Þjóðviljinn - 31.07.1960, Síða 3

Simnudagur 31. júlí 1960
ÞJÓÐVILJINN
(3
Hertta Kuusinen og Judit Nederström-Lundén a háskólatröppunum í fyrradag ferð-
búnar í Þingvallaförina. (Ljósm. Þjóðv. S.J.)
1() aívopnun eigum
við öll að vinna saman
Meðal fulltrúa, er sitja
ping Norðurlandaráðsins,
sem lýkur hér í Reykja-
vík í dag, eru fjórir þing-
menn Lýðrœðisbanda-
lagsins finnska, í hópi
þeirra er kunnasta
stjórnmálakona á Norö-
urlöndum, Hertta Kuus-
inen, fyrrverandi ráð-
herra og núverandi for-
maður þingflokks Lýö-
rœðisbaridalagsins. Hinir
fulltrúarnir eru Yrjö
Enne, verkfrœðingur, og
Gösta Rosenberg, -rit-
stjóri, báðir frá Helsinki,
og ! Judit Nederström-
Lundén frá Abo.
í gœr hitti fréttamað-
ur frá Þjóðviljanum að
máli í fundarhléi þrjú
þau fyrst tnefndu og lagði
fyrir þau nokkrar spurn-
ingar um stjórnmálaá-
standið í Finrdandi og
fleiri mál, sem nú eru
efst á baugi.
Noróaustan stinningrskaldi fyyst,
síðan kaldi. Léttskýjað með köfl-
Fréttamaðurinn spyr fyrst
um stjórnmálaástandið í
Finnlandi og styrkleikahlut-
föll flokkanna í finnska þing-
ipu.
— Lýðræðisbandalagið er
nú stærsti flokkur þingsins,
seg'r Kuusinen, en það vann
mikinn kosningasigur í sið-
ustu þingkosningum árið
1958. I oktcber í haust fara
fram kosningar til sveita-
stjórna og af þeim má nokk-
uð ráða um stytkleika flokk-
anna, }ótt þær komi raunar
t'l greina önnur sjónarmið
heidur en við þingkosningar.
Eins og er hefur Lýðræðis-
bandalagið hreinan meiri-
h'uta í 9 sveitarstjórnum og
er mjög sterkt í mörgum
þeirra. Hins vegar er það
takmarkað, sem sveitastjórn-
irnar geta Ijomið til leiðár,
vegna þess hve þær eru háð-
ar ríkisvald’nu.
Gösta Rosenberg gefur
fréttamanninum yfirlit yfir
styrkleika þingflokkanna. —
Lýðræðisbandalagið hefur 50
þingmenn af 200. Næst
stærsti fckkurinn er Bænda-
flokkur nn með 47 þingmenn,
hafði 48 eftir síðustu kosn-
ingar en einn þingmaður hef-
ur sagt sig úr honum. Sós-
íaldemókratar liafa 37 þing-
menn eftir að flokkurinn
klofnaði en i vinstra flokks-
brotinu, sem sagði sk'lið við
aðalflokkinn eru 14 þing-
menn. íhaldsfokkurinn hefur
29 þingmenn. Sænski þjóð-
flokkurinn 14 og Finnski
þjóðflokkurinn 8.
— Er ekki stjórnarkreppa
í Finrilandi núna?
— Jú, Bændaflokkurinn
myndaði minnihlutestjórn og
fer einn með stjórnina nema
hvað Ralf Törngren frá
Sænská þjóðflokknum er ut-
anríkismá'.aráðherra, segir
Kuusinen. Afturhaldsöflin
vilja kjma á afturhaldsstjórn
þeirra og Bær.daflokksins, en
það hefur ekki reynzt hægt
að mynda meirihlutastjórn. I
Bændaflokknum er t.d. hægri
klofningur og raunar eru
sumir flokkarnir marg klofn-
ir.
-s- Hvenær eru næstu
kosningar til þingsins?
Næstu reglulegar kosn-
ingar eiga að vera 1962, Á
þvi ári eiga að vera tvenn-
ar mjög þýðingarmiklar
kosningar í Finnlandi, því að
í ársbyrjun fara fram for-
setakosningar. Hægri öflin
vilja efna til þingkosninga
fyrr í von um að ná meiri-
hluta en ólíklegt er að af því
verði.
Hvernig er ástandið í efna-
hagslífi og atvinnumálum í
Finnlandi ?
— Atvinnuleysið er erfið-
asta vandamálið, en það hef-
ur verið mjög mikið allt frá
árinu 1948, er Kommúnista-
flokkurinn fór úr rikisstjórn-
inni. Efnahagspólitík núver-
andi rik'sstjórnar er óvinsæl,
jafnvel meðal bænda, enda
miðuð mest við hagsmuni
kapitalista.
— Eru ékki átök núna í
stjórn finnsku verklýðssam-
takanna ?
— Jú, eftir að hægri sós-
íaldemókratar urðu í minni-
hluta í stjórn sambandsins
hafa þeir reynt að kljúfa
það og stofna nýtt sambar.d,
en Jeim hefur ekki orðið mik-
ið ágengt, enda eru margir
innan þeirra raða, sem eru
því andvígir að kljúfa sam-
bandið. Lýðræðisbandalagið
og vmstri sósíaldemókratar
fara nú með stjórn sambands-
ins.
— Hvernig er afstaða
Finna til Nato?
