Þjóðviljinn - 31.03.1962, Qupperneq 11

1
hafði ekki viljað flytja þangaðj.
hún átti nú heima hjá Karenu
og Eiríki.
Karen hafði nokkrum- sinnum
boðið mér að borða. Það höfðu
ekki verið sérlega upplífgandi
samkvæmi. En mér fannst ein-
hvern veginn að hún þyrfti á
mér að halda, — að við sem
leikið höfðum hlutverk í harm-
leiknum, þyrftum að . vera sam-
an. Mér varð oft hugsað til. skip-
brotsmanna á fleka, — nokkurra
mannvera í sömu einangrun, ótta,
öryggisleysi og &org.
Preben Ringstad hafði verið
þar í hvert skipti sem ég kom.
Þótt mérnggð.iaðist ekki að hon-
um, þá dreifði það huganum að
hafa hann þar. Yfirlæti hans og
sjálfstraust, kaldhæðni hans og
fyrirlitning á skoðunum annarra,
— ég hugsaði oft um dóminn
sem Kristján hafði kveðið upp
yfir honum.
En Kristján hafði sagt að hann
vaeri þokkalegur píanóleikari. 1
því var ég bróður mínum ósam-
mála. Mér fannst Preben afbragðs
góður píanóleikari. Hann fór f
taugarnar á mér, en ég varð að
játa að tónlistin hans. var fróun
fyrir slitnar taugar okkar.
„Tónlist er morfín h.inna for-
dæmdu,“ sagði Freud. Það var
að vísu býsna sterkt að orði
kveðið, — en við vorum að
minnsta kosti dapur og ömur-
legur hópur þessa síðsumardaga
eftir lát Sveins.
Karen sat í garðinum með bók,
þegar ég kom. Það var unun
að sjá hanaj unu.n að finna ró
hennar og kyrrlæti. Hún var eins
og vin í eyðimörk eftir kaldrana-
legar ályktanir nemenda minna.
Fa.stir liðir eins og venjulega.
12.55 Óskalög siúklinga (Bryndís
Sigur jónsdóttir).
14.30 Haugardagslögin
15.20 Skákþáttur (Sveinn Krist-
insson).
16.30 Danhkennsla (Heiðar Ást-
valdsson).
17.00 Fréttir. — Þettla' vil ég
heyra: Pétur Jónsson bif-
reiðarstjóri velur sér hljóm-
plötur.
17.40 Vikan framundan: Kynning
á dagskrárefni útvarpsims.
18.00 Útvarpssaga. ba.rnanna:
..Leitin að lóftsteininum".
18.30 Tómstundaiþáttur barna og
unglinga. (Jón Pálsson).
18.55 Söngvar í iétturh tón.
20.15 Fiðlutónleiklar: Igor Oistr-
aklj leikur vinsæl lög aii
20.15 Leikrit: ..Dánarminninf;“,
kómidia fyrir útvarp; ef,tir
Biarna Bonediktssion ,írá
Hofteigi. —■ Leiikstjóri: Gísli
Halldórsson.
20.45 Léttir h 1 jómsveit,arþættir:
Donald Vooxheeis og sinfón-
iuhijómsveit hans ieika.
21.15 „Úr endurminningum katt-
arins Murr“ eftir E.T.A.
Hoffmann (Þorsteinn Ö.
Stephensen þýðir og flytur
ásamt Lárusi Pálssyni).
20.10 Pafdíusálmar (35).
22.20 Danslög: Þá leika mia. Svav-
ar Gests og hljómsveit hans
dánslög eftir ísienzka höf-
undai (Áður útv. 6. ian s.l).
Söngvarar: Helena Eyjólfs-
dóttir og Ragnar Bjarnason.
24.00 Dagskrá.x lfik. ..
„Komdu inn og fáðu drykk,“
sagði hún. „Preben er kominn,
en Eiríkur kemur ekki fyrr en
eftir kortér."
Seinna átti ég eftir að spyrja
sjálfan mig, hvað hefði gerzt,
ef við hefðum ekki farið inn
undir eins. Ef við hefðum beð-
ið stundarkorn og komið inn og
Lísa og Preben hefðu setið hvort
f sínum stól. En nú atvikaðist
bað þannig að við komum að
Lísu í fanginu á Prében og hann
kyssti hana með talsverðum á-
kafa.
Hún streittist á móti, til allr-
ar hamingju tók ég eftir því. Ég
fann líka að það olli mér mik-
illi ánægju. í raun og vefu var
það ósköp meinlaust að Preben
skyldi kyssa hana, — þótt mér
fyndist varla staður eða stund
til þess þarna.
