Þjóðviljinn - 22.07.1961, Blaðsíða 6

«) — tJÖÐVItJlNN — Laugai'dagur 22. júlí 1961
IIJÓÐVIillNN I
Útgefandi: Samelningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn. — Ritstjórar: —-
Magnús Kjartansson (áb.). Magnús Torfi Ólafsson, Sieurður Guðmundsson. — =
^réttaritstjórar: ívar H. Jónsson, Jón Bjarnason. — Auglýsingastjóri: Guðgeir ==
Magnússon. — Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. =?
Bími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 45 á mán. — Lausasöluverð kr. 3.00.
Prentsmiðja ÞJóðviljans h.f. s=s
Morðárás Atlanzhafsbanda- §
lagsríkis á Túnisbúa |
Jgkki eru margir dagar frá því hin íslenzku málgögn =
Atlanzhafsbandalagsins fengu inngjöf, • sem kom s
þeim til að birta nokkrar hátt stemmdar greinar um
hugsjónir þessa bandalags. Var þá enn sem fyrr lög𠧧=
áherzla á, ’að ekkert væri aðildarríkjum bandalagsins ||§
kærara en friðurinn, bandalagið hefði verið stofna𠧧§
til þess að varðveita friðinn og það væri énn göfug- j=|
asta hlutverk þess. Enn var lýst því trúarjátningar- Hjj
atriði Atlanzhafsbandalagsmanna að aldrei gæti komið I§1
til þess að þær forvígisþjóðir vestrænna hugsjóna sem jjs
að bandalaginu standa efndu til árásarstríðs. Eðli s
bandalagsins væri verndun manngöfgi og mannhelgi §§|
eins og þær hugsjónir væru skildar af forvígismönn- =
um hins vestræna lýðræðís. s
Af tilefni þessarar gusu, sem íslenzku Atlanzhafs- §
bandalagspostularnir létu frá sér fara í Morgun-
blaðinu, Alþýðublaðinu, Tímanum og Vísi, benti Þjóð- g
viljinn á að ríki Atlanzhafsbandalagsins hefðu undan- §§|
farinn áratug haft sýnikennslu á því í ýmsum heims- s
jilutam hvernig hugsjónir Atlanzhafsbandalagsins =§
væru í framkvæmd, og eðlilegt væri að íslendingar =
tækju meira mark á framkvæmdinni en fögrum orð- Zlj
um, í tilefni af heimsókn eins yfirboðara íslenzku
Atlanzhafsbandalagsmannanna. Þar var m.a. nefnt það §
dæmi, sem íslendingum hefur orðið einna drýgst til §§§
'skilningsauka á eðli Atlanzhafsbandalagsins, fram- §|j
koma bandalagsins í landhelgismáli íslands og ofbeld- §§§
isárás brezkra herskipa í íslenzkri landhelgi. En þar §§§
yar einnig minnzt á, hvernig afturhald Frakklands g
hefur haldið uppi sams konar sýnikennslu í hinu §1
smánarlega stríði við þjóðfrelsishreyfingu Alsírbúa. §§§
jT|g enn er ein aðalþjóð Atlanzhafsbandalagsins byrjuð =
á námskeiði í því hverjar eru 'hinar raunverulegu s|
hugsjónir bandalagsins og hvernig verndun smáþjóð- §§|
anna lítur út í framkvæmd, þegar Atlanzhafsbandalag- §§§
ið er annars vegar. Svívirðileg morðárás og herfer𠧧§
Frakka gegn Túnisbúum hefur vakið andúð og heift =
frjálshuga manna um heim allan, og hlýtur að verða 11
afturhaldi Frakklands og Atlanzhafsbandalaginu áfall §§§§
og álitshnekkir. Þar hefur ríkisstjóm eins aðildarrík- §||
is Atlanzhafsbandalagsins ekki hikað við að leggja út §jp
