Þjóðviljinn - 14.06.1961, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 14. júni 1961
ÞJÓÐVILJINN — (3f-
um starf o<
,'Á slóðum Jóns Sigurðssonar"
eítir Lúðvík Kristjánsson

Á laugardaginn eru 150
ár liðin frá fæðingu Jóns
Sigurðssonar, og í dag kem-
ur út mibið rit um ýmsa
þætti í starfi og ævikjörum
þessa forustumanns ís-
lenzkrar sjálfstæðisbaráttu,
og hefur mörgu af því líttjljósið
verið gaumur géfinn áður.
Bók'n nefnist A s’óðum Jórs
Sií>urðssonar og höfundur er
Lúðvík Krisfjfúiáson, .sem kunn-
astur er af riti s'nu um Vest-
lendinga. samherja Jóns í átt-
högum hans.
íslendinga. „Þegar Jóni reið
a’.lra mest á“ nefnist annar
kaflinn. Þar segir í'rá því er
Jón átti í mestum fjárhagserfið-
leikum og hvernig íslendingar
og Danir brugðust við. Mun það
sem þar er dregið í'ram í dags-
koma mörgum á óvart.
Loks er kaflinn ,,Jón Sigurðs-
son og George Povv>e]]“ og er
þar skýrt frá skiptum Jóns við
þennan velska aðalsmann og
fræðavin. sem studdi Jón fjár-
síðustu árátugi ævi
kannað frum-
bókinni birtist
skilr'kjum sem
varða, en alls
Lúðvík Kristjánsson
Rií Lúðvíks skiptist í þrjá
aða.kafla. Hinn fýrsti, „Þjón-
usta án launa“, fjaílar um starf
Jóns fyrir Bókmenritafélagið, út-
gáfu Nýrra félagsrita og marg-
háttaða fvrirgreiðslu sem Jón
annaðist í Kaupmannahöín fyrir
hagslega
hans.
Lúðvík hefur
heimildir og í
fiöldi mynda af
Jón Sigurðsson
eru myndir 40.
I eftirmála skýrir höfundur
frá því að ritið sé gert af ýms-
um efnivið sem hann fann við
könnun heimilda í Vestlendinga
og segir um hagnýtingu þeirra
fanga: „Mestu varðar að draga1
fram heimildir, sem birta ó-
kunn sannindi eða leiðrétta það.
sem áður kynni að vera missagt.
Þetta rit... er ekki samfelld
saga, . hejdur þættir með auð-
sæjum tengslum. Um efni þeirra
hefur lítt eða ekki verið fjallað
áður eða þá með öðrum hætti
en hér er gert.“
Á slóðum Jóns Sigurðssonar
er 355 blaðsíður. Útgefandi er
Skuggsjá.
Veðurútlitið
Suðvestah kaldi, rigning
Fyrsta skemmti-
ferðcskipið á
þessu sumri
Fyrsta erlenda skemmti-
ferðaskipið á sumrinu kom
til Reykjavikur í gærdag.
Þetta er 26 þúsund lesta
sk'p, Andes, frá hinni heims-
þekkta brezku fcrðaskrif-
stofu Cooks.
Með Andes voru um 500
farþegar og feröuðust þeir
um nágrenni Reykjavíkur í
gær, fóru til Þingvalla og
Hveragerðis. Skipið kom
liingað frá Eng'andi en í gær-
kvöld, se'nt, var ráðgert að
það héldi áleiðis til Noregs
og Svíþjóðar.
Myndin var tekin við
Reykjavíkurhöfn í gærdag.
Einn af skipsbálum Andes
liggur v'ð Loftsbryg-gju, er-
lendu ferðamennirnir sem
báturinn hefur flutt til lards
ganga um bryggjuna.
Skemmtiferðaskipið sést í
baksýn, úti á ytri höfn'nni.
(Ljósm. Þjóðviljinn).
ir i landsn. Samt hernámsandstæðinga
Á nýafstöönum fundi Samtaka
landsnefndar Samtaka her- var settur
námsandstæöinga voru gerö
ar samhljóöa ályktanir um
hernámsmál, hlutleysismál,
næstu verkefni og sumar-
starf samtakanna.
