Þjóðviljinn - 25.11.1959, Blaðsíða 11

H. E. BATES:
RAUÐA
SLÉTTAN
hörund og burmapiltarnir sem enn voru að aka möl í
sprengjugígana meðfram veginum. Þegar hann stöðvaði
vélina og drap á mótornum var hann orðinn rennandi
sveittur og þegar hann steig út úr vélinni og niður í
rykið, helltist hitinn yfir hann og skellibirtan var svo
ofsaleg að hann sá ekki út úr augunum.
„Þökk fyrir‘‘, sagði hann. Hann dró höfuðfatið fram
á ennið til að hlífa augunum. „Ágæt ferð“. Hann gerði
ráð fyrir að Carrington skildi af raddhreimnum að hann
var mjög ánægður. Kannski væri pilturinn ánægður líka,
og ef til viil yrði þetta upphafið að sáttum sem fyrr
eða síðar yrðu að eiga sér stað.
En honum til undrunar sagði pilturinn ekkert. Hann
virtist ekki einu sinni hlusta á hann. Og Forrester sneri
sér snöggt við og sá hvers vegna það var.
Carrington stóð með opinn munn og horfði niður eftir
flugbrautinni. Forrester heyrði hann gefa frá sér hljóð,
óskiljanleg orð í skelfingu. Um leið kallaði annar flug-
virkinn: „Guð minn góður! Hann getur þetta ekki“. Og
svo tók hann á rás.Qg sveiflaði brúnum handleggjunum
í æsingu.
Forrester sneri sér við og sá Moskítóvél í þann veginn
að lenda. Hann sá strax að hraði hennar var alltof mik-
ill. Hún snerti rykuga brautina með ofsalegum dynk,
gulur rykmökkur gaus upp, síðan hélt hún áfram gegn-
um mökkinn með annað hjólið upp, beygði hratt 1 átt-
ina að Dakótaflugvél sem stóð í tvö hundruð metra fjar-
lægð. Um leið og hún rakst á Dakótavélina virtist ryk-
mökkurinn dökkna og roðna. Hann breyttist í stórfeng-
legt eldhaf. olíumökkurinn gaus unp, rauður og svartur
og gulur. Út úr þessu eldhafi sá Forrester mann koma
hlaupandi. Hann virtist svo undur lítill og einn. Hann
hljóp inn á opna svæðið en allt í einu stóð hann í ljósum
loga. Forester sá hvernig logarnir breiddust um .manninn
eins og óhugnanlegar, rauðgular fjaðrir, gular í broddinn,
huldu hann unz hann yfirbugaðist og féll niður í rykið,
engdist þar meðan logarnir átu hann upp.
Forrester sá að Carrington tók á rás. Andartak flaug
honum í hug að hlaupa á eftir honum. Svo hætti hann
við það. Hann vissi að það var um seinan. Dökkt reyk-
ský lá yfir flugbrautinni og hlífði henni fyrir sólar-
geislunum/ og gegnum það sást í menn á hlaupum, dökka
og óraunverulega í þessari annarlegu birtu. Einn þessara
manna kom nú að verunni sem engdist brennandi í
rykinu. Hann fór að ausa yfir hana sandi með hönd-
unum. Logarnir köfnuðu undan rykinu og reykur kom-
í staðinn, unz Jíkaminn lá kyrr, útbrunninn, eins og, dauð
og skorpin trjágrein.
Carrington var á leið til baka. Skelfingarsvipurinn var
auðsær á andliti hans. Hann leit á Forrester með snöggri
angist, en svo brosti hann og af brosinu vissi Forrester
fyrir hvað pilturinn myndi segja.
„Ljóta ástandið“, sagði pilturinn. „Tvær flugur í einu
höggi“.
„Kæruleysi“, sagði Forrester. „Enn ein ný farin í
súginn. Og þetta er sjálfsagt sú síðasta í Burma.“ Hann
talaði ósjálfrátt samkvæmt hinni fráleitu reglu, sem
gerði flugvélar dýrmætari en mannslífin. Og þó vissi
hann einnig að þetta var að nokkru leyti rétt. Hér á
þessum afskekkta stað, í landi sem hann bjóst ekki við
að hejmamenn vissu annað um en að framleiddi hrís-
grjón og rúbína og var díll á landabréfinu milli Indlands
og Malayalanda.. Mannlífið var furðulega lítils virði und-
ir hinum brennandi sólargeislum. Sólskinið framleiddi of
mikið af öllu nema flugvélum. Það nærði hinn fjölmenna,
ósamhenta indverska fólksgrúa, sem mátti sín minna í
stærð sinni en flugvélin og, maðurinn sem þarna brunnu.
