Þjóðviljinn - 15.01.1960, Blaðsíða 5

Föstudagur 15. janúar 1960
ÞJÓÐVILJINN
(5
Þýzku nazistarnir höfðu aldrei farið dult með
hvaða idutskipti myndi bíða gyðinga þegar
þeir heíðu tekið völdin. Framan af valda-
ferli sínum fóru þeir þó hægt í sakirnar, en
í nóveinber 1938 töldu þeir sig nógu sterka
til að láta til skarar skríða. Vegna atburoanna
í Vestur-Þýzkalandi að undanfömu er héri
stutt upnrifjun á því sem rerðist 10. nóvem-
ber 1938, og um leið á það bent að þeir sem
ábyrgð báru á þeim voðaverkum sitja enn
í æðstu valdastólum.
Gyftjmgaofsóknirnar í Vestur-Þýzkalandi að undanförnu hafa
erðið til að vekja a'ihygli umheimsins á því að nazisminn er
cnn í fullu fjöri þar í landi. Myndin er tekini heima hjá einum
gyðingaliataranum í Vestur-Berlín, og sést á lienni nokkuð af
því nazistadóti sem hann hafði sankað að sér.
„HAMSLAUSAR GYÐINGA-
OFSÓKNIR í ÞYZKALANDI.
Verzlunar- og samkunduhús
Jieirra rænd og brennd. Ríkis-
stjórmin skijni’.eggur liíðings-
verkin.“
Þannig hljóðaði aðalfyrirsögn
in á forsíðu Þjóðviljans fyrir
rúmum tveimur áratugum, 11.
nóvember 1938. Daginn áður
höfðu hafizt þær gyðingaof-
sóknir í Þýzkalandi sem áður
en yfir lauk, tæpum sjö árum
síðar, höfðu kostað sex milljón-
ir gyðinga lífið. Upptök þeirra
má að vísu rekja til fyrri verka
þýzku nazistanna sem þá höfðu
verið við vö’.d í rúm fimm ár,
en þó má með sanni segja að
hin skipulögðu múgmorð naz-
ista hafi' hafizt þannan dag
Þjóðviijinn sagði svo frá:
„Allt Þýzkalar.d hefir í dag
verið gripið af æðisgengnum
Gyðingaofsóknum, og morð
þýzka sendisveitarritararans
I*að logar í sarokunduhúsi gyðinga í Fasanenstrasse í Berlín
cftir að nazistar höfðu keikt í því aðfaranc'tt 10. nóvember.
Það var merki um skipulagðar ofsóknir gegn gyðingum um
gervallt Þýzkaland.
If
ra nazista
nóvemb
von Raths notað sem átylla til
hermdarverka.
Árásir hafa verið gerðar á
verzlunarhús Gyðinga í nálega
öllum borgum landsins, og
verður ekki annað séð en að
þessar árásir hafi verið skipu-
í borgmni for sömu leið.
Foringjar nazista lýstu því
yfir í morgun að hér sé um
sjálfsvörn þýzu þjóðarinnar að
ræða, og lögreglan hefur látið
óþjóðarlýð þennan afskiptalaus-
an.

Tveir ribbaldar úr óaldarsveitum nazista, SA, standa hér vörð
ism verzlanir í Berlín 10. nóvember 1938 og hera skilti þar
sem borgarbúar eru hva'itir til að sniðganga verzlanir í eigu
gyðinga.
lagðar af yfirvöldunum. Þá
hefur múgurinn ráðizt á sam-
kunduhús Gyðinga og af 12
slíkum samkunduhúsum í Ber-
lin hafa 9 verið brennd til
ösku.
Alls hafa 10.000 Gj'ðingar
verið handteknir bæði 'í Þýzka-
landi og Austurmörk (Austur-
ríki). I hópi þessara manna eru
mikill fjöldi Vínarhúa, sem
reyndu að flýja á náðir erlendra
sendisveita.
I Munchen, þar sem Gyðinga-
ofsóknirnar hófust, var eitt
af samkunduhúsum Gyðinga
brennt og skóli sem þeir áttu
Allir karlmenn af Gyðinga-
ættum í Múnchen hafa verið
teknir fastir og er óvíst um
örlög þeirra.“
Ofsóknirnar héldu áfram
næstu daga og 13. nóvember
birtist þetta í Þjóðviljanum:
„Mikill fjöldi Gyðinga hefur
verið settur í fangabúðir og
verða þeir að sjá að öllu leyti
fyrir kostnaði af dvöl sinni þar.
