Þjóðviljinn - 08.03.1960, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 8. marz 1960 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Námskostnaður stúdenta í Dan-
mörku hefurJxækkað um 75°
Á fundis, Sem haldinn vará Pélagi ísienzkra stádenta
í Kaupmannahöfn sl. þriöjudag, var m.a. rætt um þá
stórfelldu hækkun sem orðiö hefur á námskostnaöi er-
lendis vegna gengislækkunarinnar.
Samþyk'kt var ályktun, þar
tsem bent er á að kostnaður
stúdenta við nánrr í Kaupmanna-
höfn hafi aukizt um 75 af
hundraði við gengisfellinguna
og hafi þó námskostnaður ver-
ið einna lægstur í Danmörku á
undanförnum árum Muni þetta
vafalaust fæla nýstúdenta frá
löngu háskólanámi erlendis og
viðbúið sé að aðrir, sem
skammt eru á veg komnir á
námsbrautinni, verði að gefast
upp.
Sama upphæð í erlendum
gjaldeyri.
Ályktun Félags islenzkra
stúdenta í Kaupmannahöfn fer
í heild hér á eftir:
„Fundur lia'dinn í félag-
inu 1. marz 1960 vill leiða
athygli íslenzkra stjórnar-
A'alda að liinum stórlega
aukna kostnaði á námi er-
■> lendis, sem gengisfellingin
veldur. Fyrir gengisfelling-
una voru svipuð námskjör
stúdenta í Reykjavík og
Kaupmannahöfn, þar eð hin-
ir fyrrnefndu höfðu miklu
betri aðstöðu til fjáröflunar,
en nú liefur kostnaðurinn
erlendis, fargjöld meðtalin,
aukizt um 75%, enda þótt
,gert sé ráð fyrir níu mán-
aða námsdvöl á ári og sömu
upphæð í erlendri mynt og
áður í styrk frá ríkinu. Þar
sem nám hefur verið einna
ódýrast í Danmörku á síð-
ustu árum, má geta nærri,
að einhvers staðar harðni i
ári. Mun þetta án efa fæla
nýstúdenta frá löngu há-
skólanámi, ef ekki verður
að gert, og er viðbúið, að
aðrir, sem skanunt eru á
veg konmir, flosni upp.
Fundurinn leggur því til,
að námsstyrkir nemi sömu
upphæð í erleiulrj mynt og
verið liefur og auk þess gef-
ist námsmönnum erlendis
Viðíal við Aitdreu Andreen
Framhald af 1. síðu
konum rétt til að gegna æðri
stöðum í embættiskerfinu, við
vísindastofnanir og mennta-
stofnanir. Um það leyti sem sá
réttur fékkst viðurkenndur í
verki, uppúr 1920, kveðst dr.
Andreen hafa orðið fyrir mikl-
um áhrifum af Elin Wágner,
sænskri konu sem var kunnur
rithöfundur og beitti sér fvrir
því að konur létu til sín taka
í baráttunni fyrir friði og af-
vopnun.
Elin Wágner setti fram kiör-
orðið: Mannkvnið verður að út-
rýma stríðinu áður en stríðið
útrvmir matmkyninu. Það var
1924,
— Þá bótti möreum bessi
orð fjarstæða, segir dr. And-
reen, en *nú er öllum ljóst
hversu spámrnnleg ban voru.
— E-g hafði lengi látið mig
friðarstarfið varða, en kiarn-
■orkusprengian og Hiroshima
urðu mér hvöt tit að pinbeita
kröftum minum að bví Þá p-átu
a.llir s-ern hlotið höfðu v’sindn-
lega menntun séð hvert stefndi.
■Sampinog almenningsálit.
— Síðan hef ég eftir mætti
Invt fram minn skerf til að
vek-fa almenningsálitið í heim-
inum ng sameina það í barátt-
n'"’’ fvrir friði. en bað er ó-
miscnndi ef tryggja á framtíð
mannkvnsins.
;— Munurinn á ástandinu
J924 og nú er sá, að nú eru
’vonnin komin á það stig að
nnnt er að evðileggia framtíð-
ina, spilla þeim sameiginlega
andlega og líkamlega arfi sem
gerir okkur að mönnum, enda
þótt einhveriir kvnnu að lifa af
kjarnotkustyrjöld.