Það nærði einnig þá lífsfyrirlitningu, sem var dýpri og
rótgrónari en hermennirnir gátu skilið, þrátt fyrir upp-
gerðar kaldlyndi þeirra. Það nærði þá tilfinningu að í
þessari sóun á lífi í sólarbrunanum, væri jafnvel hið
bezta bætanlegt.
Hann leit aftur á Carrington og sá af augnaráði hans
að hann skildi ekki þetta allt. Hann var ekki aðeins
nýkominn til landsins; forlagatrú austursins var honum
enn dulin í ofsahitanum og skellibirtunni.
■— Miðvikudagur 25. nóvember 1959 — ÞJÓÐVILJINN — (11
Án þess að segja fleira gekk hanp hægt upp eftir
flugbrautinni. Brunninn líkaminn í rykinu var nú í
hvarfi bak við sjúkrabíl, jeppa og hóp manna, flestra
ungra indverskra pilta sem safnazt höfðu úr tjöldunum
í kring. Hann sá þá allt í einu sem hrægamrrta gæða sér
á líki manns sem hann hafði þekkt, eins og hann hafði
horft á gammana flykkjast að í hvert skipti sem kýr
eða uxi eða hundur höfðu fallið í valinn við vegarbrún.
Og andartaki síðar var eins og hann fengi utanundir.
Hann gleymdi þeirri staðreynd að hann yrði með ein-
hverju móti að fá vél í stað þeirrar sem fórst; hann
gleymdi því að hann þurfti að skrifa enn eitt bréf til
Englands, samúðarbréf sem erfitt var að orða til ein-
hvers sem hann hafði aldrei séð, móður, eiginkonu, unn-
ustu, með frásögn af dauða við óhetjulegar aðstæður.
Hann gleymdi skelfdu andliti Carringtons sem reyndi
að sýna kaldlyndi og hörku, sem hann fann ekki til.
Hann gekk gegnum þykkan reykmökkinn, kæfandi og
þungan í lamandi hita dagsins, og honum fannst hann
allt í einu eins og ísveggur.
Hann vissi allt í einu, upp frá þessu andartaki, að
hann langaði ekki lengur að deyja.
FIMMTI KAFLI
Þegar hann gekk niður flugbrautina á eftir sjúkra-
bílnum, horfði á reykmökkinn yfir hvítu, brunnu rykinu,
heyrði hann rödd hrópa í nánd við sig. „Það var Ander-
son, foringi, Skotinn. Og Watson sergent'líka.“ Hann fann
til magnleysis. Sólarhitinn- lamaði hann og hann fann
til ógleði sem var reyndar afleiðing af þeim óhugnanlega
atburði, sem hann hafði orðið sjónarvottur að. Og þegar
hann nam staðar til að svara einhverju, uppgötvði hann
hver maðurinn var sem hafði talað. Það var hjálpar-
maður hans sjálfs, Brown, nakinn að beltisstað og ataður
í sóti.
Forrester nam snögglega staðar, starði á hann eins og
hann væri risinn upp frá dauðum. „Brown“, sagði hann.
„Brown. Hvernig í fjandanum er ástandið orðið?“
Brown skildi strax hvað hann átti við.
„Tvær eftir, foringi.11
„Hamingjan góða,“ sagði hann.
„Þrjár óflughæfar. Og þessar brunnar. Þá eru eftir yðar
eigin vél og vél Philips.“
Þetta hafði aldrei verið meira en hálf flugsveit, en
þetta var þó verra en hann hafði grunað. Philips var ný-
kominn frá Indlandi, og eins og Carrington var hann enn
óvanur hinni villandi víðáttu. En hann hafði þó ekki
áhyggjur af Philips. Það var flugvélafæðin sem hann var
hræddur við. Enn einu sinni horfðist hann i augu við
þá staðreynd, að manntjón var ekki óbætanlegt, hversu
dugandi sem mennirnir voru.
„Afleitt ástand, foringi,11 sagði Brown.
íþróttir
Framhald ai 9.: '8íðu
D.A.F. Var það þá afdráttar-
laust tekið fram, af Islandg
hálfu, að F.R.I. hefði áhuga
á að lialda áfram keppnissam-
bandi við Dani, en skilyrði
væri, að Danir legðu þá fé af
mörkum, en undanfarin ár,
| allt frá 1950, er fyrsta keppni
þjóðanna var háð, hefur ísland
Af framkvæmdum á Mýrdalssandi
Framhald af 10. síðu.
vatna í Álftaveri og Meðallandi.
í þriðja lagi er syðri ieiðin mun
snjóléttari og hefur hún löngum
verið „þrautalendingin", þegar
efri leiðin hefur verið ófær
vegna snjóa.
