Þjóðviljinn - 01.05.1960, Blaðsíða 3

Sunnudagur 1. maí 1960 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Á vinnustöðum, heimilum,
s-trœtisvögnum og jafvel
götum úti má heyra fólk
rœða um hina svokölluðu
viðreisn, dýrtíðina og
afleiðingar hennar.
Blaðakona. Þjóðviljans heim-
sótti þrjár reyndar húsmæð-
ur hér í Reykjavík og
spurði um viðhorf þeirra til
alls þessa, e?- nú gagntekur
hugi manna. Því þessi mál
varða alla og ekki sízt
húsmœðurnar, það kemur í
þeirra hlut að fara sparlega
með tekjur heimilanna og
sjá um að þær hrökkvi fyrir
útgjöldum, án þess að fjöl-
skyldur þeirra líði skort.
Á Frakkastíg 15 býr frú
Sesselja Einarsdótlir ásamt
manni sínum Guðmundi Ólafs-
syni húsg'agnasmíðameistara og
tveim börnum beirra hjóna. Hún
tók málaleitan blaðakonunnar vel
vísaði henni til stofu og svaraði
spurningum hennar skörulega.
— Hvérnig' Hzt bér á viðreisn-
ina, frú Sesseija?
i — Ailir heilvita menn skilja
Itvað efnahagsráðstafanirnar
þýða og þessi bögn hjá verka-
lýðnum er bara bið eftir því.
sem er. að g'erast, almenningur
viil vita. hvar hann stendur.
Hækkunin á öllum nauðsynjavör-
um á eftir að koma betur fram.
þeir þora ekki að hækka það
sem hefur verið fyrir augum
okkar húsmæðranna daglega —
ég hef heyrt að mjólkin eigi að
hækka innan tíðar og það ekki
svo lítið. Einnig' get ég sagt frá
því. að fyrir hækkunina keypti
ég alltaf óbrennt kaffi og
brenndi sjálf og malaði heima.
þá kostaði kílóið um kr. 27 —
nú kostar það yfir kr. 40 og
er ófáanlegt, hvernig sem á því
stendur, því kaupmenn virðast
geta seit viðskiptavinum nýmal-
að kaffi í verzlunum s.'num eigi
að síður.
— Hvað hefur þú að segja um
fjölskyldubæturnar.?
-— Þessar bætur. sem þeir
þykjast vera að hækka, eru ekki
annað en hundsbætur. Ég þekki
það bezt sjálf. í rúma sex mán-
uði var maðurinn minn frá
vinnu sökum veikinda og fékk
þá greiddar kr. 16 á dag' úr
sjúkrasamlaginu, — til þess að
hann fengi þessar bætur eðr
andvirði eins síg'arettupakka.
mátti ég ekkert vinna. Flestir
ættu að geta ímyndað sér af-
komu þriggja manna fjölskyldu.
þar sem dagtekjurnar voru 16
krónur!
— Hvert er álit þitt á fyrir-
komulagi tekjuskattsins?
— Um skattalög'gjöfina get ég
lítið sem ekkert sag't, til þess
skorir mig þekkingu á þeim
hlutum. Þótt fólk iesi um hana
í blöðum og hlusti á útvarp, fær
það enga þekkingu á skattalög-
gjöfinni. Þeir hafa gert sér far
um að hafa hana nógu flókna og
torskilda. svo almenningur yrði
alveg rugiaður og tæki öllu með
þegjandi þögninni — en sú þögn
verður rofin innan tíðar.
— Hvað heldur þú um fram-
tíðina . . .?
-— Það getur verið að þetta
sé það sem koma þurfti. Þessir
menn, sem beita fantabrögðum
hljóta að kollsteypa sér ein-
hverntíma — eins og atburðir
síðustu mánaða bera með sér.
Það er enginn vafi á. að þessar
aðgerðir þeirra urðu til þess að
opna augu almennings og ég
endurtek. að þessi þögn hjá
verkalýðnum er aðeins bið. Við
munum ekki sætta okkur við
þetta ástand ■— og þögnin verður
rofin
□—
Næst Htum við inn hjá þeim
hjónunum Jórunni Álfsdóttur og
Jórunn Álfsdóttir
manni hennar Ingimar Jónssyni
á Njálsgötu 52b.
—: I-Ivað hefur bú að segja um
efnahag'sráðstafanirnar, frú Jór-
unn?
— Þessar ráðstafanir eru mér
alveg óskiljanlegar — og þó,
kannski eru þær mjög auðskild-
ar. En hvað um það, mér gekk
ekki of vel að láta tekjur og út-
gjöíd standast nokkurn veginn á.
