Þjóðviljinn - 25.05.1962, Blaðsíða 11

Þörf á
fólks í
Nokkur brögð hafa verið að
því undanfarin ár, að fólk,
sem ræður sig til landbúnað-
arstarfa, verði fyrir því, að
að svik.'nn sé af því nokkur
hluti kaupsins eða hað allt.
Þetta stafar að miklu leyt; af
því, að fólkj láist að gera
skriflega samninga, enda eru
engin félög eða samtök starf-
andi sem tryggja þessu fólki
að bændur svíki ekki að greiða
því tilskilin laun á ti’-skildum
tíma.
Má til dæmis nefna um það
að bóndi einn ónafngreindur i
nágrenni Reykjavíkur _ tíðtaði
það árið 1960, að ráða tii sín
kaupamenn hvern á fætur öðr-
um og komast ætíð undan að
greiða svo mikið sem fimm
aura fyrir. Loksins er kaupa-
mennirnir voru búnir að vera

Kínverskir fækni-
fræðingar íBurma
Rangun — Um þessar mundir
koma margir kínvcrSkir vérk-
fræðíngar og tæknifræðingar til
Burraa, til þess aö taka þar við
stjórn margskonar framkvæmda
er Bandaríkjamenn hafa haft á
hendi til þessa.
Starf Kínverjanna í Burma ef
samkvæmt samningi milli ríkis-
stjórna landanna frá því í fyrra.
Kínverjar munu veita Burma
efnahags- og tækniaðstoð fyrir
um 3,5 milljarða króna sam-
kvæmt þessum samningi. Jafn-
skjótt og kínversku sérfræðing-
arnir taka til starfa í Burma,
fara brott þaðan bandarískir
tæknifræðingar, er þar hafa
starfað undanfarin ár.
Flsiri farþegssr
msnni sætenvtÍRg
Hamborg — Tala flugfanþega
á flugleiðinni yfir Atlanzhafið
milli Evi’ópu og Ameríku jókst
um 20 prósent á fyrsta ársfjórð-
ungi 1962 miðað við sama tíma
í fyrra. Farþegar voru nú
352.380 að tölu.
Samkvæmt uplýsingum frá
IATA (Alþjóðasambandi flugfé-
iaga) jukust vöruflutningar með
ílugvélum á' sama tíma um
38,2 prósent og póstflutningar um
15 prósent. Fluttar voru 18.616
lestir af vörum og 5255 lestir
af pósti á tímabilinu.
Þar sem flugvélakostur. var
aukinn um 24.3 prósent á þessum
flúgleiðum á þessum fyrsta fjórð-
ungi ársins, hefur þó ekki ver-
ið’ju.m aukna sætanýti.ngu aðræða
í farþegafluginu. Sætanýtingin
vaf.48,1 prósent, en það er 1,7
prósent lélegri sætanýting en á
sama tíma í fyrra.
OTMUUfcVIWUSIOf*
QO
’**•**"1 Jtr-
Laoíásvegi 4.1 a
launa-
3—4 vikur sáu þeir í gegnum
svikavef bóndans og fóru, en
kaupið misstu þeir. Bóndi
þessi átti ekki i neinum erfið-
leikum við að ráða nýjan mann
í stað þess, sem fór fyrst í
stað, en er komið var undir
árslqk 1960 var fólk farið að
vara sig á honum, os Þar kom
að hann fékk engan manninn.
Lá þá við að hann yrði að
senda skepnurnar í siáturhús,
þvi hann var sjálfur með
kransæðastíflu og gat ekki
unnið. Hann lézt nokkru síðar.
og í gröfina fylg'du honum
bölbænir fólks er orðið -hafði
fyrir barðinu á honum. Telja
má, að ekki hafi verið mannaT
bústaðir þarna, heldur svína-
stía, svo kait var þar á vetr-
um í herbergi því sem verka-
fólkinu var ætlað, að stundum
fraus í næturgagninu. Geta
menn hæglega ímyndað sér
hvort svefninn hafi verið fólk-
inu sætur, þær nætur.
Annar er 'austur á Suður-
landsundifléridi, hann hefur
þá háttu, að begar verkafólk er
‘að ttyerfa frá honum hefur
hann ;lag á að kenna þvi um
eitthváð, t.d. að það .hafi'eyði-
lagt fyrir sér kú með því að
það hafi ekki hugsað nógu
vel um hana, að ijað hafi
skemmt dragann, að það hafi
verið því að kenna. að mjólkin
féll í verði, vesna flokkunar
einn eða fleiri daga. Og þann-
ig sleppur þessi bóndi við
miklar kaupgreiðs’.ur með bví,
að hann sektar fólkið, lætur
það borga skemmdir og eyði-
ieggingar eftir sínu höfði. Þetta
á þó aðallega við um unglinga.
sumt fullorðið fó'.k lætur þó
fara svona með sL líka.