Flestum mun nú einnig ljóst,
að varnargarði verður ekki
haldið á efri leiðinni. nema
settar séu á hann brýr. Sumir
teíia. að búið sé að verja svo
miklu fjármagni í framkvæmdir
á efri leiðinni, að ekki sé unnt
að hætta við hana úr því sem
komið er. Ég er hinsvegar
þeirrar. skoðunar, að ekki megi
bæta nýjum mistökum við þau
gömlu, aðeins vegna þess. að
það sem á undan er gengið er
búið að kosta okkur svo mikið,
— og e. t. v. verði notast við
einhverja gamla spotta! Mistök
eru dvr. en dýrust. ef menn
læra ekki af þeim. Það er betra
að byrja upp á nýtt en að
byggja á gömlum mistökum.
Ég tei því sjálfsagða og eðli-
lega kröfu til ábyrgra aðila á
þessu máli, — og þá fyrst og
íremst vegamálastjóra, — að
skýrt verði opinberlega frá því
hverjir raunverulega bera á-
byrgð á þeim mistökum, sem
hér haía orðið. En jafníramt er
nauðsynlegt að tryggja það í
framtíðinni, að hin pólitiska
„kunnátta“ verði ekki látin bera
hina tækilegu ráðum við mikil-
vægustu framkvæmdaatriði.
Og í trausti þess, að sannleik-
urinn — og allur sannleikuriim
komi fram í máli þessu — sem
öðrum slíkum, vildi ég ljúka
grein minni á þessum orðum
Ara' fróðá: „En hvatki er mis-
sagt er í fræðum þessum, þá
er skylt að hafa það heldur er
sannara reynist.“
í nóvembermánuði 1959.
alltaf borið svo að segja allan
ferðakostnað liðanna, hvort
sem keppnin var haldin hér
heima eða erlendis. Taldi
stjórn FRÍ að hvorki væri rétt
né framkvæmanlegt að halda
lengur áfram á þessari braut.
Danir yrðu hér að sýna í verki,
að þeir hefðu áhuga á að halda
sambandi þjóðanna við.
Við viðræður þær, er að
framan greinir, tó'ku Danir
málinu ekki ólíklega. Er for-
maður FRl kom heim af fund-
inum, var DAF skrifað og boð-
ið til landskeppni hér heima,
með þeim skilmálum, að DAF
legði fram 10 þús. krónur
danskar, en FRl bæri allan
kostnað annan.
Svar við þessu bréfi barst
aldrei.
b) Þá sneri stjórn FRÍ sér
til Pólyerja og bauð þeim
tveggja ára samning um lands-
keppni milli ’íslenzks A-liðs og
B-liðs Pólver.i^. Skilmáiar
skyldu vera þeir, að sú þjóð,
sem héldi keppnina, greiddi
allan dvalarkostnað og hálfan
ferðakostnað,
Pólverjar svöruðu og tjáðu
sig hafa áhuga á málinu, en
þó kæmi ekki til greina, að af
þessu gæti orðið fyrr en í
fyrsta lagi 1961, því 1959 væri
kenpnistimabilið skipulagt að
fullu og 1960 myndi lið þeirra
einbeita sér að Olympíuleikj-
unum. Þá töldu Pólverjar A-
lið Islands of sterkt fyrir B-
lið Póllands.
Fararstjóri FRl á Varsjár-
mótinu í júní 1959 ræddi einn-
ig við Pólverja um mál þetta
og létu þeir þá aftur 'í ljós
mikinn áhuga á að koma þessu
keppnissambandi á.
c) Austur-Þýzkaland: Er
neitandi r”~r hafði borizt frá
Pólverjnn. snori stjórn FRl sér
til / Þýzkalar.ds og bauð
sama og Pólverjum.
Svar barst skömmu síðar og
var það á þá leið að árið 1959
væri skipulagt að fullu og engu
yrði um þckað, en hins vegar
lv fðu Austur-Þjóðverjar áhugn
fvrir að koma slíkri keppni á
s.'ðar.
Er formaður FRl dvaldi í
Leipzig nm miðjan ágúst sl.,
ræddi hann málið við fyrir-
I svarsmenn austur-þýzka sam-
bandsins og tókust þar munn-
lega fullir samningar,—(Nánar
verður skýrt frá þessum mál-
um í næsta blaði).
Tunglflaug
Framhald af 5. síðu
verða úr hinni bandarísku eld-
flaug.
Þá segir New York Post að
ánnarri eldflaug verði skotið
út í geimifin irieðan' Eisenhow-
er verður utanlaiids, 'eða 10.
désember. Heniii er' ætlað að-
fara umliverfis sólina.
• AUGT.YSIÐ t
ÞJÓÐVILJANUM