áður en öll þessi ósköp dundu
yfir og nú er það blátt áfram
ógerlegt.
— En fjölskyldubæturnar . . . ?
— Um þessar fjölskyldubætur
þeirra get ég Htið sagt, ég hef
ekkert haft af þeim að segja,
þótt mér veitti sannarlega ekki
af. Maðurinn minn hefur verið
rúmfastur síðastliðin þrjú ár. en
hann vann áður hjá bænum og
fær greiddar þaðan kr. 2400 á
mánuði — og sá lífeyrir hækkar
ekkert, þótt allar nauðsynjar
hækki. Og nú láta þeir hann
borga rúmar átta hundruð krón-
ur á mánuði í fyrirframgreiðslu
á útsvar — á afganginum eigum
við þrjú að draga fram lífið og
borga lækniskostnað og annað
sem tii feilur!
■— Framtíðin, hvað heldur þú
um hana?
— Það er nú svo komið að
almenningur hefur ekki fé til
að kaupa annað en brýnustu
lífsnauðsynjar og varla það. En
ég veit að hann lætur ekki kúga
sig þannig til lengdar. Þótt við
hjónin séum orðin fuiiorðin og
getum ekki snúizt til varnar sem
skyldi, mun æska þessa lands
ekki láta kúga sig' og lítilsvirða
á þennan hátt.
□—
Að lokum heimsækjum við frú
Kristínu Einarsdóttur, konu Guð-
brandar Guðmundssonar hús-
varðar.
■—• Hvernig' lízt þér á viðreisn-
ina og fjölskyldubæturnar.
Kristín?
—- Blessuð vertu, mér Hzt illa
á þetta allt sarnan og' þótt látið
sé í veðri vaka að fjölskyldu-
bæturnar vegi upp á móti öllum
hækkunum. er bað mesta regin-
vitleysa. Að minnsta kosti hef
ég haít lítið af þeim að segja.
Fólk eins og' við, sem á uppkom-
Kristín Einarsdöttir
in börn, fær engar bætur og er
ekki álitið þess þurfandi. Og
fyrir barnmargar fjölskyldur
hefur þetta lítið að segja. því
bæturnar lækka hlutfallslega eft-
ir því sem börnunum fjölgar.
— Hvað segirðu um tekju-
skattinn?
— Um skattalöggjöfina veit ég
nú fremur lítið, hún er svo
ruglingsleg, að við húsmæður
eigum erfitt með að átta okkur
á henni og raunar fleiri. Sama er
að segja um rafmagnsreikning-
ana hjá þeim og vinnusparnað-
inn í sambandi við þá. Minn
grunur er sá, að allt ‘þetta sé
gert í þeim tilgangi að slá ryki
í augun á fólki. Þetta er allt
einn hrærigrautur. sem enginn
skilur neitt í. Og sjúkrasamlag-
ið hækkar jafnt og þétt, þótt
aSstoðin, sem fólk nýtur þaðan
í'ari hraðminnkandi.
— Heldur þú að þetta ástand
vari lengi?
— Þegar fólkið. sem kýs þetta
yfir sig, er búið að fá smjörþef-
inn af því lætur það til sín
heyra — og þess verður ekki
langt að bíða. En með úrbæturn-
ar getum við aðeins treyst á
verkalýðshreyfinguna, aðeins með
því að vera samtaka getum við
hrint af okkur okinu — og þess
verður ekki langt að bíða að
verkalýðshreyfingin láti til sín
taka. D.
Húsmœður og viðreisnin
miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii.iiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii mmmmmmmmmmmimmimmiimmmimmmmmmmi!
Framhald af 1. síðu
Sýnum samheldni og
! styrk verjdýðs-
hreyíingÍEgadimar
Við undirbúning hátiðahal
anna hefur tekizt almennari sar
staða um afdráttarlausa stel'i
en verið hefur um langt skei
Aðeins 12 stuðningsmenn stjór
arinnar skárust úr leik í 1. m
nefndinni. og mun bað bro:
hlaup hai'a verið samþykkt nii
aðeins 7 atkvæðum gegn 5
]> irra röðum. Ástæðan var be
fyrirmæli frá rikisstjórnim
epda segir Alþýðublaðið svo
gær um ágreininginn: „Vilc
kommúnistar setja inn í ávarp
áróður fyrir sínum sérsjónarmi
um í landheigismálunum svo
áróður gegn ei'nahagsráðstöfu
um ríkisstjórnarinnar, en á slí
gátu andstaeðingar kommúnis
■ckki fallizf. Einhuga afstaða í
lendinga í landhelgismálinu he
ir „sérsjónarmið“ í Alþýðubla
inu — og umí'ram allt rnátti ek
haía í írammi neinn „áróð
gegn efnahagsráðstöfunum r.kis-
stjórnarinnar"! Þeir einir sem
eru ánægðir með efnahagsráð-
stafanir ríkisstjórnarinnar . og
undanhald í landhelgismáiinu
geta skorizt úr leik í dag.