Fyrsti fundur í landsnefrd
hernámsandstæðinga Hlöðver Sigurðsson skólastjóri,
í Reykjavík föstu- Siglufirði, Gils Guðmundsson,
daginn 9. þ.m. og stóð í þrjá jrithöf., Rvík, Magnús Kjart-
Fyrsta orlofsdvöl reykviskra hús*
mæðra að Laugarvatni 23. júnMjúli
Eins og frá hefur verið skýrt hér í blaðimi voru lög
«rm orlof húsmæðra samþykkt og afgreidd frá Alþingi 30.
maí 1960. Undanfarið hefur verið unnið að framkvæmd þess-
a ra laga og hefur nú verið ákveðið að hafa orlofsdvöl fyrir
reykvískar húsmæður a,ð Uaugarvatni dagana 28. júní til 7.
júlr, ef næg þátttaka fæst.
Nefnd sú sem hefur und:r-' landsþingi kvenfélagasambands
búið þessa fyrstu orlofsdvöl íslands, flutt af Bar.dalagi
reýkvískra kvenna var kosin á kvenna I Reykjavík. Unnu sið-
fundi bandalags kvenna í, an nefndir á vegum kvenfé-
Reykjavík i nóvember s.l. o;
daga. Á sunnudagskvöld sátu
fulltrúar hóf í Valhöll á Þing-
völlum, og þar var fundinum
slitið.
eiga sæti í hemi Herdís Ás-
geirsdóttir formaður, Hallfríð-
tir Jónasdóttir ritari og Helga'
Guomundsdóttir gjaldkerþ
1 fyrradag kallaði nefndin
blaíamenn á s:nn fund og
skýrði frú Herdís Ásgeirsdótt-
ir írá þróun þessa máls og
störfum nef;idarinnar. Sagði
• hún m. a; að húsmæður hefðu
. orðið algerlega útundan þegar
hin almenrri orlofslög gengu í
gildi, en með tilkomu laganna
um orlof húsmæðra væri að
nok’kru úr þessu bætt. Væri
þetta mikið alvörumál því að
fjöidi húsmæðra b'ði tjón á
heilsu sinni að meirr eða minna
leyti sökum þess að þær fengju
aldrei frí frá störfum.
Hugmyndin um orlof hús-
I mi i.ciiiuu a vegum
lagasambandsins ötullega að
málinu þar til þær fengu frum-
varp um það flutt og sam-
þykkt á Álþingi 30. maí 1960.
I lögunum um orlof hús-
mæðra er gert ráð fyrir að
rétt til orlofsfjár eigi allar
konur sem veita heimili for-
stöðu án launagreiðslu fyrir
það starf og sömuleiðis einstæð-
ar mæður. Fé í orlofssjóð er
ferigið með framlagi ríkissjóðs
og að hægt væri að framkvæma
það í sveitunum og víðar með
góðri samvinnu við og velvilja nefndir:
húsmæðraskólanna ásamt
starfsliði þeirra ef ríkisstyrk-
ur fengist. Það voru þær Ás-
dís Sveinsdóttir skólastýra á.
Hallormsstað og Sigr'íður Fann-1
ey Jónsdóttir, formaður aust-
f;rzkra kvensambandsins, sem
áttu stærstan þátt í að þetta
orlof. sem tókst mjög vel, var
haldið.
Síðan lögin um orlof hús-
mæðra gengu í gildi hafa tvö
orlof verið haldin Sunnlenzka
kvensamband;ð hefur haldið
orlof að Lauearvatni og það
austfirzka að Hallormsstað, og
hafa bæði heppnazt vel.
Nú er í fyrsta sinn ráðgerð
orlofsdvöl fyrir" reykvískar
húsmæður og eins og fyrr seg-
Landsnefnd er eamkvæmt
stofnreglum samtakanna skip-
uð 76 fulltrúum hvaðanæva af
landinu. Er hún kosin á lands-
fundi og fer með æðstu stjórn
samtakanna milli landsfunda.
