Þjóðviljinn - 28.05.1961, Blaðsíða 3

vt/it, nv ck
Sunnudagur 28, maí 3961 — ÞJÖÐVILJINN — (3
Fulltrúi NATO játar að Island
verði ekki varið í styrjöld
Á funöi sem haldinn var í Stúdentaíelagi'' Reykjavík-
ur 1 fyrrakvöld viöurkenndi fulltrúi Bandaríkjastjórnar,
aö engin leiö væri aö verja ísland, ef til styrjaldar kæmi.
líann huggaöi hins vegar fundarmenn með því aö aöild
íslendinga aö Atlanzbandalaginu gæfi þeim tryggingu
fyrir því að dauöa þeirra í kjarnorkustríöi myndi grimmi-
lega hefnt.
2) To defend NATO if attaeked
en þetta heitir á islenzku:
KÖLLUNIN
1) að varna str ði
2) að verja NATO ef á er
ráðizt.
Frá einu námskeiðanna í fyrrasumar.
Maður þessi neínist Robert E.
Button og var hann kynntur
þannig í Morgunblaðinu i fyrra-
dag að hann væri „einn helzti
aðstoðarmaður Finletters. fasta-
fulltrúa Bandaríkjanna hjá
NATO“. Voru menn sérstaklega
kvattir til að hjýða á mál hans
með því að ..hann mun fjalla
um varnir íslands og þá þýð-
ingu. sem landið heíur í varn-
arkerfj vestrænna ríkja't
Fundurinn var haldinn í Odd-
fel’.owhúsinu og varð þar brátt
þröng á þingi ,enda mun marga
haía langað til að fræðast um
..varnir íslands", ekki sízt þar
sem tekið var fram í fundarboð-
um að fyrirlesari myndi ,,nota
skuggamyndir máli sínu til
stuðnings“.
Áður en fundarstjóri. formað-
ur ■ félagsins Matthías Johannes-
sen. gæfi fyrirlesaranum orðið.
tók hann fram að hann áliti að
ekki ættu að- vera umræður að
fyriríestrinum loknum, heldur
mættu menn bera fram spurn-
ingar, og umfram allt bæri að
forðast ..allt ti’lögufargan“. Var
ekki hreyft mótmælum.
aömul tuacra
Nú hóf l\erra Eutton mál sitt
en! litskuggamyndir voru jafn-
hliða sýndar mönnum til augna-
yndis. í þessum lestri var gerð
Brrgi Brynjólfc-
scn bókseli látinn
I fýrrádag lézt Bragi Brynj-
clfsson bóksali, liðlega fimm-
ti’.gur að aldri, eftir 4—5 mán-
aða þunga sjúkdómslegu.
Á unga aldri hóf Bragi
Brynjclfsson störf hjá bóka-
verzlun Sigfúsar Eymundsson-
ar og varn þar í mörg ár.
Bragi setti á stofn og var verzl-
unarstjóri bókabúðar KRON,
en vorið 1944 opneði hann eig-
in ve”zlun, Bókabúð Braga
Brvnjólfssonar.
Bragi Brynjólfsson var mjög
vsl látinn og virtur meðal
samstarfsmanna og viðskipta-
vina. ,n
einkar ýtarleg grein fyrir starf-
semi þeirri sem fer íram á veg-
um Atlanzbandalagsins, og í
upphafi kryddaði lesarinn frá-
sögnina með skemmtilegum sög-
um; sagði Jika frá því hve ágæt
væri sambúð hinna ýmsu fjöl-
skyldna sem eru á framfæri
NATO : París. Nefndi sem dæmi
að dóttir sin gæti boðið góðan
daginn á einum tíu tungumál-
um.
Að loknum þessum einkamál-
um. las herra Button af blöðum
í tæpa sex stundarfjórðunga. I
þeim lestri var gerð grein fvrir
skipulagi NATO. herstjórnar-
deildum og hlutverkum þeirra.
Þá’ var einnig gefin lýsing á ógn-
ariegu herveldi kommúnista. og
hraus mönnum hugur við að
heyra ]iá lýsingu. Jafnframt var
skýrt frá þvi hversu ógna.rlegt
hervaJd NATO væri og mátti af
Ukum leiða að þar hallaðist ekki
á. Var ýmsum það mikill léttir.