En þá sá ég andiitið á Kai’enu.
Það var náfölt eins og enginn
blóðdropi væri þar eftir. Hún
var eins og kona með taugaá-
fall.
„Prebenj" sagði hún og þaðvar
næstum eins og stuna.
Preben sleppti Lísu. Lísa slétt-
aði á sér hárið og var reiðileg
á svipinn. En Preben — auðvit-
að hefði hann ekki verið Preb-
en, ef hann hefði ekki brosað
með yfirlæti og reynzt vandan-
um vaxinn.
|,Ég bið afsökunar," sagði
hann. „Ég gleymi víst stundum
bessum 333 reglum um háttvísi.
Enégvarð angurvær sem snöggv-
ast, og þá liggur það beint við
að langa til að kyssa gömlu
kærustuna sína.“
„Hvað ertu að segja?“ sagði
Karen.
„Vissirðu bað ekki?“ sagði
hann jafn silkimjúkur og yfir-
lætisfutlui*. „Vissirðu ekki að við
Lísa vorum einu sinni trúlof-
uð?“
Já.“
Þú vissum við bað. Þetta rúgl-
aði' alveg myndina -rnína og. nú
vissi.ég aö ég myndi þui’fa lang-
an tíma til að raða bútunum
saman aftur. Við stoðum upp' á
endann öll. fjögur.
„Karen,“ sagði ég. „Þú varst
að tala um dx’ykk. Karcn, þú
báu.ðst mér u.dd á drykk.“
Loksins skildi hún hvað ég var
að segja.
Þetta var ekki mjög vel heppn-
aður kvöldverðui’.
Og þó gerði Preben sitt bezta.
Hann var skemmtiiegur og and-
T’íku.r og spennandi og a)lt það
sem Prebcn Ringstad er að jafn-
gðjj^fsa^m* erfrp. m.eð reiðisvip.
Hún var með rauða dfla í vöng-
yríúfn. KárenV.var jafnföl. Eirík-
úr áem' vissi eirkert um þetta
litla atvik, var mjög þegjanda-
lygm*: Stöku - ^innuni sagði hann
eittbvað í sambandi við daginn
á ski’ifstofunni.
Þetta var misheppnuð máltíð.
Kaffið varð ekki betra. Já, það
varð enn verra. Ég var að velta
bví fyrir mér hvort ég gæti
ekki farið.
Þá kom stofustúlka Karenar
inn.
„Hall lögreglufulltrúi er k-om-
inn.“ Hún var bæði hneyksluð
-Pg .forvitnisJeg .á._syipinn,.
.Vísaðu honum inn,“ - sagði
Eiríkur.
Karl-Jörgen kom inn. Honum
var boðið kaffi, en hann af-
þakkaði það. Hann settist á harð-
gn stól,. kveikti í sígarettu og
hokðí a' okkur eftir röð með
röntgenaugum sínum. Þegar hann
kom, var það eins og léttir. eftir
hið lamandi andi’úmsloft við mat-
borðið, — en það var ekki nema
fyrst.
„Ég er búinn að hringja til
yðar, heri’a Ringstad, og til þín
Marteinn, og ég féklc að vita að
þið væruð boðnir í mat hingað..
Það var ágætt, því að með því
móti. . .“
Ég hélt hann ætlaði að segja:
... get ég slegið fimm flugur
í einu höggi.“
En hann þagnaði.
„Ég þarf að tala við ykkur
öll.“ sagði hann. Við sátum og
biðum.
„Frú Holm-Svensen, hvenær
sáuð þér Svein mág yðar síð-
ast?“
„Ég ,er búin að segja það, —
það stendur líka.í skýrslunni sem
ég gaf á Viktoríutorgi. Það var
svona tveini, dögum áður en
hann dó“, .
„Frý Holm-Svensen þér voi’uð
á- skrifstofunni . hj_á mági yðar
að moi’gni. þess dags sem hann
var drepinn."...
Þetta var ekki spurning, það
var staðreynd.
„Daginn sem hann var dr... ég
man það ekki. Jú, það er víst
alveg rétt, ég -var þar kannski
þann dag .. .“
„Þið rifuzt.“ önnur staðhæfing.
Hvernig í ósköpunum gat hann
vitað það? Jú, auðvitað, — ung-
frú Hansen í hei'berginu fram-
nn við skrifstofur Sveins og Ei-
ríks.
i, ,Þið deilduð, frú Holm-Sven-
sen. Getið þér sagt mér hvert
ágreiningsefnið var?“
Þú veizt það sem sé ekki,
b.ugsaði ég. Það er næstum gott
að bað ep eitthvað sem þú veizt
ekki.
