Þjóðviljinn - 11.04.1961, Blaðsíða 6

B) ;/-7‘j,|?í0Ð¥IWINN Þtóðjuda£lur • 11.aiMl' I1961
Þióovi
Útvefandl: Samelnlngarflokkur alpýðu — S6síallstafl_okkurinn. —
Rit8tjórar: Magnús KJartansson (áb.), Magnús Torfí Ólafsson, SiK-
■urður GuÖmundsson. — Fréttaritstjórar: ívar H. Jónsson, Jón
BJarnason. — AuglýsingastJóri: Gúðgeir Magnússon. — Ritstjórn,
ftfgrelðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg 19. — Síml
17-500 (5 linur). - Askriftarverð kr. 45 á mán. - Lausasöiuv. kr. 3.00.
Prentsm<ðja Þjóðviljans.

jóðviljinn hefur nokkrum sinnum skorað á stjórn-
arblöðin að gera opinberlega grein fyrir afstöðu
sinni til máls Vilhjálms Þórs. Hér var beðið um skýr-
ingar, þegar skyndilega var breytt þ'eirri afsföðu að
Vilhjálmur skyldi leystur undan störfum meðan mál
hans vaeri rannsakað, en skýringar komu engar. Einnig
var spurt hvort sú ráðabreytni táknaði það að ráð-
herrarnir hefðu tekið að sér að sýkna Vilhjálm Þór
fyrirfram og ákveðið að ekkert mál skyldi höfðað gegn
honum fyrir aðild hans að stórsvikamáli Olíufélags-
ins h.f. í skjóli gjaldeyriseftirlitsins, en ráðherrarnir
og málgögn þeirra völdu enn þann kost að þegja. Hins
vegar er það á við langa greinargerð að ríkisstjórnin
hefur nú ákveðið að skipa Vilhjálm Þór seðlabanka-
stjóra til frambúðar, samkvæmt þeirri nýju lagasetn-
ingu sem gerð var á Alþingi í vor.
Moskvu 28. marz.,Frá frétta-
ritara Þjóðviljans.
f dag boðaði Vísindaaka
demía Sovétríkjanna til blaða-
mannafun.dar. um sicfestu ferðir
sovézkra geimskipa -Qg vísinda-
lega þýðingu þeirra.
í marz 1960 var fyrsti
sovézki stórspútnikinn sendur
upp, og þar með hófust fyrir
alvöru rannsóknir og tilraunir,
sem miða beinlínis að því að
að hægt verði að senda mann
út í geiminn. í ágúst sama
árs voru tveir hundar, Strélka
og Bélka, sendir upp og teknir
niður á jörð aítur heilir á húfi.
Síðan hafa þrír spútnikar með
ýmsum dýrum og öðrum lífver-
um gert reist um himininn og
var síðasta slíkra tiirauna gerð
fyrir nokkrum dögum.
Tækniskt var það mögulegt
þegar í fyrra að senda mann
í sl'kan leiðangur: annað geim-
skipið vó 4.6 tonn og hefði
því auðveldlega getað borið
mann. En áður en slíkt megi
verða þarf að leysa margar
þrautir til að tryggja líf geim-
farans og heilsu, því sknyrði
þau, sem lifandi verur búa við
á hnattílugi eru mjög ólík
þeim, sem bær eiga að/ venjast
á jörðu niðri. Það er til að
kanna þessi sérstæðu skilyrði,
að upp hafa verið sendir hund-
Ekki verður rcynt að senda mann út í geiminn fyrr en
fiill vissa þykir fengin fyrir að unnt sé að ná honum aftur
til jarðar heilum á húfi. Myndin sýnir sovézka prófessorinn
V. A. Smirnoff leggja tilvonandi geimfara síðustu lífsregl-
urnar áður en ,,reynsluflug“ hefst í loftþéttum klefa, þar
sem líkt er eftir sldiyrðum í raunverulegu geimfari.
CJamkvæmt bankalögunum nýju breytist Seðlabánkinn §§§
í sérstakt tæki stjórnarvaldanna til þess að fram- §§§
kvæma stefnuna í efnahagsmálum og peningamálum. ^
Bankastjórar Seðlabankans verða framkvæmdastjórar |j§
ríkisstjórnarinnar á þessum sviðum, sérstakir og nánir =
írúnaðarmenn hennar. Skipun Vilhjálms Þórs í þetta |H
starf er annað og meira en venjuleg embættisveiting; =
með henni eru stjórnarflokkarnir að taka á sig fyllstu §|§
óbyrgð á öllum athöfnum Vilhjálms Þórs; hann birtist ||l
nú þjóðinni sem holdi klæddur fulltrúi ríkisstjórnar- §§§
innar og viðreisnarinnar. Og ríkisstjórnin hefur meira i|§
að segja seilzt langt til þess að finna þennan persónu- §§§
gerving sinn. Til skamms tírna var Vilhjálmur Þór j§§
einn helzti ráðamaðurinn í Framsóknarflokknum — s
hinum skelegga stjórnarandstöðuflokki — en nú ganga §§§
stjórnarflokkarnir framhjá ýmsum gamalreyndum liðs- =
mönnum sínum til þess að velja einmitt hann sem ||§
æðsta trúnaðarmann sinn. (Hitt er annað mál að full- §§§
trúi Framsóknarflokksins í bankaráði Seðlabankans gjj
mun einniv hafa greitt Vilhjálmi Þór atkvæði. Þannig =
eru ennþá til hugsjónir sem tengja saman stjórnarflokk- §e§
ana og viss öfl innan Framsóknarflokksins). . |§§l
4 tburður eins og þessi myndi hafa verið óhugsanlegur §§§
“ á nokkru nálægu landi. Hann sýnir ekki aðeins i§|
að ráðamenn stjórnarflokkanna hafa fyrir löngu kasta𠧧§
frá sér mæljkvörðum heiðarleika og siðgæðis, heldur =
telja þeir og að fylgismennirnir séu orðnir frábitnir §§§
þeim fornu dyggðum. Ætla kjósendur stjórnarflokk- s§§
anna að láta sér það mat.vel lynda? §§§
Farþegar eldfiauga kanna
lífsskilyrdi úti I ge mmm
aiy mýs, marsvín, flugur, jurt-.