Allt var þetta fróðleikur. þótt
fátt kæmi mönnum á óvart.
nema ef vera kvnni sú athyglis-
verða unplýsing herra Buttons
að árið 105.1. tveimur árum eftir
að bandalagið var stofnað. hefði
sambandið milli aðildarríkjanna
verið svo slitrótt, að það hefði
fekið átta klukkustundir fyrir
herstiórn þess í París að ná
sambandi við undirtyllur sínar
i Osló. að þvi ógleymdu að sírna-
Jinan lá um óvinar'kið Austur-
Þýzkaland. Þannig var banda-
lagið sem sagt á sig komið um
það levti sem það byrjaði að
veria ísland. Þá er það komið
á daginn. Fyrirlesarinn fullviss-
aði hins vegar fundarmenn um
að úr-þessum vandræðum hefði
vprið bætt.
Að lestrinum loknum sagði
herra Button. að blöð þau sem
hann hafði lesið hefðl samið yf-
irherforingi NATO, Nqfstad
hershöfðingi. og væru þau ætl-
uð þeim túristum scm heim-
sæktu aðalstöðvar bandalagsins
í París. Rann þá upp fyrir ís-
lenzkum stúdentum hvers vegna
þeim voru sýndar skuggamynd-
ir eins og t.d. þessi:
THE MISSION
1) To prevent war
Varð að gjalti
Að boði fundarstjóra máttu
menn ekki rökræða við herra
Button. heldur aðeins sp.vrja
hann slikra spurninga sem hægt
væri að svara með jái eða neii.
Fundarmenn voru hins vegar
ekki á þeim buxunum að hlíta
þessu valdboði; spurðu í þaula !
og gcrðu grein fyrir spurningum
sínum. Þessi árátta íslendings-
ins til rökræðna kom herra
Button í nokkurn bobba og þó
sérilagi fundarstjóranum Johann
essen. Hann re^mdi hvað eftir
annað að beita sjalfgefnu valdi
sínu til að varna mönnum máls,
Sú valdbeiting tókst þó mis-
jafrlega og dundu spurningar
á f.yrirlesarann. Hann var t.d.
að því spurður hvernig á þv:
stæði að bandalag það sem
stofnað er til verndar frelsi og
lýðræði skuli hafa innan sinna
vébanda jand það sem lýtur
einræðisherranum Salazar. Hann
var spurður að því hvort hann
teldi það samrýmanlegt slíku
bandalagi að tugþúsundir manna
væru brenndar upn í benzín-
hlauDÍ eins og nú á sér stað í
portúgölsku nýlendunni Angóla.
Þessari spurningu svaraði hann
neitandi. Hann var spurður að
því hvort ekki myndu nægar
ástæður til að víkja Portúgal
úr samtökunum. Þá fór hann
undan í flæmingi. svaraði voða-
sögunum með skrítlum.
Einn aðspyrjandi lagði fyrir
hann langan lista af rökstudd-
um spurningum varðandi varnir
íslands, en samkvæmt áður-
nefndu fundarboði hefðu þær
átt að vera megininntak fyrir-
lestursins. Þá kom í ljós að sá
sem ætlaði að uppfræða ísíend-
inga um varnir lands þcirra
hafði, aldrei. h,eyrt nefnda slíka
staði sem Straúmnesfjall eða
Stpkksftes, áð -.ekki sé minnzt á
Sandgerði, en á þeim stöðum
hafði okkur Í.-Jendingum til
skamms tíma verið talin trú um
að væru okkar höfuðv.'gi til
verndar okkur sjálfum og vest-
urlöndum öllum. Herra Button
sagðist myndu undirbúa sig bet-
ur næst og þá spyrjast fvrir í
Framhald á 5. síðu.
Ríkið hefur efni á því
Barna- og unglinganám-
skeið hefiast eftir helgi
Eins og uudanfarandi ár
efna Æ; kul.vð sráð Rvíkur,
leikvallanefnd, Iþróttabandalag
Reykjavíkur og íþróttavellirnir
til námskeiða í íþróttum og
leikjum fyrir börn og unglinga
í ma', og júní. Verða þau á
átta stöðum víðsvcgar uni bæ-
inn.
Starfsemi þessi hefst mánu-
daginn 29. maí og stendur yfir
til 24. júní og er einskonar
dagheimili fyrir börn. Á liverj-
um stað verða 2-3 iþrót’iakenn-
arar, sem leiðbeina börnunum
í ým.sum leikjum og íþróttum.
Þálttaka hefur undanfarið ver-
ið mikil cg hafa margir for-
eldrar látið í Ijósi ánægju yfir
þessari starfsemi.