Þaft gerir gagn.
:— Fólk verður að gera sér
ljóst, sagði dr. Andreen, að
styrjaldir eru ekki óhjákvæmi-
legar, og það yrði gagnger eðl-
ismunur á kjamorkustyrjöld og .
öllum stríðum sem áður hafa
verið háð.
— Nú er svo komið. að hver
einasta rikisstjórn viðurkennir
að afvopnun er eina færa leið-
in. Reki almenningur í öllum
löndum, stórum og smáum,
nógu fast eftir láta áhrifin á
stjórnmálamennina ekki á sér
standa.. Ekki er langt síðan
Eisenhower sagði eitthvað á
þessa leið: „Fólkið krefst frið-
ar. Hverjum sem ekki uppfyll-
ir þá kröfu verður stjakað til
hliðar.“
Dr. Andreen er einn af vara-
forsetum Alþjóðasambands lýð-
ræðissinnaðra kvenna og á sæti
í Heimsfriðarráðinu. Hún er
tveggja barna móðir og á sjö
barnabörn.
Auk hennar tala á fundinum
í kvöld Ása Ottesen og Aðal-
björg Sigurðardóttir. Þuríður
Pálsdóttir svngur með undirleik
Jórunnar Viðar.
Á morgun hyggst dr And-
reen fara til Akurevrar og tala
þar á fundi sem deild MFÍK
vengst fvrir. Hún dvelur hér á
landi til þriðjudcgs.
hostur á lánum með sömu
kjörum og verið hefur, sem
nemi þeirri hækkun, sem
verður á námskostnaði vegna
gengisfellingarinnar.“
Formaður Félags íslenzkra
stúdenta í Kaupmannahöfn er
nú Gylfi Guðnason, en ritari
Stefán 'Briem
IM milljónir
Framhald af 1. síðu
Jafnvel þótt þessi leið verði
farin að einhverju eða öllu
leyti gera hagfræðingarnir og
ríkisstjórnin sig að algeru við-
undri. 1 fjárlagafrumvarpinu er
þessj upphæð ekki aðeins fast-
ákveðin, heldur segir svo s'kýr-
um orðum i greinargerð: „Ekki
er áformað að breyta söluskatti
í tolli.“
2.500 kr. á meðal-
íjölskyldu.
En hagfræðingarnir eru ekki
aðeins að reikna út upphæðir á
fjárlögum. Þær 100 milljónir
sem týndust á pappírunum hjá
hagspekingunum jafngilda 600
kr. á hvert mannsbarn á land-
inu, eða kr. 2,500 á meðalfjöl-
skyldu á ári. Það, sem hagfræð-
ingarnir og ríkisstjórnin eru
nú að streitast við, er að finna
leiðir til að ræna þeirri upp-
hæð af hverrj fjölskyldu i
landinu ofan á öll áhrif geng-
islækkunarinar og
söluskattinum.
Magnús Guðmúndsson llugstjóri í stjórnklefa „Leifs Eiríksson-
ar“. — Mar,gir eru mælarnir til að huga að.
Síðari nýja Loftleiðaflugvélin
kemur hingað til lands 20. þm.
Verður aíhent íélaginu í Miami á morgun
Eftir tæpan hálfan mánuð er hin síöari af tveim nýjtr
Cloudma,sterflugvélum Loftleiöa væntanleg hingaö' til
Reykjavíkur.
Munu fulltrúar Pan Ameri-
can-flugfélagsins bandaríska af-
henda Loftleiðamönnum flug-
vélina í Miami á Florída á
morgun, miðvikudag, en heim
mun flugvélinni verða flogið 20.
þessa mánaðar. Flugliðar Loft-
um skeið, fljúga flugvélinni
heim, en flugstjóri í þeirri ferð
verður Jóhannes Markússon.
Alfreð Eliasson, fram-
kvæmdastjóri Loftleiða, og
Kristján Guðlaugsson, formað-
ur félagsstjórnarinnar, fóru ut-
an fyrir nokkrum dögum og
LAKI og lífið
leiða, sem verið hafa við þjálf-
almenna un í meðferð Cloudmasterflug- munu þeir verða viðstaddir, er
! véla vestur í Bandaríkjunum Cloudmasterflugvélin verður af-
hent í Miami á morgun.