ir ýmsar, fræ, sveppir, vírusar,
bakteríur og aðrir fulltrúar
hins lifandi heims.
Hér eru mörg vandamál við
að glíma. Það þarf að tryggja
eðlileg lífsskilyrði, loftþrýst-
ing, súrefni og' lofthita í klefa
þeim sem lífverurnar eru hafð-
ar í. Það þarf að leysa flók-
in tæknileg vandamál, sem eru
samfara því að skila öllum
upplýsingum um líðan og
ásigkomulag' lífveranna til
jarðar. Það þarf að kanna
til hlítar áhrif geimsgeisl-
unar á farþega geimskips-
ins. Mjög þýðingarmiklar eru
rannsóknir á viðbrögðum æðri
dýra bæði við flugtaV., begar
líkaminn verður fyrir rnikilli
áreynslu sakir ' hins mikla
hraða og þar að auki finnur
til mikils titrings- og hávaða,
og svo á fluginu, þe&ar dýr-
in eru í hinu sérkennúega á-
standi þyngdarleysis. Og að
lokum þarf að fylgjast með líf-
verunum effir þær koma
til jarðar, til að ganga úr
skugga um það hvort hin ó-
venjulegu l.’fsskilyrði hnatt-
flugsins geti haft vavanlegar
afleiðingar.
Þær lífverur sem upp hafa
verið sendar, hafa þegar látið
vísindunum í té mikinn og dýr-
mætan fróðleik. Það er þegar
sannað, að seðri lífverur geta
þolað alllangvinnt geimflug án
þess að bíða tjón af. Hundar
þeir, sem geiminn hafa kaim-
að, hegðuðu sér eðlilega með-
an á fluginu stóð. Að vlsu örf-
aðist hjartsláttur þeirra næst-
um því um helming á uppleið,
en nðeins hálfri annarri klukku-
stund eftir að geimskipið var.
komið á braut 'sína, sló
bijirta þeirra eðlilega og önd-
un þeirra var einnig komin í
eðlilegt horf. Þyngdarleysið í
klefanum hefur heldur ekki
hnft truflandi áhrif á tauga-
kerfi- þeirra. Og nýlega gerðist
merkilegur viðburður: tíkin
Strélka, sem fór fyrst allra
dýra í geimferð og kom iifandi
aftur, eignaðist fyrir skömmu
sex hvolpa, og allri fjölskyld-
unni líður dável. Þetta er mjög
þýðingarmikið, því hugsanleg
áhrif geimgeisla eru hvað
háskalegust einmitt fyrir æxl-
unprhæfileika dýranna; 'sov-
ézkum vísindamönnum hefur
------------------------------
Stúdeniar bera írm krSfeir an befri háskéla
Tryggiug gegn rannsókn m
¥Tm fátt hefur verið meira talað að undanförnu en mál §§
Axels Kristjánssonar, fyrrverandi útgerðarmanns. =
Samskipti hans og ríkisstjórnar Alþýðuflokksins 1959 §§§
eru svo óskammfeilin, að hliðstæður munu vandfundn- §|§
ar hér á landi. En það hefur vakið sérstaka athygli a𠧧i
einn aðili hefur steinþagað í öllum þeim miklu um- =
ræðum sem orðið hafa; sjálft Morgunblaðið. Þögn þess m
blaðs er þeim mun háværari sem það er málgagn §§§
Bjarna Benediktssonar dómsmálaráðherra, sem ætti §§§
fyrir löngu að vera búinn að fyrirskipa réttarrannsókn s
á atferli Axels. Ætlar Morgunblaðið að halda þögn §§§
sinni áfram og Bjarni Benediktsson að halda fast við |||
aðgerðarleysi sitt? Ætla ráðamenn Sjálfstæðisflokks- §§§
ins að sanna í verki þau orð sem góður Sjálfstæðis- §§§§
flokksmaður lét falla fyrir skemmstu; „Mistökin, sem igj
urðu Alfreð Gíslasyni bæjarfógeta í Keflavík að falli, s
voru þau að hann skyldi ekki ganga í Alþýðuflokk-J.==
.inn“? — m. 1§
enta á verði mcð kröfuspjöld útifyri, byggingu
Rómaborg.
Frá því í ,ianúar í
ve'.lur hafa stúdentar
við jtalska háskóla
háð baváttu fyrir að-
gerðum af opinberri
hálfu til að bæta úr
iiíum aðbúnaði æðri
mcnntastofnana.
Einkum leggja þeir
áherzlu á að knýja
fram fjárveiíingar til
ð auka kennsluhús-
næði og bæta úr
skorti á kennsiu-
tækjum. Háskóla-
kennararnir hafa lýst
vfír siuðnmgi við
baráttu stúdentanna.
Myndin sýnir stúd-
uemita- og heitt: pekideildar háskólans í