Þjóðviljinn - 27.05.1962, Qupperneq 3

Vaxandi þjóðfélagslegt vandamál og mannú ðarmál:
Viðtal við Alfreð Gíslason Eœkni
i
Alfreð Gíslason læknir. Fáir
imunu hafa meiri reynslu í því
að hlynna að þeim, sem minnst
mega sín í iþjóðfélaginu, eink-
um þeim, sem orðið hafa ill-
um örlögum að bráð, fórnar-
löimibum áfengisins. Hann var
frumkvöðull að stofnun félags
til baráttu gegn skæðasta sjúk-
dómi nútímans, krabbameininu.
Nú síðast hefur hann einbeitt
sér að því að leggja á ráðin
um það, hvernig þjóðfélagið
geti búið gamla fólkinu sem
fegurst og bezt ævikvöld, þeg-
ar kraftarriir þrjóta. Aliþýðu-
bandalagið vandar val þeirra,
sem það býður fram til starfa
í borgarstjórn. Þess' vegna er
það engin tilviljun, að Alfreð
Gíslason er annar maður á
lista þess, í borgarstjómarkosn-
ingunum í dag.
Hefur þú alltaf verið Reyk-
víkingur Alfreð?
Já, ég er fæddur hér 12. des.
1905 og ólst hér upp hjá kjör-
foreldrum mínum, Gísla Gísla-
syni sjómanni og konu hans
Guðrúnu Þorsteinsdóttur.
Og þau hafa látið þig ganga1
menntaveginn?
nýlega skilað áliti. Þetta er
sívaxandi þjóðfélagslegt vanda-
mál og mannúðarmál. Sá
hundraðshluti þjóðarinnar, sem
er eldri en 65 ára, verur sífellt
stærri og stærri.
Það er neyðarbrauð að senda
gamalt fólk á stofnanir, það
hlýtur hver að skilja, sem lit-
ur í eiginn barm. Ráðin til þess
að hindra það eru þau helzt
að útbúa íbúðir sérstaklega við
hæfi gamalmenna, svo að þau
geti sem lengst haldið eigið
heimili; stofnsetja vinnumiðlun
til þess að útvega- gatnalrhenn-
um stijj-f yið.ih^fi, hvers og
• eins; eh éínnfé ..f<?iu«Jlvki sízt
þarf.hið opinbera áð híynna að
þessu fólki meO heimilishjálo
og hjúþrun. Minna nná ekki
vera fyrir þá, sem lengst hafa
þjónað þjóðfélaginu. En þetta
er ekki nóg, heldur er einnig
brýn nauðsyn að koma á fót
sérstakri heilsuvernd gamal-
menna, t.d. með sérstakri deild
við Heilsuverndarstöðina. Rétt
mataræði er til dæmis oft
mjög þýðingarmikið til þess að
tefja ýmsa hrörnunarsjúkdórna.
Þessar, tillögur eru engin van-
hugsuð kosningaslagorð. Þessi
breyttu viðhorf gagnvart gam-
almennum eru þegar farin að
hafa áhrif á framkvæmdir í
nágrannalöndum okkar, þar
sem heilbrigðisþjónusta er bezt.
Og við þurfum að fylgjast með
því, semhezt gerist annars stað-
ar, segir Alfreð Gíslason að
lokum.
Við kveðjum Alfreð Gislason,
hinn trausta og nýta málsvara
smælingjanna í þjóðfélaginu, og
þökkum honum fyrir viðtalið.
Eináng krefst
karlekaups
Verkakvennaféiagið Ein-
ing á Akureyri hefur nú
lagt fram kröfur sínar um
breytingar á kvennakaup-
inu, 02 eru heiztu kröf-
urnar þessar:
Karlakaup verði greitt
fyrir hreingerningar — fyr-
ir alla vinnu í hraðfrysti-
húsum, nema við snyrtingu
og pökkun — fyrir alla
vinnu við skreið og salt-
fisk — fyrir alla vinnu í
sláturhúsum — fvrir hvers-
konar síldarvinnu, nema
unnin sé. í ákvæðisvinnu —
fyrir alla vinnu við niður-
suðu fiskafurða, neriía nið-
urlagningu á sardínum og
smjörsíld. Einnig verði
greitt karimannskaup við
upptöku á kartöflum.
Að öðru leyti er almenna
kvennakaupið . á Akure.vri
nú 21,75 á klukkustund í
dagvinnu.
