Þjóðviljinn - 15.06.1961, Side 7

Fimmtudagur 15 júní 1961 — ÞJÓÓVÍLjÍNN --
Viðundrið í Hafnarfirði. Kristinn Gunnarssoii . o taic.: „Það
er „FÁVIZKA" úr verkamönnum að krefjast meiri kauphækk-
unar en 6%. Hægra megin við hann er Guðlaugur Þérarins-
son, fcrmaður Starfsmannafélags Iíafnarfjerðar.
lögu sinni um samninga drap
Kristján Andrésson á stofnun
og baráttu verkalýðssamtak-
anna. Fyrst voru dreifð félog
síðar landssamtök. Gegn þessu
stofnaði atvinnurekendastétt
og auðmenn sér pólitískan
flokk, er þeir skýrðu íhaldá*
flokkinn, en umskýrðrÓ svo
Sjálfstæðisflokk, til að eiga
auðveldara með að blekkja
kjósendur. Jafnframt stofnuðu
þeir atvinnurekendasamband.
„Vinnuveitendasambandið“.
Til varnar og sóknar gegn
hinum pólit'sku samtökum at-
vinnurekendanna stofnuðu
verkalýðssamtökin flokka. sína,
fyrst Aiþýðuflokk, síðan Sosíal-
istaflckk, í hví augnamiði að
þeir berðust fyrir hagsmunum
verkrmanna og al rar a'.þýðu
í bæjarstjórnum og á Aiþing'.
Ekkert er eð'ilegra en þeir
fulltrúar sem kosnir, eru af
verkamönnum standi með
verkamönnum í kjarabaráttu
þeirra. í verkfa’.linu 1955 gerði
Hafnarfjarðarbær sérsamning,
og það varð ekki aðeins verka-
mönnum til góðs, heláur og
b æ j a r f y r' r t ækj u n u m og bæj-
arfílaginu öl'u til stórhagn-
aðar. Nú á Hafnarfjarðarbær
einnig að semia við Hlíf, sagði
Framhald á 9. s‘íðu_
íFIRÐI
svipuðum grundvelli og gerðir
voru í verkfallinu 1955. Það
varð nokkur dráttur á að bæj-
arráð afgreiddi málið, en þeg-
ar að því kom haínaði meiri-
hluti þess, Alþýðuflokkurinn
og íhaldið, tilmælum verka-
manna, aðeins einn fulltrúi,
Kr'.stján Andrésson, fulltrúi
Alþýðub þralalagsinsi, vildi
scmja við verkamenn. Á bæj-
arstjórnarfundi í fyrradag kom
sú tillaga. hans til afgreiðslu í
bæjarstjórninni.
Það eru mjög fágæt tíðindi í
Hafnarfirði að áheyrendur fjöl-
menni á bæjarstjórnarfundi, en
Þessir NEITUÐU að
tala við Hlífarmenn;
KRATAR:
Kristinn Gunnarsson,
Guðiaugur Þórarinsson
(formaður Starfsmannafé-
lag? Hafnarfjarðar),
Arri Gunnláugsson,
Þóroddur Hreinsson,
ÍHALD:
Stefán Jónsson,
Páll V. Daníelsson,
Eggert ísaksson,
Elín Jósefsdóttir.
í fyrradag fylltu Hlífarmenn
áheyrendasalinn og stóð þar
íjöldi manna, auk þeirra er
stóðu frammi á gangiJ
í framsöguræðu fyrir til-

Þeim er ekki rótt þessa
dagana, mönnunum bak við
Morgunblaðið, Vísi og Al-
þýðublaðið. Þeir hafa
fengið því ráðið að lagt var
tili stórorustu við verkalýðs-
hreyfinguna. í landinu í því
skyni að berja hana niður.
Þeir hafa treyst því að þetta
myndi takást nú vegna þess
acý. Siáifstæðisflekkurinn
ræður öl’.u sem hann vill um
rikisstjórnina, og toppkrat-
arnir myndu þess megnugir
að halda verkalýðsfélögtm-
um súndruðum og lömuðum.