•Ekki ættu þó Likir bændur
að vera að r'igast undan því
að borga oí hátt kaup. Al-
gengt er að beir borsi full-
gi’.dum kar’mönnum sem vinna
12—16 tíma á dag kr. 2000.00
á mánuði og stúlkum kr.
1300 00'—1700,00 pr. mán, auk
fæðis og húsnæðis.
Harðast er þó að útlending-
um skuli vera gerð betri skil-
yrði til að vinna hór. en ís-
lendingum siálTum. Ef við ber-
um saman atvinnuskilyrði út-

Kosningablót í neðro

iendra og innlendra við land-
búnaðarstörf, þá lítur dæmið
svona - út:
1. — Útlendingar hafa skrif-
lega samninga, sem viðkom-
andi bónda er skylt að gang-
ast undir, tll þess að seta
íengið útlendinginn. — Xslend-
ingar verða að gera slíka samn-
inga siálfir, hver einstaklingur.
Eðliiegt má teljast að börn og
unglingar hafi hvorki einurð né
staðfestu til þess, að gera við-
hlítandi skriflega samn.nga.
2. — Útlendingar hafa til-
skilinn vinnutíma, 8 stundir á
dag, í saniningum sínum. ís-
íenzkur bóndj réði tæplesa ís-
lenzkan verkamann upp á slíkt.
3. — Launakjör erlendra
landbúnaðarverkamanna á ís-
landi eru miklum mun betri en
innlendra.
4. — Útlendingar fá ákveð-
inn hluta tekna sinna yfirfærð-
ann í erlendan gjaldeyri. ís-
lend'ngar njóta engra slíkra
friðinda.
Frá þessu eru bö allmargar
undantekningar. Til dæmis fást
ekki verkamenn: í. Reykhóla-
hreppi í Éár'ðastrandósýslu
íyrir minna en verkam'anná-
kaup, að vísu tíðkast ekki að
greiða næturvinnukáup, en
þegjandi samkomulag er um að
borga tvo af hverjum tíu tím-
um með e.ftirvinnutaxta. Þetta
má þakka Sigurði Elíassyni til-
raunastjóra á Reykhólum. And-
staða sumra bænda gegn fyr'r-
komulagi bessú var fvrst í stað
megn, en beir eru farnir að
sætta sig við betta núna. Eina
athvarf fólks, sem lent hofur
í vandræðum vegna kaup-
níðslu, er að leita til lögfræð-
inss. en e.'ns o? allir vita er
það ákaflega dýrt að leita til
þeirra. enda veigra marclr lág-
launamenn sér við bví.
Engin samtök eru til er
þessi mái hevri beint undir;
er því full börf á stofnun
slikra samtaka.
íslenzk.'r landbúnaðarver.ka-
menn, sameiriizt og stofnið
’ j'kkar eisið fé’ag til trygging-
ar betri vinnusk.'lyrðum og
bættum launakjörum.
íslenzkur
landbúnaðarverkamaður.
Hátíð í neðra í hönd nú fer,
ein herleg átveizla búin er
ára-liðinu öllu.
Píparaþúsundir pípa þar
og pústrarar dangla í bumburnar
svo bergmálar hátt í höllu.
Hyskinu öllu hóað er
að herlegu trogi, sem ókjör ber
af dýrindis vistum og veigum.
Við ilmandi reykinn af risasteik
og rjúkandi freyðvín er brugðið á leik
— og sopið á silfurfleygum.
Éi reynt skal að lýsa né ræða hér
þau regin-læti í fjandans her,
sem allar þær vistir valda.
Árarnir tryllast og æpa hátt,
emjandi tvista og hlæja dátt,
svo vart mega vatni ihalda.
Þá andskotinn hrópar með augu sem glóð;
„Ég eitt þarf að segja, ykkur ibörnin góð:“
— og röddin. er rám — en tigin —
„Þess skylt er að geta hver skenkurinn er,
. sem skemmtir svo dótt mínum úrvalsher.
—Það er íslenzka íhalds-lygin.“
Þá-öskra pú-kar í • einum .’kór
eitt ó^g-u-rrl-e-g-t húrra til. Gunpars Tór
og Birgis og Geirs og hans Bjarna.
Svo ryðjast að troginu, fylla fan.g
cg feiknlegan æða þar berserksgang
— en jafnfullt er trogið að tarna —.