í blóðugar morðárásis gegn óbreyttum borgurum og =
her sjálfstæðs ríkis, sem reynt hefur árum saman með |H
friðsamlegum ráðum að losna við frönsku herstöðv- §§§
arnar í landinu. Túnisstjórn hefur síður en svo verið =
fjandsamleg Frökkum, heldur hefur hún jafnvel ver- §s
ið sökuð um af hinum róttækari stjórnum Afrí’ku- §§§§
híkja að bera nokkuð kápuna á báðum öxlum gagn- =
yart nýlenduveldunum. Þeim mun meiri athygli hljóta
atburðirnir nú að vekja, og sú yfirlýsing Bourguiba §i§
Túnisforseta að erlendar herstöðvar á landi Túnis séu l§§
ósamrýmanlegar fullveldi landsins og munu Túnisbúar s
ekki láta staðar numið fyrr en allur erlendur her er §§§
á burt úr landinu. §§§
þessir atburðir eru sérstaklega lærdómsríkir fyrir ís- §H
lendinga. Einnig hér hefur erlendum hernaðarbæki- ^
stöðvum verið þröngvað upp á þjóðina af svikulum §j|
stjómmálaforingjum, herstöðvum sem að sjálfsögðu §§§
eru ekki síður hér en í Túnis ósamrýmanlegar full- §§§
veldi landsins. Dæmið frá Túnis sannar enn það sem =
sósalistar hafa alltaf haldið fram, að kúgunarbanda- s
lag eins og Atlanzhafsbandalagið hangir með kjafti =
og klóm í slíkum herstöðvum meðan það telur það sér §|§
með nokkru móti fært. íslenzka þjóðin fylgir því bar- §§§§
gttu Túnisbúa af heitri samúð og ógþar þjóðinni sigurs §§j|
jyfir kúgunarþerjum Atlanzhafsbandalagsíns. — s.
Marría Volkonskaja. Húu
fylgdi manni sínnm á heimsr
enda.
Heimsmynd-
in skrýSist
heiðu litavofi
Gott er að slanda í köldu
vatni Síberíu í eumarhitanum
og horfa á mjúkar línur fjall-
anna. Ganga berfættur um
skógánn, sem angar af blóm-
inu bogúlník, sem er mesta
prýði héraðsins og þrífst
hvergi nema hér. Labba sig
yfir hengibrú og tala við
Veru litlu, sem á heima hér
rétt hjá í þorpinu með her-
mannlegu nafni — Ataman-
ovka. Hún á kiðling, heldur
kunningsskap við íkorna og
veiddi fullt fat af fiskum í
morgun, og ekki gaf hún þá
kettinum, heldur át hún þá
sjálf, fiskana. Svo hristi hún
hengibrúna til að hræða af-
komanda Egils og Snorra-
Þessi sveitasæla gerist í
Tsjítahéraði, sem er fyrir
auetan Bækalvatn og norðan
núverandi Mongólíu. Þetta er
fjallaland þar sem renna ár
margar og lækir, tærir og
kátir eins og litlar bjöllur
sem og fyrir mörgum öldum
þegar drottnari heimsins,
Djengis-Khan, fæddist hér.
Þetta er fallegt land. Tsjék-
hof rithöfundur kom hér og
sagði: Þetta er dámeamlegt
hérað, — Sviss, Finnland og
Don í senn.
Hæðir, skógur, fjöll, vatn.
Hér vex síbirskur villiskógur,
tæga. Ég kom í tæga, alllangt
frá byggðum, og hafði þar
geisað þrumuveður, eem klof-
ið hafði og fellt kynstrin öll
af trjám. Það hafði mikið
gengið á. Sá sem lenúir í slíku
þrumuveðri hlýtur að hafa
góðar og gildar ástæður til
þess að trúa á andskotann.
En þennan dag var veður
milt, og villiskógurinn fagur
engu eíður en ár og hæðir-
eða steppurnar þar sem lag-
prúðar hjarðir búrjatamia
safna holdum.
