Þjóðviljinn - 25.11.1959, Qupperneq 12

Frumvarp til fjárlaga fyrir árið 1960 lagt fram
Rikisst|érniii felllr niður 190 mllljéii
kréna greíöslu til Dtflutningssjéðs
Frumvarp til fjárlaga fyrir árið 1960 var lagt fyrir
Alþingi í gær. Niðurstööutölur þess á rekstraryfirliti eru
975 713 000 kr., með 92 898 213 kr. rekstrarafgangi,
og á sjóðsyfirliti 976 313 000 kr., með 2 508 166 kr„
sem greiðslujöfnuð.
Ljóst verður af frumvarpinu að eytt hefur verið því
fé sem vinstri stjórnin skildi eftir og athygli vekur að
stjórnin fellir niður rösklega 100 milljón kr. greiðslu
til Útflutningssjóðs, og stendur sú tekjuþörf opin og
ófyllt_ í greinargerð segir m.a.: ^
„Að því er bezt verður séð,
inunu tekjur ríkissjóðs á árinu
1959 fara talsvert fram úr áætl-
un fjárlaga. Er það einkum
tekju- og eignaskatturinn, stimp-
ilgjöld og tekjur ríkisstofnana,
sem virðast ætla að gefa betri
raUn en ráð hafði verið fyrir
gert. Þrátt fyrir tilraunir rikis-
stjórnarinnar til að draga úr um-
framgreiðslum, munu útgjöld
binsvegar fara nokkuð fram úr
áætlun. Er þvi ekki hægt að bú-
ast við greiðsluafgangi hjá rík-
issjóði, en aftur á móti ekki á-
stæða til að óttast greiðsluhalla
á yfirstandandi ári.
Fjárlagafrumvarp það, sem hér
Jiggur fyrir, er miðað við það
verðlag og kaupgjald, sem nú er
og hefur staðið óbreytt síðan
snemma á árinu 1959. Þrátt fyrir
þetta er ekki hægt að gera ráð
iyrir jafnhagstæðri afkomu rikis-
s'jóðs á árinu 1960 eins og verða
mun á árinu 1959. Til þess liggja
þrjár orsakir. í fyrsta lagi var í
íekjuáætlun fjárlaga fyrir árið
1959 gert ráð fyrir tolla- og
skattagreiðslum Sogsvirkjunar-
innar, að upphæð 30 m. kr„ og
notkun greiðslua.fgangs frá árinu
1958, að upphæð 25 m. kr. Þessir
tekjustofnar falla nú að sjálf-
sögðu burt. í öðru lagi er ekki
hægt að gera ráð fyrir að tekjur
rikissjóðs af verðtolli og sölu-
skatti verði eins miklar árið 1960
og þær munu reynast á árinu
1959. Hinn mikli innflutningur
ársins 1959 hefur að nokkru
byggzt á notkun erlends láns-
fjár, sem gera verður ráð fyrir
að minnki á árinu 1960. Erfið
gjaldeyrisaðstaða í frjálsum
gjaldeyri og sívaxandi greiðslu-
byrði af erlendum lánum tak-
marka einnig möguleikana á jafn-
miklum innflutningi og verið hef-
ur. Af þessumi sökum eru tekjur
þessa frumvarps ekki áætlaðar
hærrl en tekjur fjárlaga ársins
1959, enda þótt vitað sé, að tekj-
ur þess árs muni reynast all-
miklu hærri en fjálögin gerðu
ráð fyrir. f þriðja lagi aukast út-
gjöld í þessu frumvarpi um 43 m.
kr. frá fjárlögum 1959, ef ekki er
tekið tillit til greiðslna til Út-
flutningssjóðs. Hækkanirnar
stafa yfirleitt af óhjákvæmilegri
aukningu til kennslumála (16,0
m. kr.), félagsmála (10,5 m. kr.)
og til dómgæzlu og lögreglu-
stjórnar /5,5 m. kr.).