Þess má geta hér, að „Leifur
Eiríksson“ fyrri Claudmaster-
flugvélin sem Loftleiðir fengu,
hafði viðkomu hér á Reykja-
víkurflugvelli sl. laugardags-
kvöld. Kom flugvélin hingað
frá Osló, en hélt síðan áleiðis
til New York eftir skamma við-
dvcl. Árdegis í dag er „Leifur“
svo aftur væntanlegur að vest-
an og hefur viðkomu á Reykja-
víkurflugvelli.
Enn í gær voru járðhræringar
í Agaöir, en ekki ollu þær frek-
ara tióni. Enginn hefur fundizt
þar lífs síðan á föstuöag, en í
sumum úthverfum borgarinnar
sem stóðu bezt af sér jarðskjálft-
ann er lífið að færast í samt
horf. Þannig voru vatnsleiðslur
teknar í notkun í einu úthverf-
anna í gær.
Láki: Blessuð sé liún Helga mín Marteins.
Til
fyrirmyndar
Alþýðublaðið er óánægt
með viðbrögð verkafólks við
gengislækkuninni. Það segir
í forustugrein í fyrradag að
alltoí mörg' verkalýðsfélög
hafi samþykkt harðorð mót-
mæli gegn viðreisninni og tel-
ur að í því komi fram
„skemmdarstarfsemi kommún-
ista“. Er kenning blaðsins sú
að verkafólki sé nær að taka
til íyrirmyndar viðbrögðin
1958 þegar Alþýðuflokkurinn
og Framsóknarflokkurinn
fengu þvi ráðið illu heilli að
horfið var
stefnu Alþýðubandalagsins og
ný verðbólguskriða hófst; þá
fór lítið fyrir mótmælasam-
þykktum segir leiðarahöfund-
ur blaðsins og heldur
áfram; ..fróðlegt er að bera
viðbrögð kommúnista nú og
vorið 1958 saman“.
Það má vel vera rétt að
verkafólk haíi verið fulltóm-
látt við að haía uppi mótmæli-
1958. En verklýðsfélögin gerðu
annað. Þau báru fram kröfur
um kauphækkanir til að mæta
dýrtiðinni og leiddu þær kröf-
ur til sigurs þá um haustið.
Flest verklýðsfélög fengu þá
6% kauphækkun, og t.d. Dags-
Var nú svo komið um haust-
ið .1958, á lokaskeiði vinstri-
stjórnarinnar, að kaupmattur
tímakaupsins var hærri en
hann hefur nokkru sinni ver-
ið síðan 1947 samkvæmt visi-
tölu þeirri sem notuð hefur
verið við þvílíka útreikninga.
Alþýðublaðinu finnast mót-
mælin nú hégómleg biá við-
brögðunum 1958. Blaðið skal
huggað með því að oríin eru
til alls fyrst, og svo kann að
fara að þessu málgagni rík-
isstiórnarinnar þyki verka-
fólk hafa svarað nýiustu af-
rekum Alþýðuflokksins af
engu minni röggsemi en verk-
um hans fyrir tveimur árum.
Öttazt
um gullforðann
írá stöðy.unar-^ þrún; fgl^k 9,||'o kaupl^ækkun. Alþýðublaðið birtir um það
afdráttarlausar yfirlýsingar í
fyrradag að gullíorða lands-
manna hafi örugglega ekki
verið stolið. „Gullforði ís-
lendinga nemur 16.5 milljón-
um króna — og ■ samkvæmt
gamla genginu. Gullforðinn er
geymdur í öruggustu geymslu,
sem til er á landinu. — og
í hana er ekki hægt að kom-
ast nema að fleiri en einn
opni. Gullforðinn er nákvæm-
lega kannaður oft og að
mörgum viðstöddum og allt
bókað og gengið örugglega
frá. Það er því allt í himna-
lagi með gullforðann,“.
Ekki getur Alþýðublaðið
þess hvers vegna það hefur
allt í einu farið að óttast um
gullíorðann, en æðsti gæzlu-
maður hans er Vilhjálmur
Þór. — Austri.
itUti)
lllilt.m- Il;n j ntl llJIPIimn lilliiíttb tll lHlllll l llíi lii
miuiitii íin iitUii wMitiitri ioi tih.uuf-iiiiiji tiij.iiiiiii,iiji,niiiii.||ji;|!