En vfir -tjórn ísienzka aft-
urha.’ds'ns reiknaði skakkt
þegar hún lagði tili stóror-
ustu v.'ð alþýðusámtökin.
Nú þ?gar ganga fylkingar
verkamanna frá einum sigri
til. ar.rærs, og lið.ssveit.ir
afturhaldsin.s eru á cskipu-
legu urdenhrMi. það er nú
timaspurp.mál um rokkra
daga hver.ær þær verða að
gef?.st upp og b'ðja um frð-
arsemnirp'a, eða eigum við
he’rtnr að segja vopnah’.é?
tár
Það er líkast því að árcð-
ursmemx afturhaldsins hafi
hálfruglazt af vonbrigðum
að þeir skuli ekki hafa
reynzt jafnokar verkalýðs-
hreyfingarinnar í átökunum.
iimiuiiiiiimmiiimiiiiiiimuiimiiimiiiimmimiiiiimiiiiimfiir’iimiiiiiiiiimmiimimiiimiiimiMiuimimiHiiimimmuiimiiiimmiiimiiiiiiiiimiiuiimmiH
nfræda
sagnfræðinga, landafræðinga
og lækna, sem úr fyrsttalda
flokknum hefðu komið. Þá
væri hér enginn skortur vel
hæfra kennára, fremur en þar
gerist. I Sovétríkjunum hafa
allir kennarar notið nokkurs
háskólanáms, margir mikils,
og þar er enginn kennara-
skortur, þrátt fyrir almenn-
an skort vimiuafls vegna mik-
illa verklegra framkvæmída.
Svo ér það og í öðrum al-
þýðuríkjum.
Þar í löndum keppast menn
við að reisa skólahús og búa
þau beztu tækjum, svo að öll
aðbúð tryggi sem bezt árang-
ur kennslunnar, og skóla-
skyldan. er þar nú full 10 ár,
frá 7 ára aldri að telja, og
árlegur skólatími drjúgum
lengri en hérlendis. Þó heyr-
ast þar engar raddir um að
ofgert sé, en margir telja það
lokamarkið að sérhver maður
ljúki háskólanámi, eða öðru
námi jafngildu. Hér sýta fjár-
aflamenn þann „vinnukraft“
sem skólarnir taka frá fram-
leiðslustörfunum, og hafa
jafnvel heimtað að skólum
sé lokað þá daga eða vikur
sem þeir telja sér hagkvæmt
að nota líkamsorku barna og
ungiinga til auðsöfnunnar.
Hér er þó enginn skortur
fulltíða fólks í fullu fjöri,
sem engin nytjaverk vinnur,
en sóar óspart arðihum af
annarra érfiði. Forvígismenn
þeihrar stéttar leggja fæst
gott til skólamálanna. Væri
þeim ekki sæmra að leggja
sjálfir orku sína í gagnleg
störf, og unna unglingunum
tíma og tækifæra til þess að
auka manndóm sinn?
í hálfa sjöundu öld var ís-
Ienzka þjóðin háð erlendu
valdi. Mörg ill öfl, innlend og
erlend, lögðust þá á eitt að
ílraga úr henni dáð og kjark,
og svo var loks að henni
þjarmað að nærri lá algerri
útrýmingu. Aldrei varð húu
þó svo kúguð að hún treysti
ekki sjálfri sér bezt til að
ráða ráðum sínum, enda vissu
Islendingar sig þá jafnan
jafnfróða hverium öðrum.
Bókmenntafélög 18. og 19.
aldarinnar lögðu mikla stund
á að fræða þióðina um nátt-
úrlega hluti, með útgáfu
góðra og fjölbreyttra fræði-
bóka. Árið 1780 gaf Ólafur
Ó’.afsson (O’avíus) út mikla
og vandaða reikningsbók,
fyrir alþýðu. Hann treysti á
skynsemi manna og skilning
og hæfni til b°s.s að fara
frjálslega rrmð tölur og
reikingsaðferð'T F,n þá, sem
nú, hafa ýmsi’’ lærð’r menn
vanmetið greinh aiþýðunnar.