Kingston 24 5 — íílóðug átök
urðu í gær í Kingston, höfuð-
borg Jamaica. Ein kona beið
bana og 40 manns særöust í
viðureign milli áhangenda
Boustamante forsætisráðherra
annarsvegar og stpðniugsmanna
st.jórnarandstöðulciðtogans Nor-
man Manley hinsvegar.
13 af þeim sem særðust voru
lögregluþjónar. í hópi særðra
var einnig Norman Manley for-
maður Verkamannaflokksins áí
Jamaica. Viðureignin stóð í
margar klst.. í gær var hald-*
inn sérstakur hátíðisdagur verka-)
lýðshreyfingarinnar á eynni,* 03
þá brutu-st óeirðirnar út. ,
Miklar pólitískar erjur hafá
.verið á eynni síðan eyjan sagði
skilið við ríkjasamband Kara-'
bíjueyjanna í fyrra. I ágústmán-
uði n.k. verður Jamaica form-
lega sjálfstætt og fullvalda ríki,-
Þegar dæma skal um, hvort
stjórn á málefnum bæjarfé-
lag.sins er góð eða ekki, þá
er einna greinilegastur mæli-
kvarði bvernig búið er að
hinni ungu uppvaxandi kyn-
slóð. Það er ekki aðeins
skylda að sjá æskunni fvrir
sjálfsögðustu þörfum eins og
t.d. leikvöllum, skólum og
í'þróttasvæðum, heldur ber
einnig að h'.ynna sérstaklega
að þelm einstaklingum, sem
búa við erfiðastar aðstæður.
Sérhver piltur og stúlka barf
að njóta beirrar aðblynningar
í •uppvextinum. að hann verði
sem nýtastur þjóðfélagsþegn.
íhaldið hefur í þessum
mé’um sem öðrum: sýnt skiln-
ingsleýs; og ódugnað. E11'
það vantar ekki ófyrirleitn-
ina- hjá meirihlutanum í''
k V,
borgarstjórninni, því að bíöð
hans básúna út fyrir hverj-
ar kosningar hinar takmörk-
uðu .framkvæmdir, isem eru
langt fvrir neðan það lág-
mark, sem sómasamlegt get-
ur talizt b;á menningarþjóð.
Skulu nú nefnd nokkur dæmi
um vanræk-lusyndir íhalds-
ins varðandi má’.efni æsku-
lýðs.'ns.
Göturnar cni ennþá aðal-
lciksvæði barnanna, enda hef-
ur bygging' leikvalla ihvergi
nærri haldizt í hendur við
útþenslu borgar.'íyriar. Gæzlu
og húsaskjpl ..vantar á meg-
inþorra leiksvæðanna, sem
komið hefur verið uoo, , svo
að -ebki sé nú taiað um'lei'k-
skólaria, sem. ættú að v.era
framtíð-arlausnin'.
Dagvistarlieimlli vantar fyr-
ir börn á aldrinum þriggja
miánaða til sjö ára, sem búa
við erfiðar heim.lisaðstæður,
eða mæðurnar vinna úti.
Starfræksla einu vöggustcf-
unnar og vistheimila á veg-
um bæjar'ns er vansæmandi
og verður að gera grundvall-
arbreytingar á rekstri þeirra
og þörf er á veruiegri aukn-
íngu sl'íkrar starfsemi.
Skólastofur eru margsetn-
ar og marg.víslega aðstöðu
vantar í skóLum borgarinnar,
bæði hvað snertir verknám
og 'fjölbrbytpi’ í kennsluhátt-
um.
Félagsþörf aeskunnar er
vaurækt og ekki lögð nein
áherzla á að 'bvggia upp
tómstunda- o? æskulýðsheim-
ili. þar sem heilbrigt félags-
starf ungs fólks verði arf-
taki sjoppunnar eða veltinga-
húsa, sem rekin eru í gróða-
skyni.
íþróttaistarfsemin nær til
of lítils liluta æskunnar og
íþróttahreyfingin berst .í
bökkum fjánhagslega, á sama
tíma og hér vantar íþrótta-
svæð;, sundlaugar og jþrótta-
hús í fjölmenn borgarhverfi.
Þetta er aðeins brot af því,
sein telja mætti upp, en sýnir
greinilega að .íhaldsstjórnin
í Reykjavík er ekki vandan-
um vax'n. Veldi hennar verð-
ur því að hnekkja, o? það er
aðeins höfuðandstæðingur
þess, Aiþýðubandalagið. sem.
er þess umkomið að tknýja
fram breytt viðhorf á rriál-
efnum æskunnar.
Pöstudagur 25. maí 1962 — ÞJÓÐVILJINNj — ( J
Íf.6i l'.'JI