Svipir forn-
aldar
Á dagskrá er fortíð héraðs-
ins, og reyndar Síberíu allrar.
Á 17. öld hófst rússneskt
landnám í héruðunum austan
við Bækalvatn. Þá bjuggu hér
búrjatar, harðmenn náskyHir
mongólum og einnig veiði-
þjóðin evenkar, og segir frá
báðum á öðrum stað í þessr
um þáttum. Landnám þetta
fór fram tiltölulega friðsam-
lega eftir því sem gerist í
mannkynssögu- Sú þjóð sem
veitti verulegt vopnað við-
nám voru daúrar í Amúr-
dalnum, þjóð sem var í nán-
um tengslum við kínverja og
þekkti skotvopn. Á þessum
árum kom alloft til landa-
mæraskæra við Kína, en svo
fór að friður var saminn
1689 og tókst upp frá því all-
blómleg verzlun milli keisara-
dæmanna.
Það voru misjafnir sauðir
í þeirri mannahjörð sem leit-
aði austur til Siberíu. Hingað
komu veiðimenn að safna
safalaskinnum, ævintýramenn
með vafasama samvizku gagn-
vart lögunum, harðsvíraðir
kaupmenn í leit að arðbærri
en áhættusamri fjárfestingu,
og — ekki hvað sízt —
strokubændur í leit að landi
og frelsi. En vcnir um auð-
æfi í gulli, timbri, fiski og
loðfeldum reyndust Síberiu
alla jafnan ekki nógu sterkt
aðdráttarafl. Fáir urðu til að
flytjast til þessa frosthörku-
lands af fúsum vilja, — þetta
var menningarsnautt brenni-
vínsland, land hnefaréttar og
gerspilltra embættismanna.
Keisarafítjórnin hafði hins-
vegar snemma áhuga á því að
nema þetta land sem skjót-
ast. Þegar á 16.—17. öld hafði
'keisarinn geysimiklar tekjur
af Slberíu. Jasak nefn>iist
ekattur í grávöru sem hinar
fátæku veiðiþjóðir, frum-
byggjar landsins, greiddu til
krúnunnar. Þessi skattur var
svo verðmætur, að í stjórnar-
tíð sumra keisara nam hann
þriðjungi ríkistekna. Jasak
var þannig einhver styrkasta
stoðin undir hið rússneska
einveldi. Firsof, nítjándualdar
sagnfræðingur segir: „Ef
keifíaramir hefðu ekki notið
refaskinna og safalaskinna
Síberíuþjóða, þá væri nú
annað stjórnarfar og hag-
kerfi í Rússlandi." Til að
heimta þessar tekjur þurfti
auðvitað embættismenn og
her. Á 18- öld eykst fólks-
þörf enn í sambandi við það,
að gull, — silfur- og blýnám
hefst í allstórum stíl í Siber-
íu. Auk þess vi)du keisararnir
manna Siberíu sem fyrst af
geópólitískum ástæðum; þeir
vildu koma upp belti af rúss-
neskum borgum og byggðum
meðfram suðausturlandamær-
um ríkisinfí.
Þvi gripu keisararnir
snemma til þess ráðs, að
breyta Síberíu í allsherjar-
fangelsi. Þangað sendu þeir
til nauðungarvinnu og útlegð-
ar bæði glæpamenn og það
fólk, eem þeir höfðu pólitíska
vanþóknun á. Með þessu móti
drápu þeir margar flugur í
einu höggi: losnuðu við ó-
þægilegt fólk, margföiiduðu
tekjur sínar af námagreftri
og komu fram pólitískum
spekúlasjónum sínum.
F'iölskyldu-
menn og aðrir
Það mætti lengi telja upp
fyrir hvaða eakir menn voru
Gott að standa í köldu vatni Síberíu .,..