Á morgnana klukkan 9.30-
11!30 verður tekið á mcti börn-
um 5-9 ára en eftir hádegi k).
2-4 verður tekið á móti eldri
börnum 9-13 ára.
Staðirnir eru þessir:
Mánudaga — Miðvikudaga
Föstud.: Vikingssvæði, Lauga-
lækjarvöllur, Valsvöllur, KR-
svæði.
Þriðjudaga — Fimmtudaga
— Laugard.: Biesugróf, Ár-
mannssvæði, Skipasundstún,
Þvoitalaugavöilur.
Innheimt verður vægt þátt-
tökugjald, kr. 15.00 fyrir all-
an tímann. Allar upplýsingar
sru gefnar í símum 15937 (kl.
2-4) og 10655 (kl. 4-6).
innbrot á knatt-
horisiofu
I fyrrinótt var brotizt inn
í knattfcorðstofur'a að Klappar-
stíg 26 og stolið þaðan miklu
magni af s'garettum og all-
miklu af vindlum, en um pen-
ingastuld var ekki að ræða.
Veðurútlitið
Suðvestan kaldi, skúrir, hiti
7—10 stig.
imiimiiimimmmmmmiiimi mimmmitmmmitimmmmmimmmiii
Eg er
tekinn að hrapa!
Staksteinar og Ragnar í
Smára birta í gær í Morgun-
blaðinu langt mál um hin
sérstæðu verðlaun sem Hann-
es Pétursson hefur hlotið fyr-
ir bókmepntaafrek sin í
stjpmarblöðunum. Skáic'iS
sjálft hefur þó gefið enn skyr-
ari og eftirminnilegri mynd
af þessari lífsreynslu sinni í
kvæði sem er að koma út
í tímaritinu Andvara. Kvæð-
ið nefnfcst „Sigið í Heiðna-
berg‘‘ — svo að engum dylj-
ist hvað við er átt — og
skýrir sig að öllu leyti sjálft.
— Austri
blakka eyju,
„Seig ég í björg, niðrí
brimóttan vegg fyrir opnu liafi,
lvékk niilli svarrandi sjávar og himins
á svimandi cljúpi, í örmjóum vaði,
mömium bundiim mjóþættum vaði.
Seig ég í bjiirg- hinmar vondu vættar,
váiegan bústað loðinnar krumlu;
aleinn á flugi við úrgar snasir,
aleinn á flugi hjá myrkum skútum.
Dordingull hékk ég í læblöndnu lofti.
1
✓
Seig ég í blakkan, brimóttan hamar,
bundinn mönnum örinjóum þræði,
dragandi feng úr Ioðiiini lúku.
Alþýðublaðið — blað alþýð-
unnar!! — reiknar ‘i gær út
með miklum harmagráti að
það myndi kosta ríkissjóð
208 milljcnir króna ef kaup-
gjald hækkaði um 20%.
Þjóðviljanum er ekki kunn-
ugt um það hvort útreikn-
ingar Áiþýðublaðsins eru
réttir og að sjálfsögðu skyldi
engin trúa, þeim að creyndu.
En jafnvel þótt þeir væru
réttir hefði ríkisvaldið full-
komin efni á að greiða þá
upphæð áni þess að nokkuð
færi úr skorðum. Eins og
rakið hefur verið hér í blað-
inu var hreinn gróði ríkis-
bankanna einna saman 150
milljónir króna á síðasta ári.
Á s'íðasta ári mun veizlu-
kostnaður ríkisstjórnarinnar
eirm saman hafa numið 40
milljónum króna. Og með
smásparnaði í sambandi við E
sendiráðin öll, í sambandi =
við endalausar utanlandsfer'ð- E
ir Gylfa Þ. Gíslasonar og E
annarra og í sambandi við E
verstu sóunina 'í ríkisbákninu E
væri upphæðin komin. Ekkert E
hefði farið úr skorðum, held- E
ur væri fjármunum ríkisins E
aðeins vcfrið skjmsamlegar en E
fyrr. E
í leitandi græðgi, á skiniandi flugi;
liékk milli svarrandi sjávar og liimiiiS.
Gekk ég á hólm við gráhærða loppu,
geiglausum liug i válegan bústað.
Seig ég of djarft fyrir dimmum gáttum?
Var dordingulsþráðurimi einum of veikur?
i
Birtust mér augu, brugðið var sveðju,
blikandi egg.
Ég er tekinii að hrapa!“