— Innan Sósíaldemókrata-
flokksins og Ihaldsflokksins
eru klíkur sem vinna fyrir
Bandaríkin, vilja að Finnar
gangi í Nato og taki upp
fjandsamlega afstöðu til
Sovétríkjanna, segir Kuusin-
en, en jafnvel þeir þora ekki
að segja það upphátt vegna
fólksins. Allir flokkar styðja
opinberlega góða sambúð við
Sovétríkin og Finnland og
Sovétríkin hafa friðar- og
vináttusamning sin á milli. I
Finnlandi er mjög sterkt fé-
lag, er vinnur að bættri sam-
búð Finna og Sovétþjóðanna.
I stjórn þess eru menn úr öll-
um stéttum, en verkamenn
eru fjölmennastir í þvi. Þeir
vita, að það þýðir ekki aðeins
frið heldur eirinig brauð og
atvinnu fyrir Finna að hafa
góða samvinnu við Sovétþjóð-
irnar, því að Sovétrikin eru
langmesta viðskiptaland okk-
ar. Sú stefna í utanrík'smál-
um, sem Finnar hafa. haft
ef.iir . heimsstyrjöldina, siðari,
er bezt fyrir okkur sjálf. Að
áliti Lýðræðisbandalagsins er
núverandi stjórn að vísu eltki
alltaf sjálfri sér samkvæm í
utanrík'spólitíkinni. Þannig
hefur hún t.d. lýst yfir fylgi
við afvopnun en lítið gert til
þess að stuðla að framgangi
hennar. ^
Ekkert þeirra fjórmenn-
inganna hefur komið til Is-
lands áður og þau eru öll
sammála um, að koman hing-
að hafi verið mjög ánægjuleg
og fróðlegt að kynnast landi
og þjóð. Kuusinen segirj að
sér virðist Finnar geta lært
ýmislegt af Islendingum t.d.
í launamálum kar'.a og
kvenna, þar sem hún segir að
Finnar séu á eftir öðrum, í
tryggingamálum og fleiru.
Finnar skilja vel, hver lífs-
nauðsyn útfærsla landhelg-
innar var fyrir Islendinga,
segir hún, og hafa stutt þá
í þ-ví máli, t.d. á fundum
Norðurlandaráðsins.
Um Norðurlanlaráðið segja
þau þremenningarnir, sem
fréttamaðurinn ræddi við, að
það sé gagnlegt að koma
saman til þess að kynnast
sjónarmiðum og skoðunum
hinna Norðurlandaþjóðanna,
en ráðið hafi fram að þessu
fátt mikilvægt gert. Kuusinen
kvaðst hafa hreyft því, að
Norðurlandaráðið gæfi út yf-
irlýsingu um að Norðurlönd-
in höfnuðu atómvopnum, en
það hefði ekki fengið hljóm-
grunn, —- en að afvopnun eig-
um við öll að vinna saman,
segir hún að lokum.
Hlmennur áhugi á að
aflétta hersetunnl
Fundir í Ausiur-Skaftafellssýslu hafa sýnt almennan
stuöning' fólks þar trm slóðir viö málstaö hernámsand-
stæöinga og sóknartiug í baráttunni fyrir aö hersetunni
verði aflétt.
í fyrrakvöld var fundur hald-
inn á Höfn í Hornaí'irði á vsgum
íramkvæmdaneíndar Þingvalla-
fundarins. Frummælendur voru
’ Einar Bragi. Jónas Árnason, séra
| Skarphéðinn Pétursson, Þorsteinn
| Þorsteinsson frá Reynivöllum og
| Þor teinn Geirsson frá Reyðará.
I Fundarstjóri var Bjarni Bjarna-
l son í Brekkubæ.
Iíomu frá uppskipun.
Auk frummæJenda töluðu Ey-
steinn Pétursson stúdent, Höfn,
Jóhann Hallgrímsson verkfræð-
ingur, Geir Sigurðsson bóndi
Reyðará. Hjálmar Ólaísson kenn-
ari og Bjarni Bjarnason, Brekku-
bæ. Allir lýstu ræðumenn ein-
dreginni andstððu sinni við her-
setuna og hvöttu til aukinnar
baráttu fvrir að losna við herinn
úr landinu.
Undirtektir fundarmanna voru
I afbragðs góðar. Fundarsókn var
ágæt, yfir 80 manns. Það vakti
athygli að verkamenn sem unnu
við útskipun í Herjólf komu á
fundinn beint frá vinnunni allir
með tölu.
Ávarp til íslendinga var sam-
þykkt einróma á fundinum. Ritið
um Keflavíkurgönguna seldist
upp.
Fimmtán manna héraðsnefnd
hefur verið stofnuð á Höfn til að
undirbúa þátttöku í Þingvalla-
fundi, og sjö manna héraðsnefnd
hefur verið stofnuð í Nesjum.
Haldið áfram.
I gær fóru þeir Einar Bragi og
Jónas Árnason um Lón og Geit-
helinahrepp. í kvöld halda þeir
fund á Djúpavogi, annað kvöld á
Breiðdalsvík, á Stöðvarfirði á
þriðjudagskvöld og á miðviku-
dagskvöld á Fáskrúðsflrði. Síðar
verður skýrt frá frekari funda-
hcioum hernámsandstæðinga á
Austurlandi.
Ef þú vilt komast út úr höfn-
inni, lagsi, þá skaltu teygja þig
e.hir sppltanum. Eitthvað á-
[ e. sa leið hefur stýrimaðurinn
á dráttarbátnum Magna, Jón
Nikulásson, hugsað, er verið-
var að koma dr.áttartaug um
borð í þý/.ka herskipið „Hipp-
er“, s©m dvaldi hér í rúma
viliu og hélt heimleiðis s.I.
[r'.ðjudag. — (Ljósm. Þjóðv.)