í Frankfurt am Main voru allir
karlmenn sem eru Gyðingar og
eru á aldrinum 15 - 60 ára
settir í fangabúðir. Alis er tal-
ið að 40.000 Gyðingar hafi ver-
ið handteknir síðan Gyðinga-
ofsóknirnar hófust.“
FruMlivöðidl gySingaofsékna
nú ráðunautur Adsnauers
Sú ógnþrungna
harmsaga sem
hófst með þess-
um atburðum
verður ekki
rakin hér. Er
það sem gerzt
hefur að und-
anförnu í Vest-
ur - Þýzkalandi Globke
gefur tilefni til að minna á
að Gyðingaofsóknir nazista og
múgmorð þeirra áttu upptök
sín í kynþáttalöggjöf þeirra
sem samþykkt var á flokks-
þingi þeirra í Núrnberg 15.
september 1935 og gefið nafn-
ið: „Gesetz zum Schutze der
deútselien Ehre und des deuts-
chen Bluts“ (Lög til verndar
þýzkum sóma og þýzku hlóði).
Lagaskýringar við þennan bálk
samdi nazistaforingi að nafni
Framhald á 10. síðu
/EFR hefur uú sýnt hina
mögnuðu heimildarkvikmynd
um tlans Speidel hershöfð-
ingja II úlers og Atlanzhaís-
bandalagsins tvívegis, í bæði
skiptin fyrir troðfullu húsi
— og urðu þó margir írá að
hverfa. Myndin verður sýnd
enn ’f kvöld, í sýningarsaln-
um Þmglioltsstræti 27 og
hefst kvikmyndasýningin
klukkan 9.
Miða geta menn pai:l;að í
shna 1-75-13.
St,jórn S.V.Í.R., Söngfélags
verkalýðssamtakanna í .Reykja-
vík, vill vekja athygli á því. að
á þessum vetri verður söngfé-
lagið 10 ára, óg í tilefni þess er
áformað að efna til afmælistón-
leika í vetur. í sambandi við af-
mælið er áformað að fjölga kór-
félögum óg er hér með óskað eft-
ir nýjum félögum.
Kóriun er að hefja æfingar
í nótnalestri og raddþjálfun. og
til þess er nokkru af æfinga-
tímanum varið. Þess vegna er
mjög æskilegt, að nýir félagar
komi sem fyrst og ekki síðar en
21.—25. jan., því að þá verður
hafizt handa að æfa hina íyrir-
huguðu söngskrá.
Núverandi söngstjóri kórsins
er dr. Hallgrímur Helgason og
æfingarnar eru á mánudögum
og fimmtudögum í Edduhúsinu
og hefjast kl. 20.
Lausniim á gátum
jólablaðsins þarf
að skila í dag
Athygþ lesenda skal vak-
in á því, að frestur til að
_skila lausnum á verðlauna-
krossgátu jólablaðs Þjóð-
viljans rennur út í kvöld.
Einnig er þetta síðasti dag-
urinn, sem tekið er við ráðn-
ingum á skákþrautum jóla-
blaðsins.
Það sem gekk af þegar kín-
verskar eftirprentanir lista-
verka voru seldar í Lista-
mannaskálanum fyrir jólin er
nú til sölu ’í bókabúð Máls og
menningar á Skólavörðustíg 21.
Hér er um lítið magn að ræða,
svo að þeim sem hug hafa á
eftirprentunum er betra að'
koma fyrr en seinna.
Viðræður eru hafnar í Wash-
ington milli Mensjikoffs sendi-
herra Sovétríkjanna og Bohlens
aðstoðarutanríkisráðherra Banda
ríkjanna út af kröfum þeim sem
Bandaríkin hafa gert vegna að-
stoðar á stríðsárunum sam-
kvæmt láns- og leigukjörum.
Bandaríkin hafa krafizt 800
milljón dollara greiðslu, Sovét-
ríkin buðu 1952 að greiða 300
milljónir. Síðan hefur málið leg-
ið niðri.