Karen var næstum skelkuð á
svipinn.
„Um hvað við deildum .. . það
voru bara smámunir. Það var
einkamál."
„Svo lítilf jörlegt að þór
gleymduð því. Finnst yður ekkert
skrýtið að þér skylduð vera bún-
ar að gleyma því á miðvikudags-
morgni. að bér hefðuð vei’ið á
skrifstofu mágs yðar daginn áð-
n.r og í’ifizt við hann? Einkum
begar, tekið er tillit til þess að
hann hafði verið myrtur si'ðan.“
„Jú. yður hlýtur að finnast það
skrýti.ðii sagði hún. „Það var
éi.nmitt það sem ég var hfred'd
um. — að yður fyndist það. És
'•agði ósatt, auðvitað mundi ég að
ég hafði komið þangað daginn
•iður...“
Hún var ósköp niðurdregin.
j. Hall fulltrúi, — mér fannst
hað syo leiðinlegt og vandræða-
legt að hu.gsa til bess að hafa
n.fizt við hann síðasta daginn
tem hann lifði. Ég sagði ósatt.
— en yðu.r er óhætt að trúa því
að bað voru ekki annað en smá-
munir sem við deilduni um. Það
var bara ég sem var kjánaleg.“
K.arl-JÖrgen beið stundai’korn.
..Fi’ú Flolm-Svensen. mágur yð-
ar hélt að bér væruð í einhvers
konar hættu.“
Andartak sat hún og starði á
hann. eins og hún væri að hugsa
si.g txm.
„Já. — og fvrst þér vitið bað
há 'get ég sagt yður, að bað var
ei.nmi.tt það sem við deildum um.
Mér fannst.hað svo kjánalegt., —
ég kann fótum minum forráð“.
..Ög hánn: sagði ekki fyrir
hveriu bvrfti að gæta yðar?“
.jiNei. Hann talaði bara í gát-
nfn. Ég varð reið. — það er
alveg hræðilegt að hugsa um það
núna ..
„Hefur yður fundizt nokkur
veitá vður eftíifför undanfarnar
Haildéra Sigurðardóttlr
CT ■:
Fædd 14. janúar 1878 — Dáin 4. marz 1962
ríö"
.Eáfc; tsató msns J
Hún fæddist á Bakka á
Mýrum í Austui’-Skáítafells-
sýslu. Foreldrar hennar Sig-
urður Sigurðsson og Valgerður
Einai'sdóttiij,, bjuggu á Bakka
©g síðar Slindruholti á Mýrum.
Þaú Sigurður og Valgerður
eignuðust 17 börn. Nú eru að-
eins tveir bræður á lífi: Einar,
sem dvelst hjá Sigurði syni
sínum á 'Selfossi, og. Sigurður
í Holtáseli á Mýrum.
Halldóra ólst upp hjá for-
eldrum sínum til ellefu ára.
aldurs, en fluttist þá að Meðal-
felli í Nesjum til Eiríks Guð-'
.„ viliui’?“

mundssonar og konu hans
Halldóru Jónsdóttur. Árið 1890
fluttist Eiríkur Guðmundsson
búferlum að Brú á Jökuldal
og fór Halldóra með honum
þangað. Eii’íkur á. Brú’ var við-
ut’kenndur hagleiks- gáfu- og
mannkostamaður. Næstu 15 ár-
in var Halldóra hjá fóstra sín-
um á Brú. Árið 1905 hófu þau
Eiríkur Sæmundsson þúskap á
Grund á Jökuldal, en þau voi’u
þá heitbundin. Eiríkur Sæ-
mundsson fæddist 9. sept. 1863
í Slindru.holti á Mýrum. Árið
1906 missti móðir mín. Guðrún
Hálfdánardóttir á Laugarvöllum,
mann sinn. Hún átti þá tvö
börn, þriggja og fimm ára,
gekk með það þriðja, cg móður
sína 88 ára hafði hún hjá sér.
Þau Halldóra og Eiríkur sýndu
þá í verki hvern mann þau
höfðu að geyma. Þau buðu
móður minni til sín með allt
sitt skyldulið. Var það meira
rausnarverk og mannkærleika
en önnur, sem ég kann frá að
greina.