Hér' í blaðinu hefur áður
birzt frétt um starfsmenn
furJIarins og fundarstörfin á
föstudag, en á laugardagsmorg
un hófst fundur að nýju, og
var þá kosið í eftirtaldar
1. Nefnd til að fjalla um
hlutleysis.ályktun:
Einar Bragi rithöfundur, R-
vík, Páll Methúsalemsson bóndi
Refstað, Vopnafirði. Þorvarð-
ur Örnólfsson kennari Rvík,
Hugrún Gunnarsdóttir kennari,
Kópavogi, Jón Ivarsson, for-
stjóri, Rvík, Jón Baidvin
Hannibalsson stud. jur., Rvík,
og Hannes Sigfússon, skáld,
Reykjavík.
sem svarr.r til minnst 10 kr. á ir eiga allar húsmæður og e:n-
hverja húsmóður í landinu, með
framlögum bæjar- og hrepps-
félaga og með framlögum kveei-
félaga og kve>nfélagasambanda.
Áður en lögin öðluðust gildi
var efnt til orlofs til reynslu
að Hallormsstað, og var það
gert til að sanna, forráðamönn-
um þjóðarinnar nauðsyn þess
mæðra kom, fyrst fram 1955 á. fyrir húsmæður alls landsins,
stæðar mæður rétt á orlofi.
Vonazt er til a'ð sem flestar
konur sæki þetta fyrsta orlof
á vegum orlofsnefndar Reykjá-
víkur og sendi umsóknir á
skrifstofu Mæðrastyrksnefndar,
Njálsgötu 3, sími 14349, fyrir
21. júrí n. k„ þar sem orlofs-
nefndarkonur verða til viðtals
kl. 2—4.
2. Nefnd til að íjalla um
næstu verkefni:
Ragnar Arnalds, fil. stud.,
Rvík, Eiríkur Pálsson, skatt-
stjóri, Hafnarfirði, Gunnar
Bencdiktsson, rithöf., Hvera-
gerði, Hreinn Steingrímsson,
tónlistarmaður, Rvík, Guð-
mundur Magnússon, verkfræð-
ingur, Rvík og Bjárni Bene-
diktsson ritstjóri, Rvík.
3. Nefnd til að fjalla mn
liernámsályktun:
Njóla Jónsdóttir, húsfreyja,
Eyvindarmúla, Fljótshlíð, Har-
aldur Jónsson, hreppsstjóri, ihetjulund.
Gröf, Breiðuvíkurhreppi, Snæf., | Kærar þakkir“.
ansson, ritstjóri, Rvík, Guðgeir
Jónsson, bókbindari, Rvík.
4. Nefnd til að fjalla um sum-
arstarf samtakanna:
Valborg Bentsdóttir, skrif-
stofustj., Rvík, Þórarinn Har-
aldsson, bóndi Laufási, Keldu-
hvsrfi, Jónas Árnason, rilhöf.,
Hafnarfirði, Halldór Ólafsson,
bókav., ísafirði, Björn Þor-
Gteinsson, sagnfræðingur, Rvík,
Jens Guðmundsson, skólastj.,
Framhaíd. á 10. síðu.
Golda Mslr þakk-
zt alúðlegcr mót-
tökur á Islsndi 1
Utanríkisráðherra ísraels, frú
Golda Meir, hefur sent forseta
íslands þakkarskeyti fyrir alúð-
legar móttökur á íslandi. Utan-
ríkisráðherra íslands barst einn-
ig skeyti. mjög svipað orðað.
í skeyti sínu til forseta ís-
lands fórust utanrlkisráðherra
ísraels orð á þessa leið:
„Ég vil hér með færa yður
og forsetafrúnni alúðlegustu
þakkir mínar fyrir yðar ein-
stæðu gestrisni. Mér þótti það
sérstakur heiður, að kynnast
yður, og það var mér sönn
ánægja að komast að raun um,
hversu mikinn áhuga þér sýnd-
uð landi mínu og hve mikið
þér vissuð um það að fornu og
nýju.
Ég mun aldrei gleyma heim-
sókn minni til íslands, né held-
ur kynnum mínum af þjóðinni,
sem landið byggir, þjóð með