Um. sextíu tungu- ; mól eru þannig töluð.í skójum Sovétríkjanna, en rússneska er ævinlega kennd jafnhliða eig- in tungu nemendanna. Að lokinni dvöl barnsins í vöggustofum og á barnaheimil- um tekur hin eiginlega skóla- skylda við. Skólaskyldutíminn er 10 ár, frá 7—17 ára aldurs, en þá taka háskóiar og aðrar æðri menntastofnanir við. Hér er yfirlit yfir námsefnið í rússneskum skólum þessi tíu ár: — Fyrstu þrjú árin: rússneska og rússneskar bókmenntir, reikningur, teikning, söngur, leikfimi, verkleg kennsla. — Fjórða ár: þá bætast við þessar námsgreinar auk þeirra sem áður voru taldar: saga, landaíræði, frumatriði líffræð- innar. — Sex síðustu árin: rússneska og rússneskar bókmentir, er- lent tungumál, saga, reikning- ur, algebra, flatarmálsfræði, hornafræði, eðlisfræði, efna- fræði, grasafræði dýrafræði, lífeðlisfræði, lífþróunarfræði, jarðfræði, landafræði, stjörnu- fræði, verkleg kenpsla (í land- búnaði og iðnaði), teikning, sörigur og leikfimi megináherzla á Á STÆBÐFRÆÐi OG EÐLISVÍSINDI .. í Derthickskýrsjunni er, áagt . að þesSi síðustu ,ur skólaskyldu- I", '■*. tímans. séu námsstundimar ..samanlagðgr. 7.106, .Af . þeim eru 3.000 í stærðfræði og öðr- um eðlisvisindum, 2,499 í bók- manntun og öðrum húmanist- ískum greinum cg 578 stundum er varið í verklega kennslu. Megináherzlan ei þannig lögð á stærðfræði og aðrar greinar eðlisvísinda, og þá fyrst og fremst á stærðfræðina sjálfa vegna þess hve miklu máli hún skiptir sem undirstaða annarr- ar þekkingar. ..Sovézkir skólamenn gera sér ljóst að mikill hluti nem- enda þarf aldrei á þekkingu í algebru og flatarmálsfræði að halda, en þeir telja að nám í þessum greinum sé frábærlega vel til þess fallið að auka þroska nemendanna". Stærðfræðikennslan er miðuð við að nemendur læri að hag- nýta sér þekkingu sína í þeirri grein: f,Kennslan í notkun reikn- ingstaflna. mælitækja og teikni- áhalda er tengd við lausn á- kveðinna hagnýtra verkefna. Þessar vinnuæfingar eru að þvi virðist jafnan í nánu samhengi við teoríska kennslu“. Kennslan í öðrum greinum eðlisvísinda er einnig miðuð við hagnýta beitingu þeirra til lausnar ákveðnum verkefnum í iðnaði og landbúnaði. Þarfir framleiðslunnar geta jafnvel haft áhrif á tilhögun námsins, og námsefnið. . Uppfræðslan í. eðlísvísindum hefst a rauninni þegar. í. yöggu- stofunum og barnaheimilunum þar sem megináherzla er lögð g að vekja .athygli barnanna á hinum margvíslegu náttúrufyr- irbærum. Nemendur sem reyn- ast hafa sérstaka hæfileika til náms í eðlisvísindum eru örv- aðir til framhaldsnáms á all- an hátt; hinum er veitt upp- fræðsla í vísindagreinum sem grundvöllur að „verklegu námi“ sem á að búa þá undir iðnaðar- störf. HIÐ HAGNYTA VERKNÁM Hugmyndin um þýðingu „verknámsins" ei afar mikil- væg. Hún er ekki einungis það atriði sovézks skólaforms sem skilur það mest frá því sem tíðkasí í skóluin vesturlanda, heldur er hún einnig undirstaða þeirra breytinga á skólakerfinu sem gerðar voru með lögunum frá því í desember 1958. í Derthickskýrslunni er vitnað í þessi ummæli menntamálaráð- herra Hvíta-Rússlands: „Kennslan í barnaskólum og framhaldsskólum er enn of fræðileg.; Nemendurnir þurfa . á hagnýtum undirbúningi und- ir lífsstarfið að halda. Tilhögun kennslunnar eins og hún er nú er ágæt ef ekki er um ahnað að ræða en að búa nemepdur undir æðra nám. en yið; höf- u.m koiiiizt að raun um að flest- ir þeirra sem nú standast loka- próf. fara. að vinna í i.ðnaði eða landþúnaði að því Ioknu. , Það verður þvi að breyta kennslutilhöguninni. . og gera .verknámið að undirbúningi undir lífsstarfið. Það verður með öðrum orðum. að kenna meginatriði iðnaðarframleiðsl- unnar í skólunum, svo að sér- hver nemandi öðlist fullkomna iðnfræðslu, einnig þeir sem ætla að leggja stund á æðra nám“. Tungumálakennslan er einn- ig að vissu leyti miðuð við hagnýta, þekkingu. Það er ekki fyrst og fremst reynt að gera nemendur að frábærum tungu- málamönnum, heldur að fá þeim i hendur hjálpartæki sem þeir geta notað sér til að afla sér þekkingar í öðrum grein- um. 45% nemenda kjósa að leggja stund á- ensku,- .35% þýzku og 20% írönsku. HIN VOLDUGA VÍS3NDA- AKADEMÍA Þetta eru nókkrar helztu íiíð- urstöður hinna bandar. skóla- manna af athugun þeirfa á skólakerfi Sovétríkjanná. í lok skýrslu ’ sinnar ræða- þeir sérstaklega um Vísindáakadem- iu Sovétrikjanna og hið mikla .hlutverk sem hún'-gégnir í skipulagningu alls vísindastarfs þar i landii ..Starfsemi þessarar stofnunar nær yfir öll • þekkingarsvið mahnsins: húmanistísk fræði, ■ þjóðrélðgsvisindr og eðlisvisindi. Vísindaakademian annast út- hlutun hinna ríflegu fjárveit- inga sem sövézka rikrð ver til þess að afla sér tramúrsk-arándi vísindamanna Ýr\o ríkum.mæli að enginn okkar. .þékkir, nokk- ur önnur -dæ.mi shks, .-Hæfþ leikamenn , sem hafa. sýnt I .. • Fr.arah. á J1 siðu. • .

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.