„Afleiðing þeirra breytinga,
sem hér hafa verið nefndar, er
sú, að ríkissjóður getur ekki að
óbreyttum tekjum innt af hendi
jafnmiklar greiðslur til útflutn-
ingssjóðs og hann hefur gert á
árinu 1959. í stað 152,1 m. kr.
greiðslu til útflutningssjóðs í nú-
gildandi fjárlögum, er því aðeins
gert ráð fyrir 50 m. kr. greiðslu í
því frumvarpi, sem hér liggur
fyrir. Það hlýtur að verða verk-
efni nýrrar ríkisstjórnar að gera |
tillögur um lausn þess fjárhags-
vandamáls útflutningssjóðs, sem
með þessu skapast.“
ÞlÖDVILJINN
Miðvikudagur 25. nóvember 1959 — 24. árgangur — 259. tbl.
r sKrao a
Ríkið bótaskylt vegna slyss
í vistheimilinu í Breiðuvík
Hæstiréttur hefur fellt skaöabótaskyldu á ríkissjóð
vegna slyss, sem varð að vistheimilinu í Breiðuvík á
Barðaströnd fyrir 4 árum, er ör, sem einn drengjanna
á heimilinu skaut af boga, lenti í auga annars drengs
og skaddaði það mjög.
Faðir drengsins, sem fyrir
skotinu varð, höfðaði mál gegn
fjármálaráðherra og mennta-
málaráðherra f.h, rikissjóðs til
greiðslu skaðahóta vegna slyss-
ins og var ríkissjóður dæmdur
til greiðslu 115.800 kr. í hér-
aði, auk máls'kostnaðar. I
Hæstarétti var þessi niðui*-
staða staðfest, og verður vikið
nánar að forsendum dómsins
síðar.
Mál þetta var hið fyrsta
prófmál tveggja héraðsdóms-
lögmanna fyrir Hæstarétti:
Hauks Jónssonar sem flutti
málið fyrir ríkissjóð, og Sig-
urðar Baldurssnar, sem flutti
málið fyrir föður drengsins.
„Landhelgisbók”, tekin saman aí Gunnari
M. Magnúss, kemur út í dag
Landhelgisbókin kemur út í dag, mikið rit, sem Gunn-
ar M. Magnúss rithöfundur hefur tekið saman og fjall-
ar um landhelgsmál íslendinga og fiskveiðar hér við
land allt frá árinu 1400 fram á þennan dag_
Bókin er rúmar 200 blað- M. Magnúss m.a.: „Efni það
síður í vænu broti, prentuð á sem bók þessi fjallar um er í
mjög vandaðan pappír, enda rauninni einn af höfuðþáttum
eru í henni 160 myndir efn-
inu til skýringar. Útgefandi er
Setberg.
--------------*SS3?
Sögulegt yf'irlit í 550 ár
Landhelgisbókin er í tveim
hlutum, nær yfir 550 ára tíma-
bil. í fyrri hlutanum eru rakt-
ar sögulegar staðreyndir um
landhelgina, allt frá árinu 1400
til 1958. Hefst frásögnin, þegar
hinir fyrstu erlendu menn
koma hingað til fiskveiða, en
þeir fóru síðan oft með yfir-
gangi og ofríki á hendur lands-
mönnum. Síðari hlutinn hefst,
þegar varðskipafloti íslendinga
leggur úr höfn aðfaranótt hins
sögulega dags 1. sept. 1958 og
lýkur 1. sept. 1959. Þá er í
bókinni annáll, er greinir frá
200 sögulegum atburðum í
hálfa sjöttu öld.
I „Nokkrum orðum um bók-
ina“ segir höfundur, Gunnar
Gunnar M. Magnúss
sjálfstæðis þjóðarinnar. í
sambandi við það koma fram
þau meginviðfangsefni, sem
kynslóðirnar í landinu hafa
Framhald á 3. síðu.
„Vorið er komið"
„Vorið er komið“ nefnist
kvikmynd, sem Osvald Knud-
sen hefur nýlega lokið við
að gera og verður liún frum-
sýnd n.k. föstudag á kvöld-
vöku hjá Ferðafélagi íslands.
35 mínútur tekur að sýna
myndina og fjallar hún um
lífið í sveitinni á vorin, um
sauðburðinn, fráfærur, fugla-
lífið og m. fl. Verður nánar
sagt frá henni í blaðinu síðar.

Kvöldfagnaðui
Islenzk-ameríska félagið efn-
5r til kvöldfagnaðar í Lídó n.k.
föstudag, á þakkargjörðardegi
Bandaríkjamanna. Þar flytja
sex bandarískir stúdentar, sem
stunda hér nám í íslenzkum
fræðum, stutt ávörp, einnig
verður danssýning o.fl.