J. J. (Jón Jó’-souus) hefur
ekki frevst bændtim til
reikninesnámci'V’ ng gaf því
út (Árið 178ID mikla og
vandaða itöfluhók m?ð alls-
konar verðreikníngum og
öðrum þeim r”kningi sem
líklegt var að h^ndu'r byrftu
að reikna og meS 'eiðbeining-
um um hvn*”'n ”ota mætti
töflurnar. Bókin hAt:
Vasa — kver
fyrir bændur og einfaldlinga
á Is'andi,
eður ein auðveld
Reiknimy. — list.
Einkunnarohð kversins,
innrömmuð g fagurlega
p'rentuð, hljóðn svo:
Þeim sem fá ei ganginn greitt
gagnar skríða kunna;
ólærðum er ekki veitt =
hvað ýtar Jærðir nunna. =
Og almúginn kaus þó held- E
u'r að staulast en að skríða. E
Um þetta leyti dundu E
móðuharðindin yfir. Við =
sjálft lá að þjóðin yrði hung- =
urmorða, og talað var um að =
flytja hær 40000 sáhr, sem =
efti'r lifðu úr landi, en þrátt =
fyrir allt trevsti fólkið sjálfu =
sér og landinu og fór hvergi; E
krafðist aðeins aukinna ráða E
um eigin mál. Þegar neyðin E
var hvað mest, árið 1785, E
ritaði Ólaftir Stefársson ~
(sekret.eri, seirma stiptarat- 5
maður) reikningsbók, fvri'r =
skólalærisveina og aðra ung- E
linga á Islancfi og gaf hana §
út. Bók Ólafs Ó’afssonar var E
aðeins ætlnð a'iþýðu, ekki E
skólasveinum, ogr því var þar E
fá.tt tek’ð með og öllu gerð =
góð skil. Ó’-'t’u'r Stefánsson E
skrifaði fmr skólpsveina og j=
alþjýðu ?tr vorð hvi f.’eiru að =
sinna (kúbíhrót, annarsstigs- =
jöfnum. r"ð”n falareglu =
o.fk), svo oð envu . ga+ hann =
gert jefn góð ski1 orr nafni
haus. ■wpm hó li'til =
hjá a.1menn’’n'ri E
Þrjár TniVni’ n? vandaðar, E
þó í ölhi óRí-or reikninaa- —
bækur voru ho-nmg samdar =
og gefna'r út á f:mTr> ántm. sú =
seinnsfe í hnn” mimd som =
móðuhnrðindin ná.ðu háiparki. =
Og h'i's '’fð1 w h'iprr,nði =
við. hefu’’ nV-c! h“ð’ð E
I m
afhroð rxr-rlr* f>T\ }•
!■
náðí um eyiiii oi-’fctrr'ai =
(1918 tii iP’iPl F'klri kemu’r =
mér í h”<- þakka hað =
reiknin'mhók„H,„rr, p;„,irri —
Framhn’ti n f 10 síðu. =
Svo mikiö hefur öfugstreymi veriö í skólamálum
okkar síöustu áratugina, aö þrátt fyrir nokkra aukningu
skólaskyldu hefur reikningskennsla veriö stórminnkuö
og kennsla í eölisfræöi nær horfiö úr skyldunáminu.
Náttúruvísindin og reikningslistin eru herfilega vanrækt
í skólakerfinu, og sú vanræksla grefur undan vilja og
getu íslendinga til aö vera sjálfstæö og sjálfbjárga þjóö
í heimi nútímans.
Þetta er dómur reynds kennara, sem skrifaöi fyrir
nokkru aðra grein um skólamál hér í blaöiö. Þar sýndi
hann fram á aö útgjöld á mann til fræösluþarfa eru
mun lægri á íslandi en í nálægum löndum.