Árið 1807 giftust þau Halldóra
og Eiríkúr. Móðir min fór með
tvær dætur sínar að Váðbrekku.'
en ég og amma mín urðum
eftir. Amma var hjá þeim til
dauðadags|, en hún dó árið
1910, 92 ára gömul. Þau taka
mig í fóstur og urðu mér eins
og beztu foreldrar. Annað fóst-
urbarn tóku þau árið 1910, Val-
gerði Ketilsdóttur, bróðurdóttu'"
Halldóru.
Þau fluttust búferlum aí>
Hallfreðarstöðum í Hróarstunge*
árið 1911. Bju.ggu þau fyrst f
tvíbýli við Ingibjörgu Jakobs
dóttur, en fengu alla jörðins
1915. Á Hallfreðarstöðum vortí
þau, þar til fóstri minn dá
1934. Næstu árin bjó Halldórí-
með sonum sínum. þangað t; t
þeir tóku við jörðinni.
Þau Halldóra og Eiríku'*
eignuðust fjögur börn, þr i í
syni og eina dóttur, sem di
nýfædd. Synirnir eru: Halldó:
Guðlaugur Elís, bóndi á hálfrif
jörðinni Hallfreðarstöðurrii
kvæntur Anítu Sigurbjörnsdótlr
ur, Sigurður Vigfús, bónd.
á hálfum Hallfreðarstöðuny
kvæntur Sigríði Jónsdóttur, o! ’
Valgeir, sem býr í félagi viá
Vigfús, ókvæntur. Hjá Vigfús’
og Sigriði var Halldóra síðust'
ævíárin.
. A he.imjli . fósturforeldt"?
minna ríkti reglusemi ,og ,þrifi?~'
aður, úti og inni. Þar vor,
hvítskúruð gólf rg sópað hlaða,
Heimilið var fjölmennt. Þarí
voru vinnuhjúasæl. Oft heyr3.:0 •
ég þánnig kömizt að orði „ÞaS.
er góður viðurgei’ningur ,
Hallfi’eðarstöðum“. Venjulegíl
voru þar tveir vinnumenn oS
tvær vinnukönur, sem oft yon*
með börn, u.ngíinga eða gam'
almenni. sér vandabundin. Fles:
var þetta dugnaðar- og mann«
. kostafólk. Kaup þess var greitií;
í kindafóðrum. Hagsmunir þesj
og húsbændanna fóru samarr'.’.
Vinnumenn voru mjög .. sjálf~
ráðir og fóstri minn mat þ *
mikils og virti ráð þeirra, rx-í
það gerði hina góðu vinnuJ
menn ennþá betri þegna heimil*
isins. Á Hallfreðarstaðabæjutf?
kom fólkið oft saman ojt;
skemmti sér í leik og dansí»
Gestrisni var mikil. gestakomíi
vakti gleði og tilbreytingu.
Að sjálfsögðu þurfti að ráöjý .
f ram úr. mörgum vandamálurr^
þar sem margt fólk með marf
. ár skeppur var saman komi»
og tún og engjar ógirt.. Misjafn ‘
lega bru.göust menn við. AHi;'’
sýndu nokkurn félagsbroska, e.L.
fóstra mín bar af. 1 nærvertg
hennar hjöðnuðu ágreinings-*
efnin. Hún. vat’ óyenjuleg k'pntf'.
um margt, cn þó fyrst ogi
fremst hlýjeik., Qg mildi, Þéssii;;
eiginleikar húsmóðurinnar réðö
blæ heimilisins. Hjá henni vaS'
gott að vera. hennar vilja vaB*
Íjúft að framkvæma.
Fós.tra mín. ,Þú rnunt lengfl
lifa í endurminningum. þinní#
nánustu og allra. sem kynntusf
þér. Þína eðliskosti kysi é& ■
bömum mínu.m.
Eiríkur Stefánsson.
Iðnskólinn í Rcvkjavík.
SKRIFSTOFUSTÚLKA ÓSKAST til starfa á skrifstofu
skóíans, nú þegar éða síðar.
Laúnakjör samkv. iattrrssafnjiy'klct-'borgarstjórnar.-
Eiginhandar umsóþnir, ásamt upþlýsingum um menntun
sendist skrifstofu skólans, eigi síðar en 9. apríl 1962.
SKÓLASTJÓRI.
GEYMSLUHÚSNÆM
30—40 ferm. óskast til leigu.
Upplýsingar á skrifstofunni.
Þjóðviljinn i
•=';T
■ ú'*
r».
Laugördú#ur JI. marz^ r ÞJÓÐVILJINN r .{J. H (Q a