Þess vegna
klufu þeir!
gær grein fyrir Jjví hvers vegna
st jórnarsinnar hæ'ttu störi'um í
1. maí iiefndinui!
MæSum öll í Vonarstræti
Kröfugang'an leggur af stað
kl. 1.50. Farin verður sú leið,
sem oftast hefur verið gengin,
um Vonarstræti. Suðurgötu, Að-
alstræti. Hafnarstræti, Hverfis-
götu, Frakkastig, Skólavörðustíg
og' Bankastræti og síðan hefst
útiíundur á Lækjartorgi. Þar
flytja ræður Eðvarð Sigurðsson
ritari Dagsbrúnar og Hannibal
Valdimarsson forseti Aiþýðusam-
ba.nds íslands, en fundarstjóri
verður Guðgeir Jónsson. I.úðra-
sveit verkalýðssamtakanna og
lúðrasveitin Svanur leika fyrir
göngunni og á Lækjartorgi. Um
kvöldið verða dansleikir í Lídó
og Ingölfskáffi, og eru hátiða-
höldin nánar augtýst á öðrum
stað í blaðinu. Útvarpsráð hefur
sem kunnugt er sýnt verkalýðs-
samtökunum þann fjandskap að
neita þeim um útvarpsdagskrá
1. mai, en Hannibal Valdimars-
son forseti A.S.Í. flytur ræðu
eftir fréttir, og hvetur Þjóðvilj-
inn menn til að hlusta á hana.
1. maí hátíðahöldin í Hafnarfirði
Fraph. af 12. siðu
mílna fiskveiðilögsagan umhverf-
is tandið sé viðurkennd og' hlýt-
ur að halda þeirri baráttu
áfram þar til fullur sigur er
unninn.
Nú er 1. maí haldinn hátíðleg-
ur við þær aðstæður, að flest
verkalýðsfélög landsins hafa
lausa samninga sína og bíða
átekta eftir ráðstefnu Alþýðu-
sambands íslands sem fjalla á
um aðgerðir verkalýðshreyfingar-
innar og væntanleg'a verður hald-
in á næstunni.
Þess vegna er nú ástæða ti1
þess að undirstrika þá staðreynd.
að eining er undirstaða árangurs
í hagsmunabaráttunni, því for-
dærnir alþýðan alla sérdrægni
og' sundurlyndi, hún krefst þess
af sjáli'ri sér og þá eig'i síður
Kaffiveitingar
★ Eftir kröfugonguna í dag og
útifundinn á Lækjartorgi er
sjálfsagt að líta inn í Tjarnar-
götu 20. Þar verða góðar kaffi-
veitingar á boðstólum frá kl. 3.
af forustumönnum sínum, að nú
á örlagastund verði allar innri
deilur lagðar til hiiðar og öllum
mætti samtakanna beitt til þess
að tryggja verkalýðnum þau
laun fyrir vinnu sína, að hægt
sé að lifa mannsæmandi lífi.
Hafnfirzk alþýða! Taktu virk-
an þátt í hátíðahöldum dagsins,
fram til baráttu.
Landhelgismálið
Framhald af 1. síðu
hliða sanikomulags sé að opn-
ast“. Eí'laust ætla andstæðingar
okkar að nota ráðherrafundinn
til að reyna að neyða íslenzku
ríkisstjórnina til samninga. Er
þess að vænta að þeir dirfist
ekki að ljá máls á neinu slíku,
og raunar liefði yfirlýsing um að
hvergi yrði hvikað frá 12 míl-
unum óhjákvæinilega þurfta að
fylgja náðun veiðiþjófanna.
ÆF Képovogi
Aðalfundur Æskulýðsfylk-
ingarinnar í Kópavogi verður
haldinn í Digranesskólanum
annað kvöld og liefst kl. 9.
Móf mœlum árásum ríkisstjór narinnar og undanhaldi í landhelgismóðinu