Það er orðið eitthvað bágt
með rökin og skapstilling-
una þegar Morgunblaðið
gerir það að rosafrétt á for-
siðu áð „Rússar“ séu að
styrkja Samband íslenzkra
samvinnufélaga til að eyði-
leggja efnahagslífið á ís-
landi! Rithöfunclar frá
Norðurlöndum báðu íslend-
ing að þýða fyrir sig aðal-
fyrirsagnir Morgunblaðs-
ins daginn sem þ?,ssi rosa-
frétt kom um „Rússa“ og
Samband íslenzkra sam-
vinnufélaga. En þó sumir
þeirra hafi sjálfsagt skrifað
ýmislegt sem ekki hefur
verið beint Irúlegt, þá hristu
þeir höfuðið að slíkri blaða-
mennsku og árcðursti'burð-
um hins íslenzka blaðs. Og
mjög að vonum. Því í þessu
verkfa'li hefur Morgunblað-
ið hvað eftir annað misst.
af sér virðulcikagrlmu sem
það er stundum að se'.ja upp
í seinni t’ð, og svipurinn
verður eins og í sorafengn-
asta nazistablaði eða mál-
gögnum Mae Carthya.
Það er á þeirri vanstill-
ingarlínu þegar Morguu-
blaðið birtir nú dag eftir
dag öskurgreinar um kröfu
V erkamannafélagsins Dags-
brúnar um e’tt prósent á
útborguð vinmdaun er renni
í stvrktarsjóð félagsins.
Morgunblaðið heldur áfram
t'ag eftir dag að heimska
sig á því, að með þessari
kröfu sé verið að heimta
„herkostnað kommún;sta“
og er Sambandi íslenzkra
samv’nnufó'aga ekki vand-
aðar kveðúvrnar þar sem
því er halóið fram að það
hafi samið um þetta,, fram-
lag“ í ..herkestnað kommún-
ista“. Hverium er ætlað að
trúa sv'na bulli. Væri ólikt
fróð’ePTa ?ð grein væri gerð
fvr;r he;m upphæðum sem
afturha’d’ð h’imtar í sióði
hins svo’mfnda Vinnuveit-
enda«ambands lalands, og
réttnefnt væri herkostnaður
afturhaldsins.
Un það var reyndar ekkí
SlS sem fvrst samþykkti
h’iðstæð ákvæði í kjara-
samningum. Þetta ákvæðí
tókst iðnaðermannafélögun-
um að knvia fram í verk-
falL’nu mikla 1955, svo það
voru bá meistarafélögin £
h'utaðeiga”di iðngreinum og'
sjálft V’nnuveitendasam-
ba’'t1ið, s?m unphaflega.
hafði samhvkkt slíkt ákvæðí
í kiarasamn’ngum en ekki
Sambandið 0°r frá 1955
hnfa Uest íðnaðarmannafé-
lög’n feng’ð s’ík ákvæði í
samninga s'na. svo engin
rök e’*n f”r’r hví að v°rka-
mannnfé’öp'in meCTi ekki fá
hn.u Rka. lTver sem hefur
kvnpt s'r fram1’v'»mct
siúkr?- or stvrktarnióðanna.
sem hnfa p-etað stcrrukið
.sxarfc,r'mi crm volria hnss—
nra r'Hrn-iir.rr-nkvr’ða cg sum
hn'rr? v"r'ð hundrnðum
húsimtíi stvrktar
■KófrcH+n i i-jhh-h -fótötrnm ? ”tim,
vTif’t hv° c'.„'f-"r pj. cjh'h
j'óðHTr~ao”„ Morminhtaðsins
o ð rr't'»i íVq rióði . h.er-
VrH-i’rH-ð lrr~H»v11',riH<Ht5)“. Enda.
pv Virv+io 'hi'n tv|pc;4-n
pV ó hrpAo flQttf) síll**
rnn