Fær Haukur
Hvannberg að
fara eður ei?
lEinn angi olíumálsins
mikla — réttarfarslegur
að vísu — er nú kominn
fyrir Hæstarétt. Var úr-
skurði rannsóknardómar-
anna um að Hauki
Hvannberg, fyrrv. for-
stjóra Olíufélagsins h.f„
væri óheimilt að hverfa
af landi brott meðan
rannsókn málsins stæði
yfir skotið til Hæstarétt-
ar með kæru. Er líklegt
að fullnaðarúrskurður
gangi einhvern daginn.
Kjör logarasjómann a versnað
um 12-15 þús króna á árinu
Farmenn hafa veriö samningslausir um
árs skeiS - St)6rnark)ör hafiS í S.R.
Á togaraflotanum hafa kjörin versnaö svo á þessu manna, taka fram eftirfaramdi:
ári, sumpart vegna aögeröa ríkisvaldsins og sumpart
vegna minni afla, aö nemur um 12—15 þús. kr. á árinu
. . . Viö borö liggur aö ekki fáist nokkur maður út á
skipin meöan þetta ástand helzt óbreytt.
Þannig er m.a. komizt að
orði í yfirlýsingu, sem Þjóð-
viljanum hefur borizt frá B-
listanum, lista starfandi sjó-
manna í Sjómannafélagi
Reykjavíkur, en stjórnarkjör
hefst í félaginu í dag og mun
standa yfir þar til aðalfundur
verður haldinn, líklega í síðari
hluta janúar. 1 kjöri eru tveir
listar, A-listi, listi stjórnar og
trúnaðarráðs, og B-listi, sem
fyrr var getið.
Árshátíð Alþýðubandalagsins í Suð-
urlandskjördæmi haldin á Selfossi
Árshátíð Alþýðubandalagsins í Suðurlandskjördæmi
verður haldin í Tryggvaskála á Selfossi, föstudaginn 27.
nóvember kl. 21.
Ræður og ávörp flytja alþingismennirnir Karl Guð-
jónsson, Hannibal Valdimarsson og Einar O'.geirsson og
Gunnar Benediktsson, rithöfundur.
Gestur Þorgrímsson og Haraldur Adolfsson skeinmta.
Að lokum leikur hljómsveit Óskars Guðmundssonar.
Allir stuðningsmenn G-listans í Suðurlandskjördæmi
vel'komnir meðan húsrúm leyfir.
Aðgöngumiða sé vitjað til Þórmundar Guðmundssonar,
Magnúsar Aðalbjarnarsonar, Skúla Guðnasonar á Sel-
fossi og Björgvins Sigurðssonar á Stokkseyri.
G-LISTINN.
Jón Tímótheusson
formannsefni B-listans
Forsendur stéttarlegs
eðlis
Yfirlýsing B-Iistans fer í
heild hér á eftir:
„Vegna blaðaskrifa um
stjórnarkjör í Sjómannafélagi
Reykjavíkur vil ég fyrir hönd
B-listans, lista starfandi sjó-
Það er mikill misskilningur,
sem fram kemur í áðurnefnd-
um blaðagreinum, að listi þessi
sé borinn fram af einhverjum
pólitískum flokkum. Forsend-
urnar fyrir að starfandi sjó-
menn hafa enn einu sinni stillt
upp gegn núverandi stjórn Sjó-
mannafélags Reykjavíkur eru
fyrst og fremst stéttarlegs eðl-
is, svo sem hér skal frá greint,
enda þótt við hefðum frekar
kosið að þurfa ekki að fara
með slík mál í dagblöðin.
Farmenn hafa nú um eins
árs skeið verið samningslausir
og ekki er vitað að stjórn S.R.
hafi þar hreyft sig á því tíma-
bili til þess að ná nýjum samn-
ingum. Á togaraflotanum hafa
kjörin versnað svo á þessu ári,
sumpart vegna aðgérða ríkis-
Framhald á 3. síðu
KÓPAVOGUR
SÓSÍALISTAFÉLAG
KÓPAVOGS
Aðalfundur félagsins verður haldinn
föstudaginn 27. þm. kl. 8.30 í barna-
skólanum við Digranesveg.
Fundarefni:
1. Venjuleg Aðalfundarstörf.
2. Sigurður Guðnason frv. alþm.
segir frá för sinni til Kína.