Karlakaupið á Akureyri
er nú kr. 24.80 i aimennri
vinnu, en kr. 25 í s'kipa-
vinnu.
'4
Alfreð Gíslason
í
Ráðunautur
Grundar hef
1947.
Elliheimilisins
ég verið síðan
Já, stúdentsprófi lauk ég héð-
an úr Menntskólanum 1926 og
síðan embættisprófi í læknis-
fræði 1932. Síðan dvaldist ég í
fjögur ár í Danmörku við sér-
nám í geð- og taugasjúkdómum,
og í þeirri grein hef ég síðan
starfað, auk almennra heimilis-
læknisstarfa.
Við sitjum á kyrrlátu heim-
ili Alfreðs í Barmahlíðinni. Tvö
elztu bömin eru ekki heima,
Jón, sem er í læknadeild Há-
skólans, og Ragnhildur, sem er
i Verzlunarskólanum. Guðrún,
sem er nýlega fermd er heima
ásamt móður sinni, S'gríði
Þorsteinsdóttur, en hún er bor-
inn og barnfæddur Reykvíking-
ur eins og maður hennar.
Ég spyr Alfreð, hvert sé
helzta áhugamál hans.
Ég hef alltaf haft áhuga fyr
ir geðverndarmálum. Um tírna
vann ég talsvert að samstarfi
presta og lækna um þau mál,
og einn af stofnendum Geð-
verndarfélags Islands var ég
fyrir um það bil áratug.
Þú varst frumkvöðull að
stofnun Krabbameinsfélagsins,
var ekki svo?
Jú, ég hreyfði því máli fyrst
í Læknafélagi Reykjavíkur, og
um alllangt skeið var ég for-
maður Krabbameinsfélags
Reykjavíkur. Það félag hefur
þýðingarmiklu hlutverki að
gegna.
Hvað hefur annars verið
helzta viðfangsefni þitt í lækn-
isstarfinu?
Mest hef ég fengizt við lækn-
ingu drykkjumanna, var eftir-
litslæknir við drykkjumanna-
hælið í Kumbaravogi á Stokks
eyri meðan það starfaði þar,
en síðan 1953 hef ég starfað í
Áfengisvarnardeild Heilsu-
verndarstöðvar Reykjavíkur.
Eins og kunnugt er hefur
Alfreð Gíslason verið bæjarful!-
trúi í Reykjavík síðan 1954, og
Iþingmaður Reykjavíkur hefur
hann verið síðan 1956. Á þingi
og í borgarstjórn hefur hann
mest sinnt heilbrigðis- og fé-
lagsmálum. Hann hefur upp á
síðkastið beitt sér einna mest
fyrir aðhlynningu gamalmenna.
öll vonumst við til þess að fá
að kemba hærumar, njóta
langra lífsdaga. Og iþótt -aðrir
séu nú á því skeiði, þá er að-
stoðin við gamla fólkið mál,
sem öllum kemur við fyrr eða
seinna. Við biðjum hann að lok-
um að segja nokkur orð um
það mál.
Já, ég átti sæti í millþinga-
nefnd, sem fjallaði um vanda-
mál gamalmenna, og hefur hún
ÞEGAR RULMD REIDIR VONDIHN
LEGGUR PRAMSOKN NIBUR SKOTIII
Einar Ágústsson, frambjóð-
andi Framsóknar, var með
bollaleggingar um það í út-
varpsumræðunum að Fram-
sókn væri eini flokkurinn
sem hefði aðstöðu til að láta
að sér kveða og hamla gegn
ofurvaldi íhaldsins. — Og svo
hóf hann að ræða um sam-
spil íhaldsins og Alþýðu-
bandalagsins við kosningu í
Sogsvirkjunarstjóm!
En hvert var samspilið?
Framsókn var sjálf að reyna
að hjálpa íhaltiinu til að
hrifsa alla fulltrúa Reykja-
víkur í stjórn Sogsvirkjunar-
innar með því að stilla sév-
lista sem var algerlega von-
laus. FrSmsókn var að svíkja
gerða samninga við Alþýðu-
bandalagið úm samkosninga
í nefndir á kjörtímabilinu,
aðeins til að aðstoða íhaldið
og votta því hollustu sína.
Þegar hjálp Framsóknar
bregst íhaldinu af iþví að
Einar Olgeirsson fær eigi að
síður 4 atkvæði við leynilega
kosningu, æpir Framsókn um
samspil og leyniþræði milii
íhaldsins og Alþýðubandalags-
ins, og það jafnt þótt for-
ingjar íhaldsins í borgar-
stjórn yrðu ruglaðir og lam-
aðir við úrslitin og gripu að
lokum til lagabrota og ofbeld-
is til að reyna að eyðilegggja
lögmæta leynilega kosningu.
Það er ekki að furða, eða
hitt þó heldur, þótt Einar
ÁgústSson þyklst geta talað
af yfirlæti um að efla þurfi
Framsókn gegn íhaldinu.
Sannleikurinn er sá, að Fram-
sókn er yfirleitt haltrandi og
ráðvillt í öllum meiriháttar
þjóðmálum og borgarmálefn-
um. Og þegar íhaldið hefur
hátt eða i’eiðir vöndinn, legg-
ur maddama Framsókn niður
skottið og biðst auðmjúklega
griða.
® Atvinna -
• Húsnœði -
• Hagsœld -
• Menning -
• - XG

mýflugumynd
Einhver skringilegasti at-
burður sem gerzt hefur í ís-
lenzkum stjórnmálum er það
tiltæki Mýneshreyfingarinnar
að afhenda ræðutíma sinn í
útvarpsumræðunum Einari
Braga sem alls ekki er í
framboði o.g hefur af skiljan-
legum ástæðum alltaf þver-
neitað að ganga í Þjóðvarn-
arflokkmn. Þeim mun kyn-
legra var þetta sem Einar
Bragi hafði þann einn boð-
skap að flytja að sú væri
brýnust nauðsyn í íslenzkum
% *. s • v*.-. s vv
þjóðmálum að leggja Þjóð-
vamarflokkinn niður — og
það þegar í þessari viku. Ekki
er að efa að kjósendur vilji
verða ræðumanni hjálplegir
við að framkvæma þá 'hug-
sjón; hitt eiga menn erfitt
með að skilja hverjum til-
gangi það ætti að þjóna að
flokkurinn gengi síðan aftur
í nýjum fötum og undir nýju
nafni. Islenzkir vinstrimenn
hafa nú af því sex ára
reynslu að eina hlutverk
Þjóðvarnarflokksins hefur
verið að eyðileggja þúsundir
atkvæða í hverjum kosning-
um. Bæjarfulltrúi Þjóðvarn-
arflokksins á síðasta kjör-
tímabili var Gróa Péturs-
dóttir; alþingismenn hans eru
Pétur Sigurðsson og Birgir
Kjaran.
Tillagan um það að menn
eigi að kjósa Þjóðvamarflokk-
inn vegna þess að hann muni
birtast í nýjum fötum í þess-
ari viku minnir á ævintýrið
um nýju fötin keisarans.
Það skal að vísu ekki full-
yrt að Gils og félagar hans
birtist þjóðinni berstrípaðir —
en klæðnaður þeirra verður
allavegana í mýflugumynd.
Hættu-
leg braut
Sigurður Ólafsson flug-
maður tilkynnir í Vísi í gær
að hann muni kjósa Sjálf-
stæðisflokkinn, vegna þess að
allir íslenzkir sósíalistar séu
samherjar erlendra njósnara.
Getsakimar halda þannig á-
fram af mikilli atorkusemi,
og eigi að greiða fulla upp-
hæð fyrir hverja þeirra, geta
reikningarnir til utanríkis-
ráðunejriisins komizt upp í
býsna háar upphæðir.
Annars er það alvarlegasti
þáttur þessa ískyggilega máls,
að svo virðist sem hér eigi
að taka upp þann hátt að
menn geti borið hver annan
hinum alvarlegustu sökum
með tilvísunum í óskilgreind
einkaviðtöl. Verði haldið á-
fram á þeirri braut er eng-
inn Islendingur óhultur
framar, hvorki þú né nokkur
annar. Allir geta þá átt von
á því að einhver náungi
brigsli þeim um að hafa
mælzt til njósna f einkavið-
ræðum og sýni til sanninda-
merkja blýanta eða sígarettu-
kveikjara eða annað það sem
menn bera á sér að staðald-í,
Eigj slíkur framburður e"1-
irleiðis að nægja til þe^ "ð
sakfella menn og br'””li-
merkja er ísland e.kki róttar-
ríki framar. — Austri.
ALÞYÐUBANDALAGSFOLK! GERIÐ
9 KOSNINGASJOF
. J \a d
Sunnudagur 27. maí 1962 — ÞJÓÐVILJINN — (3